در ابتدای برنامه، شاخص هایی از وضعیت موجود کشور در زمینه دولت الکترونیکی، استفاده از اینترنت و ضریب نفوذ آن، اینترنت موبایل و خدمات محتوایی ارائه شد.

طبق آن چیزی که ثریا مطرح کرد، جایگاه کنونی ایران در زمینه دولت الکترونیکی 105 است که که پنج رتبه نسبت به سال 2012 و سه رتبه نسبت به سال 2010 افت دارد.

میزان استفاده از اینترنت در سال 2012 حدود 53 درصد نسبت به جمعیت بوده که گویای استفاده 42 میلیون کاربران از شبکه جهانی بوده است.

در زمینه وضعیت تجارت الکترونیکی نیز پیش‌بینی شده که بین سال‌های 2009 تا 2015 بالغ بر یک میلیارد و 600 میلیون دلار تراکنش مالی انجام شود.

مجری این برنامه با تأکید بر اینکه باید به سمت خدمات محتوایی بومی شده برویم، گفت: عمده برنامه‌های کاربردی موبایل همچون وایبر که برای فردی اسرائیلی است، خارجی هستند و مشکلی امنیتی دارند.

سهم هر نفر از حجم اطلاعات و محتوا تا سال 2020، پنج هزار و 200 گیگابایت خواهد بود.

جیمیل و یاهو اکنون جزو 10 سایت پربازدید کشور هستند و اندروید هم محبوب‌ترین سیستم عامل موبایل است.

جایگاه‌مان در سرعت اینترنت برای سال 2012 و بین تمامی کشورهای جهان، 96 بوده است در حالیکه از منظر تلفن‌های ثابت رتبه 5 را در دنیا داریم.

در حوزه اینترنت موبایل نیز جایگاه 154 را در سال 2012 داشته‌ایم.

نبود پروفایلی مشترک از کاربران در تمامی سازمان‌ها هم از جمله چالش‌هایی مطرح شد که می‌تواند امر تجارت الکترونیکی و خدمات دولت الکترونیکی را تحت تأثیر قرار دهد.

ثریا مسابقه پیامکی را هم با سوال "با توجه به نیاز کشور به افزایش سرعت اینترنت و فضای مجازی، اقدامات و فرهنگ‌سازی لازم برای استفاده بهینه از اینترنت پرسرعت اندیشیده شده است؟" و دو گزینه آری و خیر در نظر گرفته بود که نهایتا 66 درصد از بینندگان به گزینه "خیر" رأی دادند و گفتند که فرهنگ‌سازی لازم در این زمینه صورت نگرفته است در حالیکه نماینده وزارت ارتباطات شخصا معتقد بود که این فرهنگ‌سازی صورت گرفته است.

* شاه میرزایی: سند سیاست پهنای باند کشور کجاست؟*

علیرضا شاه میرزایی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی و لطف الله سبوحی قائم مقام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مهمان‌های این برنامه بودند تا پیرامون موضوعات اخیر به گفت‌وگو بپردازند.

شاه میرزایی به عنوان منتقد دولت در ارائه مجوز نسل‌های سوم و بالاتر ارتباطی بدون در نظر گرفتن نظرات شورای عالی فضای مجازی، اظهار کرد: متأسفانه برداشت‌های غلطی در رسانه‌ها از برخی مباحثی که ارائه شد صورت گرفت. قطعا کسی با افزایش سرعت و تکنولوژی مخالف نیست، اصل ابزار و تکنولوژی در کشور به تعبیر مقام معظم رهبری که فرمودند اگر در فناوری‌های امروز ما را منع کردند باید به زور به فناوری دست پیدا کنیم، این هست.

وی عنوان کرد: این روحیه نسبت به دانش و فناوری در دین و فرهنگ ما نیز هست. اعضای شورای عالی فضای مجازی افرادی کار کرده در این حوزه و مدعی هستند اما ایراد به نحوه اجرای کارها در وزارت ارتباطات است.

شاه میرزایی گفت: با مجوز اخیر وزارت ارتباطات در زمینه نسل‌های سوم و بالاتر ارتباطی، ناگهان تعداد کاربران به اینترنت پرسرعت موبایل 100 برابر می‌شود رد حالیکه کشورهای دنیا برای چنین توسعه‌ای شاخص‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را بررسی می‌کنند و با مطالعات جدی به بحث وارد می‌شوند.

