پشتیبانی اردوغان از داعش شاید موجب جنگ داخلی در ترکیه شود

گروه بین الملل، سیاست های مبهم اردوغان و پشتیبانی پنهان ترکیه از داعش موجب بروز ناآرامی های گسترده در ترکیه شده است. در حالی که داعش کم کم در حال تصرف شهر کوبانی است، ترکها تنها نظاره گر سلاخی کردهای سوریه هستند و این مساله موجب ناراحتی شدید کردهای ترکیه شده است. در طی روزهای گذشته ناآرامی های وسیعی در مناطق کردنشین ترکیه و به خصوص مناطق نزدیک به ترکیه رخ داده است. حتی در استانبول نیز درگیری های جدی بین معترضان به سیاست های دولت در قبال داعش و نیروهای امنیتی به وجود آمده است. به نظر می رسد در آینده نزدیک، سیاست های بیخردانه اردوغان در طی چند سال گذشته کم کم نتیجه خود را نشان خواهند داد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از المانیتور ، چنگیز کندار خبرنگار ترک زبان المانیتور می نویسد:« روز هفتم اکتبر من در جلسه شامی در استانبول با همکار و دوست قدیمی ام حسن کمال ملاقات کردم. در راه رسیدن به رستوران، از ناآرامی ها در استان های کردنشین ترکیه، کشته شدن تعدادی از مردم و اعمال منع رفع و آمد در شش مرکز استان و تعدادی از نواحی دیگر مطلع شدم. زمانی که آماده شام خوردن می شدیم، آگاه شدیم که در مناطق مختلف استانبول درگیری هایی بین معترضان و نیروی های امنیتی رخ داده است؛ کمال لحظه به لحظه تماس هایی دریافت می کرد. وی در اوایل صبح روز بعد به من گفت که به استان مرزی ماردین می رود تا با شهردار آنجا احمد ترک ملاقات کند، یک سیاستمدار کهنه کار کرد و شاید مورد احترام ترین چهره کرد در نگاه افکار عمومی ترکیه.

این اخبار من را متعجب نکرد. کمال پیشوای خبرنگاران ترک محسوب می شود. وی بیش از 40 سال سابقه دارد، و برای یک دهه به عنوان سردبیر قدیمی ترین روزنامه ترکیه یعنی جمهوریت فعالیت کرده است. در طی دوره نظامی اوایل دهه 1980، وی در کمیته اجرایی انستیتو مطبوعات بین الملل فعالیت می کرد. بعد از سالها کار حرفه ای درازمدت و درخشان، وی خود را وقف گزارشگری میدانی در حوزه مسائل کردها کرده است. وی گهگاه به مناطق کردنشین مسافرت می کند و ارتباطات خوبی با نخبگان سیاسی کرد برقرار کرده است. وی به تازگی کتاب جدید خود به نام « Kurdistan Gunlukleri» که معنی آن تاریخچه کردستان است را منتشر کرده است. محتوای این کتاب در مورد مسافرت های طولانی و دیده و شنیده های وی در رجاوا است، منطقه کردنشین سوریه که نزدیک مرز ترکیه است.

در حین تهاجم داعش به کوبانی و در حالی که ترکیه تنها نظاره گر اوضاع بود، کمال که می دید نیروهای اسلام گرای افراطی در آستانه سلاخی کردها هستند و به عکس العمل جمعیت کردهای ترکیه در قبال آن می اندیشید، به این نتیجه رسید که حتما باید به منطقه برود و گزارش تهیه کند.

اولین مقاله وی در هشتم اکتبر با عنوان «سرهیدان یک» نوشته شده است، که سرهیدان در زبان کردی به معنای قیام است.  خواندن نظرات کمال در مورد این اوضاع باعث می شود بیشتر به عمق معنای عنوان مقاله پی ببریم. وی می نویسد:«احمد ترک گفت حتی من هم در مورد قضیه کوبانی گیج هستم. من فکر می کردم که در نهایت ترکیه به کردها کمک می کند. اما اشتباه می کردم. ترکیه کمکی نکرد.»

