گروه بین الملل، کشورهای آسیا-اقیانوسیه نگرش متفاوتی نسبت به معضل داعش دارند. با این وجود، مبارزه جدی با این گروه دغدغه و خواسته تمام کشورها شمرده میشود.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، اندیشکده واشنگتن در یادداشتی به قلم «آرون زلین» نوشت: اخیراً، فرصت سفر به تعدادی از کشورهای بااهمیت آسیا- اقیانوسیه و متحد آمریکا به وجود آمد تا مسائل مربوط به عراق، سوریه، دولت اسلامی و جنگجویان خارجی را مورد بحث قرار دهم. در حالی که بیشتر توجه دولت آمریکا روی نقش همتایان اروپای غربی و عرب در این مبارزه متمرکز شده است، کشورهای آسیا-اقیانوسیه نیز منافع خود را در رابطه با این مسئله دارند. بهویژه، من با مقامات دولتی، محققان دانشگاهی و افراد دیگری در سنگاپور، ژاپن، چین، نیوزیلند و استرالیا صحبت کردم. با وجود اینکه هر یک از کشورها نگرش متفاوتی دارند و یا منافع گوناگونی را در نظر گرفتهاند و میزان هراس کشورها از این گروه نیز یکسان نیست، مبارزه جدی با این گروه دغدغه و خواسته تمام کشورها شمرده میشود.
■ تلاش سنگاپور برای جلوگیری از پیوستن مردم این کشو به داعش■
- سنگاپور
با وجودی که تعداد معدودی از شهروندان سنگاپور به سوریه رفتهاند، دولت امکان بالقوه رفتن تعداد بیشتری را بسیار جدی گرفته است. بنابراین، یکی از مهمترین دغدغههای این کشور مقابله بهتر با افراطگرایی خشونتطلبانه و رویکردهای مرتبط با آن اجتماع است. مقامات تلاش میکنند تا با زیرکی آگاهی بیشتری نسبت به مسیرهایی پیدا کنند که به افراطگرایی منتهی میگردد تا بتوانند همراه با تدبیر و ارتباطات خود نشانههای ابتدایی فعالیت افراد این گروه را که در مساجد و مدارس به فعالیت میپردازند و در این مکانها به عنوان میانجی با والدین، معلمان، امامان مساجد و دیگران ارتباط برقرار میکنند، شناسایی کنند.
دغدغه دیگر سنگاپور، استفاده دیگر جنگجویان خارجی در شرق و جنوب آسیا از خاک این کشور به عنوان محل گذر برای رسیدن به ترکیه و نهایتاً میدان نبرد در سوریه است.
■ ژاپن منافع عمده اقتصادی و نفتی درعراق دارد■
- ژاپن
در حقیقت، نسبت به سنگاپور تعداد کمتری از ژاپنیها برای شرکت در جنگ به سوریه و یا عراق رفتند. این نشان میدهد که ژاپن از پیوستن به ائتلاف جهانی به عنوان راهی دیگر استفاده میکند تا ارتباط نزدیک خود را با آمریکا حفظ کند. ممکن است ژاپن در صورتی که از جانب چین در آینده با مشکلی روبرو شود از آمریکا انتظار جبران داشته باشد. افزون بر این، ژاپن منافع عمده اقتصادی و همچنین منافعی وابسته به فراوردههای نفتی در عراق و نیز دیگر مناطقی دارد که دولت اسلامی در جهت گسترش سیطره خود در این کشورها بهویژه، الجزیره و لیبی تلاش میکند. مقامات ژاپنی نه تنها مرگ بسیاری از شهروندان خود را در حمله آمناس که دو سال پیش در جنوب الجزیره رخ داد کاملاً به یاد دارند ، بلکه مرگ شهروندان خود را در حمله ۱۱ سپتامبر نیز از یاد نبردهاند. این رویدادها هم اکنون موجب بروز نگرانی شده است چون اکنون یکی از شهروندان این کشور که با جهادگران سلفی میجنگید توسط دولت اسلامی اسیر شده است. افزون بر این، دستگیری اخیر یک دانشآموخته کالج که به اسلام گراییده بود و جهت رفتن به سوریه نیز اقدام کرده بود، باعث شده است تا بار دیگر مقامات متوجه تمایلات بالقوه افراطگرایانه مهاجران اویغور و کارگران مهاجرانی گردند که از کشورهای اندونزی، مالزی، تایلند، فیلیپین و پاکستان مهاجرت نمودهاند. هم اکنون، آنها نگران چنین تهدیداتی نیستند.
