مروری بر دهۀ اول جشنواره فیلم فجر(+عکس)

گروه سینما و تلویزیون، از گذشته تاكنون سينمای ايران هر ساله نزديك پايان سال بزرگترين رويداد فرهنگی در عرصه هنر به نام جشنواره فيلم فجر را برگزار می كند دهه اول این جشنواره با توجه به نزدیک بودن به دوران جنگ نگاهی به انقلابی و دفاع مقدس داشته است.

به گزارش بولتن نیوز، از گذشته تاكنون سینمای ایران هر ساله نزدیك پایان سال بزرگترین رویداد فرهنگی در عرصه هنر به نام جشنواره فیلم فجر را برگزار می كنددهه اول این جشنواره با توجه به نزدیک بودن به دوران جنگ نگاهی به انقلابی و دفاع مقدس داشته است. سعی کردیم به مرور دهه اول جشنواره با توجه به اتفاقات و معرفی برگزیدگان آن بپردازیم.

اولین جشنواره در سال 1360 اتفاق افتاد و در بحبوحه جنگ تحمیلی و شاید در ‌آن فضای انقلابی برگزاری این برنامه تا حدودی جسورانه به نظر می‌آمد. 

شاید یكی از دلایل برگزاری اولین دوره جشنواره پا بر جا كردن نگاه ارزشی مدیران انقلابی در عرصه سینما بود در واقع برگزاری جشنواره ای نوپا در ایام دهه فجر و گنجاندن انواع و اقسام فیلم های مختلف ایرانی و خارجی تنها بهانه ای برای معرفی حكومت اسلامی در عرصه فرهنگی و هنری بود و تلاش عوامل هنری باعث برگزاری اولین جشنواره فیلم فجر در سال 60 شد و تنها 5 فیلم در مسابقه این فستیوال حضور داشت كه 3 فیلم آن متعلق به كارگردانان موج نو سینمای ایران از جمله "مرگ یزدگرد" (بهرام بیضایی) "خط قرمز" (مسعود كیمیایی) و "حاجی واشنگتن" (مرحوم علی حاتمی) بود كه به غیر از توقیف دو فیلم اول فقط فیلم "حاجی واشنگتن" مرحوم علی حاتمی آن هم بعد از 16 سال اجازه اكران گرفت و اشباح و سفیر دو فیلم دیگر این جشنواره بودند. 

از نكات قابل توجه نخستین جشنواره فیلم فجر برگزار نشدن مراسم اهدای جایزه به برگزیدگان بخش مسابقه بود. همچنین از اتفاقات جالب این جشنواره بخش سینمای ایتالیا از نئورئالیسم تاكنون كه از بخش های قابل ملاحظه این دوره بود اما گنجاندن سایر بخش های جنبی همانند چشم انداز سینمای كوبا یا سینمای سرخپوستان و سیاه پوستان در سینما بیشتر از اینكه اهداف سینمایی و هنری را دنبال كند كاركرد سیاسی و تبلیغاتی داشت. 

اولین دوره جشنواره فیلم فجر مقارن با جنگ ایران و عراق و فضای پس از انقلاب 57 بود در این دوره علاوه بر بخش های جنبی شامل چشم انداز سینما كوبا، سینمای ایتالیا از نئورئالیسم تا امروز ، سرخ پوستان و سیاه پوستان در سینما، سینمای كودكان و نوجوانان، سینمای ایران پس از انقلاب و نمایش های ویژه بخش مسابقه آماتور نیز وجود داشت. 

فیلم های "بچه های دیار صفا"، "علمدار"، "خرمشهر 61"، "با هم برای ایثار"، "یا زهرا"، "كلام مكتب است این"، "خرمشهر شهر عشق شهر خون"، "آمریكا نابود است" و "بر بال ملائكه" از جمله فیلم هایی بودند كه در بخش آماتور این دوره شركت كردند و با دیپلم افتخار از آنها تقدیر شد. 

بنیاد سینمایی فارابی و وزارت ارشاد با همت بلند خود بزرگ ترین رویداد سینمای ایران را در سال 61 رقم زد با اینكه تا سال 74 جشنواره به بخش سینمای ایران بسنده كرده بود اما از 74 به بعد سینمای بین الملل نیز توانست جایگاه خوبی در جشنواره بین المللی فیلم فجر پیدا كند. 

از هیات داوران اولین دوره جشنواره فیلم فجر می توان به داوران بخش آماتور از جمله محمد اعتصامی، رضا انصاریان،‌ سیف الله داد، حمید دهقان پور، محمد علیان، ناصر عبداللهی می‌توان اشاره كرد همچنین بخش حرفه ای بدون داوری و اهدای جوایز برگزار شد. 

حسین و خشوری دبیر این دوره جشنواره بود كه به معاونت سینمایی كمال حاج سید جوادی برگزار شد.

