روحانی اشتیاق فراوانی به توافق هسته‌ای دارد

گروه سیاسی، یک اندیشکده آمریکایی معتقد است که رویکردی آشتی‌جویانه مشابه در رابطه با ایران در دستورکار آمریکا نیست؛ اما چنانچه روحانی بتواند بر اختلافات داخلی غلبه کند، «دستیابی به توافق» بر سر برنامه هسته‌ای امکان‌پذیر است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی در یادداشتی به قلم«مارک فیتزپاتریک» مدیر برنامه خلع سلاح و منع گسترش سلاح‌های اتمی این اندیشکده نوشت: با توجه به قدرت «تندروها» در ایران و «خط قرمزهایی» که توسط «آیت‌الله علی خامنه‌ای»، رهبر معظم، تعیین شده‌اند، درباره «چشم‌انداز حل‌وفصل بحران هسته‌ای» از طریق مذاکره بدبین بوده‌ام. هرچند، به عنوان آغازی موفقیت‌آمیز در سال جدید، «رئیس‌جمهور حسن روحانی» تهدید کرد که بدون نیاز به تأیید آنها تصمیم‌گیری در خصوص این مسئله را مستقیما به مردم ایران واگذار خواهد کرد.

 ■ هدف روحامی از اعلام برگزاری همه‌پرسی■

{حجت‌الاسلام} روحانی در یک سخنرانی حیرت‌انگیز در یک همایش اقتصادی در چهارم ژانویه خاطرنشان کرد که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «برگزاری همه‌پرسی درباره مسائل مهم سیاسی» را مجاز می‌شمارد. این «بند قانون اساسی» هرگز بکار گرفته نشده و بعید به نظر می‌رسد که{حجت‌الاسلام} روحانی بتواند «بدون تأیید{آیت‌الله} خامنه‌ای» چنین همه‌پرسی‌ای را برگزار کند. اما با اشاره به چنین شگردی، رئیس‌جمهور به مخالفان هشدار داد که آن‌ها نباید تیم مذاکره‌کننده او را از رسیدن به یک توافق بازدارند.

 

■ تحریم‌ها ایران را به زانو درنیاوردند ■

{حجت‌الاسلام} روحانی همچنین نشان داد که او تا چقدر تمایل دارد تا «مسئله هسته‌ای» را حل کند. وی در سخنرانی خود اظهار داشت « اگر بنا باشد اقتصاد به صورت پایدار رشد کند ایران باید به انزوای بین‌المللی خود پایان دهد ». «تحریم‌ها» ایران را به زانو درنیاوردند: «رشد اقتصادی» در سال گذشته مثبت بود و «نرخ تورم» از حدود ۴۰ درصد به زیر ۲۵ درصد در سال ۲۰۱۴ کاهش یافت. با این وجود، درباره «تأثیر بسیار منفی» آن‌ها تردیدی وجود ندارد، به ویژه هنگامی که با «کاهش ۴۰ درصدی در بهای نفت» از ماه ژوئن توأم می‌شوند. «نرخ تبدیل ارز» در آخرین هفته‌های سال با کاهش ۱۰ درصدی مواجه شد و «بازار بورس» ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افت کرد.

 

■ کنگره جدید آماده تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران■

برخی از ایرانی‌ها عربستان سعودی و ایالات‌متحده را «به توطئه برای پایین آوردن بهای نفت» متهم می‌کنند، تا بتوانند از آن «به عنوان حربه‌ای علیه ایران» استفاده کنند. حتی برخی گمان می‌کنند که ایران باید «مذاکرات هسته‌ای» را ترک کند و به همکاری با «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» خاتمه دهد.

انجام چنین اقدامات تحریک‌آمیزی تقدیم «هدیه‌ای بسیار خوشحال‌کننده» به تندروها در ایالات‌متحده خواهد بود. با توجه به «کنگره‌ای» که اکنون کاملاً در دست «جمهوری خواهان» قرار دارد، بسیاری از قانون‌گذاران به منظور «تشدید فشار اقتصادی»، مشتاق هستند که تحریم‌های بیشتری علیه ایران وضع کنند. «میچ مک کانل»، «رهبر اکثریت مجلس سنا»، برای ارائه چنین لایحه‌ای به صحن مجلس محتاط به نظر می‌رسد، مگر اینکه او مطمئن باشد که می‌تواند به اندازه کافی «آرا دموکرات‌ها» را جلب کند، تا در برابر «حق وتوی رئیس‌جمهوری» تاب بیاورد؛ تا زمانی که یک راه‌حل دیپلماتیک در دسترس باشد، تصویب چنین لایحه‌ای دشوار خواهد بود.

