طرح های اروپا برای واردات گاز از ایران

گروه بین الملل، با گرم شدن روابط با تهران و سرد شدن روابط با روسیه که تامین کننده اصلی گاز اروپاست، اتحادیه اروپا بی سر و صدا در حال آماده کردن طرحی برای واردات گاز طبیعی از ایران است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از رویترز، یکی از منابع آگاه در کمیسیون اروپا که در آماده سازی استراتژی انرژی اروپا دخیل بوده است به رویترز گفت:«دو شرط حذف تحریم ها و نیز توسعه زیرساخت انتقال گاز مانع طرح ریزی برنامه ریزان اروپایی نشده است.»

این منبع گفت:« ایران یکی از مهمترین گزینه های ما برای میان مدت است که باعث کاهش وابستگی ما به منابع گازی روسیه می شود. گاز ایران می تواند خیلی راحت به اروپا برسد و از لحاظ سیاسی نیز روابط تهران و غرب به روشنی دگرگون شده است.»

روسیه اکنون بزرگترین منبع گاز طبیعی اروپاست، که یک سوم نیاز گازی سالانه اروپا را به ارزش 80 میلیارد دلار تامین می کند. اتحادیه اروپا تحریم هایی به خاطر بحران اکراین بر مسکو اعمال کرده است، که این مساله موجب افزایش نیاز آن به تامین گاز از جایی دیگر می شود.

ایران دومین منابع گازی جهان را بعد از روسیه دارد. با توجه به مذاکرات هسته ای تهران و غرب برای رسیدن به توافق در مورد برنامه هسته ای تهران، این کشور می تواند جایگزین خوبی برای روسیه باشد.

در گزارشی که برای پارلمان اروپا آماده شده آمده است:« پتانسیل بالای تولید گاز، اصلاحات پیش رو در بخش انرژی، و عادی سازی روابط با غرب همگی موجب می شوند که ایران جایگزین قابل اعتنایی برای روسیه باشد.»

با این وجود، در این گزارش آمده که ایران در کوتاه مدت گزینه خوبی نخواهد بود، به خاطر تحریم ها و مشکلات زیرساختی خط لوله ها که حل آنها نیاز به زمان دارد.

اسناد داخلی امنیت انرژی اتحادیه اروپا که رویترز آنها را مورد بررسی قرار داده نشان می دهد که طرح هایی را برای واردات گاز از منابع جدید در آسیای مرکزی از جمله ایران وجود دارد.

ایران نیز که در پی ظهور تروریست های داعش در خاورمیانه، دشمنی های قدیمی خود را کم کم کنار می گذارد، تمایل دارد که گاز خود را به فروش برساند.

رییس جمهور روحانی روز چهارشنبه در دیدار با رییس جمهور اتریش هینز فیشر در نیویورک گفت:« ایران می تواند یک منبع امن تامین انرژی اروپا باشد.»

اظهارات ایران در مورد امنیت منابعش احتمالا موجب نگرانی غول گازی روسی یعنی گازپروم شده است، بعد از وقفه در صادرات گاز آن به اکراین در بحران اخیر که باعث ترس اروپا شد.

امیر هندجانی، یک کارشناس مستقل نفت و گاز در دوبی می گوید:« ایران تلاش می کند خود را به عنوان جایگزین روسیه به اروپا معرفی کند. این بازی بسیار پیچیده است؛ از یک طرف مذاکره با روسیه در مورد همکاری برای دور زدن تحریم ها و از طرف دیگر نیز مذاکره با اروپا برای جایگزینی گاز روسیه با گاز خود.»

وی افزود:« با توجه به استراتژی سیاسی کنونی روسیه که مبتنی بر مقابله با اروپاست، من فکر می کنم که اروپا راه دیگری غیر از یافتن منابع جدید ندارد.»

تحریم ها و مسیر های انتقال گاز

برداشته شدن تحریم های ایران احتمالا در کوتاه مدت اتفاق نخواهد افتاد. دیپلمات ها در مورد اینکه ایران و قدرت های جهانی بتوانند تا ضرب الاجل 24 نوامبر به توافقی برسند بدبین هستند.