کمال معتقد است که آنکارا کردها را تنها گذاشته تا به تنهایی با سلاخان بربرمآب داعش رو به رو شوند و این مساله موجب ناامیدی شدید کمال شده است. وی نوشت:«آنهایی که به ما رای نداده اند، آنهایی که از حزب عدالت و توسعه پشتیبانی کرده اند همه در سوروک بودند. همه آنها اکنون در خیابانها هستند. سیاست آنکارا این است که به داعش اجازه دهد که پ ک ک را نابود کند تا درسی به حزب اتحاد دموکرات داده باشد و این مساله همه چیز را نابود کرده است. سربریدن افراد توسط داعش، تجاوز به زنان و سکوت ترکیه در مقابل همه این بربریت ها باعث ناامیدی شدید کردها شده است... قبل از این شبه نظامیان بودند که  می گفتند نمی توان به دولت اعتماد کرد، اما اکنون مردم در خیابانها هستند و همین را می گویند. کردها می بینند که کشور چگونه چشمش را بر روی داعش بسته است.»

«تلویزیون روشن بود. ما داشتیم کانال های کردزبان استرک و روناهی را مشاهده می کردیم. مجری اخبار گفت:« بیانیه اتحادیه جوامع کردستان: کوبانی صحنه جنگ جدید حزب عدالت و توسعه است. خیابانها را ترک نکنید. همه جا کوبانی است، همه جا مقاومت است.» تصاویر نشان می داد که خیابانها پر از آدم است؛ بعضی جاها در آتش می سوخت. احمد ترک گفت:« من هیچ وقت چیزی مانند این را ندیده ام. این اولین بار است. این یک قیام واقعی است، یک سرهیدان (واژه ای کردی به معنی قیام). شب گذشته، فرماندار به من زنگ زد تا بگوید که از آنها بخواهم به خانه بروند. این مثل یک جوک بود. کی به ما گوش می دهد؟ در چنین شرایطی هیچکس نمی تواند شرایط را کنترل کند.»

احمد ترک با اشاره به رییس جمهور رجب طیب اردوغان می گوید:« از دید مردم، اردوغان اکنون یک دیکتاتور است. این دیگر چه تکبری است؟»

«احمد ترک ادامه داد:«ببینید، چیزی که ما در دو روز گذشته شاهدش بوده ایم سرهیدان کوبانی است، یک قیام. این کار فراتر از توان یک سازمان است. این یک قیام مردمی است. اما ماهیت ذهنیت دولت تغییر نکرده است. ببینید، بعد از این همه سال دوباره تانکها به خیابان ها باز گشته اند. با چنین ذهنیتی که دولت دارد، برابری برای کردها یک رویای دروغین است. شما با این ذهنیت نمی توانید مساله را حل کنید.»

کمال سپس دیدگاه بعضی از کردها را نقل می کند:« در مورد تجزیه طلبی یکی از آنها گفت که سیاست حزب عدالت و توسعه پشتیبانی از داعش است. این سیاستی است که ترکیه را تجزیه می کند. کردها اکنون واقعیت را می بینند. آنها می فهمند که روش در پیش گرفته شده به دنبال حل مساله نیست بلکه مقصود بی آبرو کردن کردهاست.»

«یکی دیگر گفت که کردها داعش را مزدوری می بینند که بر علیه آنها به کار گرفته شده است. دولت از طریق داعش دارد با کردها می جنگد.»

  «یکی دیگر گفت اردوغان داعش و پ ک ک را از یک جنس می بیند؛ و هردوی آنها را سازمان های تروریستی می داند. این مساله واقعا کردها را آزار می دهد. آنها نمی توانند این مساله را باور کنند.»