بعد از پایان رسیدن دوره اول جشنواره فجر و گذشت یکسال فیلم سازی، دومین دوره جشنواره آغاز شد و با توجه به اهمیت مدیران فرهنگی به سینمای ایران آنان حاضر نشدند سینمای جهان حتی در بخش جنبی جشنواره نیز اضافه شود و با جهت گیری مدیریت فرهنگی آن دوران و سیستم هدایت، حمایت و نظارت نسلی جدید فیلم سازی را تحت تاثیر قرار داد و ماندگاری آثار مهم و تحسین برانگیز در سینمای ایران را در پی داشت. بزرگانی چون رسول صدرعاملی و خسرو سینایی در دوره دوم جشنواره فیلم فجر در سال 61 ظهور کردند و با ایجاد جرقه هایی در آثارشان نسل جدیدی از فیلم سازی در سینمای ایران متولد شد. در دومین دوره جشنواره فیلم فجر همانند سال گذشته از اهدای جوایز خبری نبود اما ویژگی بارز‌ آن شکوفایی استعدادهای سینمای پس از انقلاب از جمله رسول صدرعاملی، محمد علی سجادی، محمدرضا اعلامی، حسن هدایت و خسرو سینایی بود و در کنار آن ها علیرضا داودنژاد، رضا میرلوحی و مسعود اسداللهی نیز فرصت ظهور پیدا کردند. از نکات قابل توجه این بود که فیلمسازان قبل از انقلاب در جشنواره‌ی دوره دوم حضور نداشتند و فیلمسازان جدیدی بعد از انقلاب متحول شدند که باعث بن بست فیلم سازان قبل از انقلابی شدند و تحول تازه ای را در جشنواره های بعد به وجود آوردند.

از نکات ویژه این سال اهدا نکردن جایزه به بهترین فیلم به دلیل شایسته نبودن آن ها از سوی هیات داوران بود اما جایزه ویژه هیات داوران به حسن کار بخش برای فیلم "دیار عاشقان" رسید. همچنین خسرو سینایی برای فیلم "هیولای درون" جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد و بهترین فیلم نامه به علیرضا داودنژاد و ابراهیم مکی رسید. اسماعیل امامی در فیلم "هیولای درون" برای بهترین فیلمبرداری صاحب جایزه شد در تدوین نیز حسین زندباف برای فیلم "مرگ سفید" به جایزه رسید. جایزه بهترین موسیقی متن نیز سهم عباس دبیر دانش برای فیلم "چشم تنگ دنیادار" بود و برای فیلم کوتاه نیز عباس کیارستمی برای ساخت فیلم "همسرایان" صاحب جایزه شد. اولین جایزه بازیگری نیز برای نقش دوم مرد به پرویز پرستویی برای بازی در فیلم "دیار عاشقان" رسید. دومین دوره جشنواره فیلم فجر توانست با اهدای جوایز در بخش های مختلف راه جدیدی را در سینما و عرصه فرهنگی گشایش کند و انگیزه را در در فیلم سازان و فیلم سازی ایجاد کند. دومین جشنواره فیلم فجر به دبیری سید محمد بهشتی و معاونت سینمایی فخرالدین انوار برگزار شد و محمد بهشتی، مهدی حجت، اکبر عالمی، حمید دهقان پور، منوچهر عسگری نسب، مهدی کلهر، محمد علی نجفی و سینا واحد جز هیات داوران بخش مسابقه سینمای ایران بودند. از حاشیه های قابل توجه قطع برق در روزهای آغازین جشنواره و همچنین لو رفتن نتایج داوری در شب آخر بود که این دوره را با حاشیه هایش جذاب کرد.

جشنواره فیلم فجر در 3 دوره ابتدایی سال های 60 و 61 و 62 با اینكه راه ابتدایی در عرصه هنر را سپری می كرد اما توانست خود را در این برهه زمانی در جهان معرفی كند و با وجود حضور نداشتن فیلم های خارجی در این دوره ها جشنواره های قابل قبولی را برگزار كردند و باعث شكوفایی فیلم سازان بزرگی همچون صدرعاملی،‌ خسرو سینایی و مرحوم علی حاتمی شدند. 

برگزيدگان سومين دوره جشنواره فيلم فجر 1363

"مترسك" به كارگرداني حسن محمدزاده جايزه بهترين فيلم و يدالله صمدي براي فيلم "مردي كه زياد مي دانست" جايزه بهترين كارگرداني را دريافت كرد. 

همچنين از مرحوم علي حاتمي براي فيلم "كمال الملك"، مهدي معدنيان براي فيلم "مترسك" و حسن هدايت و جمال اميد براي فيلم "مردي كه زياد مي‌دانست" تقدير كردند. 

جايزه بهترين بازيگر نقش اول مرد و زن به ترتيب به جمشيد مشايخي و پروانه معصومي در فيلم هاي "گل هاي داودي" اهدا شد و جايزه بهترين بازيگر نقش دوم مرد و زن نيز را محمدرضا مرسلي و جيران شريف براي فيلم "مترسك" دريافت كردند. 

فيروز ملك زاده جايزه بهترين فيلمبرداري را براي فيلم "گل هاي داودي"، عباس گنجوي جايزه بهترين تدوين را براي دو فيلم "تاتوره" و "گل هاي داودي" و كامبيز روشن روان جايزه بهترين موسيقي متن را براي فيلم "تاتوره" و "گل هاي داودي" را دريافت كردند. 