ایران و شش قدرت جهانی، تلاش می کنند یک توافقنامه هسته ای بلند مدت منعقد کنند که به تحریم های بین المللی که اقتصاد ایران را از نفس انداخته پایان دهند.

کارشناسان می گوید که ایران فرصت صادرات گاز مایع LNG به آسیا را به رقیب خلیج فارسی خود یعنی قطر باخته است ، جایی که مشتریان بالاترین قیمت را می پردازند. بنابراین تهران باید چشم به اروپا بدوزد.

فرانک اومباچ، مدیر تحقیقات انرژی کینگز کالج لندن می گوید:« تمایل ایران به تحویل گاز به اروپا خیلی بالا است. بخشی از نخبگان اقتصادی و سیاسی ایران و نیز شرکت های غربی کم کم آماده شرایط بعد از لغو تحریم ها می شوند.»

مارک دوبوویتز، از اتاق فکر آمریکایی «دفاع از دموکراسی ها» می گوید که ایران به دنبال بهره گیری از فرصت ناشی از شرایط عراق و روسیه بود تا در مذاکرات هسته ای از غرب امتیاز بگیرد.

دوبوویتز، کسی که در مورد تحریم ایران به قانون گذاران آمریکایی مشاوره داده است می گوید:« واشنگتن باید مراقب تلاشها در راستای باز کردن راه فرار اقتصادی برای ایران که موجب کاهش قدرت مذاکراتی آمریکا می شود باشد، تا زمانی که توافق جامع به دست آید و اجرایی شود، که این امر به معنی از بین رفتن برنامه هسته ای نظامی تهران است.»

منطقی ترین راه برای صادرات گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه خواهد بود، که همین الان هم گاز را از ایران می خرد، گرچه خط لوله کنونی تبریز-آنکارا ظرفیت انتقال گاز زیادی را ندارد.

ایران از مدتها پیش رایزنی کرده تا خط لوله ای بسازد که میدان گازی عظیم پارس جنوبی را به مشتریان اروپایی متصل می کند، خط لوله پارسیان.

هندجانی می گوید:« این پروژه خیلی بلندپروازانه است. حتی اگر نصف این خط لوله هم ساخته شود یک دستاورد بزرگ برای اروپا و ایران خواهد بود.»

سرمایه گذاران اروپایی، و نیز کمیسیون اروپا، از گزینه ارزان تر و از لحاظ سیاسی کم دردسرتر واردات گاز ایران از طریق توسعه خط لوله ترکیه که همین الان هم وجود دارد یا در حال توسعه است بیشتر استقبال می کنند.

غول انرژی فرانسوی توتال و شرکت بزرگ ایتالیایی انی در گذشته نیز علاقه خود به توسعه میدان گازی پارس جنوبی را ابراز داشته اند، یکی از بزرگترین میادین گازی جهان که بین ایران و قطر مشترک است، و حجم ذخایر آن به حدود 50 هزار میلیارد متر مکعب گاز می رسد، حجمی که برای پاسخگویی به تقاضای 100 ساله اروپا کافی است.

مطالعات امکان سنجی مستقل نشان می دهند که اگر تحریم ها کاهش یابند و سرمایه گذاری ها به زودی شروع شود، ایران تا اوایل دهه 2020 می تواند سالانه 10 تا 20 میلیارد متر مکعب گاز را به ترکیه و اروپا صادر کند.

دیپلماتها در تلاش هستند تا یک تحول بزرگ در تجارت جهانی انرژی به وجود آورند.

منبع آگاه در کمیسیون گفت:« نقطه اصلی ارتباط ما با تهران از طریق سفارتخانه آنها در برلین است. سفیر آلمان در ایران یکی از اعضای سابق وزارت انرژی ایران است.»

علی ماجدی در ماه جولای به عنوان سفیر جدید ایران در آلمان معرفی شد. وی قبل از این معاون امور بین الملل وزیر نفت بوده است.