زیان‌های نگه‌داری از حیوانات خانگی

 اگر یک نگاه کلی به سطح شهر بیندازید، ممکن است افرادی را ببینید که به همراه خود حیوان خانگی خود را هم برای گردش و تفریح به بیرون از منزل آورده‌اند اما آیا نگهداری یک حیوان در منزل، کار درستی است؟

پاسخ دادن به این سوال کار چندان راحتی نیست. شاید اگر برای پاسخ به این سوال سراغ یک پزشک ایرانی برویم خوانندگان این موضوع فکر کنند که پزشک مربوطه عقاید مذهبی و سنتی خود را به کار برده است. در صورتی که این طور نیست. جالب اینجاست که پزشکان و پژوهشگران انگلیسی هم در پاسخ به این سوال که آیا داشتن یک حیوان خانگی در خانه کار صحیحی است یا خیر؟ به سختی جواب می‌دهند و جوابشان منفی است.

دکتر خندان بارانی در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه سیستان و بلوچستان، گفت: تحقیقات و پژوهش‌های دهه 1980، این طرز تفکر را ایجاد کرده بودند که داشتن و نگهداری حیوانات خانگی با افزایش طول عمر همراه است و منافع متعددی برای سلامتی انسان دارد.

به طور مثال این تحقیقات نشان داده بودند، افرادی که دچار سکته‌های قلبی می‌شوند اگر حیوان خانگی داشته باشند، نسبت به افرادی که از این حیوانات در خانه خود نگهداری نمی‌کنند، مرگ و میر کمتری دارند. در ضمن، همین مطالعات دهه 80 اثبات کرده بودند افرادی که حیوان یا حیواناتی را در خانه خود نگهداری می‌کنند، نسبت به دیگران بسیار کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند و کمتر بیمار می‌شوند و حتی این مسأله باعث شده بود که پژوهشگران این طور فرض کنند که نگهداری حیوانات خانگی سبب افزایش طول عمر و افزایش سطح سلامتی می‌شود.

وی ادامه داد: برخی پزشکان معتقد بودند که این تفاوت‌ها به این علت است که به طور کلی سطح اجتماعی‌ اقتصادی افرادی که حیوان خانگی نگهداری می‌کنند، بهتر از دیگر افراد جامعه است و همین مسأله است که سبب می‌شود سطح سلامتی آنها بهتر باشد اما طی سال‌های بعد، مطالعاتی که در این زمینه انجام شد، نشان داد سطح اجتماعی‌ اقتصادی این افراد با افراد دیگر جامعه تفاوت قابل توجهی ندارد و با این حساب این طور برداشت شد که نگهداری حیوانات خانگی بدون توجه به سطح اجتماعی ‌اقتصادی افراد، فواید خوبی روی سلامتی آنها خواهد داشت.

وی افزود: اگرچه مطالعات اولیه بسیار جذاب بودند و باعث تشویق مردم برای نگهداری حیوانات خانگی شدند اما مطالعاتی که طی سال‌های بعدی انجام شد، نتایج معکوسی در برداشت و نتایج اولیه را نقض کرد. به طور مثال، نتایجی که از مطالعه درباره ارتباط حیوانات خانگی و آلرژی به دست آمد، ضد و نقیض بودند و دیگر نمایانگر اثرات پیشگیری‌کننده این حیوانات در برابر حساسیت و آلرژی نبودند.

وی بیان کرد: حتی برخی از مطالعات نشان دادند که بین مواجهه با حیوانات خانگی و بروز آسم، حساسیت و آلرژی، ارتباط وجود دارد. اگر مواجهه با حیوانات کم باشد ممکن است دستگاه ایمنی بدن را تحریک کند و افراد را به چنین بیماری‌هایی مستعد کند اما برعکس، اگر میزان مواجهه زیاد باشد، ممکن است در برابر بروز بیماری‌های مزبور از فرد محافظت کند. برخی نیز ابراز کرده‌اند احتمال بروز حساسیت و آسم در مواجهه با حیوانات خانگی، به سن فرد در هنگام چنین مواجهه‌هایی بستگی دارد. این طور که از اخبار برمی‌آید، مطالعات جدید اثری از فواید قلبی‌عروقی نیز نشان نداده‌اند و باز هم نتایجی متضاد با یافته‌های مطالعات دهه 1980 به دست آورده‌اند. از طرفی اثبات کرده‌اند که نگهداری حیوانات خانگی به کاهش نیاز به مراجعه و ویزیت پزشک هم منجر نمی‌شود و برای افراد سالخورده نیز هیچ سود و منفعت روحی‌ روانی یا جسمانی خاصی ندارد.

وی تاکید کرد: بر اساس نتایج مطالعات جدید پزشکان بر خلاف تصور همگان، افرادی که در خانه خود از حیوانات مختلف نگهداری می‌کنند، معمولا افرادی شاداب، پرتحرک و ورزشکار نیستند. این مطالعه مشخص کرد که برخلاف افکار جاری، سطح تحصیلات و سطح فرهنگی ‌اجتماعی افرادی که در منزل حیوانات خانگی دارند پایین‌تر از افرادی است که چنین حیواناتی ندارند. این افراد معمولا چاق‌تر هستند، بیشتر سیگار می‌کشند، کمتر ورزش می‌کنند و سطح کلی سلامت جسمانی آنها نیز پایین‌تر است.

خندان بارانی گفت: جالب اینجاست که نگهداری حیوانات خانگی با بالا رفتن میزان ابتلا به بیماری‌های بسیار مهمی شامل افزایش فشار خون، دیابت، زخم معده، سیاتیک، میگرن، افسردگی و نیز حملات وحشت (به عنوان یک بیماری مهم روانی) همراه است. با این حال، پژوهشگران این طرح اعلام کرده‌اند که شاید تمام این عوارض ناشی از وضعیت اجتماعی‌ اقتصادی این افراد باشد و واقعاً ربطی به حیوانات خانگی نداشته باشد.

وی در پایان گفت: با وجود تمام این توصیفات، فعلاً به نظر می‌رسد که این اقدام از نظر پزشکی منفعت خاصی ندارد و حتی ممکن است با عوارض و بیماری‌های خاصی هم همراه باشد. پس باید درباره نگهداری این حیوانات در منزل بیشتر فکر کرد.