سيف الله داد، اكبر عالمي، مهدي حجت، محمد خزاعي و محمد علي نجفي از هيات داوران دوره سوم جشنواره فيلم فجر بودند. 

ويژگي قابل اشاره جشنواره دوره سوم سرآغاز فيلم هاي ملودرام و علاقمندي فيلم سازان به فيلم هاي عاشقانه و ملودرام بود.

در دوره چهارم جشنواره فیلم فجر همانند سال های گذشته از حضور فیلم های خارجی در بخش مسابقه خبری نبود و فیلم های خارجی تنها در بخش های جنبی و غیر رقابتی به نمایش در آمدند و بین المللی بودن جشنواره فیلم فجر با این رویه زیر سوال رفت با این وجود فیلم های ایرانی "دونده" به كارگردانی "امیر نادری"، "جاده های سرد" ساخته‌ی "مسعود جعفری جوزانی" و "مادیان" به كارگردانی "علی ژكان" در بخش مسابقه توانستند فرصت راه یابی برای حضور در جشنواره های برون مرزی را كسب كنند و برای اولین بار پس از انقلاب موفق به  كسب جوایز متعدد از جشنواره های معتبر جهانی شدند. 

در جشنواره ی‌ دوره چهارم حاشیه ها و اتفاقات شك برانگیزی رخ داد كه باعث شگفت آور شدن این دوره شد، اما به دنبال آن مرحوم "رسول ملاقلی پور" پس از ساخت فیلم هایی چون "نینوا" برای اولین بار در جشنواره حضور پیدا كرد و فیلم هایی از جمله "اتوبوس" به كارگردانی "یدالله صمدی" و "تنوره‌ی دیو" ساخته "كیانوش عیاری" برندگان اصلی لوح زرین جشنواره چهارم بودند. 

*برگزیدگان چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر 1364 

در جشنواره دوره چهارم فیلم "اولی ها" به كارگردانی "عباس كیارستمی" و "بهار" به كارگردانی "ابوالفضل جلیلی" جایزه بهترین فیلم را دریافت كردند. 

"هادی اسلامی" برای فیلم "اتوبوس" جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت كرد و تنها از "ایرج طهماسب" برای بازی در فیلم "خط پایان" تقدیر شد در این بخش برای بازیگر نقش اول زن هیچ بازیگر خانمی انتخاب نشد. 

برای جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن نیز با تقدیر از "حمید جبلی" برای بازی در فیلم های "خط پایان" و "جاده های سرد"،‌ "اسماعیل محمدی" و "مهری مهری نیا" برای بازی در فیلم "تنوره دیو" موفق به دریافت جایزه شدند. 

همچنین "جاده های سرد" مسعود جعفری جوزانی، "پدر بزرگ" مجید قاری زاده، "خط پایان" محمد علی طالبی،‌ "اتوبوس" یدالله صمدی لوح زرین دریافت كردند. 

بهترین كارگردانی دوره چهارم جشنواره فیلم فجر به "كیانوش عیاری" برای فیلم "تنوره دیو" رسید و مجید قاری زاده برای فیلم "پدربزرگ" صاحب جایزه بهترین فیلم نامه شد. 

بهترین فیلمبرداری این دوره نیز با تقدیر از "محمود كلاری" برای فیلم "جاده های سرد" به "تورج منصوری" برای فیلم "جاده های سرد" رسید. 

جایزه بهترین موسیقی متن نیز با تقدیر از "بابك بیات" برای فیلم "اتوبوس" سهم شریف لطفی برای فیلم مادیان شد. 

حسین زندباف نیز در جشنواره دوره چهارم موفق به كسب جایزه برای بهترین تدوین فیلم شد. 

چهارمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر نسبت به سال های گذشته اعتبار بیشتری كسب كرد و توانست جوایز معتبری را از جشنواره های مختلف جهانی از آن خود كند و دوره ای درخشان و ماندگاری را در آن زمان رقم بزند. 

24 فیلم كوتاه در این بخش حضور داشت كه نام افرادی چون "كیومرث پوراحمد" با دو فیلم "تار و پود" و "پلكان"؛ ابراهیم حاتمی كیا با فیلم "طوق سرخ "، ابراهیم فروزش با فیلم "خودم من خودم" و محمد آ‌فریده با فیلم "قهرمان كیه" به چشم می خورد و كیومرث پوراحمد در بخش فیلم كوتاه برگزیده شد. 

گفتنی است؛ فیلم های چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر از سوی كمال حاج سید جوادی، محمد خزایی، مهدی فرید زاده، منوچهر محمدی، جلال رفیع، فرید حاج كریم خان، مجید بهمن پور مورد داوری قرار گرفت.

در سال پنجم جشنواره نیز بخش رقابتی سینمای بین الملل وجود نداشت و تنها چند فیلم مهم خارجی در بخش های ویژه اکران شدند. 

