رونمایی از بزرگترین ابرسازه علمی در ایران

به گزارش بولتن نیوز،از آینه اصلی تلسکوپ رصدخانه ملی به عنوان بزرگ ترین ابرسازه علمی ایران رونمایی شد.

 این مراسم، با حضور دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، دکتر محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر احمدی، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، رئیس و جمعی از مدیران و محققان پژوهشگاه دانش های بنیادی در محل پژوهشگاه برگزار شد.
 

دکتر محمد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه طی سخنانی در این مراسم از طرح رصدخانه ملی به عنوان موفقیتی تاریخی در حوزه علمی یاد کرد و گفت: این طرح شاید، بزرگ ترین پروژه علمی ایران باشد که با صرف ساعت های بسیار زیاد کار علمی، در حال تولد است. من اطمینان دارم در آینده از رصدخانه ملی ایران به عنوان یک میراث علمی یاد خواهد شد.

وی با بیان اینکه آزمایش آینه اصلی تلسکوپ رصدخانه ملی بیش از یک سال و نیم به طول انجامیده تا مشخصات مدنظر تایید شود، اظهار کرد: ساخت این آینه طی حدود پنج سال و در فرآیندی پیچیده صورت گرفته است.

لاریجانی با تقدیر از حمایت های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت علوم در اجرای این طرح اظهار داشت: فناوری ها و دانش های پیشرفته ای در ساخت تلسکوپ و احداث رصدخانه ملی ایران به کار برده شده که تا پیش از این در کشورمان وجود نداشتند و قابل خریداری هم نبودند. نیاز ما به این فناوری ها در راستای طرح رصدخانه ملی سبب شد این فناوری ها در داخل تولید شود و این از ویژگی های پروژه رصدخانه ملی ایران است.


وی افزود: طرح رصدخانه ملی ایران در سال 1377 به عنوان نخستین طرح کلان پژوهشی کشور به تصویب شورای پژوهش های علمی کشور رسید و مکان یابی رصدخانه در سال 1379 با اعتباری اندک آغاز شد.

این طرح در اواخر سال 1382 به عنوان نخستین طرح کلان علمی کشور به تصویب هیات وزیران رسید و از سال 1385 اجرای آن به پژوهشگاه دانش های بنیادی - وابسته به وزارت علوم - محول شد.

با توصیه مقام معظم رهبری در بهار 1388، حمایت از این طرح در دولت به طور جدی دنبال شد و از آن زمان تاکنون، ضمن اتمام مکان یابی رصدخانه، طراحی مقدماتی و مفهومی تلسکوپ انجام شده، بیش از 50 درصد طراحی جزئی انجام شده و 80 درصد جاده رصدخانه تا ارتفاع 3600 متری قله گرگش - محل احداث رصدخانه - قابل بهره برداری شده است.

پیشرفت 30 درصدی رصدخانه ملی با حفظ دقت های نجوم حرفه یی بین المللی در حالی حاصل شده که تنها 19 درصد از اعتبارات این طرح پرداخت شده است.

 

* تلسکوب ملی ایران

تلسکوپ ملی ایران با نام INO340 از نوع تلسکوپ‌های انعکاسی و دارای آئینه اولیه با قطر ۳.۴ متر است و در رده تلسکوپ‌های ۴ متری جهان قرار می‌گیرد. سازه، اجزاء مکانیکی ،کنترلی و اپتیکی تلسکوپ ملی ایران با سازه‌ای به وزن تقریبی ۶۰ تن در دست طراحی است. این تلسکوپ از نوع سمتی، ارتفاعی (Alt – Az) است و آئینه‌های اولیه و ثانویه این تلسکوپ نیز مجهز به سامانه پیشرفته کنترل فعال است. در طراحی مکانیک این تلسکوپ از آنالیزهای مختلف اجزاء محدود نظیر ارتعاش، تنش و تغییر شکل ایستا، پاسخ بسامدی و تحلیل باد استفاده می‌شود تا منجر به طراحی بهینه و نهایتا تصاویر با کیفیت بسیار بالا شود. سامانه حرکتی از نوع چرخدنده‌ای و با کنترل موقعیت بسیار دقیق است. یاتاقان‌های کف گرد این تلسکوپ از نوع هیدرواستاتیکی است و طراحی و ساخت آن، تماماٌ در داخل کشور انجام شده است.