سیوسومین جشنواره
بینالمللی تئاتر فجر با اجرای ۱۴ نمایش صحنهای، خیابانی و رادیویی و
افتتاح نمایشگاه عکس و پوستر، عصر چهارشنبه اول بهمن آغاز به کار میکند.
سیوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با اجرای ۱۴ نمایش صحنهای،
خیابانی و رادیویی و افتتاح نمایشگاه عکس و پوستر، عصر چهارشنبه اول بهمن
آغاز به کار میکند. در روز نخست این رویداد هنری، شش نمایش صحنهای، هفت
نمایش خیابانی و یک اثر رادیویی اجرا میشوند.
در بخش صحنهای، نمایش
«مرگ فروشنده» به نویسندگی آرتور میلر و کارگردانی نادربرهانی مرند در بخش
مرور تئاتر ایران، ساعت ۲۰:۳۰ در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه
میرود. این اثر، قصه خانوادهای است که در دوره رکود اقتصادی دهه ۴۰
امریکا زندگی میکنند. متن این اثر که توسط آرتور میلر نوشته شده است،
برای این اجرا به طورکامل بازنویسی و دراماتورژی شده است. حمیدرضا آذرنگ،
نسیم ادبی، داریوش موفق، رحیم نوروزی، حمیدرضا نعیمی، محمدرضا رحیمی و...از
جمله بازیگران این نمایشاند.
«دیدهبانان» به نویسندگی پیر روبر
لوکلرک و کارگردانی محمدرضا خاکی، دیگر نمایشی است که نخستین روز جشنواره
در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر، در دو نوبت ۱۸:۳۰ و ۲۰:۳۰ به صحنه
میرود. این نمایش در بخش مرور تئاتر ایران حضور دارد. «دیدهبانان» بر
اساس داستان دو کشور خیالی به نام روم و مور شکل گرفته است. دعوایی میان
ملکه کشور روم با رئیس جمهور کشور مور بر سر ماهیهای خالخالی شکل
میگیرد، با این بهانه به آرامی جنگ آغاز میشود و.... وحید نفر، علیرضا
ناصحی، بهنام شرفی، محمد روشنی، بیژن محرمی، سارا افشار و علیرضا مدنی در
این نمایش نقش آفرینی میکنند.
همچنین تالار حافظ، یکم بهمن ماه، در
دو نوبت ۱۷ و ۲۰، میزبان نمایش «بیرون پشت در» به نویسندگی ولفگانگ بورشرت و
کارگردانی ایمان اسکندری در بخش مرور تئاتر ایران می شود. این اثر
راویتگر زندگی مردانی است که از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردهاند،
اما به واسطه شرایط تلخ و دردناکی که پس از جنگ برای آنها به وجود آمده،
زندگی برایشان تلخ شده است. توماج دانش بهزادی، رزگار خاطری، پوریا
سلطانزاده، حمید حبیبیفر، رضا پورخلیلی، مهتاب جورابچی، نعیمه دوستی،
سهراب دانشبهزادی، علیرضا قنبری، وحید ملکی، میلاد حسینی و درناسادات
رهنمایی، بازیگران نمایش «بیرون پشت در» هستند.
نمایشهای «مرگ فروشنده»، «دیدهبانان» و «بیرون پشت در»، در بخش مسابقه بینالملل هم با دیگر آثار به رقابت میپردازند.
تالار
استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر نیز ساعت ۱۸ و ۲۰ میزبان نمایش «به
اتفاق خانواده» نوشته و کار رسول کاهانی در بخش نسل نو و مسابقه تازههای
تئاتر ایران خواهد بود. این نمایش، داستان خانوادهای است که در حال آماده
شدن برای رفتن به یک عروسی هستند. تینو صالحی، سیامک اخوان، الهه شهپرست،
میثم نوروزی، داریوش رشادت، مهناز مهدیزاده، توحید نوروزی و مجتبی بتوندی
در این نمایش به ایفای نقش میپردازند. «به اتفاق خانواده» در بخش مسابقه
تازههای تئاتر ایران نیز حضور دارد.
«بیتلها» نمایشی به قلم محمد
چرمشیر و کارگردانی مهدی سالاری است که در نخستین روز جشنواره به عنوان یکی
از برگزیدگان تئاتر مناطق از کرمانشاه، ساعت ۱۷ و ۱۹ در تالار انتظامی
خانه هنرمندان ایران به صحنه میرود. این نمایشنامه که در دهه ۷۰ توسط
چرمشیر نوشته شده، قصه چهار دوست است که یک شب در خانهای گردهم میآیند و
یک اتفاق سبب برملا شدن رازی میشود. سمیه رضایی، ندا قاسمی اکرم یدی و
سمیه مهری بازیگران این نمایشاند.
همچنین نمایش «کسی دست به عصا توی
شکمم راه میرود»، نوشته صابر محمدی و کارگردانی علی شفیعی یکی دیگر از
آثار برگزیده بخش تئاتر مناطق از گچساران است. این اثر نمایشی با
بهرهگیری از آیینها و فضای بومی استان کهگیلویه و بویر احمد اجرا میشود.