فیلم "1984" به کارگردانی مایکل رادفورد و فیلم هایی از آندری وایر فیلم ساز مشهور از جمله فیلم های اکران شده در دوره پنجم جشنواره فیلم فجر بود. 

عباس کیارستمی با ساخت فیلم ماندگار "خانه دوست کجاست" در بخش مسابقه ایران تمام نگاهها را به خود جلب کرد و مسبب جریانی در سینمای ایران شد که هنوز هم در برخی از آثار تاثیرگذار بوده است. 

ناصر تقوایی نیز با اقتباس از داستان معروف داشتن و نداشتن نوشته ارنست همینگوی فیلم خوش پرداخت و حرفه ای "ناخدا خورشید" را ساخت که با استقبال منتقدان و تماشاگران در جشنواره روبه رو شد.

"شیر سنگی" نیز به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی در دوره پنجم جشنواره به نمایش گذاشته شد و نشان داد توسط فیلم سازی کار بلد و حرفه ای ساخته شده است.

همچنین داریوش فرهنگ با نمایش دومین ساخته اش به نام "طلسم" خود را به عنوان یکی از آینده دار ترین فیلم ساز سالهای آینده سینمای ایران معرفی کرد. 

امیدهای کسب جایزه بهترین بازیگر زن در دوره چهارم به خاطر باز خوب سوسن تسلیمی و سوگند رحمانی و هم چنین بازی خوب اما کوتاه پروانه معصومی در فیلم "ناخدا خورشید" به این افراد بیشتر بود اما در کمال بی سلیقگی در هیات داوران هیچ یک از زنان بازیگر جایزه را دریافت نکردند. 

مسعود کیمیایی هم با فیلم "تیغ و ابریشم" باعث ایجاد صف های طولانی هواداران مشتاق اش در مقابل سینماها شد که البته نتوانست انتظارات درصد قابل توجهی از آنان را برآورده کند به طوری که هیات داوران این فیلم را در بخش مسابقه هم قرار ندادند و این موضوع باعث نادیده گرفته شدن بازی خیره کننده فیرماه فرجامی شد. 

داریوش ارجمند و سعید پورصمیمی برای فیلم "ناخدا خورشید" لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول و مکمل مرد را دریافت کردند. 

"خانه دوست کجاست" به کارگردانی عباس کیارستمی نیز جایزه بهترین کارگردانی و لوح ویژه هیات داوران را کسب کرد. 

جایزه بهترین فیلم به "پرواز در شب" به کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی پور رسید و فیلم شیر سنگی نیز موفق به کسب لوح زرین بهترین فیلم نامه شد. 

جایزه بهترین فیلم برداری و موسیقی به محمد آلادپوش و فرهاد فخر الدینی برای فیلم "گزارش یک قتل" رسید و مهرزاد مینویی نیز جایزه بهترین تدوین را دریافت کرد. 

هم چنین جایزه بهترین صداگذاری و صدابرداری را اسحاق خانزادی و جهانگیر میرشکاری به ترتیب برای فیلم های "شیرسنگی" و "خانه دوست کجاست" و "اجازه نشین ها" کسب کردند. 

و در آخر علی رستگار موفق به دریافت جایزه بهترین جلوه های ویژه برای فیلم "پرواز در شب" شد. 

از نکات حاشیه ای جشنواره پنجم فیلم فجر کنار گذاشتن فیلم ارزشمند "دستفروش" از بخش مسابقه و نمایش آن در بخش مرور یک سال سینمای ایران بود. 

دوره پنجم نیز توسط سید محمد بهشتی برای دومین سال پیاپی و قائم مقامی جمال امید برگزار شد. 

19 فیلم کوتاه در این دوره با هم به رقابت پرداختند و عزیزالله حمید نژاد هم با فیلم "زندگی در ارتفاعات "لوح زرین بهترین فیلم مستند را به خود اختصاص داد. 

عبدالله اسفندیاری، محمد مهدی حیدریان، علیرضا شجاع نورری، هیئت انتخاب و محمد خزاعی، منوچهر عسگری نسب، محمدباقر کریمیان و منوچهر محمدی هیئت داوران فیلم های دوره پنجم را تشکیل دادند.

در دوره ششم جشنواره فیلم فجر برخلاف سال گذشته فیلم ها افت كیفی محسوسی داشتند. كیانوش عیاری با ساخت فیلم خوش ساخت "آن سوی آتش" توجه دیگران را به سوی خود معطوف كرد. 

بهرام بیضایی نیز با "شاید وقتی دیگر" با بخشیدن رونقی خاص به جشنواره و حال و هوای آن صف های طویل علاقمندان را رقم زد، اما متاسفانه هیات داوران فیلم را به دلیل شباهت هایی با "مارنی" آلفرد هیچكاك چندان تحویل نگرفتند و بازی سوسن تسلیمی مورد بی مهری قرار گرفت.

اما در مقابل بی توجهی داوران به فیلم "شاید وقتی دیگر" فیلم "كانی مانگا" ساخته سیف الله داد به دلیل بالا بودن سطح صحنه های اكشن توانست علاوه بر استقبال زیاد چند لوح زرین را كسب كند. 

