جشنواره فیلم کودک چگونه می‌گذرد؟

پدر چند کودک در فاصله آغاز اکران فیلم‌ها همراه با پسرش‌هایش بروشور فیلم‌های جشنواره را رصد و برای روزهای آینده برنامه‌ریزی می‌کند. به نظر می‌رسد والدین بدون توجه به رنج سنی قیدشده در بروشور راهنما فرزندان خود را به تالار فرشچیان آورده‌اند چرا که بیش از اینکه گروه سنی بین 13 تا 18 سال در سالن نمایش حضور داشته باشند صندلی‌های تالار فرشچیان اصفهان میزبان کودکان دبستانی است. با تاریک شدن سالن پخش فیلم آغاز و اکران فیلم‌های کوتاه بین‌الملل این بخش از جشنواره بیست و هشتم نوید داده می‌شود.

در سیاهی مطلق ساکن در سالن، تنها صدایی که از صفحه نقره‌ای و پر رمز و راز نمایش فیلم استقبال می‌کند، صدای باز شدن پرسر و صدای تنقلاتی است که کودکان به بهانه تماشای فیلم با خود به همراه آورده‌اند.

"اگری و کوهستان" نام نخستین فیلم کوتاهی است که توسط کشور ترکیه ساخته شده و در بخش بین‌الملل اسلامی جشنواره فیلم کودک و نوجوان به نمایش درمی‌آید. داستان فیلم درباره یک دخترک روستایی است که برای تحصیل در مدرسه مجبور است هر روز تاوان پیمودن مسیری بسیار دشوار و طولانی در برف را بپردازد. بزرگترین آرزوی دخترک داشتن یک چکمه نو و درس خواندن در کلاسی گرم است...

"ناپیدا" ساخت کشور اردن، انیمیشن کوتاه دیگری است که تلاش دارد با نشان دادن عمق احساسات یک کودک بدون پا دنیای دشوار کودکان جهان را در نگاه بیننده نوجوان خود پدیدار کند. آدمکی که بعد از خریدن هر جفت کفش نو، به پاسداشت پای راست نداشته خود در کفش مربوط به پای راست یک عدد گل می‌کارد و در ایوان روبه‌روی اتاق خود قرار می‌دهد...

فیلم کوتاه بعدی ساخته کشور عراق است. "دوستدار مسی در بغداد" به دنبال تصویر کشیدن زندگی بربادرفته کودکانی است که با همه توان و انرژی تلاش می‌کنند تا زنده بمانند، حمودی کودک یکی از روستاهای اطرف بغداد است و به علت فقدان یک پا همواره در تلاش است تا برای پذیرفته شدن در گروه همسالان خود از همه ظرفیت‌های خود و خانواده خود استفاده کند. او که به شدت دوستدار "لیونل مسی" است می‌خواهد با یک شرط در همکاری با پدر خود در فروش گوجه‌فرنگی او را به تعمیر تلویزیون قدیمی وادار کند....

فیلم کوتاه بعدی ساخته کشور اندونزی است."درخت باران" در زبان تصویر و کلام تلاش کرده تا با هنرنمایی "ننای و آرگا" گره کور شنیده شدن و درک نشدن کودکان جهان را فریاد بزند. خواهری که در برابر درختی موسوم به درخت باران می‌ایستد و از برادر خود که در جریان زندگی به ناامیدی مطلق رسیده امر می‌کند تا او را ببیند و صدای او را بشنود....

به نظر می رسد این داستان صدای همه کودکانی است که در جریان روزمرگی‌های دنیای بزرگترها منتظر دیده شدن هستند. کودکانی که توجه را در شیرینی کلام خود فریاد می‌زنند تا از این طریق اثبات کنند که دنیا برای آنها بر خلاف تصور همه بزرگسالان تنها در تامین خوراک و پوشاک خلاصه نمی‌شود.

فیلم داستانی کوتاه دیگری که در این بخش به نمایش در می‌آید "ایشارا" از کشور لبنان است. این فیلم بدون اینکه بیننده را به نتیجه مشخصی برساند داستان کودکان کار در کشور مبدآ را به تصویر می‌کشد و در ادامه به مقایسه زندگی این کودکان با کودکان صاحب والدین بی نیاز از جنبه اقتصادی می‌پردازد.

کارگردان تلاش کرده تا تفاوت میان سبک زندگی، دغدغه‌ها و بازی‌های این دو قشر از کودکان را به تصویر بکشد و با نگاهی هوشمندانه و تعمدی این پیام را به بیننده مخابره کند که هر دو دسته در عمق مشکلات و کاستی‌های خود در یک اندازه هستند.

شاید جالب ترین بخش اکران فیلم‌ها در این بخش، پخش فیلمی کوتاه از یک کارگردان نوجوان تاجیکستانی است. هدف کارگردان از ساخت فیلم به تصویر کشیدن مصائب کودکان بی سرپرست تاجیکستانی است."از دید بیننده" با نگاهی مستندگونه سعی کرده تا با نگاهی ژرف‌اندیشانه بزرگی فقدان موجوداتی را به تصویر بکشد که نبودنشان برابر نبودن هیچ چیز دیگری است. کودکانی که می‌خندند، می‌رقصند، بازی می‌کنند اما هنگامی که به نام پدر و مادر خود می‌رسند با نگاهی پرسشگرانه و صدایی محزون از گذشته پوچ و آینده موهوم خود سخن می‌گویند.