این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی عنوان کرد: سوالمان از وزارتخانه این است که سند سیاست پهنای باند کشور کجاست؟ فرض کنیم شورای عالی فضای مجازی وجود ندارد، ولی خود وزارتخانه نظر خود را در این باره کجا منتشر کرده است؟

او ادامه داد: اگر کار مطالعاتی در این زمینه شده بفرمایند زیرا چیزی حتی یک برگ کاغذ هم به دست شورای عالی فضای مجازی نرسیده است و از این جهت می‌تواند یک نگرانی جدی ایجاد کند که آیا تبعات کار را در نظر گرفته‌ایم یا خیر.

*سبوحی: شورای عالی فضای مجازی در جریان نسل سوم بوده است*

سبوحی به عنوان نماینده دولت با اشاره به اینکه در ارتباطات و زیرساخت‌های ارتباطی کشور وضعیت مناسبی نداریم، اظهار کرد: از طرفی براساس قوانین وظایفی بر دوش وزارت ارتباطات گذاشته شده که باید در زمان مشخصی انجام دهد.

وی افزود: در ماده 46 برنامه پنجم توسعه باید دسترسی پرسرعت به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت را برای خانوارها داشه باشیم. بحث نسل‌های سوم و چهارم ارتباطی صرفا برای اینترنت نیست و هدفمان ارائه اینترنت پرسرعت نیست.

او خاطر نشان کرد: استفاده از تکنولوژی‌های جدید مطالبه اپراتورها و مردم است و معتقدند که چرا هنوز از شبکه‌های قدیمی که منابع کمیاب را به شکل بهینه استفاده نمی‌کنند، بهره‌برداری می‌کنیم.

قائم‌مقام رگولاتوری با اشاره به اینکه حجم اطلاعات در فضای مجازی روبه رشد است، گفت: کسی نیست که اکنون نیاز به اینترنت نداشته باشد؛ این نسل‌های جدید که مجوز داده‌ایم دو مولفه اصلی دارد که یکی سرعت انتقال بالای اطلاعات برای تحقق کیفیت بالای ارتباطات و دیگری ارتقای سرعت مشترکان محرک است.

او ابراز کرد: در شبکه‌های موبایل، مشترکان دنبال این هستند که سرویس‌های مختلف را همانطور که در دفتر کارشان دارند، داشته باشند.

سبوحی درباره ظرفیت‌های این نسل‌ها خاطر نشان کرد: نسل سوم سرعت را تا 10 مگابیت بر ثانیه برای کاربران در حال حرکت با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت فراهم می‌کند و همین نرخ در نسل چهارم یا LTE 100 مگا بیت بر ثانیه است.

وی گفت: همیشه مورد سوال بوده‌ایم که چرا با وجود این فرکانس‌های بالا در کشور، ظرفیت بالایی را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهیم.

او با بیان اینکه ارائه مجوزهای نسل‌های بالاتر موضوع جدیدی نیست و از قبل هم مطرح بوده است، تصریح کرد: خاطرم هست زمانیکه انحصار پروانه رایتل را به مدت 18 ماه تمدید کردیم، در مرکز ملی فضای مجازی گفتند که این موضوع موجب اتلاف منابع می‌‌شود؛ بحث جدیدی نبوده و از چند سال گذشته وجود داشته است و علاوه بر این اعلام کرده بودیم که هر زمان انحصار رایتل تمام شود در این زمینه ورود می‌کنیم.

وی افزود: چند ماه پیش از اجرا هم شرایط مالی، حقوقی و فنی براساس وعده وزارت ارتباطات صورت گرفت.

سبوحی ابراز کرد: رایتل را با حدود دو میلیون مشترک در زمینه نسل سوم داشتیم و حالا سرویس‌های آن را برای اپراتورهای اول و دوم با حدود 60 میلیون مشترک نیز داریم.

قائم‌مقام رگولاتوری خاطر نشان کرد: پیش‌بینی می‌کنیم حدود 4-5 سال آینده نزدیک به 40 درصد از مشترکان روی خدمات نسل سوم و چهارم قرار گیرند.