داریوش مهرجویی نیز با ساخت فیلم ناموفق "شیرك" نتوانست انتظارات را برآورده كند و همچنین رخشان بنی اعتماد با اولین ساخته اش "خارج از محدوده" به عنوان یكی از معدود فیلم سازان زن تاریخ سینمای ایران پا به عرصه رقابت گذاشت اما پوران درخشنده دیگر فیلم سازان حاضر در جشنواره دوره ششم با ملودرام سوزناك خود به نام پرنده كوچك خوشبختی توانست دل داوران جشنواره را به دست آورد. 

در دوره ششم بخشی از جشنواره به فیلم های استاد سینمای مدرن اروپا و جهان آندری تاركوفسكی اختصاص داده شد كه عنوان آن را نیز امید،‌ ایثار، سینمای آندری تاركوفسكی انتخاب كردند كه با استقبال خوبی هم روبرو شد. 

حضور این بخش در جشنواراه تاثیرات متفاوتی داشت به طوری كه تا چند سال فیلمسازان را برای تولید فیلم هایشان تحت تاثیر قرارداده بود از نكات قابل توجه به جشنواره ششم فیلم فجر انتخاب نكردن فیلمی به عنوان فیلم برگزیده و اهدای جوایز به مواد تبلیغاتی فیلم ها بود. 

برگزیدگان ششمین دوره جشنواره فیلم فجر 1366 

جایزه ویژه هیات داوران سه فیلم "پرنده كوچك خوشبختی" به كارگردانی پوران درخشنده و "كانی مانگا" ساخته سیف الله داد رسید. 

كیانوش عیاری نیز جایزه بهترین كارگردانی را برای فیلم "آن سوی آتش" از آن خود كرد. 

با اینكه بهترین فیلم نامه انتخاب نشد اما چهار فیلم "پرنده كوچك خوشبختی" نوشته سیروس تسلیمی،‌ "ترن" امیر قویدل، "وكیل اول" نوشته محمد هادی سیف و جمشید حیدری و "سرزمین آرزوها" نوشته مجید قاری زاده مورد تقدیر قرار گرفتند. 

جایزه بهترین بازیگر نقش اول و مكمل مرد نیز به ترتیب به فرامرز قریبیان برای فیلم "ترن" و "سعید پورصمیمی" برای فیلم "تحفه ها" اهدا شد. 

پروانه معصومی و آنیك شفرازیان برای فیلم "شكوه زندگی" و "سرزمین آرزوها" موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول و مكمل زن شدند. 

جایزه بهترین تدوین و جلوه های ویژه سهم فیلم "كانی مانگا" توسط روح الله امامی و محمدرضا شرف الدین بود. 

جایزه بهترین موسیقی و طراح صحنه و لباس به فرهاد فخرالدینی و محسن شاه ابراهیمی و سعید جلالی برای فیلم "پرستار شب" رسید. 

و در آخر پرویز آبنار و مسعود بهنام جایزه بهترین صدابرداری را برای فیلم "آن سوی آتش" دریافت كردند. 

هیات انتخاب جشنواره دوره ششم شامل عبدالله اسفندیاری، علیرضا شجاع نوری و محمد حسین حقیقی بود و هیات داوران را نیز سید محمد بهشتی، محمد خزاعی، كریم زرگر، محمد باقر كریمیان، محمد علی نجفی تشكیل دادند. 

در ششمین دوره از جشنواره فجر برای اولین بار آنونس هم مورد ارزیابی قرار گرفت و 23 اثر با هم رقابت كردند.

فاطمه معتمد آریا در "برهوت" هفتمین جشنواره فیلم فجر ماندگار شد

جشنواره هفتم فیلم فجر همزمان با اتمام جنگ تحمیلی آغاز شد و كشور به سمت ثبات لازم در همه زمینه ها از جمله فرهنگ و سینما رفت. فیلم هایی چون "مشق عشق" به كارگردانی عباس كیارستمی، "باشو  غریبه كوچك" ساخته بهرام بیضایی، "مدرسه ای كه می‌رفتیم" به كارگردانی داریوش مهرجویی، "آب، باد،‌ خاك" ساخته امیر نادری و "جعفر خان از فرنگ برگشته" به كارگردانی مرحوم علی حاتمی و محمد متوسلانی از بخش مسابقه به طور ناباورانه حذف شدند و این از اتفاقات عجیب جشنواره هفتم فیلم فجر بود و به جای آنها فیلم هایی با مضامین عرفانی مورد حمایت قرار گرفته و در ركورد دریافت جایزه ها به اوج رسید به طوری كه تنها فیلم "نار و نی "به كارگردانی سعید ابراهیمی فر بیشترین جوایز را دریافت كرد. 

از نكات قابل اشاره این دوره جایگزینی سیمرغ بلورین به جای لوح زرین بود و تاكنون هم به عنوان نماد جشنواره به یادگار مانده است. 

تنها فیلم "سرب" ساخته مسعود كیمیایی جزء فیلم هایی بود كه توانست در بخش فیلمبرداری توسط محمود كلاری و بهترین بازیگر زن توسط فریماه فرجامی جایزه جشنواره را كسب كند. 

