سبک زندگی شعری با رهنمودهای رهبر انقلاب

گروه ادبیات، نشر و رسانه، نشست ادبی بررسی تاثیر جلسات شب شعر نیمه رمضان مقام معظم رهبری بر جریان شعر معاصر تحت عنوان«17 دقیقه حرف حساب»، عصرچهارشنبه(18 تیرماه) و با حضور ناصر فیض، اسماعیل امینی، محمدمهدی سیار و قادر طراوت‌پور، در بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.

به گزارش بولتن نیوز، در ابتدای این مراسم، اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ارتباط میان شاعران با مقام معظم رهبری در این دیدار به هیچ روی ارتباط میان شاعران و حکومت نیست، اظهار داشت، اگر مقام معظم رهبری در موضع کنونی هم نبود و تنها یک روحانی معمولی به شمار می رفت باز هم شاعران به دیدار ایشان می رفتند چنانچه از سال های قبل از پیروزی انقلاب نیز ایشان با شاعران در ارتباط بوده و رفاقت عمیقی با برخی از آنها داشتند البته این دیدار هم که سالانه برگزار می شود، اوایل اینقدر رسمی نبود و بعدها بود که بخاطر گفتگوهای خوبی که در آن انجام می شد، از آن فیلم تهیه شده و برای مردم پخش می شد.

رابطۀ رهبری با شعرا ارتباطی با فرهنگ شاعران درباری ندارد

این جلسه که اولین جلسه بنیاد شعر و ادبیات داستانی بعد از تغییر و تحول در ساختار بود به موضوع شعر پرداخت که اسماعیل امینی منتقد و استاد دانشگاه در رابطه با جلسات شعر رهبر انقلاب گفت: ارتباط رهبر انقلاب با شعرا اصلا رابطه‌ای میان دربار و شعرا نیست اگر رهبر انقلاب در منصب کنونی هم نبودند به خاطر ارتباطی که با شعر دارند باز هم شعرا به این دیدار می‌رفتند. در ابتدا این جلسات به شکل محدود برگزار می‌شد و نهایتا 25 نفر از شعرا در آن شرکت می‌کردند ولی بعدها با توجه به تاثیری که این جلسه در شعر داشت تصمیم گرفته شد، که عمومی‌تر برگزار شود و در رسانه‌ها منعکس گردد. رهبری از دیرباز با شعرا در ارتباط بودند و زمان آن به قبل از پیروزی انقلاب باز می‌گردد.

شعر انقلاب ادامۀ مسیر شعر فارسی است

وی افزود: شعر از میان سایر هنرها زبان رساتر و موثرتری در فرهنگ ملی ما داشته است. این موضوع حداقل در روزگار پس از اسلام موثرترین رسانه برای انتقال اندیشه و فرهنگ بوده و این تاثیر در عصر کنونی نیز جاری است. یک موضوعی که باب شده و آن را مخالفان و موافقان شعر انقلاب می‌گویند این است، اینطور به نظر می‌رسد که شعری که از آن به عنوان شعر انقلاب یاد می‌شود اندیشه و محتوای آن بعد از انقلاب زاییده شده ولی باید گفته شود که اشتباه می‌کنند. شعر انقلاب ادامه و دنباله شعر حافظ، بیدل، سعدی و ... است، اندیشه‌ای که در شعر انقلاب مطرح می‌شود ادامه اندیشه شعر فارسی از رودکی تا امروز است. این به آن معنا نیست که شعر انقلاب محتوای تازه‌ای در خود ندارد و این تصور اشتباهی بود.

امینی خاطر نشان کرد:‌ امروز انباشت تولیدات شعر و ادبیات انقلاب به اندازه‌ای است که دانشجویان رشته ادبیات فارسی در مقاطع تحصیلات تکمیلی تمایل دارند که پژوهش‌هایی در مورد شعر انقلاب انجام دهند و این ابراز تمایل موجب گردید که دانشگاه این جریان را به رسمیت بشناسد.

وی ادامه داد: زبان فارسی یکی از ارکان اصلی هویت ایرانی است. بی‌اعتنایی به این زبان به ضرر وحدت ملی است و حیرت‌انگیز است که شعر درست و غلط برای کسی اهمیتی ندارد یعنی اگر در مجلسی یک نفر شعر غلطی بخواند هیچ‌کس اعتنایی به آن نخواهد کرد. سال گذشته در همین ماه مبارک از مقابل یک اداره عبور می‌کردم که متوجه بنری مرتبط با این ماه شدم که یک آیه قرآن را به اشتباه بر روی آن نوشته بودند. داخل آن اداره رفته و روابط عمومی آنجا را یافتم و گفتم این آیه اشتباه نوشته شده است. مسئول روابط عمومی آنجا گفت باشد مگر چه می‌شود؟ این نشان می‌دهد وقتی برای قرآن حساسیت و اعتنا نداریم برای شعر دیگر هیچ توجهی نخواهیم کرد.

