به بهانۀ فرارسیدن سالروز درگذشت آیت الله طالقانی
«طالقانی» شخصیتی که باید از نو بشناسیم!
آقای طالقانی یک عمر در جهاد روشنگری و ارشاد گذراند. او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس دیگر و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود، سستی و سردی نداشت ... او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود. زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود ...
گروه سبک زندگی، آقای طالقانی یک عمر در جهاد روشنگری و ارشاد گذراند. او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس دیگر و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود، سستی و سردی نداشت ... او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود. زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود ...
به گزارش بولتن نیوز، سخن گفتن و یا نوشتن در باره انسان و شخصیتی الهی چون آیت الله سید محمود طالقانی که سراسر عمر و زندگی اش به تلاش و مجاهدت و مبارزه در راه خدا و آگاهی بخشی به بندگان خدا و زنده کردن سنت های الهی گذشته؛ کاری بسیار دشوار است.
آن انسان وارسته و فرهیخته که بیش از نیمی از عمر نزدیک به 70 ساله اش را در زندان، تبعید و مبارزه با حکومت دیکتاتوری شاهنشاهی وابسته به آمریکا و غرب گذراند، به لطف انس با قرآن به خلوص نیتی مثال زدنی دست یافته بود و شخصیتی آنچنان محکم ، مقاوم و در عین حال جذاب از خود ساخته بود که به ویژه در دوران زندان و شکنجه و تبعید نه تنها هیچ باج و امتیازی به رژیم شاه نداد، بلکه بعد از آزادی هم از مبارزه دست بردار نبود تا جایی که شاه در مقطعی گفته بود ...
آیت الله طالقانی که به گفته بسیاری از شخصیت هایی که با ایشان در ارتباط بوده اند هیچ اعتنایی به دنیا و مظاهر دنیوی نداشت و دارای آنچنان جاذبه ای نیرومند و تاثیر گذار بود که ظرف مدت کوتاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی میلیون ها جمعیت ایران به ویژه نوجوانان و جوانان را شیفته و مجذوب خود کرد تا جایی که پنجشنبه ها شب ها که تلویزیون آن زمان (سال 58)، برنامه قرآن در صحنه که ایشان در آن برنامه به تفسیر قرآن می پرداختند را به نمایش می گذاشت، مغازه داران یک ساعت زودتر محل کسب شان را تعطیل می کردند و به سرعت راهی خانه می شدند تا پای صحجبت های آن فقیه وارسته بنشینند.
با گذشت 35 سال از رحلت آن مرد الهی هنوز هم بسیاری از ابعاد شخصیت آیت الله طالقانی به ویژه سبک زندگی قرآنی و انس ایشان با قرآن ناشناخته مانده که باید از نو شناخت.
در چنین روزی و در روز 19 شهریور بعد از اعلام خبر رحلت آن مرد بزرگ سراسر ایران و به ویژه تهران را عزا و ماتم فرا گرفت و صدها هزار نفر از مردم از سراسر کشور برای شرکت در مراسم تشییع جنازه ایشان خود را به تهران رساندند.
شعار زیبا و خاطره انگیز ' ای نایب پیغمر ما جای تو خالی است' که در مراسم تشییع جنازه باشکوهی که به طور خودجوش برای آیت الله طالقانی به وسیله مردم سر داده شد ، هنوز هم در گوش زمان می پیچد.
آیت الله سید محمود علایی طالقانی در 15 اسفندماه 1289هـ .ش در دهستان گلیرد از توابع طالقان در خانواده ای متدین و اهل علم متولد شد. پدرش، سید ابوالحسن، از عالمان بزرگ عصر خود و از طرفداران انقلاب مشروطه بود که بعد در زمان رضا شاه پهلوی به اتفاق آیت الله سید حسن مدرس علیه دیکتاتوری و سیاست های ضد دینی او به مبارزه برخاست .
سید محمود تحصیلات خود را ابتدا در مکتبخانه های زادگاهش گذراند. همچنین مقدمات علوم دینی را نزد پدر فرا گرفت. در سال 1298هـ .ش به تهران آمد، بعد برای ادامه تحصیل به قم رفت، در مدارس 'رضویه' و 'فیضیه' قم به تحصیل علوم دینی پرداخت ، محضر اساتیدی چون آیت الله محمد بهجت، آیت الله سید محمدتقی خوانساری و آیت الله شیخ عبدالکریم حائری را درک کرد و شرح لمعه را نزد آیت الله شهاب الدین مرعشی و مطول را نزد ادیب تهرانی فرا گرفت. او با شیخ محمدتقی اشراقی و میرزا خلیل کمره ای حشر و نشر یافت و شرح منظومه را نزد میرزا خلیل کمره ای به اتمام رساند. در 1310 هـ.ش به نجف رفت، در حوزه علمیه آنجا به تحصیل پرداخت، دروس خارج را نزد آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت الله محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی تلمذ کرد. پس از بازگشت به وطن، دوباره در حوزه علمیه قم ادامه تحصیل داد و سرانجام در 1317هـ.ش از آیت الله عبدالکریم حائری و آیت الله اصفهانی اجازه اجتهاد یافت. در 1318هـ .ش جهت تدریس در مدرسه سپهسالار (مطهری کنونی) به تهران آمد. در همان سال با انتشار اطلاعیه ای در اعتراض به سیاست های رضا شاه در مورد کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، از این رو به زندان افتاد. او پس از رهایی، همچنان فعالیت سیاسی خود را بر ضد رژیم پهلوی دنبال کرد و چندین بار دستگیر و زندانی شد. وی پس از شهریور 1320 با تأسیس 'کانون اسلام'، به طور رسمی مبارزه خود را علیه رژیم طاغوت آغاز کرد و به تفسیر قرآن برای عموم مردم پرداخت. همچنین مجله 'دانش آموز' را منتشر کرد و سلسله سخنرانی هایی را جهت ارشاد مردم به اسلام و قرآن ترتیب داد. پس از پایان جنگ جهانی دوم و به دنبال واقعه تجزیه آذربایجان به نمایندگی از اتحادیه مسلمین روحانیت تهران به همراه ارتش به آذربایجان اعزام شد تا هم سربازان را برای جنگ آزادی بخش تشجیع و هم با نظارت دقیق بر کار ارتش گزارشی برای روحانیت فراهم کند. وی در سال های پس از غائله آذربایجان، از یک سو به فعالیت سیاسی مشغول بود و از سوی دیگر به امور فرهنگی و آموزشی می پرداخت. مهم ترین فعالیت های فرهنگی – سیاسی او در این دوره، سخنرانی هفتگی در رادیو ایران بود. در 1327هـ .ش عهده دار امامت مسجد هدایت شد و آنجا را به عنوان پایگاهی جهت مبارزه با رژیم پهلوی و استبداد درآورد. تشکیل انجمن های اسلامی در دانشگاه ها و دیگر مراکز علمی با هدف مبارزه با اصول مادی و مارکسیستی از دیگر فعالیت های وی در این دوران بود. آیت الله طالقانی در جریان ملی شدن صنعت نفت در ایران ، مبارزات فراوانی کرد و نقش مؤثری در این جریان داشت . در 1334هـ .ش به نهضت مقاومت ملی پیوست. او پس از قیام ملی 30 تیر 1331هـ .ش برای آشتی دادن و ایجاد تفاهم میان جناح های مختلف نهضت ملی کوشید. در 1336هـ .ش از طرف ساواک به جرم مخفی کردن نواب صفوی در خانه اش دستگیر و زندانی شد، اما پس از چندی رهایی یافت و دوباره به مبارزه پرداخت. در 1338هـ.ش همراه میرزا خلیل کمره ای به مصر رفت، پیام آیت الله بروجردی را به شیخ شلتوت، شیخ دانشگاه الازهر و مفتی مصر رساند و در کنگره اسلامی دارالتقریب در قاهره شرکت کرد .در 1339هـ.ش جزء هیأت مؤسسین جبهه ملی درآمد و عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران شد. در 1340هـ.ش به جمع بنیانگذران 'نهضت آزادی ایران' پیوست.
