مسجد جامع شهر سرینگر مرکز کشمیر هند لوح سنگی در خود جای داده که سندی با ارزش از قدمت و اهمیت زبان، فرهنگ و ادب فارسی است.
به
گزارش بولتن
نیوز،کشمیر مانند بسیاری از دیگر شهرهای شبه قاره هند آثار
تاریخی و هنری فارسی دارد بخصوص در سبک معماری و خط فارسی، کشمیر آنقدر به
فرهنگ ایرانی نزدیک است که آن را ایران کوچک می نامند.
در هند
15هزار سنگ نوشته فارسی وجود دارد که بعضی بطور کامل فارسی و بعضی با آیات
قرانی و احادیث آمیخته اند بخصوص در آرامگاه ها و سنگ قبرها که آیه الکرسی
و شعر یا نوشته ای از فارسی همواره به چشم می خورد.
در کشمیر همه زیارتگاه ها و آرامگاه های عارفان و قبر بزرگان با خط و شعر فارسی تزئین است و هنوز هم این روش کم و بیش ادامه دارد.
یک نمونه سنگ نوشته های فارسی درمسجد جامع سرینگر قرار دارد که از نظر بسیاری از کارشناسان ارزش بسیار بالایی دارد.
کلنگ
مسجد بزرگ و زیبای جامع کشمیر در سال 1398میلادی( 801 قمری) بدست سلطان
سکندر زده شد و برای ساخت و تعمیر آن یک استاد از خراسان بنام خواجه
صدرالدین خراسانی به این منطقه در شمال هند دعوت شد و مسجد زیر نظر وی
تکمیل گردیده است.
سنگ نوشته فارسی این بنا یک سنگ یکپارچه مرمر
سیاه است که فرمان شاه جهان بر آن نگارش شده است. شاه جهان ( 1592- 1666)
مانند پدر بزرگش اکبرشاه عاشق هنر و معماری و شعر و ادب فارسی بود.
هیچ
پادشاهی در طول تاریخ هند به اندازه شاه جهان از خود کارهای عظیم معماری و
هنری برجای نگذاشته و دراین خصوص تنها کافی است به شاهکار تاج محل و
آرامگاه آصف الدوله ، قلعه آگرا و قلعه سرخ دهلی و باغ شالیمار لاهور اشاره
کرد که شهرت جهانی دارند.
از او فرمان هایی زیادی باقی مانده که
همگی به زبان فارسی است اما فرمانش در مورد کشمیر که بر روی سنگی در مسجد
سرینگر نیز حک شده قابل توجه است زیرا از معدود فرمان های اوست که دارای
لوح سنگی است.
دراین لوح سنگی که هنگام سفر شاه جهان به کشمیر برای
عنایت به مردم منطقه و دستور لغو شدن مظالم حاکم محلی و اینکه از میوه و
گوسفندان مالیات نگیرند و به زور مردم را برای چیدن زعفران نبرندو مردم را
به بیگاری نکشند، فرمان صادر شده است.
این فرمان طولانی است ولی در مجموع سند بسیار با ارزشی از زبان و فرهنگ و ادب فارسی است.
نکته
جالب که ماه ها در این فرمان به سبک ماه های ساسانی یعنی اسفندارمز ماه و
آذرماه نوشته شده در حالیکه سایر سنگ نوشته ها دارای تاریخ ماه ها قمری است
یا با نامهایی مانند گاه شمار امروزی در افغانستان می باشد.