عربستان و ترکیه در صدد تشکیل ائتلافی جدید

عطوان می نویسد: اما به نظر می رسد که اردوغان رییس جمهوری ترکیه با سفر به عربستان به هدف اصلی خود رسید و باعث شد که سردی روابط دو کشور از میان برود زیرا عربستانی ها به گرمی از رییس جمهوری ترکیه استقبال کردند و همچنین مهمانی ای که به افتخار وی و همراهانش در ریاض ترتیب داده شده بود، بسیار فاخر و بزرگ بود (چنین مهمانی ای برای عبدالفتاح السیسی رییس جمهوری مصر نیز ترتیب داده نشد) و همچنین اخبار و گزارش ها حاکی از آن است که رهبران عربستان و ترکیه در خصوص ضرورت حمایت از معارضان سوری (تروریست ها) به گونه ای که به نتیجه ملموسی برسند، توافق کرده اند.

'نتیجه ملموسی که دو کشور با افزایش حمایت از معارضان سوری (تروریست ها)خواستار تحقق آن هستند، سرنگونی نظام حاکم بر سوریه به ویژه شخص بشار اسد است اما سوال اینجاست که آیا این هدف در شرایطی که بحران سوریه وارد پنجمین سال خود شده و احتمال سرنگون کردن این نظام به دلیل پایداری ارتش سوریه و همچنین با وجود تاکید استفان دی میستورا نماینده سازمان ملل برای حل بحران سوریه بر اینکه بشار اسد خود جزئی از راه حل بحران سوریه است، ضعیف شده، امکانپذیر است؟

سردبیر رأی الیوم خاطر نشان کرده که روابط ترکیه – عربستان با روی کار آمدن پادشاه جدید عربستان و نرمش نشان دادن اردوغان، شاهد مرحله جدیدی است و مرحله قطع روابط به سرعت پیش بینی نشده ای در حال از بین رفتن است، زیرا هر دو کشور بر منافع مشترک تمرکز کرده و می خواهند اختلافات موجود میان خود را دست کم در حال حاضر کنار بگذارند.

وی اضافه می کند: چیزی که باعث می شود به این نتیجه گیری برسیم این است که رییس جمهوری ترکیه با پادشاه عربستان پشت درهای بسته و بدون حضور هیئت های رسمی دیداری داشت که بیش از نیم ساعت طول کشید و البته در چنین دیدارها و جلساتی اساسا در مورد مسائل راهبردی و طرح های آینده تمرکز و توافق می شود و چنین دیدارهایی پایه گذار همکاری های دوجانبه در خصوص مسائل بسیار حساس منطقه ای مانند توافق قابل پیش بینی ایران و آمریکا در خصوص برنامه های هسته ای تهران و همچنین گسترش فعالیت داعش است و البته مهم تر از همه این ها این است که در چنین دیدارهایی، طرفین با صراحت از طرف مقابل گلایه و شکایت می کنند یا طرف مقابل را به خاطر برخی سیاست ها سرزنش می نمایند و همچنین طرفین در خصوص مسائلی با هم توافق می کنند و خود را ملزم به انجام آن می کنند که این توافقات علنی نمی شود و حتی هیئت همراه نیز از آن اطلاع نمی یابند.

سردبیر رأی الیوم می افزاید: نشانه ها و شاخص های زیادی در خصوص توافق عربستان – ترکیه در خصوص پرونده سوریه وجود دارد و شاید این مقدمه ای برای توافقات آتی در خصوص مسائل و پرونده های دیگر باشد.

این نشانه ها و شاخص ها عبارتند از :

نخست: مخالفان حکومت سوریه روز گذشته در حلب و پس از جلسه نمایندگان ائتلاف ملی سوریه، دولت موقت سوریه، گروه های جنگجو، نیروهای سیاسی و همچنین نیروهای حاضر در میدان که در شهر مرزی کیلیس در ترکیه برگزار شد، اعلام کردند که طرح ابتکاری استفان دی میستورا نماینده سازمان ملل برای حل بحران سوریه یعنی برقراری آتش بس در مرکز شهر حلب را نمی پذیرند.