 

■ آیا انتقال اورانیوم ایران به کشور دیگر ممکن است؟■

به نظر می‌رسید یکی از لوازم «دستیابی به راه‌حل» در آستانه سال جدید مهیا شد؛ وقتی که خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گزارش داد که در مذاکرات ماه دسامبر ، توافقی موقتی حاصل شد تا {بر پایه آن} «ذخیره اورانیم با غلظت پایین ایران» به خارج از این کشور منتقل شود. اگرچه وزارت خارجه ایران دستیابی به چنین توافقی را رد کرد، اما کماکان این موضوع محتمل به نظر می‌رسد. ایران پیش از این اعلام کرده بود که به عنوان بخشی از توافق مایل است «ذخیره اورانیوم با غلظت پایین» خود را صادر کند.

 

■ یکی از مسائل اصلی باقی‌مانده ■

همچنین خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گزارش داد که برای اولین بار مذاکره‌کنندگان «فهرستی» را تهیه کرده‌اند که کلیات «بخش‌های بالقوه موافق» و «رویکردهای متفاوت به مسائل باقی‌مانده» را ترسیم می‌کند. یکی از مسائل اصلی باقی‌مانده به «میزان و زمان لغو تحریم‌ها» در آینده مربوط می‌شود. رئیس‌جمهور اوباما پیشنهاد داده بود که «اجرای تحریم‌ها» به حالت تعلیق درآید؛ اما «بدون تأیید کنگره» او برای لغو برخی از «مصوبات اصلی» اختیاراتی ندارد. «تندروها در ایران» پافشاری می‌کنند که باید «تمامی تحریم‌ها» لغو شوند؛ هرچند در حال حاضر این امکان وجود ندارد که «کنگره‌ایالات‌متحده» با انجام چنین کاری موافقت کند. بنابراین {حجت‌الاسلام} روحانی درباره تلاش برای برگزاری همه‌پرسی هشدار می‌دهد.

 

■ روحانی:آرمان ما به سانتریفیوژ وصل نیست■

موضوع مهم دیگر به «مقدار مجاز برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران» مربوط می‌شود. کشورهای غربی در حال مذاکره با ایران، محدودیت داشتن ۴۰۰۰ سانتریفیوژ از نسل قدیم را دنبال می‌کنند؛ در حالی که ایران می‌خواهد که معادل حدوداً ۱۰۰۰۰ سانتریفیوژ -اکنون در حال فعالیت هستند- را حفظ کند. {حجت‌الاسلام} روحانی در سخنرانی خود به «انعطاف‌پذیری» اشاره کرد و به طور تلویحی گفت که «مقدار» اهمیت چندانی ندارد. او اضافه کرد: «آرمان ما به سانتریفیوژ وصل نیست؛ اراده ما به قلب، مغز و عزم ما وصل است».

 

■ در صورت غلبه بر اختلافات داخلی، دستیابی به توافق امکان‌پذیر است■

گمان می‌کنم منظور {حجت‌الاسلام} روحانی این بود که ایران باید به اندازه کافی آگاه باشد تا «فرصت دستیابی به توافق» با بهترین شریک مذاکره‌کننده‌ای را که این کشور در آینده‌ای قابل پیش‌بینی با آن مواجه خواهد بود از دست ندهد. جسارت رئیس‌جمهور اوباما در «عادی‌سازی روابط با کوبا» در تهران درک شده است. یک رویکرد آشتی‌جویانه مشابه در رابطه با ایران در دستورکار نیست؛ اما چنانچه روحانی بتواند بر اختلافات داخلی غلبه کند، «دستیابی به توافق» بر سر برنامه هسته‌ای امکان‌پذیر است.