مهرداد علیپور، صالح کرمی، سعید کیامرثی، محبوبه خادمی، اعظم فرزین، مینا
پناهپوری و فاطمه ملکزاده در این نمایش که ساعتهای ۱۶ و ۱۸ در تماشاخانه
مهر حوزه هنری اجرا میشود، بازی میکنند.
در نخستین روز جشنواره تئاتر فجر، هفت نمایش خیابانی هم در محوطه تئاتر شهر، باغ هنر و محوطه برج میلاد اجرا میشوند.
نمایشهای
خیابانی «تابوتی له تاوان» نوشته و کار عزیز زادسر از مریوان ساعت ۱۶،
«نگرانم» نوشته و کار احمد صمیمی از تهران ساعت ۱۶:۳۰، «ذات انسان در
طبیعت» نوشته و کار سوران حسینی از مریوان ساعت ۱۷ ، «آگهی فروش، استخدام»
نوشته پروانه علی ضامنی و کارگردانی مسعود مهرابی از تهران ساعت ۱۸ در
محوطه مجموعه تئاتر شهر اجرا می شوند.
همچنین علاقمندان به تئاتر
خیابانی میتوانند نمایشهای «آقای سیگار» نوشته و کار علی اصغر خطیب زاده
از دامغان ساعت ۱۶، «نی نی اخاذه و مداد رنگی» نوشته کاوه مهدوی و
کارگردانی مریم خاکسار تهرانی از تهران ساعت ۱۶:۳۰ را در باغ هنر (خانه
هنرمندان) ایران تماشا کنند. محوطه برج میلاد نیز با نمایش خیابانی «ستاره»
نوشته سامان خلیلیان و کار گروهی از پیشوا، میزبان تماشاگران خواهد بود.
سیوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از یکم تا ۱۲ بهمن ماه به دبیری اردشیر صالح پور برگزار میشود.
عضو هیأت انتخاب پوستر
جشنواره تئاتر فجر وجود اساسنامه مدون برای طراحی پوستر از سوی انجمن
طراحان پوستر خانه تئاتر را راهی برای رسیدن به روندی درست در طراحی پوستر
این رویداد هنری دانست.
ابراهیم حسینی که در
کنار ابراهیم حقیقی، قباد شیوا، محیط طباطبایی و امیر اسمی انتخاب پوستر
جدید جشنواره سی و سوم تئاتر فجر را بعد از فراخوان اعلام شده ازسوی دبیر
جشنواره عهدهدار بود، درباره حواشی ایجاد شده برای پوستر جدید تئاتر فجر گفت: نکته ای که در سی و سه دوره تئاتر فجر به آن توجه نشده
این است که جشنواره مدیر هنری ندارد تا نظارت بر مواد تبلیغی نظیر پوستر و
کاتالوگ را در کنار دیگر امور اجرایی مربوطه انجام دهد.
وی با اشاره
به اینکه جشنواره تئاتر فجر تنها جشنواره تئاتری دنیا است که به صورت
مداوم و رقابتی بخش پوستر و عکس و کتاب تخصصی عکس و پوستر را دارد، ادامه
داد: این یکی از نقاط قوت و مثبت جشنواره تئاتر فجر است ولی این نقطه مثبت
مسئولیت را سنگین می کند.
مدیر چندین دوره بخش پوستر جشنواره تئاتر
فجر خطاب به هنرمندان تئاتر و طراحان پوستر متذکر شد: وضعیت پیش آمده برای
پوستر جشنواره تئاتر فجر حاکی از بالا رفتن سواد بصری مخاطبان است. این امر
نشانگر این است که پوستر نمود فرهنگی یک جامعه است و این توجه به پوستر
جشنواره سی و سوم از سوی مخاطبان امری مهم است.
5 روز مهلت کافی نبود
حسینی
خطاب به افرادی که پیگیر ماجرای پوستر و حواشی آن هستند، گفت: آیا طی ۵
روز مهلت تعیین شده در فراخوان پوستر جشنواره سی و سوم می توانست پوستری
هنری و با کیفیت شکل بگیرد؟ زمان کمی برای رسیدن به پوستر جشنواره وجود
داشت و اجرا شدن تمام امور تیم اجرایی جشنواره منوط به داشتن پوستر بود.
عضو
هیأت ۵ نفره انتخاب پوستر جشنواره سی و سوم تئاتر فجر تأکید کرد: نفس
اعلام فراخوان دبیر جشنواره برای طراحی پوستر این دوره، خوب و بیانگر باز
بودن فضا و دموکرات بودن دبیر بود. این تیم ۵ نفره انتخاب هم با منظر اینکه
جشنواره متعلق به ما تئاتری ها است و باید به آن کمک کنیم، همکاری کرد.
پتانسیل آثاری که بعد از فراخوان اعلام شده به دست مان رسید بالا نبود واثر
انتخابی در مقایسه با آثار دیگر بالاترین رأی را آورد.
یک پیشنهاد برای بهبود اوضاع
این
فعال عرصه پوستر و عکس تئاتر وجود اساسنامه ای مدون از سوی انجمن طراحان
پوستر خانه تئاتر را برای طراحی پوستر دوره های مختلف جشنواره تئاتر فجر را
امری ضروری دانست.
