شاید این جمعه بیاید، شاید ...
گروه مذهبی، فردا جمعه 23 خردادماه مصادف است با نیمۀ شعبان، سالروز ولادت منجی عالم بشریت حضرت بقیة الله الاعظم حجت بن الحسن المهدی{عجل الله تعالی فرجه الشریف} که بدین تریب ضمن تبریک این روز فرخنده به تمامی عاشقان کوی او، پروندۀ ویژه ای را که به همین مناسبت ترتیب دیده ایم، تقدیم می نماییم.
به گزارش بولتن نیوز، حضرت مهدی(عج) می فرمایند: "هر یك از شما باید عملى را انجام دهد كه سبب نزدیكى به ما و جذب محبّت ما گردد؛ و باید دورى كند از كردارى كه ما نسبت به آن، ناخوشایند و خشمناك مى باشیم. پس چه بسا شخصى در لحظه اى توبه كند كه دیگر به حال او سودى ندارد و نیز او را از عِقاب و عذاب الهى نجات نمى بخشد." (بحارالا نوار، ج 53، ص 176)
در ادامه با اشاره به مسائلی در خصوص این روز باسعادت، شخصیت حضرت امام زمان(عج)، فرهنگ انتظار و مسائل مربوط به آن، نکاتی در این حیطه را تحت عناوین «فلسفۀ نام های امام زمان(عج)»، «فلسفه و دلایل غیبت»، «دلایل عدم تعیین وقت ظهور»، «اوضاع مردم در آخرالزمان»، «وظیفۀ ما در دوران غیبت امام قائم(عج)»، «سه گام برای بیعت با امام زمان علیه السلام» و در نهایت «توصیۀ آیت الله بهجت(ره): چگونه امام زمان(عج) را ببینیم؟» طرح و تقدیم خواهیم نمود.
فلسفه نامهای امام زمان(عج)
لقب مشهور امام زمان(عج)، "مهدى" و القاب دیگر ایشان؛ منتظر، حجّت، خلف صالح، قائم و صاحبالزمان مىباشد. اما نام و كنیه ایشان، نام و كنیه رسول خدا(صلى الله علیه و آله) است. چه این كه آن حضرت فرمود: مردى از فرزندان من در آخر زمان قیام مىكند كه اسم او اسم من و كنیه او كنیه من است.
نام پیامبر، محمد و كنیه او ابوالقاسم است و همین نام و كنیه براى حضرت مهدى(علیهالسلام) است. اما روایاتى وارد شده است كه از ذكر نام او قبل از آن كه ظهور كند نهى كردهاند و حتى از آن حضرت نقل شده است كه فرمود: لعنت خدا بر كسى كه در میان جمع مردم، نام مرا ببرد.
روایات به طور مطلق از نام بردن نام ولى عصر(علیهالسلام) نهى كردهاند، بنابراین این نهى روایات تنها به زمان غیبت صغرى مربوط نمىشود بلكه غیبت كبرى را هم در بر مىگیرد.
احادیثى درباره فلسفه القاب آن حضرت وارد شده است كه در این جا به ذكر چند روایت اكتفا مىكنیم:
"صقربن دلف" گوید: از امام جواد(علیهالسلام) شنیدم كه فرمود: امام بعد از من على است، امر او، امر من است و سخن او، سخن من و طاعت او، طاعت من است و امامت بعد از او با فرزندش حسن مىباشد كه امر او، امر پدرش و سخن او سخن پدرش و اطاعت از او، اطاعت از پدرش مىباشد. آنگاه سكوت كرد.
عرض كردم: یابن رسول الله! امام بعد از حسن كیست؟
حضرت گریه شدیدى كرد و فرمود: بعد از حسن، فرزندش، قائم به حق و امام منتظر است . عرض كردم: یابن رسول الله! چرا قائم نامیده شد؟
فرمود: زیرا بعد از آن كه نام ایشان از میان مىرود، اكثر كسانى كه به او اعتقاد دارند از او روىگردان مىشوند، قیام مىكند.
عرض كردم: چرا منتظر نامیده شد؟ فرمود: زیرا غیبتى دارد كه بسیار طولانى است و مخلصین، منتظر او هستند و شك كنندگان، او را انكار كرده و منكران، نامش را استهزا مىكنند. كسانى كه براى ظهورش وقت تعیین مىكنند فراوان مىشوند و كسانى كه درباره او تعجیل دارند هلاك مىگردند و آنان كه تسلیم هستند نجات مىیابند.
امام صادق(علیهالسلام) فرمود: قائم، مهدى نامیده شد زیرا به امرى هدایت مىكند كه مردم از آن گمراه شدهاند و قائم نامیده شده است زیرا براى اقامه حق قیام مىكند.