همچنین ابراهیم حاتمی كیا نیز برای اولین بار با فیلم "دیده بان" با شركت در بخش مسابقه سینمای ایران مورد استقبال بسیاری قرار گرفت. 

در بخش های جنبی خارجی مرور فیلم های روبرت برسون، آندری وایدا، یاسو جیرو اوزو، سرگئی پاراچانف، اضافه شد كه با بررسی آن ها می‌توان به ادامه‌ی روند عرفان گرایی متولیان سینمایی رسید. 

برگزیدگان هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر 1367

با دریافت جایزه ویژه فیلم اول برای فیلم "نار و نی" به كارگردانی سعید ابراهیمی فر و فیلم دوم برای فیلم "دیده بان" ساخته ابراهیم حاتمی كیا جایزه بهترین فیلم به "در مسیر تندرو" به كارگردانی مسعود جعفری جوزانی رسید. 

همچنین دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه نیز به امرالله احمدجو برای فیلم "شاخه های بید" رسید. 

جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد در جشنواره هفتم را رویا نونهالی برای فیلم "عروسی خوبان" و عزت الله انتظامی برای فیلم "گراند سینما" دریافت كردند و همچنین فریماه فرجامی برای فیلم "سرب" صاحب دیپلم افتخار شد. 

فیلم "سرب" در بخش بهترین فیلمبرداری توسط محمود كلاری و بهترین چهره پردازی توسط جلال معیریان صاحب جایزه شد. 

ژیلا ایپكچی جایزه بهترین تدوین و بهروز معاونیان و اصغر شاهوردی جایزه بهترین صدابرداری را برای فیلم "نار و نی" كسب كردند. 

فیلم "بای سیكل ران" در بخش دیگر جشنواره با نام بهترین موسیقی متن توسط مجید انتظامی صاحب جایزه شد. 

محمود جعفری در فیلم های "زرد قناری" و "شاخه های بید" و همچنین فاطمه معتمدآریا در فیلم "برهوت" با بازی درخشان خود موفق به كسب جایزه بهترین بازیگر نقش مكمل در هفتمین جشنواره فیلم فجر شدند. 

اسحاق خانزادی جایزه بهترین صداگذاری و میكس را در فیلم "در مسیر تندرو" دریافت كرد و همچنین جایزه بهترین جلوه پردازی به محمدرضا شرف الدین و مهری شعرای نجاتی برای فیلم انسان و اسلحه رسید. 

هفت فیلم میان مدت و 15 فیلم كوتاه نیز با هم به رقابت پرداختند كه در میان آنها نام كارگردانانی همچون امیر سمواتی (ماجرای جاده) خسرو سینایی (سفر به تاریخ) تورج منصوری (صبح پرماجرا) به چشم می‌خورد. 

هیات داوران هفتمین جشنواره فیلم فجر را محمدرضا بهزادیان، سیف الله داد، فرهاد فخرالدینی، ابراهیم فروزش و محمد باقر كریمیان تشكیل دادند و حضور این داوران باعث كنار گذاشتن بزرگان سینما شد.

در جشنواره هشتم فیلم های ایرانی برخلاف سینمای خارجی حضور چشمگیری داشت و "هامون" داریوش مهرجویی، "دندان مار" مسعود كیمیایی، "مادر" مرحوم علی حاتمی، "ای ایران" ناصر تقوایی، "كلوز آپ" عباس كیارستمی، "مهاجر" ابراهیم حاتمی كیا از جمله این آثار بودند كه در كنار فیلم "جستجوگر" محمد متوسلانی و "عبور از غبار" پوران درخشنده و اولین حضور تهمینه میلانی با فیلم "بچه های طلاق" و احمدرضا درویش با فیلم "آخرین پرواز" یكی از بهترین جشنواره ها را در طول این سالها رقم زدند. 

فیلم  "هامون" در جشنواره هشتم نشان از افقی روشن برای سینمای ایران بود و خسرو شكیبایی با بازی در نقش حمید هامون به عنوان یكی از بهترین بازیگران سینمای ایران قد علم كرد و مدت ها این فیلم را با بازی خوب خود ماندگار كرد. 

از نكات برجسته این دوره جدا كردن فیلم های اول و دوم كارگردانان در بخش رقابتی بود كه تا به امروز ادامه داشته است. 

در جشنواره دوره هشتم رقابت سنگینی وجود داشت و بزرگان سینما و فیلم سازان بهترین رقابت را در این دوره داشتند. 

برگزیدگان هشتمین جشنواره فیلم فجر 1368: 

فیلم "مهاجر" به كارگردانی ابراهیم حاتمی كیا جایزه بهترین فیلم را گرفت و داریوش مهرجویی موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم نامه و بهترین كارگردانی شد و دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه نیز به ابراهیم حاتمی كیا رسید. 

جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد به مرحوم خسرو شكیبایی برای فیلم "هامون" و رقیه چهره ‌آزاد برای فیلم "مادر" تعلق گرفت. 