وی با اشاره به اینکه طراحی پوستر دوره سی و
چهارم تئاتر فجر بهتر است در طول یک سال پیش رو توسط انجمن طراحان پوستر
خانه تئاتر انجام شود، متذکر شد: مسخره کردن و اهانت و اعتراض کردن به
شخصیت هیأت انتخاب پوستر جشنواره سی و سوم سودی ندارد و تنها باعث می شود
که بدون توجه به اینکه این نقطه سنگ بنای خوبی برای آغاز یک جریان و روند
درست است، طراحی پوستر دوره آینده جشنواره هم به درستی و با برنامه ریزی
انجام نشود.
حسینی تنها راه رسیدن به راهکاری درست برای طراحی پوستر
جشنواره تئاتر فجر را کمک گرفتن از انجمن طراحان پوستر خانه تئاتر دانست تا
این صنف پوستر دوره های بعدی جشنواره را با برنامه ریزی در طول یک سال
انجام دهد.
عضو هیأت انتخاب پوستر جشنواره تئاتر فجر خطاب به جامعه
گرافیک گفت: این عزیزان بدانند که هیات انتخاب پوستر بدون ریالی دستمزد و
تنها به نیت کمک به جشنواره تئاتر فجر حضور پیدا کردند.
حاشیههای پوستر دوم
وی
درباره چگونگی انتخاب پوستر جدید جشنواره تئاتر فجر که همچون پوستر
ابتدایی گرفتار حاشیه شده است، توضیح داد: بعد از فراخوان اعلام شده از سوی
دبیر جشنواره، ۱۸ طراح برای ما طرح فرستادند. دبیر جشنواره سعی کرد به
جشنواره کمک و از آن حمایت کند ولی زمان کمی که در اختیار داشتیم امکان
رسیدن به یک نتیجه با کیفیت را نمی داد زیرا اگر طراحی و انتخاب پوستر
بیشتر طول می کشید، تمام کارهای جشنواره ساقط می شد.
حسینی درباره
چرایی طراحی نشدن پوستر دوم جشنواره سی و سوم تئاتر توسط یکی از طراحان و
گرافیست های مطرح و با سابقه، تصریح کرد: گرافیست های مطرح در ایران و
کشورهای دیگر هیچگاه در فراخوان شرکت نمی کنند و سفارش قبول می کنند. نکته
مهم این است که سفارشی که به یک گرافیست مطرح داده می شود باید دسته اول
باشد نه اینکه پیش از آن یک بار اجرا شده باشد.
مدیر بخش مسابقه
پوستر سی و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ضمن تشکر از اعضای هیأت
انتخاب پوستر جشنواره، گفت: باید به داورها احترام گذاشت و از گرافیست هایی
هم که در این فرصت کم آثاری را ارائه دادند تشکر کرد زیرا نفس کارشان خوب
بود.
وی در پایان تأکید کرد: امروز باید اول راه طراحی پوستر
جشنواره سی و چهارم باشد و از امروز این کار را باید شروع کرد زیرا جشنواره
سی و سوم آخرین دوره جشنواره تئاتر فجر نیست.
وی تصریح کرد: این نمایش داستان خانوادهای جنوب شهری است که میخواهند
به مراسم عروسی بروند، اما در این بین اتفاقاتی رخ میدهد که داستان نمایش
را شکل میدهد. شخصیتهای این نمایش کاملا قابل لمس هستند و مخاطب با
نمایشی رئالیستی روبرو میشود.
کاهانی با اشاره اینکه در وضعیت کنونی تئاتر باید همه یکدل باشند، اظهار
داشت: به اعتقاد من اینکه بخواهیم به اتفاقات تئاتر کشور بیتفاوت باشیم
درست نیست، به اعتقاد من هم مسئولان و هم هنرمندان باید دست در دست هم
بدهند تا مشکلات حل شود، چون ادامه چنین وضعیتی به سود مردم و هنرمندان
نیست. در عین حال امیدوارم جشنواره امسال نیز بتواند به خوبی برگزار شود تا
شروعی بر اتفاقات خوب بعدی باشد.
این هنرمند جوان در پایان با اشاره به اینکه قسط اول کمک هزینه جشنواره
پردخت شده است گفت: تینو صالحی، سیامک اخوان، الهه شهپرست، میثم نوروزی،
داریوش رشادت، مهناز مهدیزاده، توحید نوروزی و مجتبی بتوندی بازیگران این
نمایش هستند، ناهید مسلمی نیز با صدای خود ما را در اجرای اثر یاری میکند.
نمایش «به اتفاق خانواده»، امروز در دو نوبت 18 و 20 در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه میرود.
عوامل اجرایی تئاتر فجر از صف خارج شدندسي و سومين جشنواره تئاتر فجر از امروز کار خود را آغاز خواهد کرد این اتفاق در حالی است که از روز گذشته حاشيه هاي اين جشنواره بين المللي شروع شد.