همچنین به بیت المقدس سفر کرد و با درد و رنج های مردم ستمدیده فلسطین آشنا شد. آیت الله طالقانی طی سال های 1341 و 1342هـ .ش سخنراهای متعددی بر ضد رژیم پهلوی در مسجد هدایت کرد و به شدت از تسلط عده ای مرتد و بهایی در پست های مهم مملکتی انتقاد نمود.
در 1341هـ .ش دوباره برای مدتی به زندان افتاد. از آنجا که در قیام 15 خرداد ماه 1342هـ .ش شرکت کرد و اعلامیه 'دیکتاتور خون می ریزد' را انتشار داد، بار دیگر دستگیر و زندانی شد ولی سرانجام بر اثر فشار افکار عمومی و مؤسسات بین المللی حقوق بشر در آبان 1346هـ .ش آزاد شد. اما بار دیگر به دلیل طرح مسائل سیاسی و واکنش صریح نسبت به اقدامات رژیم ممنوع المنبر گردید. در 1350هـ .ش به دلیل حمایت از مردم فلسطین به مدت یک سال و نیم به زابل تبعید شد. در 1354هـ .ش نیز بار دیگر به زندان افتاد و این بار به ده سال زندان محکوم شد اما با پیروزی انقلاب اسلامی، از زندان قصر آزاد گردید. او پس از رهایی از زندان، در بحبوبه روزهای انقلاب نقش ویژه ای را ایفا کرد. چندی بعد از سوی امام خمینی (ره ) به عضویت شورای انقلاب درآمد و به سمت ریاست شورای انقلاب رسید.
در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی از سوی مردم تهران به نمایندگی رسید. از اقدامات مهم وی در این سمت، اهتمام ویژه به مسئله شوراها بود. در اوایل امرداد ماه 1358هـ .ش از سوی امام خمینی (ره) به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب شد. اولین نماز جمعه تهران به امامت ایشان در 5 امردادماه همان سال در دانشگاه تهران برگزار شد. آیت الله طالقانی پنج نماز جمعه دیگر را نیز در تهران برگزار کرد که آخرین آنها به مناسبت فرا رسیدن سالگرد جمعه خونین 17 شهریور ماه در بهشت زهرا و کنار مزار شهدای انقلاب بود. آیت الله طالقانی که از سوی امام خمینی (ره) به عنوان 'ابوذر زمان' نامیده می شد، پس از سال ها فعالیت و مبارزه سیاسی در 19 شهریور ماه 1358 هـ . ش در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. آثار متعددی از این مبارز نستوه باقی مانده است که از آن جمله می توان به 'پرتوی از قرآن ' مشتمل بر 6 جلد تفسیر جزء های یک تا پنج و جزء سی ام قرآن، ترجمه و توضیح 'نهج البلاغه' از آغاز خطبه 81، 'اسلام و مالکیت'، مقدمه و توضیح 'تنبیة الامه و تنزیه الملة ' آیت الله نایینی، 'به سوی خدا می رویم : خاطرات سفر حج ' و ' از آزادی تا شهادت' مجموعه سخنرانی ها و خطبه های نماز جمعه که با عناوین مختلف در جزوه هایی به چاپ رسیده است، اشاره کرد.
پیام تسلیت امام خمینی(ره) به مناسبت رحلت آیت الله طالقانی
امام خمینی (ره) پیام تسلیتی به مناسبت درگذشت ایشان ارسال فرمودند که متن پیام چنین است: ...عمر طولانی این عیب را دارد که هر روز عزیزی را از دست می دهد و به سوگ شخصی می نشیند و در غم برادری فرو می رود. مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت آقای طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و با اجداد گرامیش محشور شد. برای آن بزرگوار سعادت و راحت و برای ما و امت تأسف و تأثر و اندوه . آقای طالقانی یک عمر در جهاد روشنگری و ارشاد گذراند. او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس دیگر و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود، سستی و سردی نداشت . من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری از دست بدهم . او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود . زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود، برنده بود و کوبنده. مرگ او زودرس بود و عمر او با برکت. رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزگاران بود و بر روان خودش که بازوی توانای اسلام . من به امت اسلام و ملت ایران و عائله ارجمند و بازماندگان او این ضایعه بزرگ را تسلیت می دهم . رحمت او و بر همه مجاهدان راه حق.'
آیت الله طالقانی از نگاه امام خمینی(ره) :
- مرحوم آقای طالقانی مستقیم بود؛ مستقیم فکر می کرد ؛ مستقیم عمل می کرد. انحراف به چپ و راست نداشت . نه غربزده بود و نه شرق زده ، اسلام زده بود . دنبال تعلیمات اسلام بود و برای یک ملت مفید بود و رفتنش ضایعه است ، لکن او پیوست به آنجایی که برای او تهیه شده است ؛ مقامی که برای او تهیه شده است.