فیلم "هامون" همچنین جایزه بهترین تدوین را توسط حسن حسندوست و بهترین فیلمبرداری را توسط تورج منصوری دریافت كرد. 

سهم فیلم "مهاجر" نیز در جشنواره هشتم فیلم فجر به همین جا ختم نشد و جایزه بهترین موسیقی توسط كریم گوگردچی، بهترین صداگذاری به واسطه كار خوب محسن روشن و بهترین جلوه های ویژه توسط اصغر پورهاجریان به این فیلم رسید. 

جایزه بهترین بازیگر نقش مكمل زن و مرد نیز به افسر اسدی برای فیلم "عبور از غبار" و اكبر عبدی به خاطر بازی خوب او در "مادر" اهدا شد. 

همچنین مجید میرفخرایی برای فیلم "آخرین پرواز" و عبدالله اسكندری برای فیلم "مادر" به ترتیب جایزه بهترین طراح صحنه و چهره پردازی را دریافت كردند. 

عبدالله  اسفندیاری، محمد علی حسین نژاد، محمد حسین حقیقی و علیرضا شجاع نوری وظیفه هیات انتخاب فیلم ها و سیف الله داد، فرهاد صبا، منوچهر عسگری نسب، هوشنگ كامكار و محمد باقر كریمیان وظیفه هیات داوری فیلم های جشنواره دوره هشتم را به عهده داشتند.

به مرور زمان جشنواره شكل جدیدی به خود گرفت و برای اولین بار بخش رقابتی بین الملل با عنوان مسابقه بین المللی فیلم های اول و دوم افزوده شد كه از میان داوران تنها داریوش مهرجویی به عنوان یك ایرانی حضور داشت. 

با افزودن فیلم های خارجی در بخش رقابتی، جشنواره فیلم فجر فرصت شناخته شدن را پیدا كرد تا  عنوان بین المللی آن شكل رسمی بگیرد. 

واروژ كریم مسیحی با فیلم تاریخی "پرده آخر" اعتبار خاصی به بخش مسابقه سینمای ایران بخشید و با كاندید شدن در 13 نامزد دریافت سیمرغ، موفق به كسب 8 سیمرغ بلورین شد. 

همچنین رسول ملاقلی پور با ساخت فیلم "مجنون" فاصله ای با فیلم های دفاع  مقدس گرفت و نظرات انتقادی و اجتماعی خود را از جامعه در این فیلم بیان كرد. 

بهروز افخمی برای اولین بار با نمایش فیلم "عروس" بحث عشق میان دختر و پسری را مطرح و همچنین دو ستاره معروف به نام "نیكی كریمی" و "ابوالفضل پورعرب" را در سینمای ایران معرفی كرد. 

استقبال از فیلم "بهروز افخمی" در آستانه دهه هفتاد نشان داد می‌توان فیلم هایی ساخت كه در كنار كیفیت قابل ملاحظه در جذب مخاطب موفق باشد همچنین مرحوم "شهریار پارسی پور" با ساخت نقش عشق و ادامه روند موج فیلم های عرفانی مورد توجه هیات داوران قرار گرفت. 

برگزیدگان نهمین جشنواره فیلم فجر 1369: 

جایزه بهترین فیلم جشنواره به فیلم "آپارتمان شماره 13" به كارگردانی یدالله صمدی رسید و جایزه ویژه هیات داوران نیز به فیلم "نقش عشق" به كارگردانی شهریار پارسی پور تعلق گرفت. 

دیپلم افتخار برای بهترین كارگردانی به بهروز افخمی برای فیلم "عروس" اهدا شد و جایزه بهترین كارگردانی را واروژ كریم مسیحی برای فیلم "پرده آخر" دریافت كرد. 

فیلم ‌"آپارتمان شماره 13" به كارگردانی یدالله صمدی جایزه بهترین فیلم نامه را دریافت كرد و همچنین فیلم "پرده آخر" با بیشترین جوایز از جمله جایزه بهترین بازیگر نفش اول و مكمل زن توسط فریماه فرجامی و نیكو خردمند و بهترین بازیگر نقش مكمل مرد توسط سعید پورصمیمی و همچنین دریافت جایزه بهترین فیلمبرداری اصغر رفیعی جم بهترین طراح صحنه حسن فارسی، جایزه بهترین صدابرداری پرویز آبنار و جایزه بهترین چهره پردازی، مسعود ولدبیگی به همراه مژده شمسایی به نوعی ركوردزنی كرد. 

جایزه بهترین جلوه های ویژه نیز به ایرج تقی پور برای فیلم "سایه خیال" رسید و همچنین جایزه بهترین تدوین به محمدرضا مویینی و بهترین موسیقی متن به مرحوم بابك بیات برای فیلم "عروس" اهدا شد.

با وجود غیررقابتی بودن بخش بین الملل،رقابت در بخش سینمای ایران بسیار داغ بود به طوری كه رخشان بنی اعتماد پس از ساخت 3 فیلم با"نرگس" به جشنواره آمد و با رویكردی نو به مضمونی مشابه با سینمای خیابانی و اعتراض آمیز پیش از انقلاب همگان را به این باور رساند كه می تواند یكی از بهترین های سینمای ایران باشد و دریافت سیمرغ بلورین بهترین كارگردانی تاكیدی بر این گواه بود. 