بنابراين گزارش از صبح ديروز قرار بود بليت ها و کارت جشنواره خبرنگاران داده شود و از صبح خبرنگاران برای دریافت کارتهای خود به مرکز هنرهاي نمايشي رفتند اما مدير روابط عمومي مرکز به يکباره اعلام کرد اکنون نام نويسي مي کنيم و ساعت 16 بليت ها را توزيع مي کنيم. همه ي خبرنگاراني که از صبح زود آمده بودند دست خالی مجبور به بازگشت شدند تا مجدد ساعت 16 برای دریافت کارت به این مرکز بیایند.
برای برخی از خبرنگاران نیز پیامکی ارسال شد با این مضمون که برای دریافت بلیت نمایش ساعت 16 در مرکز حاضر شوند اما بعد از حضور، خبرنگاران متوجه می شوند برخی از کارت ها با نام نویسی قبلی به برخی دیگر از رسانه داده شده است.
در ساعت مقرر طبق روال همیشگی خبرنگاران براي دريافت بليت هاي جشنواره آمده بودند اما ناهماهنگي روابط عمومي جشنواره براي دادن بليت ها همجنان ادامه داشت و صفی طولانی براي گرفتن بليط شاهد بودیم که هرجه مي گذشت اين شلوغي افزایش پیدا می کرد جراکه خبرنگاران مجبور بودند ساعت ها منتظر بمانند تا نامشان خوانده شود و به کساني که ته صف بودن ديگر بليت نمايشهايي را که ميخواستند، نرسيد، به قول معروف ته ديگش رسيد.
آنجه که ديروز توجه من را جلب کرد حضور دو خبرنگار کم بينا از روزنامه "ایران سپيد" بود که از ساعت 15 تا 19 منتظر دریافت کارت و بليت هايشان بودند و وقتي با آنها صحبت کردم به شدت از اين ناهماهنگي ناراضي بودند و مي گفتند ما از ساعت 15 اينجا هستيم اما کسي به ما اهميت نمي دهد.
متاسفانه با اين همه انتظاري که خبرنگاران کشيده بودند برخورد نادرست کارمندان روابط عمومي مرکز هنرهاي نمايشي در نوع خود جالب بود به طوري که بارها بر سر خبرنگاران فرياد مي زدند که خارج صف نرويد اما مثل اینکه این خود عوامل جشنواره بودند که با برنامه ریزی نامناسب و نحوه نادرست ارائه بلیت به خبرنگاران خارج از صف عمل کردند.
به طور حتم برخورد و رفتارهاي اين گونه براي ارائه بليت در شان خبرنگار نيست اما اين موضوع هر سال در جشنواره تئاتر فجر حاشيه ساز بوده و هنوز هم ادامه دارد.
اميدواريم در طول برگزاري سي و سومين جشنواره بين المللي تئاتر فجر اين رفتارها و برخورهاي نادرست با خبرنگاران صورت نگيرد و شاهد ساماندهي در روابط عمومي و دبيرخانه جشنواره باشيم.
مواجهه با مدرنیته ایرانی در تماشاخانه ایرانشهراحسان ملکی کارگردان «هزار شلاق» میگوید این نمایش مواجههی فرهنگی است نسبت به آنچه از غرب رسیده و آنچه از پیش درک کردهایم.
احسان ملکی که با نمایش "هزار شلاق" در بخش مسابقه مرور تئاتر ایران در سی و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر حضور دارد در رابطه با این نمایش گفت: ناصر حبیبیان این نمایشنامه را در مدتی حدود یک سال نوشته و بازنویسی کرده است. سالهای بسیاری است که با یکدیگر کار میکنیم. البته چند سالی بود او کار خودش را میکرد و من هم کارهای دیگری داشتم؛ با این حال ظرف دو سال گذشته همکاری بین ما جدیتر شده است.
او با بیان اینکه موضوع اصلی نمایش مربوط به «مدرنیتۀ ایرانی» است خاطرنشان کرد: شاید یکجور مواجهۀ فرهنگی با آنچه از غرب رسیده و آنچه از پیش درک کردهایم. علاوه بر این بحثهای زبانی و ساختاری این نمایشنامه هم کار متفاوتی است. ماجرای نمایش بین دو شهر میگذرد؛ از شیراز در اواخر حکومت زند شروع میشود و در تهران با پایان حکومت قاجار خاتمه مییابد. شیراز به عنوان شهری که ریشه در گذشته و تاریخ و رو به سوی آیندهای روشن دارد و تهران کاملا برعکس این؛ شهری که در اوایل قاجارها ریشه در گذشتۀ پرباری ندارد و طبیعتا هیچ آیندۀ مشخصی هم نمیتوان برای آن متصور شد. این وضعیت یکی از بنمایههای اساسی نمایش «هزار شلاق» است.
ملکی افزود: تمرینهای ما از هشت ماه قبل همراه با حضور و بازی سعید زارع، حمید عرب، مسعود شاه کرمی، مریم طاهری و داوود معینیکیا شکل گرفت. در جشنواره استانی و منطقهای شرکت کردیم و در بیشتر بخشهای هر دو جشنواره جایزههای نخست را گرفتیم.