*شاه میرزایی: نسل‌های جدید کودکانی که والدین بر آنها کنترل ندارند را مخاطب می‌داند*

شاه میرزایی در ادامه بحث با اشاره به اینکه در زمان مجوز به اپراتور سوم، چیزی به عنوان نسل سوم وجود نداشت، اظهار کرد: داشتن برگ سفیدی به عنوان پیوست فرهنگی در چنین شرایطی قابل قبول بود زیرا تجربه‌ای از پیش در این زمینه وجود نداشته اما اکنون بیش از 70 میلیون سیم‌کارت فعال را که دست کودکان هم هست، خطاب قرار داده‌ایم اما هنوز پیوست چهار پنج سال پیش ارائه نشده است.

وی افزود: با وجود سیم‌کارت در دست کودکان و فرزندان و در شرایطی که والدین هیچگونه نظارتی روی آنها ندارند، باید پیوست فرهنگی ارائه شود.

او ادامه داد: بیشترین تقصیر مربوط به دولت گذشته بوده اما دولت فعلی هم با وجود یک سال فعالیت، کم تقصیر نداشته است. گمان می‌کنیم در حال حاضر کشور با این تجربه 4-5 ساله‌ای که در این زمینه دارد، بهتر بود مطالعه و تدابیر بیشتری را به کار می‌برد زیرا این دلیل نمی‌شود که چون در گذشته این مجوز را داده‌ایم، بتوانیم برای اپراتورهای دیگر هم داشته باشیم.

*پاسخ سبوحی به سوال پیامکی: "آری"*

مجری برنامه در این قسمت نظر سبوحی را درباره سوال پیامکی برنامه پرسید و نظر او را در پاسخ به این سوال خواست که وی گفت: سوال به عقیده من نسبی است و ابهام دارد زیرا اول باید بگوییم تعریف‌مان از اینترنت پرسرعت چیست.

وی افزود: این تعریف در کشورهای مختلف متفاوت است و مثلا بعضی جاها 2 مگا بیت را مرز پرسرعت و کم سرعت تعریف کرده‌اند ولی برخی جاها هم 100 مگا بیت بر ثانیه را جوز حقوق شهروندی می‌دانند.

او با بیان اینکه فرهنگ‌سازی جنبه‌های مختلفی دارد و با توجه به اینکه خودم درگیر این موضوعات هستم شاید سخت باشد پاسخ دهم، اذعان کرد: این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که در طول 24 ساعت سری به اینترنت نزند و اموری همچون کارهای بانکی را از طریق این بستر ارتباطی نداشته باشد و به عقیده من همین موضوع موجب نوعی فرهنگ‌سازی شده است.

سبوحی وابستگی به شبکه‌های ثابت را مناسب ندانست و گفت: این شبکه‌ها در مقابل عوارض طبیعی همچون زلزله و حتی سرقت کابل‌ها آسیب‌پذیر هستند و از این جهت درصددیم تا شبکه‌های نسل سوم و چهارم را در آنِ واحد در تمام نقاط کشور در اختیار مردم قرار دهیم.

او عنوان کرد: با توجه به نیاز جامعه من گزینه "آری" را انتخاب می‌کنم زیرا وقتی موضوعی مطالبه مردم می‌شود یعنی فرهنگ‌اش ایجاد شده است.

*پاسخ شاه میرزایی به سوال پیامکی: "خیر"*

شاه میرزایی هم در ارتباط با این سوال گفت: نمی‌خواهم بگویم سوال جهت‌دار است اما فقط روی فرهنگ‌سازی تأکید شده است. به عقیده من فرهنگ‌سازی کم و ضعیف بوده است.

وی خاطر نشان کرد: ما به اینترنت فرصت محور نگاه می‌کنیم و نظرات اعضای شورای عالی فضای مجازی و حتی نامه دبیر این شورا به وزیر ارتباطات گویای این موضوع است.

این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اگر سعی کنیم قسمتی از صحبت‌های مردم را ناقص بشونیم ظلم است، اظهار کرد: بعد از فتوایی که در زمینه مجوزهای اخیر ارتباطی صادر شد، عده‌ای گفتند که سوال جهت‌دار بوده است و از این جهت گفتند که رفتیم به مرجع بزرگوار صحبت کرده‌ایم و نظرشان را تغییر داده‌ایم.

*شاه میرزایی: وزیر بهداشت با پالم مخالف است نه با شیر همچون حکایت ما*

وی گفت: کسی با سرعت اینترنت مخالف نیست زیرا اگر اینطور باشد می‌شود حکایت اینکه بگوییم وقتی وزیر بهداشت با جرات می‌گوید روغن پالم نباید در شیر موجود باشد، او با شیر مخالف است.