دوم : عبدالفتاح السیسی رییس جمهوری مصر پس از دیدار از ریاض، بسیار سریع عربستان را ترک کرد و عربستان موضع گیری مستحکمی در حمایت از مصر و طرح تشکیل نیروی نظامی عربی مشترک که السیسی پیشنهاد داده بود، اعلام نکرد و شخص السیسی نیز سخنی مبنی برقول پادشاه عربستان برای حمایت قوی از مصر در جنگ داخلی و بحران مالی اش بر زبان نیاورد.

سوم : عملی شدن توافقنامه آمریکا- ترکیه برای آموزش معارضان سوری (تروریست ها) در ترکیه از این هفته آغاز می شود و به موازات آن عربستانی ها با معارضان سوری به توافق رسیده اند که 500 نیروی معارض سوری (تروریست) را در پایگاه های نظامی عربستان آموزش دهند و این یعنی اینکه بحران سوریه بار دیگر به صدر اولویت های دو کشور بازگشته و شاید هر دو موفق شده باشند دولت آمریکا را قانع کنند که موضع گیری و اولویت هایش را در مورد بحران سوریه تغییر دهد.

چهارم : هیئت های ترکیه و عربستان در ریاض درخصوص روابط دوجانبه، مسائل منطقه ای و از جمله بحران سوریه، عراق، یمن، فلسطین و مصر بحث و گفت وگو کردند و طرفین سخنی در خصوص اختلاف نظرها در این موارد به زبان نیاوردند.

این نویسنده فلسطینی تبار می افزاید: شاید سخن گفتن از محور ترکیه-عربستان برای مقابله با ائتلاف ایران- سوریه زود باشد اما می توان گفت که نشان هایی مبنی بر توافقات اولیه در بیشتر پرونده های بررسی شده وجود دارد و این یعنی اینکه عربستان و ترکیه با بحران های مشترک یا انفرادی در سوریه، یمن، عراق و تا حدود کمتری در لیبی مواجه هستند.

'این تفاهم ها و توافق ها تنها در صورتی میسر خواهد بود که طرفین از موضع گیری های خود کوتاه بیایند و به دیگری امتیازهایی بدهند اما آیا اردوغان حاضر است دست از حمایت اخوان المسلمین که عربستان آن را گروهی تروریستی می داند، بردارد یا دست کم این حمایت ها را کاهش دهد؟ آیا پادشاه جدید عربستان آمادگی دارد نام گروه اخوان المسلمین را در کشورش از فهرست گروه ها ی تروریستی خارج کند و در نتیجه روابط راهبردی کشورش را با مصر قربانی این کار نماید؟

سوال دیگر در خصوص میزان همکاری عربستان با ترکیه در خصوص بحران سوریه و تغییر نظام حاکم بر این کشور است، آیا این همکاری به حدی خواهد رسید که سلاح ها و تجهیزات نظامی پیشرفته مانند موشک های ضد هواپیما در اختیار معارضان سوری 0تروریست ها) قرار داده شود تا معادلات نظامی موجود در سوریه دگرگون شود یا اینکه راه حل سیاسی در خصوص سوریه در پیش گرفته می شود زیرا این راه حل بسیار کم هزینه تر است و از نظر بین المللی نیز پذیرفته تر؟

سوال سوم اینکه، ریاض و آنکارا چگونه با داعش برخورد خواهند کرد؟ آیا ترکیه نیز به عربستان می پیوندد و وارد ائتلاف بین المللی ضدداعس می شود و همه وزنه خود را در این ترازو می گذارد؟ آیا انتقال قبر سلیمان شاه مقدمه ای برای اعلام جنگ ترکیه ضد داعش است؟ آیا ترکیه تحت رهبری اردوغان می تواند پیامدهای امنیتی ناشی از حمله به داعش را تحمل کند؟'

عطوان در پایان می نویسد: دیدار پادشاه عربستان با رییس جمهوری ترکیه پشت درهای بسته ممکن است باعث تغییر در ائتلاف های کنونی در منطقه به خاطر ترس از ایران و ائتلاف آمریکا با آن شود و به هر حال منطقه خاورمیانه ملتهب است اما آنگونه که پیداست، طی ماه های آینده ملتهب تر هم خواهد شد.