این کارگردان که سومین تجربه خود در دو سال گذشته را روی صحنه میبرد ضمن اظهار رضایت از نگاه تجربی به کارگردانی نمایش تصریح کرد: هر کدام از این سه نمایش برایم تجربۀ بسیار متفاوتی بوده. به ویژه که ناصر حبیبیان نویسندگی هر سه نمایشنامه را بر عهده داشته و خوشبختانه در این خصوص هم بسیار با هم توافق نظر داریم.
ملکی با بیان اینکه بهتر است تئاتر ما از ایدههای تکراری ولو با ظاهری مسحور کننده پرهیز کند اظهار کرد: یکی از عناصر مهم تئاتر به نظر من آگاهی بخشی است؛ هم برای اجراگر و عوامل و هم برای مخاطب.
کارگردان «هزار شلاق» در پاسخ به دلایل عدم حضور نمایش دیگرش در بخش صحنهای جشنواره امسال گفت: "چر" واقعا حسرت امسال من بود. این را به خاطر زحمتهای خودم نمیگویم بلکه مجموعه گروه خیلی دقیق و جدی کار کردند. واقعا "چر" اثر بسیار خاصی است. بازیگران این نمایش بازیهای درخشانی ارائه میکنند. همه چیز خیلی خوب درآمده بود. به هر حال امیدوارم در آینده نزدیک اتفاقات خوبی برای این نمایش بیفتد.
کارگردان «هزارشلاق»، دربارۀ همکاری دبیرخانۀ جشنواره بیان کرد: فکر میکنم مجموعۀ دبیرخانه زحمت میکشند و مشکلات بسیاری را تحمل میکنند؛ اما نمیدانم چرا با این وجود حس میکنم از پانزده سال پیش یکسری مشکلات ثابت همینطور لاینحل باقی مانده و ادامه دارد.
نمایش "هزار شلاق" نوشته ناصر حبیبیان به کارگردانی احسان ملکی روز جمعه دهم بهمن ماه در سالن ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر در دو سئانس 17 و 19:30 روی صحنه میرود.
نمایش «ناگهان پیت حلبی» تمدید شدنمایش «ناگهان پیت حلبی» نوشته امیرعلی نبویان و با کارگردانی کوروش سلیمانی به دلیل استقبال تماشاگران تا ششم بهمن ماه تمدید شد.
نمایش «ناگهان پیت حلبی» که از 10 دی ماه در سالن اصلی باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران (طبقهی فوقانی تالار مولوی) روی صحنه رفته است به دلیل استقبال تماشاگران تا ششم بهمن ماه تمدید شد.
در توضیح روایت این نمایش آمده است: امیرکبیر در دنیای امروز به دنبال کار وارد شهری میشود و در این جستجو با شخصیتهایی برخورد میکند و ماجراهایی برایش به وجود میآید. در طی جستجویی که امیرکبیر برای کار میکند ما با شرایط و معضلات اجتماعی کنونی با زبانی آهنگین و ریتمیک مواجه میشویم.
عوامل اجرایی نمایش «ناگهان پیت حلبی» اجرای روز گذشته خود را به یاد و خاطره زنده یاد حمید سمندریان تقدیم کردند.
مسیح کاظمی، وحید آقاپور, محمد طیب طاهر، علی عامل هاشمی، ارسطو خوش رزم و سینا کرمی در این نمایش به ایفای نقش میپردازند.
این نمایش پیش از این نیز به دلیل استقبال تماشاگران پنجشنبهها و جمعهها به صورت دو اجرایی در سئانسهای 17 و 19 روی صحنه رفت که احتمالا و طبق اخباری که به زودی منتشر میشود طی روزهای تمدید شده نیز به همین ترتیب با دو اجرا میزبان تماشاگران خواهد بود.
از دیگر عوامل این نمایش میتوان به آریان رضایی (دستیار اول کارگردان و برنامهریز)، امین اولیا (دستیار دوم کارگردان)، سینا ییلاقبیگی (طراح صحنه)، مژگان عیوضی (طراح لباس)، رضا حیدری (طراح نور)، سمیه فراهانی (طراحی و ساخت ماسک)، سینا افشار (طراحی پوستر و بروشور)، تومیک تاروردیان (آهنگساز) و پریناز آل آقا (عکاس) اشاره کرد.
نمایش «ناگهان پیت حلبی» تا ششم بهمن ماه به مدت 55 دقیقه در سالن اصلی باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران (طبقهی فوقانی تالار مولوی) روی صحنه میرود.
چگونه ۱۷ نمایش از چهار منطقه به جشنواره فجر راه یافت؟مدیر امور استانهای اداره کل هنرهای نمایشی میگوید امسال برخلاف آنچه در دورههای گذشته جشنواره تئاتر فجر سابقه داشت، سهمیه معینی برای مناطق تئاتری کشور لحاظ نشد. رونده معتقد است هفده نمایش منتخب برای حضور در جشنواره از کیفیتی بالاتر نسبت به سایر رقبا برخوردار بودند.