او با طرح سوالی مبنی بر اینکه کجای دنیا سرعت مساوی است با پهنای باند؟، گفت: در تمامی کشورهای دنیا شاید 20 درصد بحث‌ها پیرامون پهنای باند باشد زیرا فاکتور مهم در سرعت را فاصله سرور تا کاربر است در حالیکه ما در کشور از مراکز داده که تولید محتوا و ترافیک می‌کنند که نهایتا موجب ارتقای سرعت می‌شود، پول می‌گیریم و انگیزه‌ای برای آنها نیست.

وی گفت: نمی‌دانم چرا تنها روی افزایش پهنای باند عجله می‌کنیم؟

او خاطر نشان کرد: کارهای وزارتخانه فعلا در دو زمینه افزایش پهنای باند و ارائه مجوز ختم شده تا از هر اپراتوری 300 میلیارد تومان را بگیرد اما چرا کارهای دیگر که ضروری‌تر است، نشده است؟!

*سبوحی: تولیدکنندگان ترافیک داخلی را به زودی حمایت می‌کنیم*

سبوحی هم در واکنش به این نظرات گفت: ایشان بحث‌های مختلفی را می‌گویند که هر کدام برای خود مفصل است. مجوز صرفا یک وعده نبوده و الحاقیه‌ای برای پروانه اپراتورها در  نظر گرفته شد تا پایبندی به آن بتوانند ارائه خدمات کنند.

قائم‌مقام رگولاتوری با بیان اینکه درست است هر زمان تأخیر در ارتباط بالا رود، کیفیت اقت می‌کند، گفت: ما کار را شروع کرده‌ایم تا میزبانی‌ها را به داخل کشور بیاوریم.

او افزود: سال گذشته مجموع میزبانی‌های داخل کشور 10 بود که اصلا برای ما خوب نبود اما اکنون این رقم به 34 درصد رسیده است. مراکز تبادل ترافیک IP را هم برای توسعه این رویه در کشور ایجاد کرده‌ایم.

سبوحی درباره این اقدام گفت: چنین کاری موجب می‌شود که ترافیک IP در جاهای دیگر دنیا دور نزند و در داخل کشور بگردد. اکنون 30 گیگا بیت بر ثانیه پهنای باند داخل کشور و در این زمینه برقرار است.

نماینده وزارت ارتباطات مجوز نسل‌های سوم و بالاتر ارتباطی را شروع کار دانست و خاطر نشان کرد: به موازات این پروانه‌ها، کار را برای تولید محتوا شروع کرده‌ایم. به عنوان مثال در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای حمایت از تولیدکنندگان محتوا که پیش از این هیچ تضمین درآمدی نداشتند، 30 درصد از درآمد شبکه‌داران را در نظر گرفته‌ایم و از آن طرف حق‌السهم خود از درآمد اپراتورها را برای حمایت از تولیدکنندگان برنامه‌های کاربردی، کاسته‌ایم.

او افزود: اینکه کسانیکه ترافیک تولید می‌کنند نباید پولی بپردازند را قبول داریم و به زودی تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته می‌شود که بسیار کمک حال تولیدکنندگان ترافیک در داخل کشور خواهد بود.

*ثریا هم مهمان خارجی‌هاست*

مجری برنامه هم که ظاهرا دل خوشی از میزبانی‌های داخلی نداشت، گفت: میزبانی سایت ثریا را داخلی‌ها با قیمت 2 تا3 میلیون تومان انجام می‌دادند در حالیکه سرورهای خارجی 200 هزار تومان به شکل سالیانه است و از این جهت میزبانی را در خارج گذاشتیم.

*سبوحی: ارتقای نسل‌های ارتباطی از دغدغه‌های شورای عالی فضای مجازی هم بوده است*

سبوحی در این باره مجددا گفت: امسال اتفاقات خوبی در این زمینه خواهد افتاد زیرا تصمیمات جدی در زمینه تولید محتوا و نهضت تولید محتوا داریم. پیش‌بینی می‌کنم که ظرف کمتر از دو ماه دیگر بتوانیم به اجماع نظر در این زمینه برسیم و خروجی کمیسیون تنظیم مقررات تعیین شود.

