انتشار اثر نویسنده کُرد در صدمین سال تولد

به گزارش بولتن نیوز، بخش اول این رمان در سال 1356 توسط محمد قاضی و احمد قاضی یک بار توسط نشر آگاه منتشر شده بود اما ترجمه کامل عرفان قانعی فرد بر اساس نسخه ویرایش شده 1972 با مقدمه کمال فواد به همراه رمان دوم «ترور در دادگاه» ، امروز به چاپ چهارم رسیده است. ترجمه جدید رمان «ژانی گل» یا درد زایمان ملت اولین بار در 1379 منتشر شد و در پاییز 1385 به چاپ چهارم رسید اما پس از 8 سال وقفه در چاپ، این هفته در همه کتابفروشی‌های معتبر سراسر کشور توزیع آن شروع می‌شود.

«ژانی‌ گل‌» رمانی‌ سیاسی‌ ـ اجتماعی نوشته ابراهیم احمد‌ است‌ ؛ که‌ جزو نخستین‌ رمان‌های‌ بنیادی‌ ادبیات‌ معاصر به‌ شمار می‌آید. ژانی گل سال 1956 – دو سال قبل از فروپاشی حکومت شاهنشاهی هاشمی در عراق و کودتای عبدالکریم قاسم – به رشته تحریر در آمده. منتقدان ادبی معتقدند که رُمان در ادبیات معاصر کردستان، با نوشتن ژانی گل متولد شد. «ژانی گل» داستان یک فرد عادی فارغ از هرگونه اندیشه و مرام سیاسی است که تقدیر و تصادف او را در میدان سیاست قرار می دهد و به زندان می اندازد. در آنجا بر اثر ستم ها و شکنجه هایی که ماموران بی رحم رژیم حاکم عراق در حق او روا می دارند خواه ناخواه به طور کامل به سیاست کشانده می شود و روح عصیان در او سر می کشد. کسی که چند سال از بهترین سالهای عمرش را در زندان تلف می کنند، خانه اش را ویران می سازند و کسانش را در بمباران آبادی های ولایتش می کشند و دیگر علقه ای برایش باقی نمی گذارند که او را به زندگی عادی معمولی پای بند کند و لذا سر به کوه می گذارد و به نهضتی می پیوندد که براي احقاق حق مطلومان و ستمديدگاني چون خود او علم شده....

سبك‌ ابراهیم احمد در رُمان ژانی گل – درد ملت - به زباني‌ ساده‌ و شيوا، از وضعيت‌ كردها و حصارهاي‌تاريك‌ و نهفته‌ جامعه‌ كردستان‌ سخن‌ به‌ ميان‌ مي‌آورد. هر چند از لحاظ‌ساختاري‌ و فُرم‌ رماني‌ مدرن‌ نيست‌، اما از لحاظ‌ محتوي‌ كاملاً آيينه‌ تمام‌نمايي‌ است‌ كه‌ فقر و گرسنگي‌، بي‌عدالتي‌ و جور حكام‌ مستبد و درد و رنج‌توده‌هاي‌ مردم‌ زحمتكش‌ كرد را به‌ تصور مي‌كشد، كه‌ سرگذشت‌ بد جامعه‌ آنان‌ چه‌ گونه‌ در منگنه‌ سياست‌ها و ديكتاتوري‌ فشرده‌ شده‌ و بامرداب‌ تباهي‌ و سياهي‌ها آميخته‌ شده‌ است‌

ابراهيم‌ احمد در اين‌ رمان‌ ،‌ تاثيرپذيري‌ خود را ازاصول‌ رئاليسم‌ اجتماعي‌ منعكس‌ كرده‌ و گاه‌ زبان‌ قهرمان‌ اصلي‌ داستان‌،جوامير، رنگ‌ و بوي‌ شعار به‌ خود مي‌گيرد.جوامير، ناخواسته‌ درگير مسايل‌ سياسي‌ مي‌شود، به‌ عنوان‌ رهبر جنبش‌نسل‌ جوان‌ كُرد در زندان‌ دولت‌ اسير و به‌ 15 سال‌ زندان‌ محكوم‌ مي‌شود، درحالي‌ كه‌ عضو هيچ‌ حزب‌ و گروه‌ و دسته‌اي‌ سياسي‌ نبوده‌ ، زجر وشكنجه‌ زندان‌ باعث‌ مي‌شود تا پس‌ از آزادي‌ به‌ جبهه‌ آزادي‌بخش‌ ميهني‌بپيوندند، زيرا معتقد است‌ در كوران‌ انقلاب‌ و حركت‌ « غل‌ و زنجيرها»، گسسته‌ مي‌شوند و «مدارهاي‌ بسته‌»، باز؛ هر چند درد زايمان‌ هر ملتي‌ بسيارمشكل‌ است‌، اما براي‌ تولد آزادي‌ و پيروزي‌ دمكراسي‌، اين‌ استقامت ‌ضروري‌ است‌.

