اردوغان و سیسی در ریاض: ائتلاف جدید منطقه‌ای

گروه بین الملل، آشتی مصر و ترکیه با میانجی‌گری عربستان جهت ایجاد وحدت برای بازسازی ساختار ائتلاف منطقه‌ای علیه سوریه و ایران در شرف وقوع است. رجب طیب اردوغان امروز (شنبه) مهمان عربستان خواهد بود و عبدالفتاح سیسی نیز فردا (یکشنبه) وارد ریاض می‌شود؛ رخدادی که فرضیه پایان اختلافات میان قاهره و آنکارا را تقویت می‌کند. در همین حال امکان توافق بر سر تشکیل نیروی مشترک عربی برای مبارزه با تروریسم نیز وجود دارد.

به گزارش بولتن نیوز، روزنامه لبنانی الاخبار در تحلیلی با عنوان "اردوغان و سیسی در ریاض: ائتلاف جدید منطقه‌ای " نوشت: در حالی که اخیرا از ساختار جدیدی برای ائتلاف منطقه‌ای علیه سوریه و ایران سخن گفته می‌شود احتمال آشتی مصر و ترکیه قوی‌تر از هر زمان دیگری است. به ویژه اینکه گزارشات حاکی از تلاش‌ عربستان برای میانجی‌گری جهت آشتی دادن مصر با ترکیه است و این تلاش جدیدی از سوی عربستان برای بازگشت به نقطه صفر در موضع خود علیه سوریه و ایران است که این بار در سایه حمایت منطقه‌ای بیشتری قرار دارد.

این مقابله، اتحاد سه ستون اصلی کشورهای سنی یعنی عربستان، مصر و ترکیه را می‌طلبد و نیاز به آشتی فوری میان عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دارد. در هر صورت حصول چنین آشتی با توجه به فرصت طلب بودن اردوغان در برخورد با مسائل مهم دیگر بعید نیست به ویژه اینکه اگر پادشاهان و شاهزادگان میانجی‌گر باشند.

مسائل زیادی فرضیه آشتی را تقویت می‌کنند از جمله آنها دیدار اخیر اردوغان با عبدالله دوم، پادشاه اردن است. در همین حال تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر با رهبران لابی یهودی در واشنگتن پس از دیدار با باراک اوباما، رئیس جمهوری اوباما دیدار کرده است. اوباما صرف نظر از اسناد و مدارکی که نشان می‌دهد دوحه حامی تروریست‌های داعش و دیگر گروه‌های تندرو در سوریه است، دوحه را هم‌پیمان بسیار مهم در جنگ علیه داعش می‌داند. تمیم بن حمد آل ثانی با این ادعاها که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه خطرناک‌تر از داعش است در واقع جنگ جدیدی را علیه اسد اعلام کرده است.

گزارشات زیادی حاکی از این است که واشنگتن ساختار جدیدی را برای یکی کردن ائتلاف بین‌المللی - عربی علیه داعش تهیه می‌کند که ابتدا به توافقی در خصوص ایجاد ایدئولوژی میانه‌رو تکیه دارد که با ایدئولوژی داعش بجنگد و دوم انجام مقدمات برای اقدامات نظامی مشترک علیه داعش در عراق و پس از آن در سوریه و لیبی است.

پیش از وقوع بهار عربی اردوغان اخوان المسلمین را سلاحی استراتژیک برای تحقق رویای خود در بازگشت خلافت و سلطنت عثمانی می‌دانست، این مساله وی را واداشت تا از طرح‌های سیاسی و نظامی اخوان المسلمین در تونس، مراکش، لیبی، مصر، سودان، عراق و سوریه حمایت کند.

موضع خصمانه اردوغان نسبت به سیسی به دلیل سرنگونی دولت محمد مرسی، رئیس جمهور مخلوع مصر برای اثبات حمایت وی از اخوان المسلمین کافی است.

وی از زمانی که از بشار اسد خواست تا قدرت را با اخوان المسلمین تقسیم کند همواره از اخوان سوریه نیز حمایت به عمل آورده است.

