آلودگی هوا به کلانشهرها برگشت

آلودگی در کلانشهر‌ها موج می‌زند و با کمی تغییر دما، وارونگی هوا نفس شهر‌نشینان را تنگ می‌کند، آنقدر تنگ که مسئولان اورژانس نسبت به افزایش تعداد مراجعان به مراکز درمانی هشدار می‌دهند، امسال نیز با شروع فصل سرما، آلودگی چترش را بر سر کلانشهر نشینان پهن کرده و مسئولان از روزهای آلوده‌ای خبر می‌دهند که فقط باد و باران توان مقابله با آنها را دارد، اما نکته اینجاست که مسئولان هواشناسی زمستانی مشابه سال‌های گذشته را پیش‌بینی می‌کنند، بنابراین باید شهروندان خود را برای روزهای آلوده‌تر آماده کنند.

چند روزی است که هوای کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد و اصفهان تعریفی ندارد. برای نمونه دیروز هوای پایتخت برای گروه های حساس در شرایط ناسالم قرار داشت، امروز نیز وضع بدتر از دیروز است و به فردا نیز امیدی نیست، چون گره کور آلودگی هوای کلانشهرها چندسالی است که فقط با چنگ و دندان باد و باران باز می شود بنابراین تا روز سه شنبه که به گزارش سازمان هواشناسی سامانه ای از غرب کشور به تهران می رسد، نباید به بهبود شرایط دل بست؛ این در حالی است که با عبور این سامانه دوباره هوای تهران در اواسط هفته آینده به شرایط پایدار برخواهد گشت و پایتخت نشینان باید به امید سامانه دیگری بنشینند تا کمی نفس کشیدن را برای آنها آسان کند.

در این مدت مسئولان برای کاهش آلودگی هوا اقداماتی مانند ارتقای کیفیت خودروها و حذف بنزین پتروشیمی انجام داده اند، اما نکته اینجاست که اکنون نمی توان نسبت به میزان تاثیر گذاری آنها اظهار نظر کرد.

حشمت الله بسطامی، سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران درباره سهم حذف بنزین پتروشیمی در میزان آلودگی هوا در گفت وگو با جام جم تصریح می کند: این مساله ای است که باید تخصصی بررسی شود، به این شکل که عوامل موثر در کاهش آلودگی هوا احصا شده، سپس با یکدیگر مقایسه شود تا بتوان مشخص کرد راهکارهای اجرایی و پارامترهای هواشناسی چقدر در این میان تاثیر داشته اند.

وی ادامه می دهد: به صورت جداگانه نمی توان نظر داد، اما در حوزه تخصصی هرچه برای بهبود کیفیت سوخت گام برداشته شود میزان انتشار آلودگی هوا کمتر می شود، اما میزان آن باید در مدت مشابه فعالیت ها به دست بیاید، بنابراین برای محاسبه و بررسی کارشناسی تاثیر حذف بنزین پتروشیمی باید تا پایان سال صبر کرد و به تفکیک ایستگاه ها و براساس کیفیت بنزین استفاده شده در دو سال در کنار دیگر راهکارها نتیجه گیری کرد.

این در حالی است که روز گذشته علی اشرفی پور، مدیرکل پیشین محیط زیست استان تهران در این باره به فارس گفته بود، این که گفته می شود با تولید بنزین پتروشیمی آلاینده های آروماتیک و هیدروکربن های آروماتیک افزایش پیدا کرده و موجب افزایش آلودگی شهرها شده، کاملا ادعای بی موردی است زیرا اولا ترکیبات هیدروکربن های آروماتیک در بنزین تولیدی پالایشگاه ها نیز وجود دارد و بنزین تولیدی پالایشگاه ها نیز حداکثر استاندارد یورو 2 را پاس می کردند و میزان اکتان بنزین تولیدی پالایشگاه های ما نیز در رنج 70 تا 80 درصد بوده است.

یوسف رشیدی، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با جام جم می افزاید: برای کاهش آلودگی تاکنون مجموعه ای اقدامات مانند سوخت استاندارد گازوئیل و بنزین و ارتقای استاندارد خودرو انجام شده، اما چون عقب ماندگی زیادی در این حوزه داریم، امسال نیز آلودگی هوا را خواهیم داشت.

وی یادآور می شود: اگر به 15 سال پیش برگردیم، متوجه می شویم شاخص آلودگی هوا آن زمان منواکسیدکربن بود، اما اکنون با ارتقای استاندارد خودروها در بدترین شرایط منواکسید کربن فراتر از حد استاندارد نمی رود.

رشیدی ابراز می کند: نسبت به سال قبل اگر در شرایط مساوی هواشناسی قرار بگیریم روزهای آلوده کمتر خواهد بود، بنابراین به احتمال قوی روزهای آلوده کمتر است.

همه چیز در دست باد و باران

سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران یادآور می شود: دیروز شاخص کیفیت هوا برای گروه های حساس در شرایط ناسالم قرار داشت و معدل شاخص کیفیت هوا نیز 109 بود، اما امروز به طور قطع هوا آلوده تر است.

بسطامی درباره وضع هوا در ماه های آینده ادامه می دهد: همه چیز به شرایط جوی بستگی دارد اگر تا پایان سال شرایط جوی مناسب باشد می توان انتظار داشت وضع هوا بهتر شود، اما اگر وضع مانند این روزها که پایداری جوی وجود دارد باشد احتمال دارد آلودگی هوا تشدید شده و شرایط بدتری را تجربه کنیم.

به گفته سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران اگر شرایط پایداری مستمر و طولانی باشد به طور حتم روزهای آلوده تری را تجربه خواهیم کرد.

بسطامی با بیان این که روزهای آینده تعیین کننده چگونگی وضع هواست، درباره پیش بینی وضع هوا ادامه می دهد: حداکثر قابلیت پیش بینی بیشتر از 72 ساعت نیست بنابراین به گروه های حساس توصیه می کنیم از تردد و فعالیت شدید بدنی در هوای آزاد خودداری کنند.

احد وظیفه، مدیرکل مرکز پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی نیز در این باره به جام جم می گوید: براساس داده های مدل های اقلیمی بلند درباره ماه های آینده می توان گفت شرایط نرمال همیشگی برقرار است زیرا در شرایط زمستانی در هر دو یا سه هفته سامانه ای در گذر است که برای چند روز به طور موقت شرایط ناپایدار ایجاد می کنند، اما با گذر آنها دوباره شرایط پایدار حاکم می شود.وی ادامه می دهد: زمستان پیش رو نیز با زمستان گذشته فرقی ندارد و شرایط اقلیمی بلندمدت مانند سال های گذشته است.

مهدی آیینی - گروه جامعه