آیت الله طالقانی از نگاه رهبر معظم انقلاب
- دشمن می خواست از عنوان و محبوبیت و وجهه آیت الله طالقانی برای آنچه که تصور می کرد تضعیف انقلاب است ، استفاده کند ، ولی مشت محکم طالقانی بر پوزه دشمن وارد آمد. دشمن منافق و دشمن ظاهر و آشکار سعی می کرد با توجه دادن به مرحوم آیت الله طالقانی ، رهبری را تجزیه کنند. طالقانی همان حرفی را زد که امیرالمومنین علی بن ابیطالب نسبت به پیغمبر آن حرف را گفت، امیر المومنین فرمود ، ' کنا اذا احمر الباءس اتقینا برسول الله' در میدان های جنگ وقتی آتش جنگ گداخته می شد ما به پیغمبر پناه می بردیم.
بخشی از زندگینامه خود نوشت آیت الله طالقانی
- قریب بیست سال تا بعد از وفات مرحوم پدرم و آیت ا.. حائری در قم بودم ، سپس با اصرار دوستان پدرم به تهران آمدم و خطری را که اخلاق و ایمان جوانان را تهدید می کرد ، از نزدیک دیدم . چاره ای نداشتم جز آنکه به اصول اسلام و قرآن برگردم.
مجالس بحث و تفسیری در خانه ها و دور از مامورین استبداد تاسیس شدند و من مواجه با مخالفت های مسلمانان کوتاه نظر شدم و به تبع آن بعضی اتز معممین شغالی که ماموم عوام الناس هستند ، بنای مخالفت و بدرفتاری را گزاردند...
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی:
- ایشان هم در واقع مثل ما جزو جبهه پرخاش و در صف مقدم مبارزه بودند ؛ یعنی میدانداری و سخنرانی و حضور در میادین خطر بر عهده ایشان ، آیت الله خامنه ای و من و جمعی دیگر از برادران ، و فعالیت های فرهنگی بر عهده آقای مطهری ، آقای بهشتی و آقای باهنر و جمعی دیگر از دوستان بود. این یک تقسیم کار در بین ما در سال های آخر مبارزه شکل گرفت و البته این بحث مختص ما نبود ، ولی ما چند نفر ، چون به هم نزدیک بودیم ، بین خودمان این تقسیم بندی را داشتیم.
نخستین نماز جمعه
... امام نخستین فرمان اقامه نماز جمعه را در تاریخ 3 مرداد 1358 به نام آیت الله سید محمود طالقانی صادر کردند. یک روز پس از این دستور اولین نماز جمعه تهران با شکوه و عظمت خاصی و با حضور نزدیک به یک میلیون نفر در دانشگاه تهران توسط آقای طالقانی اقامه شد.
در این روز سادگی و صفای مردم و شعارهای آنها و نیز سخنان انقلابی خطیب جمعه ، به ویژه آنجا که گفت' یا می میریم یا استعمار را دفن می کنیم' و یا آنجا که به ' دسیسه گرانی که کشور را به آشوب کشیده اند ' هشدار داد که ' اگر به جای خود ننشینند ، من پیرمرد ، مسلسل به دست می گیرم و پشت تانک می نشینم و امام خمینی هم خواهد آمد.' بسیار تاثیرگدار و به یاد ماندنی بود.
رحلت آیت الله طالقانی
در حالی که هنوز چند روز از شروع فعالیت مجلس خبرگان قانون اساسی نگذشته بود ، خبر درگذشت آیت الله طالقانی در تاریخ 19 شهریور 1358 ، واقعه تلخ این ایام برای ما بود. پخش این خبر ماتمی بزرگ بزرگ را بر جان ملت نشاند. وجود ایشان در کنار امام ، همیشه نقطه اتکا و امیدی بود. امام هم همواره نسبت به این مبارز بزرگ ، حساسیت و توجهی ویژه نشان می دادند. پیام ها ، ملاقات ها ، ملاطفت ها و احترام های ایشان نسبت به وی ، جایگاه بلند ایشان را نزد امام به نیکی نشان می داد. همچنین انتخاب ایشان به عنوان نخستین امام جمعه تهران با توجه به محبوبیت و نفوذ کلامی که ایشان در مردم داشتند و استعداد عظیمی که در خطابه با بیانی شیرین و دلنشین داشتند . خطبه های نماز جمعه آن روزها را سرشار از کرامت های انقلابی و میراثی تاریخی برای شناخت طرق ذاله از صراط مستقیم می ساخت.
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله مهدوی کنی :
- عظمت روح او همه را تحت تاثیر قرار می داد ...
- به ایشان بیشتر از ما احترام می گذاشتند ، جا هم داشت . این مساله را باید مورد توجه قرار داد که ایشان یک شخصیت بین المللی بود ، ما نبودیم . مرحوم آیت الله طالقانی در مبارزه و سیاست سابقه طولانی داشت ، شناخته شده و جهانی بود. مخصوصا این که در میان نهضتی ها بود و تشکیلاتی داشتند . ما تشکیلاتی نداشتیم و طلبه های جوانی بودیم.
- ایشان برخورد پدرانه ای با جوان ها داشتند که به وضوح بالاتر از برخورد ما بود . البته چنین برخوردی برای ایشان شایسته بود و برای ما شاید نبود.
- درس تفسیر ایشان را همه می نشستیم . ایشان سوره انعام را شروع کردند. می گفتند که قبل از زندان می خواستم این تفسیر را شروع کنم که نشد و در اینجا شروع می کنیم. با نبودن کتاب ، آن قدر تفسیر جالبی می گفتند که همه ما استفاده می کردیم.
- از تقید ایشان به عبادات و نوافل و نماز شب و قرائت قرآن عرض کنم . بر خلاف آنچه بیرون می گفتند که ایشان سیاسی و لابد آدم سیاسی به زعم آنها نمی بایست مقید به این امور باشد. ایشان بسیار مقید بودندو بنده در زندان ، شبی را ندیدم که نماز شب ایشان ترک شود. البته نمازها را همان طور که مستحب است ، جداگانه می خواندند. نماز ظهر و عصر را به جماعت می خواندیم ، ایشان نماز عصر را با ما نمی خواند.
آیت الله طالقانی از نگاه حجت الاسلام سید محمود دعایی:
پرتوی از قرآن مورد تحسین امام قرار گرفت ...
- یک روز من داشتم پرتوی از قرآن را مطالعه می کردم . بعد آن را بردم خدمت امام (ره) ایشان با علاقه آن را مطالعه کردند و از من بسیار تقدیر کردند که این کتاب را در اختیاشان قرار داده بودم ، بعد فرمودند، ' من بنای تقریظ نوشتن بر چیزی ندارم ولی اگر چنین قصدی داشتم ، بر این کتاب تقریظ می نوشتم . شما این کتاب را حتما بده مصطفی بخواند ، چون دارد تفسیر می نویسد و این کتاب کمکش می کند.