■ چین بیشترین صدمه را از گرایشهای افراطی دیده است■
- چین
چین بین تمام این کشورها بیشترین صدمه را از این گرایشهای افراطی دیده است. بخشی از این آسیبها به این دلیل است که این کشور پیشتر نیز شاهد موجی از خشونت از سوی جامعه خود بوده است که در گذشته در گروههای جهادی سراسر دنیا از طریق فعالیت در حزب اسلامی ترکستان در پکن و نواحی قبیلهای پاکستان عضویت داشتند. هراس از اینکه سوریه امکان جذب نیرو و آموزش آنها را فراهم کند و سپس جهت انجام حملات تروریستی این افراد را به وطن خود بازگرداند، وجود دارد. گفته میشود که دست کم ۱۰۰ نفر که عمداً از اویغورها بودهاند به سوریه رفتهاند. اگرچه، تعدادی از چینیهای قوم هان نیز در این گروه حضور داشتند. گذشته از گروه چهلنفرهای که با شاخه حزب اسلامی ترکستان (در شام) میجنگند، اثبات عضویت شهروندان در گروههای دیگر مشکل مینماید. جامعه دانشگاهی چین باور دارد که طغیان مجدد موج خشونت در عراق به پروژههای اقتصادی کنونی و آتی آسیب خواهد زد. خواه این پروژهها مرتبط با بخش نفت باشند و خواه پروژههایی باشند که بیشتر مرتبط با زیرساختها ، از جمله ساختن اتوبانها میباشند. با رسوخ فزاینده جهادیها به لبنان، محققان همچنین پیرامون امنیت نظامیان چین نیز هشدار میدهند. این پرسنل هم اکنون در مرز لبنان- اسراییل به نیروی حافظ صلح سازمان ملل یاری میرسانند. اگرچه، مقامات ارشد دولتی عقیده دارند که چین میتواند در مأموریتهای آموزشی نیروی امنیتی عراق حضور مؤثری داشته باشند. نهایتاً، هرچند که وحدت عمومی حاکی از عدم تمایل چین در پیوستن به کشورهای عربی و غرب جهت هدایت عملیات نظامی است و گفته میشود که پکن تمایل بیشتری در پشتیبانی از جنبههای بشردوستانهای دارد که وابسته به پیامدهای مالی بروز جنگ است، با این وجود، سابقه این کشور در سه سال گذشته در سوریه این ادعای چین را زیر سؤال برده است.
■ پنج پیشنهاد نیوزیلند برای کمک به جامعه بینالمللی و ائتلاف آمریکا■
- نیوزیلند
نیوزیلند، بر اساس اطلاعات ثبتشده کنونی در پایینترین رده فهرست کشورهای غربی قرار دارد که شهروندان آن برای جنگ به خارج رفتهاند. قبل از سوریه، تنها دو تا سه مورد شناخته شدهاند که به دهه هشتاد میلادی بازمیگردد. در حالی که تعداد افراد شرکتکننده در جنگ سوریه پایین باقی مانده است (شش تا هشت نفر)، مقامات هنوز در مورد امکان مقاومت بالقوه اظهار نگرانی میکنند. بنابراین، نخستوزیر این کشور پنج شیوهای را که کشور وی بتواند بهواسطه این شیوهها به جامعه بینالمللی و ائتلاف آمریکا بپیوندد مطرح کرده است:
۱- همکاری بیشتر در زمینه به اشتراکگذاری عملیات سری در حیطه پیماننامه امنیتی فایوآیز
۲- ایفای نقش در شورای امنیت سازمان ملل در دو سال آینده در جهت حل دیپلماتیکِ برخی از مسائل منطقهای دیگر، مانند فعالیتهای هستهای ایران و فلسطین- اسراییل در جهت کاهش تنشها
۳- اتحاد بیشتر با عوامل منطقهای: اندونزی، مالزی و دیگران
۴- افزایش کمکهای بشردوستانه به پناهندگان و افرادی که در داخل کشور آواره شدهاند
۵- کمک به عراق در جهت سازماندهی دولت جدید (سامان دادن به نیروی پلیس، همراه با سازماندهی دادگاهها و پارلمان)
بنا بر اظهارات یکی از مقامات این کشور مسئله امنیتی اصلی دیگر حاکی از این است که افراد بیشتری باید در رابطه با کنترل مسائل امنیتی بالقوه در نیوزیلند (مانند استرالیا و انگلستان) در گرامیداشت نبرد گالیپولی (نبرد چاناق قلعه) که در سال ۲۰۱۵ برگزار میگردد، در نظر گرفته شوند. نگرانی در مورد احتمال تلاش دولت اسلامی برای اجرای عملیاتی علیه این مراسم وجود دارد.