«ژان» در زبان کُردی به معنای «درد، درد زایمان» و «گل» به معنی «اجتماع، مردم و خلق» است از این رو «ژانی گل» یعنی «درد زایمان اجتماع» و مراد از آن هم این است که جامعه نیز چه بسا که به سان زن باردار، دچار درد زایمان شود و فرزندی قهرمان و یا ملتی آزاد و خوشبخت بزاید.و نویسنده این اثر در یک جایی از کتاب، معنی و مفهوم «ژانی گل» را آشکار می کند: «... انقلاب، درد زایمان ملت است و درد زایمان نیز چه در مورد زن باشد و چه در مورد ملت از اسمش پیداست که سخت و توانفرسا است و لذا عجیب نیست که درد زایمان یک ملت نیز همراه درد و رنج و رخیتن عرق و اشک و خون باشد... اما آیا در این هیچ شک و شبهه ای هست که به دنیا آمدن ملتی آزاد و سرافراز و خوشبخت به زحمت تحمل دردی از این آزارنده تر و ناگوارتر هم می ارزد ؟...»

ابراهیم احمد – دوستدار ایران و ایرانی- کُرد عراق است، پدر همسر جلال طالبانی و متولد بهار سال 1914. تحصیلات خود را در رشته حقوق در دانشگاه بغداد به پایان رسانید. احمد فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی فراوانی را در کردستان عراق داشت و در ادبیات و تاریخ معاصر کردستان عراق، چهره‌ای مشهور به شمار می رود. وی در سال 1956 دو سال قبل از فروپاشی حکومت شاهنشاهی هاشمی در عراق این رمان را تحت تاثیر اصول رئالیسم اجتماعی به رشته تحریر در آورد.

بنا به گفته دکتر کمال فواد ، ابراهیم احمد در 1969 ، برای نخستین بار در نشریه رستگاری – رزگاری – چند بخشی از این رمان را منتشر کرد و مورد استقبال خوانندگان قرار گرفت.اما او این رمان را در سال 1956 نوشته بود....خود در نامه ای به کمال فواد در 20/6/1969 نوشته است که : " مانع بزرگ برای عدم انتشار درد ملت، دستگاه سانسور رژیم نوکر و کهنه پرست نوری سعید بود... اما بعد مرگ رهبر بزرگ کرد، شیخ محمود و ... بگیر و ببندهای بعدی و سرکوب مردمان سرزمین کردستان عراق و تعقیب و شکنجه و زندانی کردن روشنفکران و آزادیخواهان و نهادینه کردن سیستم کهنه پرستانه در سراسر عراق.... چنان وضعیتی پدید آورد که من هم گرفتار شدم و به کنج زندان رفتم... و بعد اسباب منزلم را از ترس تاراج حکومت، جمع کرده بودند و نوشته هایم نیز.... و هر نوشته ای را در جایی گذاشته بودند...بعد از آزادی و فروپاشی سیستم ظلم و جور و استبداد، به دنبال نوشته هایم بودم.... بسیاری از آنان را سوزانیده بودند شاید از ترس هجوم ماموران حکومت بود و یکی هم دست نوشته های اصلی این داستان بود .... فرصت بازنوشتنش را نداشتم تا پس از مدتها، دوستی امانتی ها را برایم بازگردانید و دیدم که ژانی گل – درد ملت – در میان نوشته هایم است ...و روی آن نوشته بودم : هیوا ، ژانی گل ( امید، درد ملت ) ... و بدون هیچ دستکاری به همان ادبیات 1956 منتشر کردم »... و دکتر کمال فواد هم با ویرایش اثر در 27/6/1973 در سلیمانیه عراق ، به بازنشر این اثر اهتمام می ورزد و آن را شاهکار ادبی می نامد.

«خار و گل» آخرین اثر این نویسنده کرد است که در سال 2000 در لندن درگذشت. این نویسنده فقید کرد عراقی، پدر هیرو- همسر جلال طالبانی، رییس جمهور عراق - است.