- عده ای در مقاطعی از نام ایشان سوء استفاده کردند . نام مرحوم طالقانی در مقطعی به شدت مورد سوء استفاده بعضی از گروهک ها قرار گرفت و البته خود ایشان هم به طعن و کنایه مواضع خود را در قبال آنان اعلام می کردند و گاهی هم عقاید آنان را به تمسخر می گرفتند. اما نکته مهم همین است که بزرگی و عظمت شخصیت ایشان به قدری است که کسانی که دوران حیات ایشان را درک نکرده اند، از درک این عظمت عاجزند.
آیت الله طالقانی از نگاه سید هادی خسروشاهی:
ابوذر و مالک اشتر انقلاب ...
- چند واژه قرآنی که در واقع دارای مفاهیم خاصی هستند همواره مورد بحث و تاکید آیت الله طالقانی بود. این مفاهیم را می توان در چند واژه تشکیل دهنده اندیشه ایشان خلاصه کرد: 'توحید' ، 'بعثت' ، 'قسط' ، 'طاغوت' و ' شورا' در تفسیر و توضیع هر پنج واژه به وضوح می بینیم که هم در سخنرانی ها و هم در درس تفسیری و هم در تفسیر 'پرتوی از قرآن' تلاشی جدی دارند.
- در آخرین نماز جمعه ای که به امامت ایشان اقامه شد، وعده دادند که در باره ماهیت گروهک هایی که دستشان پینه نبسته و دم از خلق و کارگر می زنند و نقش تخریبی آنان در جلوگیری از وحدت انقلابی مردم و پیشرفت انقلاب مطالبی را بیان کنند.
- در روزهای بحرانی پس از انقلاب چند نفر از سازمان مجاهدین ، خدمت ایشان آمده بودند و شکوه و ناله داشتند که با ما بدرفتاری می شود و باید شما موضع بگیرید و اقدامی چنین و چنان به عمل آورید . آیت الله طالقانی پس از آنکه سخنان آنها را گوش دادند ، با خشم و ناراحتی فرمود، ' من چندین بار شما را نصیحت کرده ام و باز می گویم ، شما می خواهید با سرنوشت انقلاب بازی کنید؟ من رهبری امام را به طور مطلق قبول دارم ، شما باید خودتان را اصلاح کنید و با انقلاب همراه شوید.
- آیت الله طالقانی از سالیان پیش در باره آماده سازی مردم و جوانان به ویژه دانشجویان و عناصر دانشگاهی با استفاده از امکانات موجود ، از جمله مسجد هدایت و جلسات تفسیر قرآن و با سخنرانی در انجمن های اسلامی دانشجویان ، مهندسین ، پزشکان و مراسم مذهبی در دانشگاه ها ، تلاش خستگی ناپذیری داشت.
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله شهید بهشتی:
درک زنده از آیات ، ویژگی بارز او بود ...
- مرحوم آیت الله طالقانی در این مدت که در شورای انقلاب همکاری داشتند؛ در برخی از ابعاد دیدهای خاصی داشتند و گاهی نقطه نظرهای ایشان با نقطه نظرهای دولت موقت یکی نبود ، مخصوصا یادم هست که در مورد سیاست خارجی ، نقطه نظرهایی که ایشان ارایه می کردند در برخی موارد غیر از نقطه نظرهایی بود که وزارت خارجه دولت موقت ارایه می کرد.
آیت الله طالقانی از نگاه شهید محمدعلی رجایی
مهمترین منطق او عملش بود ...
- علم مساله ای بود که برای آقای طالقانی قابل بررسی بود ، ولی تا آنجایی قابل قبول بود که با مبانی اعتقادی و قرآنی که به آن معتقد بودند ، تطبیق می کرد. ایشان درستی علم را در این می دانستند که با قرآن تطبیق کند نه اینکه درستی قرآن را در این بدانند که با علم تطبیق کند . این خیلی مساله مهمی است.
- اگر تاریخ در تمام مدتی که ثبت می شود یک جا را به عنوان بهترین جا انتخاب کند و یک قلم را به عنوان بهترین قلم انتخاب کند . عالی ترین مرکب را هم از خون عزیزترین شهیدان ما انتخاب کند ، باید این جمله آیت ا... طالقانی را بنویسد که ' من هر گاه مایوس می شوم ، هرگاه دلسرد می شوم ، هر گاه ناراحت می شوم با امام آرامش پیدا می کنم.
آیت الله طالقانی از نگاه شهید مصطفی چمران
- همیشه ماموران زندان شان را تعویض می کردند ؛ چون طاغوتیان از تاثیر پذیری دیگران از ایشان وحشت داشتند. روزی نصیری جلاد رییس ساواک برای بازدید به زندان می رود . رییس زندان به آیت الله طالقانی می گوید که برای احترام از جایشان بلند شوند . آیت الله طالقانی مشغول خواندن قرآن بودنتد و در جواب می گویند ، ' این مرد ارباب توست چرا به من می گویی بلند شو؟'
آیت الله طالقانی از نگاه مرحوم علامه محمد تقی جعفری:
* حیاتی منور به اخلاص ...
- می توانم بگویم که تقریبا تمام خطبه های نماز جمعه این مرد بزرگ را گوش می دادم . از چشم های این مرد ، اخلاص می بارید . واقعا بهت آور بود. در آن مصلی ، در دانشگاه چشم هایش به مردم ، ولی اگر کسی دقت می کرد ، می فهمید نگاهش به بالاست . ظاهرش با مردم بود ، ولی به بالا می نگریست ، صحبت ها از بالا بود. سخنان حرفه ای نبودند . صد در صد از دل بر می آمدند ، به طوری که گاهی چند نفر نشسته بودیم و گوش می کردیم و بی اختیار گریه می کردیم.
آیت الله طالقانی را باید از نو شناخت
معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار بازشناخت شخصیت مبارز و خستگی ناپذیر انقلاب، آیت الله سید محمود طالقانی شد.
محمدرضا حشمتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آیت الله طالقانی مفسر بزرگ قرآن و یکی از الگوهای شخصیتی نوجوانان و جوانان نسل انقلاب است که برای نوجوانان و جوانان هر دوره ای به ویژه نسل امروز ما می تواند الگو باشد.
وی با تجلیل از شخصیت مبارز و خستگی ناپذیر آیت الله طالقانی که بخاطر استقلال و آزادی کشور از سلطه آمریکا و غرب سختی های زیادی را متحمل شد خواستار توجه نوجوانان و جوانان به آثار این روحانی وارسته که نقش موثری در مبارزات قبل از انقلاب با حکومت وابسته شاه داشت شد.
حشمتی تصریح کرد: مطالعه تفسیر پرتوی از قرآن آیت الله طالقانی می تواند برای انس با قرآن به ویژه برای نسل امروز مفید و موثر باشد.