در نیمه شب نهم اکتبر، کمال مقاله «سرهیدان دو» را از شهر کردنشین سوروک در نزدیکی کوبانی نوشت. وی در این مقاله گفت:

«شما همه جا می شنوید که مردم از اردوغان انتقاد می کنند. وی گفت که کوبانی در حال سقوط است و سقوط خواهد کرد. آیا وی می داند که دیاربکر نیز سقوط کرده است؟ اگر همینطور پیش برود، خدا باید به داد ما برسد؛ چون تمام کشور به آتش کشیده خواهد شد. آیا اردوغان از این مساله آگاه است؟»

ارزو ییلماز یک استاد جوان کردزبان است. وی یک دانشجوی دکترا در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آنکارا است، ودر مورد مسائل کردها اطلاعات زیادی دارد. وی برای نوشتن پایان نامه دکترا بیش از دو سال را در داهوک در کردستان عراق گذراند و جنبشهای سیاسی کردها را مورد مطالعه قرار داد. زمانی که استانهای کردنشین ترکیه ناآرام شدند وی نوشت:« مسائل را ساده نبینید. ترکیه آشکارا به سمت جنگ در حرکت است، نه فقط در مناطق مرزی بلکه در داخل کشور. کردها به پا خواسته اند. در کردستان، یک قیام مردمی به وجود آمده که با مشارکت بی سابقه ساکنان رو به رو شده است... چیزی که مشخص است این است که مهم نیست در کدام شهر، محل یا روستا این اتفاقات می افتد. این مساله مانند بمبی است که هر لحظه احتمال دارد منفجر شود.»

نکته دیگری وجود دارد که شاید توجه خیلی ها را جلب نکرده است، اما برای من خیلی قابل توجه است. گروه شاهین های آزاد کردستان (TAK) که تصور می شد شاخه ای از پ ک ک باشد و مسئول تعدادی از حملات تروریستی در شهرها شناخته شده است بیانیه ای منتشر کرد که در آن امده بود:«اکنون زمان آن است که به حساب صاحب لوله های توپی که کوبانی را نشانه گرفته برسیم. از الان به بعد، تمام شهرهای بزرگ صحنه اقدامات ما خواهند بود و تمام نیروهای دشمن اهداف اصلی ما هستند. زمانی که کوبانی در حال سوختن است، شهرهای ترکیه نمی توانند آرام باشند. TAK آتش سوزی کوبانی را به نیروی های دشمن در شهرهای بزرگ سرایت خواهد داد و آنجا را تبدیل به جهنم خواهد کرد.»

یک گزارش رسانه ای در نهم اکتبر در مورد سوابق TAK چنین می گوید:«TAK که شعبه ای از پ ک ک است اما به صورت مستقل از این سازمان عمل می کند، تاکنون مسئولیت چندین بمبگذاری در شهرهای بزرگ و مقاصد گردشگری را پذیرفته است. حملات ترورستی در کوس آداسی، مارماریس و آنتالیا در سالهای 2005 و 2006، و حملات 22 ژوئن 2010 در استانبول که باعث کشته شدن پنج نفر شد، که چهار نفرشان سرباز بودند، در میان حملاتی هستند که TAK مسئولیت شان را به عهده گرفته است. حمله دیگری در سی و یکم اکتبر 2010 در میدان تقسیم استانبول انجام شد که باعث زخمی شدن 32 نفر شد، و در بیستم سپتامبر 2011 نیز در آنکارا حمله دیگری انجام شد که سه نفر را کشت و مسئولیت اینها را نیز سازمان به عهده گرفت.»

ترکیه در مسیر خطرناک خود به سمت خشونت پیش می رود، و احتمال بروز جنگ داخلی و یا قومیتی وجود دارد. این خبر بسیار بدی است. بدتر از آن، پ ک ک و رهبر زندانی آن یعنی عبدالله اوجالان نیز شاید نتوانند این تحولات را کنترل کنند.

ما در روزهای آینده نظاره گر میزان خودانگیختگی شورش کردها در ترکیه و توانایی نخبگان سیاسی کرد در کنترل اوضاع خواهیم بود.

دولت - که به نظر می رسد توانایی تفکر عمیق را از دست داده است-  باید از انحراف ترکیه به سمت جنگ داخلی جلوگیری کند که کلید اصلی برای رسیدن به این منظور نخبگان سیاسی کرد و میزان کنترل آنها بر نسل جدید کردهاست، که شورش این نسل جدید ابعاد وسیع تری نسبت به اوضاع در کوبانی دارد.

اگر این ناآرامی ها واقعا یک «سرهیدان» باشد، شاید در آینده نزدیک اخبار بد و بدتری از ترکیه بشنویم.