از فیلترینگ هوشمند، معلوم‌الحالان ناراضی‌اند نه کاربران ایرانی

گروه مانیتورینگ - چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده بود: با توجه به جنگ نرم دشمنان ما طرح‌هایی را از جمله فیلترینگ هوشمند در دست اجرا داریم. ضمن اینکه با توجه به پیشرفت‌های روزافزون تکنولوژی می‌دانیم که تنها متوسل شدن به این طرح راهگشا نخواهد بود. وی ادامه داده بود: ما با سیاست آزادی اطلاعات قصد محدود کردن مردم را نداریم اما با استفاده از طرح‌هایی مانند فیلترینگ هوشمند و راه اندازی شبکه‌های اجتماعی داخلی همه تلاش خود را برای مقابله با اقدامات تبلیغی دشمنان خواهیم داشت.

به گزارش بولتن، وی با بیان اینکه زیرساخت‌های لازم را برای بهبود سیستم‌های ارتباطی در دستور کار داریم، افزود: خوشبختانه با پیشرفت‌هایی که در حوزه ارتباطی داشته‌ایم بخش اعظمی از مشکلات ارتباطی حل شده و با اقدامات گسترده پیش رو قصد داریم علاوه بر دسترسی آزاد مردم به اطلاعات از گسترش سایت‌های غیر اخلاقی و شبکه‌های اجتماعی مخالف ارزش‌های فرهنگ کشور جلوگیری به عمل آوریم.

دو سه هفته بعد از این اظهارنظر، فیلترینگ هوشمند به طور رسمی آغاز به کار کرد و شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام با فیلترینگ هوشمند کنترل شد. به این شکل که در ابتدا به صفحه‌های مشکل‌دار هشدار داده شد و بعد از آن، تنها آنهایی که منتشر کننده‌ی عکس‌های مستهجن بودند فیلتر شدند. در این شرایط سایت ضدانقلاب جرس در مطلب با عنوان "فیلترینگ هوشمند اینستاگرام؛ دولت در مقابل کاربران ناراضی" به قلم فیروزه رمضانزاده نوشت:

«مقام‌های قضایی و امنیتی ایران در دوسال گذشته چندین‌بار خواهان فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی موبایلی مانند واتس‌آپ و وایبر بوده‌اند اما هر بار، این موضوع با مخالفت و مقاومت برخی از مسوولان و کار‌شناسان ارتباطی مواجه شد. شهریورماه سال جاری، معاون اول قوه قضاییه در نامه‌ای به مهلت سه‌ماهه‌ای اشاره کرد که وزارت ارتباطات برای فراهم کردن امکان "مسدودسازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه" در شبکه‌های ارتباطی موبایل و "ارائه شبکه‌های اجتماعی داخلی هم سطح" درخواست کرده بود.

سرانجام معاون حقوقی و امور دولت و مجلس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از فیلترینگ هوشمند اینستاگرام برای توسعه فناوری در ایران خبرداد. با وجود آنکه مسوولان وزارت ارتباطات تاکید کرده‌اند که فیلترینگ هوشمند اینستاگرام، مشکلی برای کاربران ایرانی ایجاد نمی‌کند رسانه‌های ایران از بروز اختلال در باز شدن عکس‌های عادی این شبکه اجتماعی خبر داده‌اند. برخی کار‌شناسان معتقدند سیستم‌های فیلترینگ در ایران دارای مشکلات فراوانی‌ هستند و بسیاری از محتواهای مناسب شبکه‌های اجتماعی به خاطر عملکرد فنی ضعیف و اشتباه این سیستم‌ها بی‌جهت فیل‌تر می‌شوند.»

در مورد کیفیت فیلترینگ هوشمند باید گفت که هرچند در روزهای ابتدایی اجرای آن، شاهد یکسری اختلالات بودیم – که این هم طبیعی به نظر می‌رسد – اما حقیقتا این مدل فیلترینگ در حد بسیار بالایی موفق عمل کرده است و واقعا آنهایی که کاربر اصلی آن بوده و دنبال رفتارهای ضد اخلاقی در آن نیستند، نه تنها از فیلترینگ هوشمند راضی هستند، بلکه با خیال راحت از آن استفاده می‌کنند.

همچنین باید دقت کرد که در حال حاضر فیلترینگ هوشمند در کشور های پیشرفته رایج بوده و به سه حالت انجام می شود. در حالت اول شرکت‌های اینترنتی به کاربران خود این امکان را می‌دهند که قابلیت دسترسی به برخی از سایت‌ها و شبکه‌ها برای آن‌ها محدود شود. حالت دوم که تا حدی نیمه هوشمند است، از سوی شرکت‌ها و نهادهای یک کشور اعمال می‌شود و حالت سوم آن فیلترینگ هوشمندی است که در اختیار دولت‌هاست و آن‌ها می‌توانند دسترسی به سایت‌ها و شبکه‌هایی را که برای امنیت داخلی یک کشور مشکل‌ساز است را محدود کنند.

هم اکنون کنترل های معنایی در فیلترینگ های هوشمند بسیاری از کشور ها انجام می شود. برای مثال در آمریکا، از فیلترینگ معنایی هوشمند برای جلوگیری از ارسال اطلاعات نظامی استفاده می شود و حتی قدرت ترجمه به زبان های دیگر نیز برای آن وجود دارد. یعنی اگر شخصی بخواهد اطلاعات نظامی را به زبان های دیگر به خارج از کشور ارسال کند، با فیلترینگ معنایی هوشمند مواجه می شود.