پس از انتشار برنامه اجرای گروههای حاضر در سی و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر سوالی ذهن عدهای از فعالان و هنرمندان را به خود مشغول کرد. اینکه براساس کدام شیوهنامه تقسیمبندی و ملاک از پیش اعلام شدهای ۱۷ نمایش از چهار منطقه تئاتری کشور امکان حضور در فهرست نهایی اجراها را بدست آوردند؟
ملاکی که در سالهای گذشته اعلام میشد و به عنوان مثال مسئولان امر چنین مطرح میکردند در صورت شایستگی از هر منطقه سه یا چهار گروه امکان حضور در جشنواره را خواهند داشت. اتفاقی که در دوره سی و سوم رخ نداد و در نهایت نام هفده نمایش برای شرکت در مهمترین رقابت سالانه تئاتر کشور اعلام شد.
حسن رونده(مدیر امور استانهای اداره کل هنرهای نمایشی) درباره دلیل انتخاب هفده نمایش به نمایندگی از مناطق تئاتری کشور در سی و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر گفت: این گزینش از میان گروههای شرکت کننده در چهار منطقه تئاتری صورت گرفته و به این شکل بوده که ۱۳ نمایش پس از رقابت در این مناطق چهارگانه امکان حضور در جشنواره را به دست آوردند.
این مسئول با بیان اینکه هیچ سهمیه مشخصی در ارتباط با تعداد نمایشهای منتخب استانها در کار نبوده؛ گفت: چهار نمایش دیگر پیشنهاد داوران به دبیر جشنواره بوده که پس از بررسی صورت جلسه بازبینی و آرای داوریها در مناطق انتخاب شدند.
رونده در پاسخ به این سوال که چه مبنا و معیاری برای انتخاب سیزده نمایش از چهار منطقه تئاتری وجود داشت؛ اظهار کرد: به هیچ وجه اینطور نبود که بگوییم از هر منطقه چه تعداد نمایش به جشنواره تئاتر فجر راه پیدا میکنند. به عنوان نمونه امسال هیچ نمایشی از سمنان و زنجان در این رویداد دیده نمیشود چون از نظر سطح کیفی برتری نسبت به دیگر رقبا نداشتند.
مسئول امور استانها درباره این تغییر رویه نسبت به دورههای گذشته که سهمیهای مشخص از هر منطقه به جشنواره راه پیدا میکرد؛ گفت: شیوه و ملاک حضور گروهها امسال با سال گذشته متفاوت بود و کیفیت برتر را ملاک قرار دادیم. در نهایت هم براساس توافقی که صورت گرفت ۴ نمایش دیگر طبق نظر هیاتی به سرپرستی آقای صالحپور در فهرست نمایشهای مناطق حاضر در جشنواره قرار گرفتند.
مهدی حاجیان(مدیر دبیرخانه این دوره از جشنواره بینالمللی تئاتر فجر) نیز در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری کار ایران؛ این شیوه انتخاب نمایشهای راه یافته از مناطق چهارگانه تئاتر به مهمترین رویداد نمایشی کشور را تایید کرد.
«رویش ناگزیر دخیها در حاشیه» از خمین، «کفشهایم را قدم بزن» از سنندج، «به لی لی پوت خوش آمدید» از بابل، «کسوف» از شیراز، «سوگواره سرد سکوت» از ملایر، «غزل پری دریایی» از بندر عباس، «امیر کبیر» از شهر قم، «ترانههای تلخ تارا» از تبریز، «دردسرهای مرد مرده» از کرمانشاه، «کافه سایه» نمایشی از اردبیل، «هزار شلاق» از خرم آباد، «سیه سول» از بوشهر، «بهشت ۵۰ درجه بالای صفر» از آبادان، «بیتلها» از کرمانشاه، «کسی دست به عصا توی شکمم راه میرود» از گچساران، «سیارود» از کرج و «من قهوه میخوام یا یه چیزی شبیه شکلات داغ» از کرج هفده نمایش انتخاب شده از مناطق چهارگانه کشور برای حضور در سی و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر هستند.
فراز و فرود جشنواره تئاتر فجر جشنواره امسال در شرایطی آغاز می شود که بسیاری از فعالان این عرصه انتظار دارند این دوره جشنواره در شان تئاتر کشور برگزار شود.
حالا
برگزاری مطلوب جشنواره سی وسوم تئاتر فجر محکی جدی برای مدیریت تازه تئاتر
کشور است که اردشیر صالح پور به عنوان یک پژوهشگر،استاد دانشگاه و نویسنده
در راس آن قرار گرفته است.
صالح پور دبیر سی و سومین جشنواره
تئاتر فجر می گوید آمده تا تنها وظیفه اش یعنی باز کردن درب های تئاتر به
روی اهالی آنرا محقق کند تا هنرمندان به خانه شان بازگردند، کار دیگری که
او خواهان انجامش است بازگردادن تئاتر به اهلش است و معنای این حرف این است
که دست کم تاکنون غیر هنری ها حضوری پررنگ در این عرصه داشته اند.
دبیر
جشنواره تئاتر فجر به تازگی فاش کرد که تابه حال دو بار از دبیری جشنواره
استعفا داده اما او را نگه داشتند و به این دلیل سرپرستی اداره کل هنرهای
نمایشی را هم پذیرفته که در چند روز باقی مانده به جشنواره دغدغه هماهنگی
نظراتش با مدیر جدید را نداشته باشد.