نوزدهم شهریور 35 سال از پرواز ملکوتی عالم ربانی و مجاهد نستوه آیت الله طالقانی می گذرد. روحش شاد.
گزارش از: حمید بحرینیان
به گزارش بولتن نیوز، سخن گفتن و یا نوشتن در باره انسان و شخصیتی الهی چون آیت الله سید محمود طالقانی که سراسر عمر و زندگی اش به تلاش و مجاهدت و مبارزه در راه خدا و آگاهی بخشی به بندگان خدا و زنده کردن سنت های الهی گذشته؛ کاری بسیار دشوار است.
آن انسان وارسته و فرهیخته که بیش از نیمی از عمر نزدیک به 70 ساله اش را در زندان، تبعید و مبارزه با حکومت دیکتاتوری شاهنشاهی وابسته به آمریکا و غرب گذراند، به لطف انس با قرآن به خلوص نیتی مثال زدنی دست یافته بود و شخصیتی آنچنان محکم ، مقاوم و در عین حال جذاب از خود ساخته بود که به ویژه در دوران زندان و شکنجه و تبعید نه تنها هیچ باج و امتیازی به رژیم شاه نداد، بلکه بعد از آزادی هم از مبارزه دست بردار نبود تا جایی که شاه در مقطعی گفته بود ...
آیت الله طالقانی که به گفته بسیاری از شخصیت هایی که با ایشان در ارتباط بوده اند هیچ اعتنایی به دنیا و مظاهر دنیوی نداشت و دارای آنچنان جاذبه ای نیرومند و تاثیر گذار بود که ظرف مدت کوتاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی میلیون ها جمعیت ایران به ویژه نوجوانان و جوانان را شیفته و مجذوب خود کرد تا جایی که پنجشنبه ها شب ها که تلویزیون آن زمان (سال 58)، برنامه قرآن در صحنه که ایشان در آن برنامه به تفسیر قرآن می پرداختند را به نمایش می گذاشت، مغازه داران یک ساعت زودتر محل کسب شان را تعطیل می کردند و به سرعت راهی خانه می شدند تا پای صحجبت های آن فقیه وارسته بنشینند.
با گذشت 35 سال از رحلت آن مرد الهی هنوز هم بسیاری از ابعاد شخصیت آیت الله طالقانی به ویژه سبک زندگی قرآنی و انس ایشان با قرآن ناشناخته مانده که باید از نو شناخت.
در چنین روزی و در روز 19 شهریور بعد از اعلام خبر رحلت آن مرد بزرگ سراسر ایران و به ویژه تهران را عزا و ماتم فرا گرفت و صدها هزار نفر از مردم از سراسر کشور برای شرکت در مراسم تشییع جنازه ایشان خود را به تهران رساندند.
شعار زیبا و خاطره انگیز ' ای نایب پیغمر ما جای تو خالی است' که در مراسم تشییع جنازه باشکوهی که به طور خودجوش برای آیت الله طالقانی به وسیله مردم سر داده شد ، هنوز هم در گوش زمان می پیچد.
آیت الله سید محمود علایی طالقانی در 15 اسفندماه 1289هـ .ش در دهستان گلیرد از توابع طالقان در خانواده ای متدین و اهل علم متولد شد. پدرش، سید ابوالحسن، از عالمان بزرگ عصر خود و از طرفداران انقلاب مشروطه بود که بعد در زمان رضا شاه پهلوی به اتفاق آیت الله سید حسن مدرس علیه دیکتاتوری و سیاست های ضد دینی او به مبارزه برخاست .
سید محمود تحصیلات خود را ابتدا در مکتبخانه های زادگاهش گذراند. همچنین مقدمات علوم دینی را نزد پدر فرا گرفت. در سال 1298هـ .ش به تهران آمد، بعد برای ادامه تحصیل به قم رفت، در مدارس 'رضویه' و 'فیضیه' قم به تحصیل علوم دینی پرداخت ، محضر اساتیدی چون آیت الله محمد بهجت، آیت الله سید محمدتقی خوانساری و آیت الله شیخ عبدالکریم حائری را درک کرد و شرح لمعه را نزد آیت الله شهاب الدین مرعشی و مطول را نزد ادیب تهرانی فرا گرفت. او با شیخ محمدتقی اشراقی و میرزا خلیل کمره ای حشر و نشر یافت و شرح منظومه را نزد میرزا خلیل کمره ای به اتمام رساند. در 1310 هـ.ش به نجف رفت، در حوزه علمیه آنجا به تحصیل پرداخت، دروس خارج را نزد آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت الله محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی تلمذ کرد. پس از بازگشت به وطن، دوباره در حوزه علمیه قم ادامه تحصیل داد و سرانجام در 1317هـ.ش از آیت الله عبدالکریم حائری و آیت الله اصفهانی اجازه اجتهاد یافت. در 1318هـ .ش جهت تدریس در مدرسه سپهسالار (مطهری کنونی) به تهران آمد. در همان سال با انتشار اطلاعیه ای در اعتراض به سیاست های رضا شاه در مورد کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، از این رو به زندان افتاد. او پس از رهایی، همچنان فعالیت سیاسی خود را بر ضد رژیم پهلوی دنبال کرد و چندین بار دستگیر و زندانی شد. وی پس از شهریور 1320 با تأسیس 'کانون اسلام'، به طور رسمی مبارزه خود را علیه رژیم طاغوت آغاز کرد و به تفسیر قرآن برای عموم مردم پرداخت. همچنین مجله 'دانش آموز' را منتشر کرد و سلسله سخنرانی هایی را جهت ارشاد مردم به اسلام و قرآن ترتیب داد. پس از پایان جنگ جهانی دوم و به دنبال واقعه تجزیه آذربایجان به نمایندگی از اتحادیه مسلمین روحانیت تهران به همراه ارتش به آذربایجان اعزام شد تا هم سربازان را برای جنگ آزادی بخش تشجیع و هم با نظارت دقیق بر کار ارتش گزارشی برای روحانیت فراهم کند. وی در سال های پس از غائله آذربایجان، از یک سو به فعالیت سیاسی مشغول بود و از سوی دیگر به امور فرهنگی و آموزشی می پرداخت. مهم ترین فعالیت های فرهنگی – سیاسی او در این دوره، سخنرانی هفتگی در رادیو ایران بود. در 1327هـ .ش عهده دار امامت مسجد هدایت شد و آنجا را به عنوان پایگاهی جهت مبارزه با رژیم پهلوی و استبداد درآورد. تشکیل انجمن های اسلامی در دانشگاه ها و دیگر مراکز علمی با هدف مبارزه با اصول مادی و مارکسیستی از دیگر فعالیت های وی در این دوران بود. آیت الله طالقانی در جریان ملی شدن صنعت نفت در ایران ، مبارزات فراوانی کرد و نقش مؤثری در این جریان داشت . در 1334هـ .ش به نهضت مقاومت ملی پیوست. او پس از قیام ملی 30 تیر 1331هـ .ش برای آشتی دادن و ایجاد تفاهم میان جناح های مختلف نهضت ملی کوشید. در 1336هـ .ش از طرف ساواک به جرم مخفی کردن نواب صفوی در خانه اش دستگیر و زندانی شد، اما پس از چندی رهایی یافت و دوباره به مبارزه پرداخت. در 1338هـ.ش همراه میرزا خلیل کمره ای به مصر رفت، پیام آیت الله بروجردی را به شیخ شلتوت، شیخ دانشگاه الازهر و مفتی مصر رساند و در کنگره اسلامی دارالتقریب در قاهره شرکت کرد .در 1339هـ.ش جزء هیأت مؤسسین جبهه ملی درآمد و عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران شد. در 1340هـ.ش به جمع بنیانگذران 'نهضت آزادی ایران' پیوست.