تنها کسی که این توجه را به شعر و شعرا دارند، رهبر است

این استاد دانشگاه اشاره کرد: دیدار رهبر انقلاب با شعرا این برکت را دارد که اگر شعرا غلط‌ها و اشتباه‌های دستوری داشته باشند لااقل با اشتباهات خود آشنا می‌شوند. رهبری با تمام مشغولیت خود به شدت به این موضوع حساس هستند و وقت می‌گذارند و تنها کسی هستند که این توجه را نسبت به شعر و شعرا دارند.

فیض: این جلسه با جلسات شعر دربار شاهان تفاوت دارد

ناصر فیض شاعر و طنزپرداز کشورمان گفت: مقایسه این جلسه با جلسات شعر دربار پادشاهان کار اشتباهی است، در دربار شاهان شعرا فقط برای مدح شاهان و حکام حضور می‌یافتند ولی در این جلسه اصلا این اتفاق نمی‌افتد. قضیه شعرخوانی طنز در محضر رهبر انقلاب با ابوالفضل زرویی نصرآباد آغاز شد همه این سوال را می‌پرسیدند که می‌شود در محضر رهبر انقلاب شعر طنز خواند که نصرآباد ابتداکننده به این اتفاق بود.

این نشست، صرفاً یک نشست ادبی است

وی افزود: این نشست یک نشست ادبی صرف است و با توجه به تمام تلاش‌هایی که نموده‌اند تا این دیدار را یک دیدار سیاسی جلوه دهند اما موفق نشده‌اند اگر کسی با یک نگاه انتقادی به این جلسه بیاید حتما بعد از جلسه نظرش عوض خواهد شد.

شاعر کتاب فیض بوک گفت: میزبان این نشست یک ادیب به تمام معنا است، انسانی که به 3 زبان تسلط دارد و درک محضر وی جالب است. ایشان در جریان شعرخوانی یکی از شعرا که اسم یکی از کارگردان‌های کشورمان را برده بود با انتقاد از این موضوع که آن شخص در این جلسه حضور ندارد به اخلاق و شعر نیز توصیه نمودند. خواندن اشعار طنز در حضور رهبری موجب شد که برخی خط‌کش‌ها و خط قرمزها در این حوزه مشخص شود.

فیض ادامه داد: این جلسات موجب شد که افراد با خط قرمزهای شعر آشنا شوند. تا قبل از این جلسات اگر درباره دست‌اندازها در خیابان‌های شهر تهران شعر می‌سرودی ممکن بود شهردار تهران بگوید چرا به مقدسات توهین کردی. تمام تلاش این جلسه این است که ویترینی از یک سال شعر کشور عرضه شود. تنوع اشعار خوانده شده در این جلسه نمایانگر فضای حاکم بر جلسه است. یکی از شعرا در این جلسه ابراز داشت دو شعر دارم که یکی مدح شما است که درجا حضرت آقا گفت: شعر دوم را بخوانید که شعر دوم آن شاعر انتقادی بود که باز حضرت آقا با چاشنی طنز فرمودند این شعر هم که درباره ما بود.

شاعر جشنواره‌ای تربیت نکنیم

وی ادامه داد: تا قبل از این جلسات دفتر طنز حوزه هنری متولی نداشته است اما اکنون در کشور طنز جایگاه یافته و این از برکات استقبال حمایت رهبری از شعر طنز است. این جلسات به طنزپرداز هشدار داد که باید در شعر اخلاق را رعایت کرد. این یکی از بهترین اتفاقاتی است که برای شعر افتاده و این جلسه هیچ ارتباطی با جریان‌های سیاسی نداشته و شخصی آنجا میزبان است که در آن عرصه اهلیت دارد و صاحبنظر است. امیدوارم مسئولین با توجه به اتفاقات این جلسه از شعر کشور حمایت کنند. پایه و اساس طنز تضاد و تناقض در جامعه است و طنزپرداز آن را می‌بیند و تذکر می‌دهد. جریان شعر در کشور ایجاد شده و برگزاری جشنواره‌های شعر در نقاط مختلف کشور نشان این حرکت است فقط باید مراقب باشیم شاعر جشنواره‌ای تربیت نکنیم.

تشکیل بنیاد شعر و ادبیات داستانی از تاثیرات این جلسه است

قادر طراوت‌پور در ادامه این نشست گفت: تشکیل بنیاد شعر و ادبیات داستانی از تاثیرات این جلسه است. حرکت ادبی رهبری، در تدوین دکترین فرهنگی جمهوری اسلامی تاثیر بسیاری داشته است. هنوز برخی از آقایان با بحث موسیقی و شعر مشکل دارند، برای نمونه در خاطر دارم که در محضر یکی از آقایان شعری خواندم که عبارات دف و نی در آن وجود داشت در پایان شعرخوانی من آن شخص گفت شعرت خیلی خوب بود ولی به کنایه اینطور عنوان کرد که برو این شعر را در محضر رهبر انقلاب قرائت کن.