تئاتر فجر از نگاه آمار طبق
اعلام دبیرخانه، جشنواره تئاتر فجر امسال شاهد حضور 118 اثر شامل 106 اثر
ایرانی و 18 اثر خارجی است که از مجموعه 106 اثر ایرانی 29 اثر نمایش
خیابانی و 77 اثر نمایش صحنه ای هستند. همچنین از بین آثار ایرانی، 61 اثر
مربوط به شهرستان و 45 اثر متعلق به تهران است که نسبت تولید آثار ارائه
شده 60 به 40 است.
در بخش مسابقه بین الملل جشنواره امسال 25 اثر
حضور دارد که این آثار از بخش های مرور (12 نمایش)، تئاتر بین الملل (7
نمایش)، تازه های تئاتر (4 نمایش)، مناطق (یک نمایش) و میهمان(یک نمایش)
انتخاب شده اند که با یکدیگر به رقابت می پردازند.
به این ترتیب 11
نمایش از فهرست 25 تایی اعلام شده قبلا روی صحنه رفته است و از میان 14
نمایش دیگر حاضر در بخش مسابقه بین الملل جشنواره تئاتر فجر نمایش های
«اقیانوس آرام» از مشهد و « چند روایت نامعتبر، ندیدنی» از یاسوج در میان
رقابت کنندگان حاضر هستند.
با حذف گروه های ایرانی نمایش های خارجی
حاضر در این بخش را می توان در «پرواز بر فراز شهر» محصول ارمنستان،
«بازار» کاری از کشور عمان، «فراموشی» نوشته داریوش ربیعی و کارگردانی
اسکندر اسکایف از روسیه، «کمپلکس اودیسه» از آلمان و «کتاب ها» محصول کشور
لهستان خلاصه کرد.
نمایش «قلعه انسانات» نوشته و کار علی شمس؛ که در
این بخش حضور دارد محصول مشترک ایران و ایتالیا است و نمایش «باغ البالو»
به کارگردانی آتیلا پسیانی نیز به عنوان میهمان در این دوره حضور یافته و
احتمالا اجرای عمومی را بعد از اختتامیه جشنواره سی و سوم نیز ادامه خواهد
داد.
پوستری که حاشیه ساز شددوره سی و سوم
جشنواره تئاتر فجر پیش از آنکه آغاز به کار کند به واسطه پوسترش که بدون
فراخوان و بی سرو صدا رونمایی شده بود با حاشیه هایی عجین شد. اتفاقی که
شاید برگزار کنندگان جشنواره امسال که به نظر می رسید در صدد بی حاشیه
برگزار کردن آن بودند را با چالشی ناخواسته مواجه کرد.
هنرمندان، کارشناسان و رسانه ها انتقادات زیادی را روانه پوستر جشنواره که از سوی یارتا یاران طراحی شده بود کردند.
قباد
شیوا طراح و گرافیست که داور بخش پوستر جشنواره امسال هم هست یکی از
نخستین کسانی بود که نسبت به این پوستر واکنش نشان داد و گفت: به نظرم باید
پرسش اصلی را متوجه سفارش دهنده بدانیم چون وقتی شما برای خرید وسیله
نقلیه به فروشگاه مراجعه می کنید ممکن است اتومبیل، دوچرخه و گاری همه
موجود باشد و محصولات با کیفیت گوناگون در دسترس، اما انتخاب کننده باید
پاسخگوی نتیجه نهایی باشد.
از میان هنرمندان تئاتر هم باران کوثری و
ستاره اسکندری با انتشار عکسی در اینستاگرام نسبت به این پوستر واکنش نشان
دادند و در شبکه های اجتماعی نیز بحث های زیادی درباره این پوستر درگرفت و
اکثر کاربران نسبت به طراحی این پوستر اعتراض داشتند.
همه این
انتقادات در نهایت طراح این پوستر را واداشت که در گفت و گو با روابط عمومی
جشنواره سی و سوم تئاتر فجر از کار خود دفاع کند، یارتا یاران گفته که این
دوره از جشنواره مبنای اساسی کار خود را بر محور «هویت ایرانی ـ تئاتر
ملی» قرار داده است.
جنجال پوستر به نشست خبری دبیر جشنواره سی و
سوم هم راه یافت و سوالات چالش برانگیز نماینده چند رسانه باعث شد لحظات
پایانی نشست جوی ملتهب را رغم بزند.
اما دبیر جشنواره دفاع جانانه
ای از پوستر کرد چرا که او نظر خودش را دارد، صالح پور معتقد بود یارتا
یاران در وهله اول یک آرتیست تئاتر است که باید کارش را قدر و حرمت بنهیم،
او خودش پیشنهاد طراحی پوستر را مطرح کرد؛ بدون اینکه از ما ریالی پول
بگیرد و یا توقعی داشته باشد.همه تنها به توهین و مسخره او پرداختند.
مدیری که تئاتری هم هستاما
انتقادها به همینجا ختم نشد و شامل مسائل ریز و درشت دیگری هم می شد. صالح
پور در میان نماینده رسانه های مختلف تاکید کرد که یک مدیر نیست بلکه یک
تئاتری است و مقابل اهالی تئاتر هم قرار نگرفته بلکه کنار آنها قرار
دارد.