همچنین به بیت المقدس سفر کرد و با درد و رنج های مردم ستمدیده فلسطین آشنا شد. آیت الله طالقانی طی سال های 1341 و 1342هـ .ش سخنراهای متعددی بر ضد رژیم پهلوی در مسجد هدایت کرد و به شدت از تسلط عده ای مرتد و بهایی در پست های مهم مملکتی انتقاد نمود.
در 1341هـ .ش دوباره برای مدتی به زندان افتاد. از آنجا که در قیام 15 خرداد ماه 1342هـ .ش شرکت کرد و اعلامیه 'دیکتاتور خون می ریزد' را انتشار داد، بار دیگر دستگیر و زندانی شد ولی سرانجام بر اثر فشار افکار عمومی و مؤسسات بین المللی حقوق بشر در آبان 1346هـ .ش آزاد شد. اما بار دیگر به دلیل طرح مسائل سیاسی و واکنش صریح نسبت به اقدامات رژیم ممنوع المنبر گردید. در 1350هـ .ش به دلیل حمایت از مردم فلسطین به مدت یک سال و نیم به زابل تبعید شد. در 1354هـ .ش نیز بار دیگر به زندان افتاد و این بار به ده سال زندان محکوم شد اما با پیروزی انقلاب اسلامی، از زندان قصر آزاد گردید. او پس از رهایی از زندان، در بحبوبه روزهای انقلاب نقش ویژه ای را ایفا کرد. چندی بعد از سوی امام خمینی (ره ) به عضویت شورای انقلاب درآمد و به سمت ریاست شورای انقلاب رسید.
در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی از سوی مردم تهران به نمایندگی رسید. از اقدامات مهم وی در این سمت، اهتمام ویژه به مسئله شوراها بود. در اوایل امرداد ماه 1358هـ .ش از سوی امام خمینی (ره) به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب شد. اولین نماز جمعه تهران به امامت ایشان در 5 امردادماه همان سال در دانشگاه تهران برگزار شد. آیت الله طالقانی پنج نماز جمعه دیگر را نیز در تهران برگزار کرد که آخرین آنها به مناسبت فرا رسیدن سالگرد جمعه خونین 17 شهریور ماه در بهشت زهرا و کنار مزار شهدای انقلاب بود. آیت الله طالقانی که از سوی امام خمینی (ره) به عنوان 'ابوذر زمان' نامیده می شد، پس از سال ها فعالیت و مبارزه سیاسی در 19 شهریور ماه 1358 هـ . ش در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. آثار متعددی از این مبارز نستوه باقی مانده است که از آن جمله می توان به 'پرتوی از قرآن ' مشتمل بر 6 جلد تفسیر جزء های یک تا پنج و جزء سی ام قرآن، ترجمه و توضیح 'نهج البلاغه' از آغاز خطبه 81، 'اسلام و مالکیت'، مقدمه و توضیح 'تنبیة الامه و تنزیه الملة ' آیت الله نایینی، 'به سوی خدا می رویم : خاطرات سفر حج ' و ' از آزادی تا شهادت' مجموعه سخنرانی ها و خطبه های نماز جمعه که با عناوین مختلف در جزوه هایی به چاپ رسیده است، اشاره کرد.
پیام تسلیت امام خمینی(ره) به مناسبت رحلت آیت الله طالقانی
امام خمینی (ره) پیام تسلیتی به مناسبت درگذشت ایشان ارسال فرمودند که متن پیام چنین است: ...عمر طولانی این عیب را دارد که هر روز عزیزی را از دست می دهد و به سوگ شخصی می نشیند و در غم برادری فرو می رود. مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت آقای طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و با اجداد گرامیش محشور شد. برای آن بزرگوار سعادت و راحت و برای ما و امت تأسف و تأثر و اندوه . آقای طالقانی یک عمر در جهاد روشنگری و ارشاد گذراند. او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس دیگر و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود، سستی و سردی نداشت . من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری از دست بدهم . او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود . زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود، برنده بود و کوبنده. مرگ او زودرس بود و عمر او با برکت. رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزگاران بود و بر روان خودش که بازوی توانای اسلام . من به امت اسلام و ملت ایران و عائله ارجمند و بازماندگان او این ضایعه بزرگ را تسلیت می دهم . رحمت او و بر همه مجاهدان راه حق.'
آیت الله طالقانی از نگاه امام خمینی(ره) :
- مرحوم آقای طالقانی مستقیم بود؛ مستقیم فکر می کرد ؛ مستقیم عمل می کرد. انحراف به چپ و راست نداشت . نه غربزده بود و نه شرق زده ، اسلام زده بود . دنبال تعلیمات اسلام بود و برای یک ملت مفید بود و رفتنش ضایعه است ، لکن او پیوست به آنجایی که برای او تهیه شده است ؛ مقامی که برای او تهیه شده است.
آیت الله طالقانی از نگاه رهبر معظم انقلاب
- دشمن می خواست از عنوان و محبوبیت و وجهه آیت الله طالقانی برای آنچه که تصور می کرد تضعیف انقلاب است ، استفاده کند ، ولی مشت محکم طالقانی بر پوزه دشمن وارد آمد. دشمن منافق و دشمن ظاهر و آشکار سعی می کرد با توجه دادن به مرحوم آیت الله طالقانی ، رهبری را تجزیه کنند. طالقانی همان حرفی را زد که امیرالمومنین علی بن ابیطالب نسبت به پیغمبر آن حرف را گفت، امیر المومنین فرمود ، ' کنا اذا احمر الباءس اتقینا برسول الله' در میدان های جنگ وقتی آتش جنگ گداخته می شد ما به پیغمبر پناه می بردیم.