این جلسه موجب رفعت جایگاه شعر گردید

وی ادامه داد: در این دیدار از زبان فارسی حمایت شده زیرا این زبان، زبان مادری یک فرهنگ است. حمایتی که از شعر شده است و تعبیری که از شعر به سرمایه ملی در این جلسه شده جایگاه شعر را رفعت بخشیده است. حمایت از کتاب، حمایت از نقد که سرمایه‌ای برای رشد و تعالی فرهنگ است، ترسیم یک خط مشی فرهنگی برای مدیران و غیره از دستاوردهای این جلسه است.

حوصله رهبری در گوش دادن به شعر، مثال زدنی است

طراوت‌پور یادآور شد: این دیدار یک دیدار معنوی است که با یک شخصیت علمی، معنوی و ... روبه‌رو هستیم که علاوه بر اینها یک ادیب نیز است. حوصله عجیب رهبری در گوش دادن به اشعار مثال‌زدنی است. ایشان در نقد اشعار شعرا هیچ‌گونه تعارفی روا نمی‌دارند و نگاه به شخص شاعر نمی‌کنند بلکه شعر را به تیغ نقد می‌سپارند.

جلسه، محملی  است برای درک مفهوم برکت!

محمدمهدی سیار در انتهای این جلسه گفت: در جلسه شعرا با رهبر انقلاب که شعرا به شعرخوانی می‌پردازند یک جلسه چند ساعته را شاهد هستیم که رهبر انقلاب ساده و صمیمی شعر شعرای باتجربه تا مبتدی را گوش کرده و نظر می‌دهند. این جلسه محمل و محفل خوبی برای درک مفهوم اسلامی برکت است. اینکه یک جلسه چند ساعته چنین ثمراتی داشته باشد چیزی جز برکت در آن نیست. چه بهتر به این فکر کنیم که چگونه رفتار نماییم تا به برکت برسیم.

شاعر مجموعه اشعار «رودخوانی» گفت: اتفاقاتی که در این جلسه با محوریت شخصیت رهبری می‌افتد را می‌توان از چند وجه بررسی کرد. اگر این اتفاق تحت عنوان رهبری نمی‌افتاد شاید بتوان گفت جای خالی بسیار زیادی در فرهنگ و شعر به وجود می‌آمد.

لزوم الگوبرداری از رهبری

وی توضیح داد: این جلسه گام اولی است که به گام بعدی منتهی نشده و دستگاه‌های متولی باید بیشتر دقت کنند. ایشان به عنوان رهبر انقلاب، باید فقط الگوسازی نمایند و سایرین الگوبرداری. رهبری انقلاب یک مخاطب شعر است و شعر و شاعری و علاقه‌مندی به شعر در ذات یک انسان ایرانی وجود دارد و برای کسانی که ایشان را به عنوان رهبر پذیرفته‌اند برگزاری این جلسات باید الگویی باشد تا فرهنگ شعر خواندن و شعر گوش کردن را احیا نمایند.

شاعر شنیدنی است!

محمدمهدی سیار گفت: رهبری در این جلسه در منزل خود میزبان شعرا است تا اشعار ایشان را بشنود. شاعر نیز نیاز به شنیده شدن دارد که رهبری به نحو احسن به این موضوع توجه نموده است. از دیگر برکات این جلسه گوش سپردن حرفه‌ای به شعر است و این از اصلی‌ترین کارکردهای جلسه شعرا با رهبر انقلاب است. احسنت و تشویق‌های رهبری شنونده را به دقت وامیدارد تا در شنیدن شعر دقت بیشتری خرج کند.

جلسه شعرا با رهبر انقلاب، نوعی سبک زندگی شعری است

وی به جایگاه شعر در رسانه نیز اشاره کرد و گفت: نسبت شعر و رسانه یکی از نقاط ضعف ما است که جایگاه شعر در رسانه تعریف نشده ولی شاهدیم که در این جلسه یک کادر و قاب درست برای شاعر و شعرش در نظر گرفته شده است. جلسه‌ای صمیمی، دارای ملاحت، ساده و جدی که این از ویژگی‌های جلسه شعر رهبر انقلاب خواهد بود. این جلسه یک سبک زندگی برای شعر شنیدن است. من یک انتقادی به صداوسیما دارم که چرا این جلسه را درست پوشش نمی‌دهد. مخاطبان تلویزیون منتقدان حرفه‌ای فوتبال هستند ولی شعر که از دیرباز در فرهنگ کشور ما رواج دارد در میان مخاطبان تلویزیون فاقد پایگاه و جایگاه است. رهبر انقلاب یک دانشمند علوم دینی است و شکاف میان شعر و اندیشه از اصلی‌ترین معضلات شعر در دهه‌های اخیر است. جلسات شعر رمضان تاثیری به نظم شعرا نداشته و کمتر از این دیدار الگوبرداری شده است.