حمایت اردوغان از اخوان المسلمین برای مداخله در سوریه به این صورت و با هم پیمانان خود قطر، عربستان و اندکی هم اردن دلیل کافی برای این مساله است. این سه کشور بار دیگر به توطئه علیه سوریه بازگشته‌اند. اما این بار با ساختار جدید که واشنگتن آن را ترتیب داده است؛ واشنگتنی که پس از قانع کردن هم پیمانان عرب خود در خصوص خطر داعش اکنون خواهان از بین بردن داعش است.

قانع کردن اعراب هماهنگی میان کشورهای عربی با ترکیه را می‌طلبد که هدف از آن بازگشت مجدد اخوان المسلمین به عرصه سیاسی کشور است.

این در حالی است که عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه پیشین عربستان اخوان المسلمین را تروریست خوانده و اعلام کرده که اخوان هیچ تفاوتی با القاعده، داعش و جبهه النصره ندارد.

این دیدگاهی است که سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، محمد بن نایف، جانشین ولیعهد با آن موافقند اما این مساله را با اهمیت‌تر از دشمنی خود با بشار اسد، ایران و حزب الله نمی‌دانند. همچنین نظام جدید عربستان از منافع و محاسبه هایش در یمن غافل نمی‌شود و برای جنگ با شیعیان حوثی (انصارالله) نیاز به اخوان دارد. این در حالی است که گزارشاتی در خصوص جنگ داخلی خطرناکی در یمن که ریاض همراه با هم‌پیمانانش در کشورهای حوزه خلیج فارس در یمن برای آن برنامه ریزی می‌کند، منتشر شده است.

همگان می‌دانند که اولویت‌ در محاسبه‌های آمریکا احتمالا با اولویت‌های نهادهای منطقه یکی نیست به ویژه اینکه ریاض، دوحه، امان و قاهره همواره اسد را مهمترین هدف در تمامی طرح‌ها و برنامه‌های منطقه‌ای خود می‌دانند. این کشورها حتی حاضرند به تمامی اختلافات میان خود پایان دهند و بار دیگر به توطئه علیه عراق و سوریه بپردازند. این بار به نظر می‌رسد این کشورها از تجارب چهار سال گذشته که در تلاش خود برای سرنگونی نظام دمشق و توقف حمایت ایران از سوریه، عراق و لبنان و شیعیان حوثی در یمن ناکام مانده‌اند، درس کافی گرفته باشند.

این بار احتمالا نقشه‌ها، تصاویر روشن‌تری را برای نابودی و تقسیم سوریه و عراق و پس از آن لبنان و یمن براساس نقشه‌های جدید که اسرائیل نیز در ترسیم آن نقش دارد، نشان دهند. این نقشه‌ها در راستای سخنان دیوید بن گوریونی است که اواسط دهه‌های 50 بر لزوم نابودی سوریه، عراق و مصر به عنوان شرطی اساسی برای تضمین قدرت و نیروی اسرائیل تاکید کرده بود. عربستان، قطر و ترکیه نیز برای تحقق این رویا با شعارهای دموکراسی، آزادی و اسلام نقش جانشین را بازی کردند. امروز در این طرح تنها باید بر امکان قانع کردن سیسی از طریق اعمال فشارهای سیاسی و روانی برای بازگشت به انجام توطئه‌هایی حساب باز کرد که انور سادات، رئیس جمهوری پیشین مصر در کمپ دوید آن را آغاز کرده و حسنی مبارک، دیکتاتور سابق مصر نیز همان روش را در پیش گرفت.

در همین راستا منابع آگاه اعلام کردند که قرار است سیسی با سلمان بن عبدالعزیز در خصوص تشکیل نیروی عربی مشترک متشکل از 20 تا 40 هزار سرباز که هسته آن از مصر، اردن، امارات است و بعدا کشورهای دیگر نیز به آن‌ می‌پیوندند گفت‌وگو کند.

رجب طیب اردوغان نیز امروز در سفری سه روزه مهمان ریاض است تا در خصوص روابط استراتژیک میان دو کشور و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با سلمان بن عبدالعزیز بحث و گفت‌وگو کند.