دبیر جشنواره تئاتر فجر که حالا چندی است سمت سرپرستی مرکز
هنرهای نمایشی را نیز یدک می کشد در نشست خبری از تلاش برای تحقق تئاتر
ملی سخن گفت که بر همین اساس تم جشنواره امسال فرهنگ ایرانی- تئاتر ملی است
و رویکرد جشنواره نیز بر اساس فرهنگ و هویت شرقی و تئاتر ملل مسلمان
استوار شده است اما همین مسئله با انتقاد نماینده یکی از رسانه ها مواجه شد
که رویکرد ملی در تئاتر را وظیفه و کارویژه جشنواره تئاترهای آیینی_سنتی
می دانست و چنین رویکردی برای جشنواره تئاتر فجر را محدود کردن این جشنواره
ارزیابی می کرد.
یکی از انتقادهای دیگر به جشنواره امسال حضور
کشورهایی مانند عمان و کویت در جشنواره سی و سوم بود که صالح پور اینگونه
از عملکرد مدیریت خود دفاع کرد که این کشورها باهزینه خودشان درخواست شرکت
در جشنواره را داشته اند.
صالح پور خود مدعی است که به طور حقیقی
در همین 15-10 روز پیش از نشست خبری جشنواره به شکل جدی و البته شبانه روزی
استارت جشنواره را زده است، اعترافی که از سوی رسانه ها چیزی جز عذر بدتر
از گناه محسوب نشد.
ویژگی های جشنواره امسال آشنایی
با تئاتر کشورهای مسلمان و تجلیل از شهدای تئاتر کشور از جمله بخشهای جدید
جشنواره سی و سوم است و البته یک شورای مشورتی که به گفته صالح پور وزیر
ارشاد با تشکیل آن موافقت کرده و قرار است به واسطه آن جشنواره از پشتوانه
دانش و بصیرت اهالی تئاتر بهره مند شود نیز از تازه های جشنواره سی و سوم
است، شورایی که با حضور هنرمندان تشکیل می شود تا بتوانند به تئاتر کمک
کنند.
به نظر می رسد تئاتر کشور حداقل در شهر تهران قرار است از این
پس به لحاظ سخت افزاری از امکانات بهتری برخوردار باشد چرا که بخش خصوصی
در انفعال و کم تحرکی بخش دولتی پا به میدان گذاشته و شاهد گشایش سالنهای
کوچک و بزرگ در تهران هستیم و البته شهرداری تهران هم با ساخت سالنهای ویژه
تئاتر مانند مجموعه خاوران بخشی هر چند ناچیز از وظیفه خود در قبال فرهنگ و
هنر را بر دوش کشیده است. مجموعه ای که گفته می شود سالنی در حد و قواره
تالار وحدت دارد که می تواند به تئاتر ما کمک بسیاری کند.
حضور
پررنگ بانوان در بخش های مختلف جشنواره اشاره ای بود که صالح پور به آن
داشت و با وجود صحت این موضوع اما معلوم نیست که نسبت به دوره های گذشته
این مورد چقدر با رشد مواجه بوده است. هنرمندان بانوی حاضردر بخشهای مختلف
جشنواره از جمله کارگردانی، بازیگری، طراحی گریم و صحنه امسال از کمیت
چشمگیری بهره می برند.
جشنواره ای که ارشدترین مقام برگزار کننده
اش آنرا عالی ترین تجلی گاه تئاتر کشور می داند دچار چالشهای زیادی است، به
گفته صالح پور از چهار ماهی که به او حکم دبیری داده اند، سه ماه و اندی
از آن را به تغییر مدیران و تعلیق آنها سپری کرده و همیشه این تغییرات
اداری به تئاتر ما لطمه زده است.
حضور پر رنگ شهرستانها در جشنواره امسال کفگیر
بودجه آنقدر به ته دیگ خورده که مانع برگزاری جشنواره تئاتر فجر امسال در
شهرستان ها شده اما به گفته صالح پور شهرستان ها با آثارشان حضور پررنگی در
جشنواره امسال خواهند داشت.
از دیگر انتقادها به جشنواره امسال
پذیرش بیش از اندازه آثار در بخش متون است که باعث شده تعداد زیادی متن در
مرحله اول پذیرفته و بعد تنها 12 متن انتخاب شود.
صالح پور البته
از صمیمیت و وفاق اهالی تئاتر هم سخن می گوید، مسئله ای که فضای تئاتر
کشور در این اواخر خلاف آنرا شاهد بوده است. او مدعی است خوشبختانه به رغم
تمام کمبودها و کاستی هایی که در یک سال اخیر برای تئاتر وجود داشته، اما
خانواده تئاتر رویکرد جانانه ای نشان داده چرا که دعوت جشنواره فجر را پاسخ
داده است.
جشنواره سی و سوم تئاتر فجر در حالی امروز آغاز به کار
می کند که فراز و فرودها و حواشی های زیادی را پشت سر گذاشته ولی انتظار می
رود این رویداد فرهنگی در شان تئاتر کشور برگزار شود.
سی وسومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر از یکم تا 12 بهمن ماه 93 با دبیری اردشیر صالح پور در تهران برگزار می شود.