قائم‌مقام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره پیوست فرهنگی هم که یکی از دغدغه‌های شورای عالی فضای مجازی است، گفت: در سال 86 که مزایده پروانه اپراتور سوم را هم‌زمان با ابلاغ سیاست‌های برنامه پنجم توسعه داشتیم، که در آن قانون آمده بود که پروژه‌های مهم کشور باید پیوست فرهنگی داشته باشد و دولت موظف است که این پیوست‌ها را ارائه کند.

وی همچنین گفت: مصوبات شورای عالی فضای مجازی را همواره تبعیت کرده‌ایم و همین دوستان در ارتباط با شبکه ملی اطلاعات سه شرط دسترسی پرسرعت، تحرک‌پذیری کاربر و تعرفه‌های رقابتی را برای ما تعریف کرده‌اند که اگر به تعاریف آن رجوع شود، متوجه می‌شویم که برای تحقق چنین موضوعی اپراتورها باید به نسل‌های بالاتر ارتباطی ارتقا یابند. اپراتورها با رفتن به نسل‌های بالاتر می‌توانند تعرفه‌های پایین‌تری را برای مشترکان لحاظ کنند.

*شاه میرزایی: مصوبه شورای عالی فضای مجازی میزبانی‌ها را به داخل کشور آورد*

شاه میرزایی با ورود به بحث و با تأکید بر اینکه همیشه قول آینده را می‌دهید، اظهار کرد: اگر دولت در زمینه مخابرات کاری هم انجام ندهد، خود به خود شاهد توسعه خواهیم بود زیرا ظرفیت بخش خصوصی در این زمینه بسیار بالاست اما خوب است که برای توسعه قیاسی بین خود و کشورهای دیگر داشته باشیم.

وی گفت: متأسفانه از برنامه پنجم توسعه فقط افزایش پهنای باند را می بینید در حالیکه دولت الکترونیکی و انتقال میزبانی‌ها به داخل کشور نیز از جمله موارد ضروری تأکید شده است.

او درباره نقش شورای عالی فضای مجازی در انتقال میزبانی‌ها به داخل کشور تصریح کرد: شروع اینترنت از میزبانی است قبل از تشکیل شورا 10 درصد میزبانی هم در داخل کشور نداشتیم اما مصوبه‌ای برای حمایت از میزبانی‌های داخل داشتیم و تنها با چند کار ساده علی‌رغم وجود تمامی فشارها، با چند مرکز داده صحبت کردیم و سرورهایشان را به داخل کشور آوردیم.

این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اضافه کرد: در این شرایط، شرکت ارتباطات زیرساخت گفت که سرورها را باید داخل ساختمان ما بیاورید در حالیکه اصلا ربطی به ساختمان نداشت؛ متأسفانه هنوز هم دلیل اجرایی نشدن این کار را نمی‌دانم.

او خاطر نشان کرد: با انجام چنین کاری صرفه‌جویی 7-8 میلیارد تومانی برای زیرساخت هم که پهنای باند را از خارج می‌خرد به وجود می‌آید.

*شاه میرزایی: به خارجی‌ها برای تولید ترافیک پول می‌دهیم اما از داخلی‌ها می‌گیریم!*

وی همچنین اشاره‌ای به کره جنوبی به عنوان مقام اول پهنای باند در دنیا داشت و اظهار کرد: با وجود این پهنای باند اما 70 درصد از میزبانی‌ها این کشور در داخل کشور خودش اتفاق می‌افتد.

شاه میرزایی در گوشه‌ای از صحبت‌هایش ضمن اعلام نگرانی‌اش عنوان کرد: در زمینه تولید محتوا از اینکه گفتید سازمان تنظیم مقررات می‌خواهد مجوز دهد، نگران شدم.

وی افزود: تا شرکت داخلی می‌خواهد کار کند باید مجوز بگیرد اما خارجی‌ها بدون هیچ مجوزی و راحت می‌توانند در کشور کار کنند؛ به خارجی‌ها برای تولید ترافیک پول می‌دهیم اما شرکتی که در داخل کشور تولید ترافیک می‌کند باید پول بدهد!

شاه میرزایی خاطر نشان کرد: زمانیکه نهادهایی چون وزارت ارشاد موضوعی را تأیید می‌کنند چه نیازی هست که وزارت ارتباطات هم مجوز دهد؟!