مرحوم علی حاتمی نیز با فیلم"دلشدگان" نشان داد كه به راستی شاعر سینمای ایران است و مهدی صباغ زاده بهترین فیلم كارنامه فیلم سازی اش تا به امروز،"خانه خلوت" بود فیلمی گیرا و دوست داشتنی كه عزت اله انتظامی در آن جایزه بازیگر نقش اول را دریافت كرد یكی از پدیده های جشنواره این سال مجید مجیدی بود كه پس از 10 سال بازیگری در آثار نه چندان مطرح دهه 60،با ساخت فیلم"بدوك" راه خود را به عنوان یك كارگردان مطرح در سینما باز كرد. 

جشنواره دوره دهم فیلم روندی رو به رشد را طی می كرد و همگام با آن،مسیر جدیدی پیش روی فیلمسازان قرار می گرفت. 

این دوره به لحاظ تنوع مضمونی و ابتكاری از طریق افكار جدید فیلم سازان مشهود بود و با بررسی آثار جشنواره می توان فهمید كه افق های جدیدی به روی عرصه هنر گشوده شده است و تنها فیلمسازان آن دوران با افكار فرهنگی و انقلابی خود توانستند سینما را به رشد قابل قبولی برسانند. 

بهرام بیضایی،رخشان بنی اعتماد و مرحوم علی حاتمی از جمله كارگردانانی بودند كه سهم بیشتری در جشنواره دوره دهم داشتند اما در كنار همه آنها پدیده ای چون"مجید مجیدی" متولد شد كه با وجود اینكه درخششی در بازیگری نداشت توانست در عرصه فیلم سازی مسیر خود را پیدا كند و آغاز گر تحول جدید در عرصه هنر و با پرداخت به موضوع های جدید و اجتماعی باشد. 

دوره دهم جشنواره با توجه به بررسی ها،می توان دوره رشد عرصه فیلم سازی دانست كه كارگردانان افق جدیدی را برای پیشرفت سینما در نظر گرفتند. 

*برگزیدگان دهمین جشنواره فیلم فجر 1370:

"نیاز" به كارگردانی علیرضا داوود نژاد به عنوان بهترین فیلم جشنواره این دوره انتخاب شد و همچنین جایزه ویژه هیات داوران نیز به فیلم"مسافران" به كارگردانی بهرام بیضایی رسید. 

رخشان بنی اعتماد نیز در این دوره جایزه بهترین كارگردانی را به خاطر فیلم به یادماندنی "نرگس" دریافت كرد.

با اهدای دیپلم افتخار به سید مهدی شجاعی و مجید مجیدی برای فیلم"بدوك" و همچنین مهدی فخیم زاده برای فیلم"شتاب زده"،جایزه بهترین فیلم نامه به اصغر عبداللهی و حسن قلی زاده برای فیلم"خانه خلوت" تعلق گرفت. 

همچنین با تقدیر از عزت اله انتظامی و فریماه فرجامی برای بازی در فیلم های"ناصرالدین شاه اكتور سینما" و فیلم"نرگس" و ماهایا پطروسیان در فیلم"دیگه چه خبر"،جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد به فرامرز صدیقی برای فیلم"دادستان" و جمیله شیخی برای فیلم"مسافران" اهدا شد. 

با اهدای دیپلم افتخار به حسین جعفریان برای فیلم"نرگس"،مهرداد فخیمی جایزه بهترین فیلمبرداری برای فیلم"مسافران" را دریافت كرد. 

فیلم" ناصر الدین شاه اكتور سینما" با دریافت جایزه بهترین تدوین توسط داوود یوسفیان و طراح صحنه توسط حسن فارسی و چهره پردازی توسط عبداله اسكندری،سهمیه خود را از جشنواره دهم دریافت كرد. 

بهترین موسیقی متن نیز با تقدیر از مجید انتظامی در فیلم"ناصرالدین شاه اكتور سینما" به "محمدرضا علیقلی" برای فیلم "نرگس" رسید. 

جایزه بهترین بازیگر نقش مكمل مرد و زن با تقدیر از جهانگیر فروهر و پروین سلیمانی به مجید مظفری و فاطمه معتمدآریا برای فیلم"مسافران" اهدا شد. 

"روبیك منصوری" جایزه بهترین صداگذاری و میكس برای فیلم"پوتین" دریافت كرد و تنها از محسن روشن به خاطر فیلم"ناصرالدین شاه اكتور سینما" تقدیر شد. 

و در آخر با قدردانی از پرویز آبنار به خاطر صدابردانی "نرگس" جایزه بهترین صدابرداری برای فیلم"مسافران" به محمود سماك باشی رسید. 

بهروز افخمی،خسرو سینایی،فرهاد صبا،رسول ملاقلی پور و پرویز مقدم 24 فیلم بخش مسابقه دوره دهم جشنواره را داوری كردند.