بخشی از زندگینامه خود نوشت آیت الله طالقانی
- قریب بیست سال تا بعد از وفات مرحوم پدرم و آیت ا.. حائری در قم بودم ، سپس با اصرار دوستان پدرم به تهران آمدم و خطری را که اخلاق و ایمان جوانان را تهدید می کرد ، از نزدیک دیدم . چاره ای نداشتم جز آنکه به اصول اسلام و قرآن برگردم.
مجالس بحث و تفسیری در خانه ها و دور از مامورین استبداد تاسیس شدند و من مواجه با مخالفت های مسلمانان کوتاه نظر شدم و به تبع آن بعضی اتز معممین شغالی که ماموم عوام الناس هستند ، بنای مخالفت و بدرفتاری را گزاردند...
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی:
- ایشان هم در واقع مثل ما جزو جبهه پرخاش و در صف مقدم مبارزه بودند ؛ یعنی میدانداری و سخنرانی و حضور در میادین خطر بر عهده ایشان ، آیت الله خامنه ای و من و جمعی دیگر از برادران ، و فعالیت های فرهنگی بر عهده آقای مطهری ، آقای بهشتی و آقای باهنر و جمعی دیگر از دوستان بود. این یک تقسیم کار در بین ما در سال های آخر مبارزه شکل گرفت و البته این بحث مختص ما نبود ، ولی ما چند نفر ، چون به هم نزدیک بودیم ، بین خودمان این تقسیم بندی را داشتیم.
نخستین نماز جمعه
... امام نخستین فرمان اقامه نماز جمعه را در تاریخ 3 مرداد 1358 به نام آیت الله سید محمود طالقانی صادر کردند. یک روز پس از این دستور اولین نماز جمعه تهران با شکوه و عظمت خاصی و با حضور نزدیک به یک میلیون نفر در دانشگاه تهران توسط آقای طالقانی اقامه شد.
در این روز سادگی و صفای مردم و شعارهای آنها و نیز سخنان انقلابی خطیب جمعه ، به ویژه آنجا که گفت' یا می میریم یا استعمار را دفن می کنیم' و یا آنجا که به ' دسیسه گرانی که کشور را به آشوب کشیده اند ' هشدار داد که ' اگر به جای خود ننشینند ، من پیرمرد ، مسلسل به دست می گیرم و پشت تانک می نشینم و امام خمینی هم خواهد آمد.' بسیار تاثیرگدار و به یاد ماندنی بود.
رحلت آیت الله طالقانی
در حالی که هنوز چند روز از شروع فعالیت مجلس خبرگان قانون اساسی نگذشته بود ، خبر درگذشت آیت الله طالقانی در تاریخ 19 شهریور 1358 ، واقعه تلخ این ایام برای ما بود. پخش این خبر ماتمی بزرگ بزرگ را بر جان ملت نشاند. وجود ایشان در کنار امام ، همیشه نقطه اتکا و امیدی بود. امام هم همواره نسبت به این مبارز بزرگ ، حساسیت و توجهی ویژه نشان می دادند. پیام ها ، ملاقات ها ، ملاطفت ها و احترام های ایشان نسبت به وی ، جایگاه بلند ایشان را نزد امام به نیکی نشان می داد. همچنین انتخاب ایشان به عنوان نخستین امام جمعه تهران با توجه به محبوبیت و نفوذ کلامی که ایشان در مردم داشتند و استعداد عظیمی که در خطابه با بیانی شیرین و دلنشین داشتند . خطبه های نماز جمعه آن روزها را سرشار از کرامت های انقلابی و میراثی تاریخی برای شناخت طرق ذاله از صراط مستقیم می ساخت.
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله مهدوی کنی :
- عظمت روح او همه را تحت تاثیر قرار می داد ...
- به ایشان بیشتر از ما احترام می گذاشتند ، جا هم داشت . این مساله را باید مورد توجه قرار داد که ایشان یک شخصیت بین المللی بود ، ما نبودیم . مرحوم آیت الله طالقانی در مبارزه و سیاست سابقه طولانی داشت ، شناخته شده و جهانی بود. مخصوصا این که در میان نهضتی ها بود و تشکیلاتی داشتند . ما تشکیلاتی نداشتیم و طلبه های جوانی بودیم.
- ایشان برخورد پدرانه ای با جوان ها داشتند که به وضوح بالاتر از برخورد ما بود . البته چنین برخوردی برای ایشان شایسته بود و برای ما شاید نبود.
- درس تفسیر ایشان را همه می نشستیم . ایشان سوره انعام را شروع کردند. می گفتند که قبل از زندان می خواستم این تفسیر را شروع کنم که نشد و در اینجا شروع می کنیم. با نبودن کتاب ، آن قدر تفسیر جالبی می گفتند که همه ما استفاده می کردیم.
- از تقید ایشان به عبادات و نوافل و نماز شب و قرائت قرآن عرض کنم . بر خلاف آنچه بیرون می گفتند که ایشان سیاسی و لابد آدم سیاسی به زعم آنها نمی بایست مقید به این امور باشد. ایشان بسیار مقید بودندو بنده در زندان ، شبی را ندیدم که نماز شب ایشان ترک شود. البته نمازها را همان طور که مستحب است ، جداگانه می خواندند. نماز ظهر و عصر را به جماعت می خواندیم ، ایشان نماز عصر را با ما نمی خواند.
آیت الله طالقانی از نگاه حجت الاسلام سید محمود دعایی:
پرتوی از قرآن مورد تحسین امام قرار گرفت ...
- یک روز من داشتم پرتوی از قرآن را مطالعه می کردم . بعد آن را بردم خدمت امام (ره) ایشان با علاقه آن را مطالعه کردند و از من بسیار تقدیر کردند که این کتاب را در اختیاشان قرار داده بودم ، بعد فرمودند، ' من بنای تقریظ نوشتن بر چیزی ندارم ولی اگر چنین قصدی داشتم ، بر این کتاب تقریظ می نوشتم . شما این کتاب را حتما بده مصطفی بخواند ، چون دارد تفسیر می نویسد و این کتاب کمکش می کند.
- عده ای در مقاطعی از نام ایشان سوء استفاده کردند . نام مرحوم طالقانی در مقطعی به شدت مورد سوء استفاده بعضی از گروهک ها قرار گرفت و البته خود ایشان هم به طعن و کنایه مواضع خود را در قبال آنان اعلام می کردند و گاهی هم عقاید آنان را به تمسخر می گرفتند. اما نکته مهم همین است که بزرگی و عظمت شخصیت ایشان به قدری است که کسانی که دوران حیات ایشان را درک نکرده اند، از درک این عظمت عاجزند.
