درآمد ۱۷ میلیارد دلاری صادرات گاز ایران به عراق/ موج کارشکنی؛ از تکفیری‌ها تا آمریکا

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فارس، براساس اظهارات مسئولان شرکت ملی گاز ایران پس از ترکیه، عراق دومین مقصد صادراتی گاز ایران است که هدف از صادرات گاز ایران به این کشور 40 میلیون نفری تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه های این کشور است.

* الجواهری: عراقی ها منتظر گاز ایران

ابراهیم الجواهری یک کارشناس انرژی عراقی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به نیاز عراق به گاز ایران می گوید: براساس آمار و اطلاعات منتشر شده در نشریات معتبر بین المللی، ایران دارنده بیشترین ذخایر گازی در جهان است که مهمترین میدان گازی موجود در ایران که با کشور قطر نیز مشترک است. میدان گازی پارس جنوبی یا همان گنبد شمالی است که بزرگترین میدان گازی مشترک دنیا است.

وی ادامه می دهد: ایران کشوری مستقل است که بدون در نظرگرفتن روابط سیاسی که در اقصی نقاط جهان شاهد چنین رفتارهایی از کشورهای مختلف هستیم، می تواند منبع ایمن و مطمئنی برای تامین انرژی به خصوص گاز منطقه خاورمیانه باشد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا عراق به دنبال واردات گاز از قطر نیست تصریح می کند: مهمترین دلیل همان تامین امنیت انرژی است که به نظر من قطر نیز تحت شرایط مختلف می تواند تامین انرژی عراق را با خطر مواجه کند و مسئولان عراقی در این زمینه آگاه هستند.

الجواهری در پاسخ به این سوال که به نظر می رسد برخی کشورهای منطقه از صادرات گاز ایران به کشور عراق ناراحت هستند، اظهار می کند: در طول مدتی که از سال 2014 میلادی می گذرد 2 بار، گروه ایرانی و عراقی که وظیفه احداث خط لوله صادرات گاز در خاک عراق را دارند مورد حمله تروریستی قرار گرفتند که نتیجه این حملات کشته و مجروح شدن تعدادی از نفرات این گروه احداث کننده خط لوله گاز در خاک عراق بوده است.

این کارشناس انرژی می گوید: حملات ترورریستی نشان دهنده این واقعیت است که برخی از کشورها نمی خواهند عراق مسیر رشد و توسعه خود را طی کند و برای رسیدن به اهداف خود دست به چنین کارهایی می زنند.

وی ادامه می دهد: در شرایط فعلی تولید برق در عراق به سختی صورت می گیرد به همین دلیل در موقع فصل گرم سال شاهد قطعی برق در زمانهای زیاد در طول شبانه روز هستیم به همین دلیل عراق نیازمند تغییر ساختار برخی از نیروگاه های قدیمی است و از سوی دیگر باید به دنبال احداث نیروگاه های جدید در این کشور باشیم.

الجواهری در پایان اضافه می کند: با رسیدن گاز ایران به عراق 40 درصد از این گاز در توسط خانواده‌های عراقی مصرف و مباقی نیز به نیروگاه های بغداد وبصره ارسال خواهد شد.

*درآمد17 ملیارد دلاری ایران از صادرات گاز به عراق

اولین مذاکرات صادرات گاز ایران به عراق به اواخر دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد باز می‌گردد، به طوری که «تفاهمنامه» صادرات گاز ایران به عراق در سال 91 امضا و «قرارداد» صادرات گاز طبیعی بین ایران و عراق در 30 تیر ماه 1392 بین شرکت ملی گاز ایران و وزارت نیروی عراق در بغداد نهایی شد.

در اولین مذاکرات صورت گرفته میان مسئولان وقت وزارت نفت ایران و عراق قرار بود صادرات گاز در فاز نخست روزانه 25 میلیون متر مکعب باشد، اما در مذاکرات بعدی حجم صادرات گاز در فاز نخست به 40 میلیون متر مکعب در روز رسید.

اخیرا نیز برخی از مسئولان صنعت نفت اعلام کرده اند حجم صادرات گاز ایران به عراق در دو فاز به روزانه 90 میلیون متر مکعب می رسد که براساس قیمت تعیین شده سالانه 17 میلیارد دلار درآمد برای ایران کسب خواهد شد.

جواد اوجی مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز با اشاره به قیمت صادرات گاز ایران به عراق اعلام کرده بود؛ قیمت صادرات گاز براساس فرمول فروش نفت خام و فرآورده‌های نفتی (نفت کوره و گازوئیل) تعیین می‌شود.

از این جهت قیمت گاز صادراتی ایران به عراق در حد قیمت صادرات گاز به ترکیه است و قیمت آن از قیمت گاز وارداتی ترکمنستان به ایران کمتر نیست.

*مسیرهای صادرات گاز ایران به عراق

براساس مذاکرات صورت گرفته میان مسئولان ایران و عراق قرار است گاز ایران از دو مسیر کرمانشاه و خرمشهر به این کشور صادر شود به طوری که برای احداث خط لوله صادراتی گاز به بغداد و نیروگاه های المنصوره نیاز به احداث 227 کیلومتر خط لوله در خاک ایران است که هم اکنون شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران مشغول احداث این خط لوله است.