■ استرالیا از تمام کشورهای دیگر برای مبارزه توانمندتر و در عین حال نیز نگرانتر است■
- استرالیا
به نظر من، استرالیا از تمام کشورهای دیگر توانمندتر و در عین حال نیز نگرانتر است چون تاریخچهای مبتنی بر وجود دسیسهها و نیز حملاتی علیه این کشور و شهروندان آن در دست است. گفته میشود که تقریباً ۶۰ تا ۲۵۰ استرالیایی برای جنگ به خارج رفتهاند. یک دیدگاه مورد توجه: اشخاص اظهار نگرانی میکردند که با تمرکز کامل روی عراق و سوریه، جنوب و جنوب شرقی آسیا که بسیار به آنها نزدیکتر هستند، نادیده گرفته شدهاند. ابهاماتی در مورد میزان توانایی شاخه جدید القاعده در شبهقاره هند وجود دارد. همچنین پرسشهایی پیرامون آنچه پس از عقبنشینی آمریکا از افغانستان برای القاعده مرکزی رخ داد نیز وجود دارد. این نشان میدهد که مقامات همچنان منافع زیادی در ایفای تعهد به ائتلاف امریکا و بهویژه مداخله نظامی در عراق دارد. دولت استرالیا نیز امیدوار است تا بتواند در کنار حل این مسائل روابط خود را نیز با کشورهای اندونزی، فیلیپین، پاکستان و مالزی تحکیم بخشد. اگرچه مسئله بازگشتن جنگجویان خارجی مطمئناً مایه نگرانی دولت است، با این وجود، خنثی کردن دسیسههایی که در داخل این کشور با ایجاد انگیزه از جانب دولت اسلامی شکل میگیرد نیز همراه با ایجاد تنشهای بالقوه گروهی فرقهای از جمله معضلاتی میباشند که به حل فوری نیاز دارند. این مورد بهویژه در پرتو خنثی کردن دسیسههای اخیر و وجود اجتماع بزرگی از سونیهای لبنانی و جمعیت شیعه این کشور صدق میکند. اگرچه این جوامع نسبتاً آرام باقیماندهاند، ایجاد تنشهای گروهی در آلمان و اسکاندیناوی نشاندهنده امکان وقوع چنین رویدادهایی در استرالیا در آینده است.
■ آمریکا باید از تلاش کشورهای مختلف در جنگ علیه داعش حمایت کند■
- نتیجه گیری
علاوه بر این کشورها، در مدتی که در سنگاپور بودم توانستم با افراد دانشگاهی مالزیایی و اندونزیایی صحبت کنم که نگرانیهای فزایندهای پیرامون این مسائل در کشور خودشان داشتند. بنابراین، مهم است که دولت آمریکا تنها در مورد درگیری کشورهای عربی و اروپای غربی نگران نباشد. این معضل کشورهای مختلفی را بهواسطه امکان جابجایی جنگجویان خارجی و قصد دولت اسلامی مبتنی بر گسترش سیطره خود به خارج از عراق یا سوریه درگیر کرده است. برای نمونه، تاکنون شاهد بودهایم که افراد و یا گروههایی در اندونزی، فیلیپین و پاکستان با ابوبکر بغدادی بیعت کردهاند. در نتیجه، این امر بیشتر کشورها و همتایان آنها را به شکل سرتاسری تحت تأثیر قرار میدهد. روشن است که ایجاد تعادل بین منافع، ظرفیتها و محدودیتهای سیاسی داخلی کشورها آسان نخواهد بود. با این وجود، برای دولت آمریکا ارزش دارد تا در راستای به صحنه آوردن تمام کشورهایی که میخواهند نقشی مثبت در حل این معضل ایفا کنند، تلاش کند.