گروه بین الملل، یک اندیشکده صهیونیستی بر این باور است اگر در آیندهای نزدیک مشخص شود که توافق دائمی با ایران خواستههای حداقلی اسرائیل را برآورده نخواهد ساخت و اسرائیل دیگر نخواهد توانست به آمریکا به عنوان متحد اصلی خود تکیه کند، اسرائیل ناچار است تا خود به تنهایی از خود دفاع کند.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، اندیشکده صهیونیستی «مرکز مطالعات استراتژیک بگین-سادات» در تحلیلیبه قلم «یاکوف آمیدرور»، رئیس شورای امنیت ملی و مشاور سابق امنیت ملی رژیم صهیونیستی به بررسی موضوع دستیابی به توافق نهایی با ایران و تلاشهای دولت آمریکا در این زمینه پرداخته است. در این گزارش آمده است روابط آمریکا و اسرائیل در پی مذاکرات هستهای با ایران و تلاش برای دستیابی به توافق هستهای دچار چالشهای بسیاری شده و بسیار تیرهوتار شده است. اظهارات و انتقادات غیرمحترمانه و ناشایست اخیر مقامات اسرائیلی و آمریکایی در مورد یکدیگر به تنشهای موجود دامن زده و شرایط را وخیمتر کرده است. نویسنده این گزارش معتقد است با وجود تمامی این شرایط اسرائیل باید تلاش کند تا شرایط را دوباره به حالت عادی بازگردانده و روابط خود را با آمریکا بهبود بخشد. اما از سویی نیز معتقد است اگر در آیندهای نزدیک مشخص شود که توافق دائمی با ایران خواستههای حداقلی اسرائیل را برآورده نخواهد ساخت و اسرائیل دیگر نخواهد توانست به آمریکا به عنوان متحد اصلی خود تکیه کند، اسرائیل ناچار است تا خود به تنهایی از خود دفاع کند. مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان و تصمیمگیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاههای اندیشکدههای غربی منتشر میکند و دیدگاهها، ادعاها و القائات این گزارشها هرگز مورد تأیید اشراف نمیباشد.
■ نگرانی اسرائیل در مورد دستیابی به توافق دائمی با ایران ■
اگر توافقنامه دائمی با ایران نتواند تضمینهای حداقلی و ساده در برابر هستهای شدن ایران و خواستههای ضروری اسرائیل در این زمینه را تضمین نماید، در آن صورت مقامات دولت اسرائیل مجبورند تا درباره سیاستهای خود تجدیدنظر کنند و در این راستا نباید تحت تأثیر این حقیقت قرار گیرند که نزدیکترین متحد اسرائیل توافق غیرقابلقبولی را با ایران به امضاء رسانده است. در این شرایط، همانطور که باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا نیز در اظهارات خود عنوان کرد، اسرائیل ناچار خواهد شد تا با وجود تمامی پیامدها و عواقب احتمالی به تنهایی از خود دفاع کند. همین امر میتواند حقیقتاً رابطه میان اسرائیل و آمریکا را در بوته آزمایش قرار دهد.
■ انتقادات شدید و غیرمحترمانه مقامات اسرائیلی و آمریکایی در مورد یکدیگر ■
در روزهای اخیر، حملات و انتقادات شدید، غیرمحترمانه و ناشایستی در برخی از مطبوعات آمریکایی و از زبان برخی از مقامات ارشد واشنگتن علیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل منتشر شد و همین امر موجب شد تا روابط میان اسرائیل و آمریکا به پایینترین حد خود رسیده و بسیار تیرهوتار شود. با توجه به شدت اظهارات مطرحشده از سوی آمریکاییها و همچنین تنشهای پیشآمده، به نظر میرسد اکنون زمان آن فرارسیده روابط میان اسرائیل و آمریکا به حالت عادی و سابق خود بازگردد.
■ فراز و نشیبهای موجود در روابط آمریکا و اسرائیل در طول تاریخ ■
روابط با آمریکا، به عنوان بزرگترین و مهمترین متحد اسرائیل، بسیار منحصربهفرد است و این روابط در طول زمان فراز و نشیبهای خاص خود را نیز به همراه داشته است. به عنوان مثال، آمریکا در مقابل کشتار یهودیان و توقف این امر در طول جنگ جهانی دوم هیچ اقدامی انجام نداد اما از سوی دیگر از تأسیس دولت اسرائیل حمایت و پشتیبانی کرد و اولین کشوری بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت. آمریکا تصمیم گرفت در طول جنگ استقلال ۱۹۴۸ میلادی از کمک به اسرائیل خودداری کند و در این راستا فروش تسلیحات به دولت کمتجربه و نوپای اسرائیل را ممنوع ساخت، اما از دهه ۱۹۶۰ میلادی تاکنون به صورت انحصاری تمامی تسلیحات مورد نیاز اسرائیل را تأمین کرده است.