امام رضا(علیهالسلام) نیز به هنگام ذكر لفظ قائم بر مىخاست و دست خود را بر سر مىگذاشت و مىگفت: اللّهم عجّل فرجه و سهّل مخرجه.
فلسفه و دلائل غیبت
پیامبر اكرم و ائمه اطهار(علیهمالسلام) نخستین كسانى هستند كه به منظور رفع شبهات، از علت غیبت سخن راندهاند و در مجموعههاى روایى، احادیث زیادى در این باب جمع آورى شده است.
نعمانى از على (علیهالسلام) نقل مىكند
كه ایشان دلیل غیبت را غربال انسانهاى صالح از گمراه و
دانا از نادان مىداند1 و بر اساس روایت
دیگرى حضرت در منبر كوفه فرمود: «زمین، از حجت الهى خالى نمىماند،
ولى خداوند به دلیل ستم پیشه بودن خلق و ستم و زیاده روى، آنان را از وجود حجت بى بهره
مىسازد.»
روایات دیگرى كه بیشتر در عصر تقیه جمع آورى شدهاند، حاكى از این هستند كه بشر قادر به درك فلسفه حقیقى غیبت نیست و این راز پس از ظهور آشكار خواهد شد.
در دوران امامت حضرت باقر(از 5 تا 114 ه - ق ) و حضرت صادق (از 114 تا 148 ه ق ) با توجه به نهضتهاى دینى و بازار گرم مناظرههاى مذهبى و ضرورت نقد عقاید كیسانیه، زیدیه، غلات و اسماعیلیه، در خصوص غیبت امام به فلسفه غیبت توجه بیشترى صورت گرفت. روایات زیادى از امام صادق(علیهالسلام) در این زمینه به دست ما رسیده است.
عبیدالله بن فضل هاشمى مىگوید: از امام ششم شنیدم كه فرمود:«صاحب الامر، غیبتى دارد كه تخلف ناپذیر است و هر جوینده باطلى در آن به شك مىافتد و اجازه نداریم علت آن را بیان كنیم. حكمت غیبت، همان حكمتى است كه در غیبت حجتهاى پیشین وجود داشته است و پس از ظهور، روشن خواهد شد، چنانكه حكمت كارهاى خضر از شكستن كشتى و كشتن پسر بچه و بر پاداشتن دیوار شكسته وقتى براى موسى روشن شد كه آن دو، از هم جدا شدند. غیبت امرى از امور الهى و سرّى از اسرار و غیبتى است از غیبتهاى او.»
در روایت دیگرى، امام صادق(علیهالسلام) علت غیبت را آزمایش الهى مىداند.
زمین، از حجت الهى خالى نمىماند، ولى خداوند به دلیل ستم پیشه بودن خلق و ستم و زیاده روى آنان را از وجود حجت بى بهره مىسازد.
از دید امام جعفر صادق(علیهالسلام) تصدى خلافت توسط عباسیان به معناى غصب حقوق سیاسى ایشان، به عنوان پیشواى بر حق مسلمانان بود و عباسیان از همان ابتدا نسبت به ایشان و علویان بدگمان شدند. امام كه سیاست تقیه را در پیش گرفته بود، احادیثى را در زمینه غیبت امام عصر (علیهالسلام) در میان راویان حدیث شیعه نشر داد و این نكته را روشن ساخت: بر امام منصوص الهى، لازم نیست، قیام كند، تا حقوق سیاسى خود را به دست آورد. او باید رهبرى روحانى خود را داشته باشد و وظایف خویش را انجام دهد تا زمانى كه جامعه خود، به اندازه كافى از آگاهى و شعور سیاسى برخوردار شود و با مراجعه به ائمه (علیهم السلام) خواستار برقرارى حكومت اسلامى و شیعى گردد.
بر مبناى همین عقیده بود كه امام صادق(علیهالسلام) آشكار اعلام كرد: مهدى: به قدرت سیاسى دست خواهد یافت.
امام صادق(علیهالسلام) به گونه روشن، بیان كرد كه كدام یك از فرزندان ایشان، مهدى شمرده مىشود6 و پیش از ظهورش او را غیبتى باید و منشاء او چیزى جز خوف از كشته شدن7 و عدم آمادگى مردمان نیست8 و به دوستان خود توصیه كرد كه در هر بامداد و پسین در انتظار فرج باشند.
در بیان امام صادق(علیهالسلام) فلسفه غیبت و انتظار رابطه تنگاتنگى دارند و هر دو، به فعل انسانها باز مىگردند. چون این مردم هستند كه شایستگى خود را براى ظهور یا عدم ظهور امام غایب به نمایش مىگذارند و با كارهاى ناپسند خود بین خویشتن و امام حجاب مىگردند از این روى به همه شیعیان خود سفارش مىكند:
«در دولت باطل خموش و چموش باشند و در انتظار دولت حق به سر برند و بدانند كه خدا، حق را به كرسى خواهد نشاند و باطل را محو خواهد ساخت.»