اولین خط لوله که از چارمله استان ایلام تا نفت‌شهر در مرز ایران و عراق به طول 100 کیلومتر است که تاکنون 80 درصد تکمیل شده‌است.

قرار است گاز صادراتی عراق از فازهای گازی پارس جنوبی و از طریق خط لوله ششم سراسری تامین شود به طوری که این مسیر صادراتی به عنوان یک انشعاب از خط لوله ششم سراسری محسوب می شود.

فاز دوم صادرات گاز ایران به نیروگاه های بصره نیز قرار است با احداث  ١٤٢ کیلومتر خط لوله انتقال گاز صورت پذیرد که هم اکنون درحال خرید تجهیزات مورد نیاز برای احداث این مسیر صادراتی هستیم.

*مشکلات پیش آمده برسر صادرات گاز ایران به عراق

همانطور که در ابتدای این گزارش ابراهیم الجواهری اشاره کرد در سال 2014 میلادی احداث خط لوله صادرات گاز ایران در خاک عراق دو بار مورد حمله تروریستی قرار گرفت تا روند احداث این خط لوله را مختل کنند.

درجریان این دو حمله انتحاری 17 نفر از متخصصین صنعت نفت ایران و 3 نفر از کارکنان عراقی به شهادت رسیدند.

ناگفته نماند در جریان عملیات تروریستی اول و با اقدام به موقع نخست وزیر عراق 9 نفر که در جریان این حمله دست داشتند دستگیر شدند و در عملیات انتحاری دوم گروه تروریستی داعش مسئولیت این عملیات را برعهده گرفت.

این عملیات های انتحاری نشان می دهد علاوه بر تکفیری‌ها، غربی‌ها و در راس آنها آمریکایی‌ها از حضور ایران در پروژه‌های نفت و گاز عراق ناراضی هستند و تا کنون تمام تلاش خود را برای جلوگیری از صادرات تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی نفتی ایران به عراق جلوگیری کرده‌اند.

همکاری های اقتصادی ایران و عراق از ابتدای سقوط دیکتاتور سابق عراق یعنی -صدام حسین- افزایش چشمگیری داشت، به گونه‌ای که ایران را به یکی از مهمترین شرکای اقتصادی عراق تبدیل کرده است و فقط در استان «‌ذی‌قار» عراق، بنا بر گفته استاندار منطقه، 150 پروژه در بخش نفت، برق و دیگر بخش‌ها به شرکت های ایرانی واگذار شده است.

* سال 94 زمان صادرات گاز ایران به عراق

در حالی مقامات ایران از آغاز صادرات گاز ایران به عراق در فروردین سال جاری خبر داده‌ بودند که علی ماجدی معاون بین‌الملل وزیر نفت می‌گوید هم اکنون امکان صادرات گاز به عراق وجود ندارد.

معاون وزیر نفت ایران ادامه می دهد صادرات گاز به عراق از اوایل سال آینده و پس از اتمام ساخت خط لوله انتقال، آغاز خواهد شد.

پیش از این علیرضا غریبی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفته بود که صادرات گاز ایران به عراق از اوایل سال 93 آغاز خواهد شد، سپس حمیدرضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران اسفندماه سال گذشته گفت که صادرات گاز به عراق از تابستان آغاز خواهد شد.

اکنون ماجدی در خصوص دلایل تاخیر در صادارت گاز به عراق به می گوید باید ساخت خط لوله در هر دو کشور انجام شود و تا زمانی که خط لوله تمام نشود امکان صادارت وجود ندارد.

وی اظهار می‌کند: «در قرارداد مربوط به صادرات گاز به عراق نیز خاطرنشان شده که دو طرف می‌توانند در صورت توافق، شروع صادرات را به تاخیر بیندازند.»

درنهایت به نظر می رسد سال 94 زمان آغاز صادرات گاز ایران به عراق خواهد بود.

*عراق مسیر جدید صادرات گاز ایران به اروپا

اگر کمی به عقب بازگردیم، زمانی که تفاهم نامه صادرات گاز ایران به عراق در دولت دهم امضا شد قرار بود گاز ایران از خاک عراق به سوریه و از آنجا به لبنان و از طریق دریای مدیترانه به اروپا صادر شود.

در واقع وزیران نفت ایران، عراق و سوریه در مرداد ماه سال 1391، تفاهمنامه انتقال گاز ایران به اروپا از مسیر عراق، سوریه و لبنان و از آنجا به اروپا را امضا کردند و توافقنامه اصولی سه جانبه این طرح نیز در پایان همان سال به تایید نهایی وزیران نفت ایران و عراق رسید و برای تایید از سوی مقام‌های سوریه ارسال شد،توافقنامه‌ای که به واسطه آغاز درگیری ها در سوریه، عملا از دستور کار خارج شد.

علی ماجدی معاون امور بین الملل وزارت نفت درخصوص این مسیر جدید صادرات گاز به اروپا می گوید:این توافقنامه به دلیل حوادث سوریه، تا اطلاع ثانوی متوقف است.

وی ادامه می دهد: در صورتی که شرایط سوریه به حالت عادی بازگردد، امکان ادامه این توافق وجود دارد.