■ حمایتهای مالی، اطلاعاتی و نظامی آمریکا از اسرائیل در طول سالیان گذشته ■
هر ساله آمریکا هدیهای در حدود ۳.۵ میلیارد دلار را به منظور تأمین نیازها و ملزومات دفاعی اسرائیل اختصاص میدهد و این رقم سهچهارم میزان بودجهای است که تنها به منظور خرید از آمریکا مصرف میشود. اسرائیل نیز از این هدیه به منظور تأمین بودجه نیازهای ضروری و معمول ارتش خود استفاده میکند تا اطمینان حاصل کند که ارتش و نیروهای دفاعی اسرائیل هر روز قدرتمندتر از روز پیش خواهند شد. اما سهم و کمکهای آمریکا در موضوع امنیت اسرائیل تنها به ارائه کمکهای مالی محدود نمیشود. آمریکا با اسرائیل در توسعه فنآوری ضد موشکی نیز همکاری و مشارکت دارد. علاوه بر این، همکاری بسیار قدرتمند اطلاعاتی نیز میان اسرائیل و آمریکا وجود دارد به طوری که هر دو نقش بسیار عمده و مهمی برای یکدیگر ایفا میکنند و تبادل ایدهها در مورد مسائل و موضوعات حرفهای میان فرماندهان ارتش اسرائیل و آمریکا بسیار امیدبخش بوده و برای هر دو طرف از اهمیت فراوانی برخوردار است.
■ حمایت و پشتیبانیهای آمریکا از اسرائیل در عرصههای بینالمللی ■
واضح است که آمریکا متعهد شده تا اسرائیل همچنان امتیازات و برتریهای نظامی قابل توجه خود را نسبت به همسایگانش حفظ نماید و برای تحقق وعدههایش نیز به شدت تلاش میکند. اما اسرائیل مجبور نیست به تمامی خواستههای آمریکا تن دهد و آنها را بپذیرد. دوستی آمریکا با اسرائیل در عرصه دیپلماتیک نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اسرائیل بدون پشتیبانی و حمایتهای آمریکا در عرصه بینالمللی و به ویژه در شورای امنیت سازمان ملل متحد در شرایط بسیار دشواری قرار خواهد گرفت که حتی میتواند به انزوای دیپلماتیک و اقتصادی اسرائیل منجر شود. حمایتهای آمریکا در امور عملی نیز بسیار مشخص و بارز است، برخی از این موارد عبارتاند از؛ به رسمیت شناختن سپر سرخ داوود به عنوان یک نماد پزشکی شناختهشده بینالمللی، لغو قطعنامه سازمان ملل متحد در برابر دانستن صهیونیسم با نژادپرستی و جلوگیری از انتقادات جهانی علیه برنامه هستهای اسرائیل.
■ برخی از موانع و محدودیتهای موجود در روابط اسرائیل-آمریکا ■
اسرائیل در حوزههای اطلاعاتی و مبارزه با تروریسم تنها میتواند در بازههای زمانی کوتاه مدت و موقتی با آمریکا همکاری داشته باشد (شیوه فعلی که تاکنون به آمریکا کمکهای زیادی کرده است). آمریکا و اسرائیل هر دو ارزشهای مشابهی دارند و مردم دو ملت نیز احساسات گرم و صمیمانهای نسبت به یکدیگر دارند. اما آیا درست است که به دلیل حمایتهای مهم آمریکا (که تا حدی به وابستگی در برخی حوزهها منجر شده است) اسرائیل تمامی خواستههای آمریکا را قبول نماید؟ به هیچوجه.
■ رفتار و برخورد مناسب در روابط میان آمریکا و اسرائیل بسیار تعیینکننده است ■
اما باید این را هم در نظر داشت که بیاعتنایی آشکار به خواستههای آمریکا، توهین به چهرههای آمریکایی با زبان غیر دیپلماتیک و یا اظهارات و سخنان مطرحشده درباره سیاستها و رفتارهای آمریکا کاملاً بیفایده است. در حقیقت، رفتار و برخورد مناسب در روابط میان این دو متحد بسیار تعیینکننده است و نحوه بیان مؤدبانهتر و همچنین اظهارات و سخنان محترمانه و غیر توهینآمیز میتواند در نهایت منافع اسرائیل را تأمین کند. رفتارهای متکبرانه و اظهارات رسمی از سوی طرفین اسرائیلی همگی به عدم تعقل و درایت آمریکاییها اشاره دارند و متأسفانه باعث شده تا آمریکا و رهبران این کشور تمامی این اظهارات را نوعی بیاحترامی به خود قلمداد کنند. در همین حین، اظهارات مطرحشده از سوی مقامات ارشد واشنگتن علیه نتانیاهو نشان از عدم درک و آشنایی با چهارچوب فکری اسرائیل دارد. اینگونه رفتارهای نامناسب و توهینهای متقابل هیچ کمکی به روابط آنها نخواهد کرد. در همین زمینه باید اشاره کرد که یکی از مقامات و سخنگوهای دولت آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود در واشنگتن از تمامی این خط و مرزها عبور کرد. با این تفاسیر آیا اسرائیل میتواند به آمریکا تکیه کند؟
■ تلاشهای آمریکا برای دستیابی به توافق نهایی با ایران■
در آیندهای نزدیک و پس از انجام مذاکرات با ایران، دو دولت اسرائیل و آمریکا مجبور خواهند شد تا با پیامدهای ناشی از توافق هستهای ایران و قدرتهای بزرگ دنیا دستوپنجه نرم کنند. آمریکاییها توانستند پس از اعمال تحریمهای بیسابقه علیه ایران و جلب حمایت کشورهای اروپایی برای همکاری در این زمینه، ایرانیها را به پای میز مذاکره بکشانند. اما در این میان کشورهای اروپایی تا حدی نگران بودند که اگر از انجام اقدامات قاطعانه و اعمال تحریمهای شدید علیه ایران خودداری نمایند با واکنش شدیدی از سوی اسرائیل مواجه خواهند شد. با این حال، آمریکا بر سر میز مذاکره این تصور را به وجود آورد که دستیابی به توافق نهایی برای آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است تا برای ایران و اینکه آمریکا برای جلوگیری از توسل به گزینه نظامی از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد (که این امر با دستور رئیسجمهور فعلی آمریکا شدت بیشتری نیز به خود گرفته است).