آنچه در "از دید بیننده" تماشاگر را محزون می‌کند تشکر کودکانی است که با وجود زندگی در مدارس شبانه‌روزی مخصوص کودکان بی‌سرپرست از مادران خود تشکر می‌کنند، مادرانی که آنها را در کودکی سر راه گذاشته یا از خانه بیرون انداخته‌اند. در بخشی از این فیلم پسرکی نوجوان از مادر خود برای اینکه او را 9 شب و 9 روز شیر داده تشکر می‌کند و دخترک دیگری از مادرش برای اینکه او را به دنیا آورده سپاسگزاری می‌کند... کودکانی که غم‌هایشان بوی بی مادری می‌دهد و فرزندانی که فقدان پدر و مادر را برابر با از دست دادن همه چیز می‌دانند.

هر چند در طول اکران فیلم های این بخش تعداد تماشاگران در مجموع به نصف کاهش یافت اما تماشاگران باقی‌مانده در کل از کیفیت و پیام فیلم‌های پخش شده راضی بودند.

***

سرپرست گروه چهارنفره دوبلور نخستین بخش فیلم‌های بین الملل اسلامی جشنواره بین المللی کودک و نوجوان در گفت‌و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، با بیان اینکه دوبله فیلم‌های کودک و نوجوان از تاثیر گذاری و نشاط بیشتری نسبت به فیلم‌های بخش بزرگسال برخوردار است، اظهار کرد: کار دوبله به صورت مستقیم مانند اجرای یک برنامه زنده است و چون عمل دوبله به صورت نفس به نفس همراه با فیلم انجام می‌شود دوبله‌کننده باید همه تمرکز خود را برای انتقال پیام فیلم به درستی به کار گیرد.

افشین ذی‌نوری افزود: طی چند سال گذشته فیلم های بازبینی ‌شده در اختیار دوبله کنندگان قرار می‌گیرد، اما پیش از این ممکن بود در جریان عمل دوبله شخص دوبله‌کننده متوجه حذف چهار خط از ترجمه شود و تلاش برای کنترل چنین شرایطی فرد را با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو می‌کرد که نیاز به هوشمندی بسیاری هم داشت. اما در سال‌های گذشته تلاش شده فیلم‌ها پس از بازبینی های مورد نیاز در بخش فیلم‌های بین الملل جشنواره فیلم کودک در اختیار دوبله کنندگان قرار گیرد.

او در مورد نحوه انتخاب فیلم‌ها برای اکران در بخش بین الملل جشنواره فیلم کودک و نوجوان گفت: کارشناسان جشنواره فیلم کودک و نوجوان در طول دو تا سه هفته، پنج هزار عنوان فیلم را مورد بررسی قرار داده و سپس به تفکیک سن آنها را برای اکران در بخش‌های مختلف جشنواره طبقه بندی می‌کنند.

این دوبلور در پاسخ به این سوال که "چه نقدی از روند برگزاری جشنواره دارید"، تصریح کرد: مسئولان انتخاب فیلم‌های جشنواره فیلم کودک و نوجوان باید بر اساس نیازسنجی جامعه به انتخاب فیلم‌ها در بخش بین الملل بپردازند چرا که نیاز کودکان امروز با گذشته متفاوت است. دوبلورهای جوان ادامه دهنده پیشکسوتانی مانند منوچهر نوذری و سهیلا ناظریان هستند. بزرگانی که از ابتدای شکل گیری نخستین دوره از این جشنواره در کنار کودکان و نوجوانان این مرز و بوم بوده‌اند و اکنون نیز این هنر سینه به سینه به نسل‌های جوان و دوبله کنندگان نسل جدید منتقل شده است.

ذی‌نوری با اعتقاد به اینکه دوبله ایران حرف اول را در جهان می‌زند، خاطر نشان کرد: بر خلاف آنچه برخی دوبله‌کنندگان بر این اعتقاد هستند که دوران طلایی دوبله ایران به پایان رسیده است اما من بر این عقیده هستم که دوبله ایران با ورود افراد جوان و تلاش گر در این زمینه در آینده خوش خواهد درخشید.

وی ادامه داد: تیپ‌گویی‌های متفاوت و نقش‌گویی‌های مختلف به ویژه در بخش انیمیشن می‌تواند به زندگی یک کودک رنگ و بوی تازه‌ای ببخشد و احساس ناب دوبله کننده را به بیننده خردسال و نوجوان خود منتقل کند.

به گزارش ایسنا دوبله فیلم‌های کوتاه "اگری و کوهستان"،"ناپیدا"، "دوستدار مسی در بغداد"، "ایشارا"،"درخت باران" و "از دید بیننده" در بخش بین الملل اسلامی بیست و هشتمین جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان توسط مهسا عرفانی، شیلا آژیر و بهروز علی محمدی و به سرپرستی افشین ذی‌نوری در سالن شماره دو تالار فرشچیان اصفهان صورت گرفت.