همین عزاداری‌ها، معارف عاشورایی را به ما رسانده، پس نقدشان کنیم نه نفی

گروه مذهبی، ایام عزاداری سالار شهیدان، امام حسین(ع) دوباره به کوی و برزن ما سر زده است. با آمدنش، زمین و زمان سیاه پوش شده است. گویی همه‌ی عالم، تحت تأثیر این واقعه‌ی عظماست. و مگر می‌شود در این بین، ما عزادار و سیاه‌پوش نباشیم. از همین رو، در دهه‌ی اول محرم، در حسینیه‌ی بولتن میزبان شماییم. حسینیه‌ی ما دو بخش دارد. در این بخش که با عنوان "شعور حسینی" برجسته می‌شود، سعی می‌کنیم تا مهمترین موضوعات عاشورایی را در قالب مقالات مختلف به خدمت‌تان عرضه کنیم. باشد که مورد عنایت کشتی نجات عالمیان قرار گرفته و ذخیره‌ای باشد برای روزهای نداری ما در یوم‌الحسره.

به گزارش بولتن نیوز، میلیاردها اتفاق در طول میلیون‌ها سالی که از عمر تخمینی حیات می‌گذرد رخ داده است. از زمان احتمالی زندگی انسان بر روی زمین تا امروز، هزاران پیش آمد رنگ واقعیت به خود دیده است. اصلا چرا راه دور می‌رویم. همین الان که شما این نوشته را می‌خوانید، ده‌ها اتفاق مهم سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و ورزشی گوناگون در سراسر دنیا در حال شکل گرفتن است. اما به ضرس قاطع می‌توان ادعا کرد که هیچ‌ واقعه‌ای در طول تاریخ بشریت به اندازه‌ی واقعه‌ی عاشورا ماندگار نبوده است.

بدیهی‌ست اولین و مهمترین سوالی که بعد از درک این موضوع به ذهن انسان متبادر می‌شود این است که چگونه چنین چیزی ممکن شده است؟ یعنی چطور اتفاقی که نزدیک به 1400 سال پیش، آنهم در صحرایی داغ و بی‌آب و علف رخ داده که اکثر شاهدان آن اتفاق از دشمنان اباعبدالله بوده‌اند، به امروز ما رسیده است؟ چطور اتفاقی که همه‌ی دستگاه‌های تبلیغاتی استکبار جهانی در طول تاریخ خواهان حذف آن بوده‌اند، هنوز پابرجاست و نه تنها هنوز کسی نتوانسته فروغ آنرا کمرنگ کند که سال به سال، بر رونق عزاداری ثارالله افزوده می‌شود؟

مسلما برای تحلیل چرایی این پدیده‌ی شگرف، باید دلایل مختلفی را مدنظر قرار داد. اولین آن، انقلاب خطبایی زینب کبری (س) است که به همراه تلاش‌های حضرت امام زین‌العابدین (ع)، نگذاشت عاشورا در کربلا بماند و آنرا به سراسر جامعه‌ی تحت سیطره‌ی اسلام رساند. اما بعد از آن چه؟ در طول سال‌هایی که دنیا از نعمت حضور پیدای امام زمان خویش محروم بوده، چگونه این عظیم‌ترین واقعه، در بین نسل‌ها انتقال پیدا کرده است؟

حتما یکی از این عوامل، وجود و برگزاری مراسمات دائمی عزاداری برای سالار شهیدان و یاران ولایی اوست. به عبارت دیگر، یکی از ابزارهایی که توانسته حوادث و معارف آن قتال کبری را در همه‌ی زمین و برای همه‌ی زمان منعکس کند، دوام مراسمات عزاداری‌ست که اوج آنرا در ایام محرم می‌بینیم. شاید به همین دلیل بوده که بزرگان عالم اسلام، همیشه به برپایی این مراسم تأکید کرده و اگر تأملی در تاریخ اسلام داشته باشیم می‌بینیم که بزرگ‌ترین هزینه‌های علمای اسلام، برای برگزاری عزاداری‌های امام حسین(ع) بوده است.

برای درک بهتر این مسئله، خوب است تصور کنیم که مثلا خدای نکرده، محرمی می‌آمد و بیرق عزای امام حسین(ع) در گوشه گوشه‌ی شهر بلند نمی‌شد. واقعا در آن شرایطی که با عنایت حق تعالی هیچ‌وقت روی نخواهد داد، چه چیز دیگری می‌توانست آن معارف را برای ما تکرار کند و آن آتش عشق را در قبل ما روشن نگه‌دارد؟ باید گفت وجود همین هیئت‌های عزاداری و مداحی‌ها و سخنرانی‌های عالمان دینی‌ست که در قالب مراسمات مختلف، توانسته مسئولیت انتقال ارزش‌هایی عاشورایی را به خوبی مدیریت کند.

حال شاید بپرسید چرا این موضوع را مطرح کردیم؟ دلیلش روشن است. اگر کمی به برخی روزنامه‌ها و سایت‌های مشخص و شبکه‌های اجتماعی سر بزنید، متوجه می‌شوید که این‌ها در ایام منتهی به محرم، دائما می‌خواهند از ارزش مراسمات سنتی عزاداری بکاهند و یا تجویز می‌کنند که کلا نباید برای امام حسین(ع) عزاداری کرد و یا اینکه سعی می‌کنند در اقدامی منافقانه و موزیانه، بدیلی بی‌پایه و اساس و سطحی را جایگزین عزاداری‌ها مرسوم کنند.

باید دانست گرچه برخی از این ادعاها با نقد برخی عزاداری‌ها شروع می‌شود، اما وقتی بجای زدودن آنها از معایب‌شان، پیشنهاد تعطیلی هیئت‌ها و تکیه‌های عزا را می‌دهند، ایشان خواسته با ناخواسته در زمینی بازی می‌کنند که هدف از آن بازی، چوب لای چرخ گذاشتن انتقال معارف عاشورایی به نسل بعد است. یعنی عملا تلاش می‌کنند تا شکل سنتی عزاداری که ترکیبی از شور و شعور حسینی را به مردم انتقال می‌دهد، تعطیل شود و در نسل‌های بعد دیگر خبری از این معارف نباشد. و اگر خدای نکرده اینگونه شد، مسلمانان و شیعیان جهان با کدام الگو می‌توانند در مقابل استکبار جهانی بایستند؟

این قبول که بعضی از عزاداری‌های ما با برخی خرافات و انحرافات ممزوج شده است. اما آیا باید آنها را نقد کرد تا به طراز ایده‌آل‌شان باز گردند یا اینکه کلا نفی‌شان کرد تا خدای نکرده دیگر هیچ اثری از عزاداری برای امام حسین(ع) وجود نداشته باشد؟ این روزها خیلی باید مراقب بود. باید مواظب کرد که با نیات روشنگری و خیرخواهی، قاطی نیات شوم دشمنان امام حسین(ع) و عدالت طلبی نشویم و نقدمان نسبت به عزاداری‌هایی که برگزار می‌شود، تبدیل به نفی آن نشود.