■ منحرف شدن توجه آمریکا از ایران به سوی داعش و قدرتگیری ایران ■
علاوه بر این، ایرانیان در حال حاضر به خوبی از نقطهضعف مواضع آمریکا آگاهی پیدا کردهاند. ایران به دنبال تلاشهای آمریکا برای مبارزه با گروه تروریستی داعش بیشازپیش احساس قدرت میکند. اما در حال حاضر از آن چیزی که میترسیدیم و اسرائیل نیز درباره آن به آمریکا هشدار داده بود در حال اتفاق افتادن است؛ توجه آمریکا به سوی دیگری منحرف شده است و ایران نیز نهایت استفاده و بهرهبرداری را از شرایط موجود میبرد. هرچقدر که حضور آمریکا در عراق و سوریه طولانیتر شود، مسئولیت آمریکا در قبال آسانسازی شرایط پیشنهادی به ایران بیشتر خواهد داشت و این امر احتمال دستیابی به توافق نهایی را بیشتر خواهد شد. اگر این اتفاق روی دهد باید به دقت مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. چنین توافقی باید با معیارهای تعیینشده از سوی جان کری وزیر خارجه آمریکا مورد ارزیابی و قضاوت قرار گیرد، زمانی که عنوان کرد یک توافق بد میتواند از عدم دستیابی به توافق بدتر باشد.
■ توافق هستهای با ایران روابط میان اسرائیل و آمریکا را بهخوبی میآزماید ■
حقیقتاً یک توافق بد میتواند روابط میان اسرائیل و آمریکا را به خوبی بیازماید. در طول برگزاری مذاکرات و حتی زمانی که اسرائیل توافق موقت با ایران را توافقی غیرقابلقبول میدانست، دولت اسرائیل تلاش کرد تا از دخالت در این روند خودداری کند. اگر توافقنامه دائمی با ایران نتواند تضمینهای حداقلی و ساده در برابر هستهای شدن ایران و موارد ضروری از نظر اسرائیل را تضمین نماید، در آن صورت اسرائیل مجبور است تا درباره سیاستهای خود تجدیدنظر کند. اسرائیل در این راستا باید به منافع خود بیندیشد و نباید تحت تأثیر این حقیقت قرار گیرد که نزدیکترین متحدش توافق غیرقابلقبولی را با ایران به امضاء رسانده است. اگر در این میان مشخص شود که اسرائیل نمیتواند در مورد این موضوع بسیار پراهمیت که با امنیت و حتی وجود اسرائیل در ارتباط است به کسی اتکا نماید، ناچار خواهد شد تا با وجود تمامی پیامدها و عواقب احتمالی به تنهایی از خود دفاع کند.
■ ایران و توافق هستهای بزرگترین چالش پیش روی روابط آمریکا و اسرائیل است ■
بزرگترین چالش پیش رو نیز این است که این بحران کنونی در محدوده روابط اسرائیل-آمریکا حلوفصل شود. اما واشنگتن باید تا چه حد از نگرانیهای اسرائیل آگاهی پیدا کند؟ اسرائیل باید چه موارد و موضوعاتی را با واشنگتن مطرح نماید و چه مواردی را از دید مقامات آمریکا پنهان کند؟ اسرائیل به رغم وجود اختلافنظرات موجود چه کارهایی را باید انجام دهد و به منظور جلوگیری از اختلاف نظرات بیشتر از چه مواردی پرهیز کند؟ اگر آمریکا در مورد موضوع ایران اسرائیل را در مقابل عمل انجامشدهای قرار دهد، مسئلهای که اسرائیل آن را مهمترین و حساسترین مورد در دستور کارش قلمداد میکند، سؤالات بیشماری ازایندست در ذهن به وجود خواهند آمد. در حال حاضر، رفع تهدیدات از سوی ایران مهمترین و بالاترین اولویت موجود برای ماست که تمامی موارد و ملاحظات دیگر را تحت شعاع خود قرار میدهد.