آیت الله طالقانی از نگاه سید هادی خسروشاهی:
ابوذر و مالک اشتر انقلاب ...
- چند واژه قرآنی که در واقع دارای مفاهیم خاصی هستند همواره مورد بحث و تاکید آیت الله طالقانی بود. این مفاهیم را می توان در چند واژه تشکیل دهنده اندیشه ایشان خلاصه کرد: 'توحید' ، 'بعثت' ، 'قسط' ، 'طاغوت' و ' شورا' در تفسیر و توضیع هر پنج واژه به وضوح می بینیم که هم در سخنرانی ها و هم در درس تفسیری و هم در تفسیر 'پرتوی از قرآن' تلاشی جدی دارند.
- در آخرین نماز جمعه ای که به امامت ایشان اقامه شد، وعده دادند که در باره ماهیت گروهک هایی که دستشان پینه نبسته و دم از خلق و کارگر می زنند و نقش تخریبی آنان در جلوگیری از وحدت انقلابی مردم و پیشرفت انقلاب مطالبی را بیان کنند.
- در روزهای بحرانی پس از انقلاب چند نفر از سازمان مجاهدین ، خدمت ایشان آمده بودند و شکوه و ناله داشتند که با ما بدرفتاری می شود و باید شما موضع بگیرید و اقدامی چنین و چنان به عمل آورید . آیت الله طالقانی پس از آنکه سخنان آنها را گوش دادند ، با خشم و ناراحتی فرمود، ' من چندین بار شما را نصیحت کرده ام و باز می گویم ، شما می خواهید با سرنوشت انقلاب بازی کنید؟ من رهبری امام را به طور مطلق قبول دارم ، شما باید خودتان را اصلاح کنید و با انقلاب همراه شوید.
- آیت الله طالقانی از سالیان پیش در باره آماده سازی مردم و جوانان به ویژه دانشجویان و عناصر دانشگاهی با استفاده از امکانات موجود ، از جمله مسجد هدایت و جلسات تفسیر قرآن و با سخنرانی در انجمن های اسلامی دانشجویان ، مهندسین ، پزشکان و مراسم مذهبی در دانشگاه ها ، تلاش خستگی ناپذیری داشت.
آیت الله طالقانی از نگاه آیت الله شهید بهشتی:
درک زنده از آیات ، ویژگی بارز او بود ...
- مرحوم آیت الله طالقانی در این مدت که در شورای انقلاب همکاری داشتند؛ در برخی از ابعاد دیدهای خاصی داشتند و گاهی نقطه نظرهای ایشان با نقطه نظرهای دولت موقت یکی نبود ، مخصوصا یادم هست که در مورد سیاست خارجی ، نقطه نظرهایی که ایشان ارایه می کردند در برخی موارد غیر از نقطه نظرهایی بود که وزارت خارجه دولت موقت ارایه می کرد.
آیت الله طالقانی از نگاه شهید محمدعلی رجایی
مهمترین منطق او عملش بود ...
- علم مساله ای بود که برای آقای طالقانی قابل بررسی بود ، ولی تا آنجایی قابل قبول بود که با مبانی اعتقادی و قرآنی که به آن معتقد بودند ، تطبیق می کرد. ایشان درستی علم را در این می دانستند که با قرآن تطبیق کند نه اینکه درستی قرآن را در این بدانند که با علم تطبیق کند . این خیلی مساله مهمی است.
- اگر تاریخ در تمام مدتی که ثبت می شود یک جا را به عنوان بهترین جا انتخاب کند و یک قلم را به عنوان بهترین قلم انتخاب کند . عالی ترین مرکب را هم از خون عزیزترین شهیدان ما انتخاب کند ، باید این جمله آیت ا... طالقانی را بنویسد که ' من هر گاه مایوس می شوم ، هرگاه دلسرد می شوم ، هر گاه ناراحت می شوم با امام آرامش پیدا می کنم.
آیت الله طالقانی از نگاه شهید مصطفی چمران
- همیشه ماموران زندان شان را تعویض می کردند ؛ چون طاغوتیان از تاثیر پذیری دیگران از ایشان وحشت داشتند. روزی نصیری جلاد رییس ساواک برای بازدید به زندان می رود . رییس زندان به آیت الله طالقانی می گوید که برای احترام از جایشان بلند شوند . آیت الله طالقانی مشغول خواندن قرآن بودنتد و در جواب می گویند ، ' این مرد ارباب توست چرا به من می گویی بلند شو؟'
آیت الله طالقانی از نگاه مرحوم علامه محمد تقی جعفری:
* حیاتی منور به اخلاص ...
- می توانم بگویم که تقریبا تمام خطبه های نماز جمعه این مرد بزرگ را گوش می دادم . از چشم های این مرد ، اخلاص می بارید . واقعا بهت آور بود. در آن مصلی ، در دانشگاه چشم هایش به مردم ، ولی اگر کسی دقت می کرد ، می فهمید نگاهش به بالاست . ظاهرش با مردم بود ، ولی به بالا می نگریست ، صحبت ها از بالا بود. سخنان حرفه ای نبودند . صد در صد از دل بر می آمدند ، به طوری که گاهی چند نفر نشسته بودیم و گوش می کردیم و بی اختیار گریه می کردیم.
آیت الله طالقانی را باید از نو شناخت
معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار بازشناخت شخصیت مبارز و خستگی ناپذیر انقلاب، آیت الله سید محمود طالقانی شد.
محمدرضا حشمتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آیت الله طالقانی مفسر بزرگ قرآن و یکی از الگوهای شخصیتی نوجوانان و جوانان نسل انقلاب است که برای نوجوانان و جوانان هر دوره ای به ویژه نسل امروز ما می تواند الگو باشد.
وی با تجلیل از شخصیت مبارز و خستگی ناپذیر آیت الله طالقانی که بخاطر استقلال و آزادی کشور از سلطه آمریکا و غرب سختی های زیادی را متحمل شد خواستار توجه نوجوانان و جوانان به آثار این روحانی وارسته که نقش موثری در مبارزات قبل از انقلاب با حکومت وابسته شاه داشت شد.
حشمتی تصریح کرد: مطالعه تفسیر پرتوی از قرآن آیت الله طالقانی می تواند برای انس با قرآن به ویژه برای نسل امروز مفید و موثر باشد.
نوزدهم شهریور 35 سال از پرواز ملکوتی عالم ربانی و مجاهد نستوه آیت الله طالقانی می گذرد. روحش شاد.
گزارش از: حمید بحرینیان
منبع: ایرنا
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