از آنان مىخواهد: با آرامش بر دیندارى خود صبر كنند.
امام صادق(علیهالسلام) از ستمى كه بر شیعیان اعمال مىشد غفلت نداشت و به همین دلیل تعمق در فلسفه و علت غیبت را سفارش مىكرد.
امام صادق(علیهالسلام) به عمار ساباطى فرمود: «شما، به چشم خود نگاه كنید كه حق امام شما و حق خود شما در دست ستمكاران است. آنان جلو شما را گرفتهاند و دارایى شما را بردهاند و شما را ناچار كردهاند به كشت و كار تلاش براى گذران و خرج دنیا و طلب معاش زندگى و صبر بر دیندارى خودتان و عبادت مخصوص به خودتان و اطاعت از امام خودتان با بیم از دشمن.
دلایل عدم تعیین وقت ظهور
عدم بیان تاریخ ظهور از سوى خداى متعال دلایلى دارد كه ما به چند مورد آن اشاره مىكنیم.
الف) انتظار فرج
از زمانى كه امام زمان(علیهالسلام) غیبت كرده است نور امید به ظهور او دل
مؤمنین را روشن نگاه داشته است. هم اكنون این انتظار وجود دارد و روز به روز بر شدّت
و قوّت آن افزوده مىشود و هر مؤمنى آرزو
دارد عصر ظهور را درك كند. اما اگر زمانى براى پایان غیبت تعیین مىگردید چنین انتظار و امیدى به ظهور منجى عالم
نبود و ناامیدى و افسردگى قلوب مؤمنین را فرا مىگرفت
زیرا همه آنها جز عدّهاى كه در آستانه عصر
ظهور قرار مىگرفتند ناامید مىشدند و دیگر نه دعایى براى ظهور منجى عالم مىشد و نه شوقى به آمدن او دلها را فرا مىگرفت.
ب) تسهیل دوران غیبت بر امام(علیهالسلام)
عدم اعلام زمان ظهور، هر لحظه وجود مقدس امام زمان(علیهالسلام) را آماده و با نشاط نگاه مىدارد؛ زیرا این احتمال را مىدهد كه هر لحظه زمان غیبت به پایان رسد، اما اگر مدت معینى براى ظهور او اعلام مىشد، گذشت این مدت بسیار سخت و جانكاه بود به ویژه با عزلت و غربتى كه با دوران غیبت آن حضرت همراه است.
ج) خودسازى و آمادگى مؤمنین
با ابهام زمان ظهور یك حركت اصلاحى و زمینهسازى اخلاقى در میان منتظران او شكل خواهد گرفت زیرا هر لحظه ممكن است خورشید دلها از پشت ابرهاى غیبت طلوع كند و آنها باید آماده پذیرایى از او باشند. در حالى كه اگر وقت ظهور معلوم مىشد این همه حركتهاى ارزشى و نشاط بخش و سازنده به وجود نمىآمد، زیرا تمام مؤمنین به جز آنان كه در آستانه عصر ظهور قرار مىگیرند مىدانستند دوران درخشان ظهور را درك نخواهند كرد.
عدم اعلام زمان ظهور، هر لحظه وجود مقدس امام زمان(علیهالسلام) را آماده و با نشاط نگاه مىدارد.
د) بداء
بداء آن تغییر و تحولى است كه در یكى از مقدّرات الهى صورت مىگیرد. همانگونه كه در قرآن آمده است. قرار شد موسى(علیه السلام) سى شب به كوه طور برود امّا ده روز به آن اضافه گردید و به چهل روز رسید. در این مدت ده روز كه موسى(علیه السلام) دیرتر بازگشت، سامرى از فرصت استفاده كرد و آن گوساله را ساخت و به عنوان خداى بنى اسرائیل معرفى كرد و بسیارى از مردم را كافر گردانید.
محمد حنفیه درباره فلسفه عدم تعیین وقت مىفرماید: وقتى بازگشت موسى از وقت معیّن به تاخیر افتاد، مردم گفتند: موسى ما را فریب داد و گوساله را پرستیدند.
اگر زمان ظهور، مورد بداء قرار گیرد - كه البته چنین احتمالى وجود دارد - و بر اثر دعاى مؤمنین، زمان غیبت كوتاه شود و یا شرایط ظهور به شكلى زودتر فراهم گردد و یا به عكس به خاطر عدم وجود شرایط به تاخیر افتد و امام زودتر یا دیرتر از وقت معیّن ظهور كند اختلاف و انحراف، مردم را فرا خواهد گرفت و به وعدههاى الهى بدگمان خواهند شد و مهدىهاى ساختگى زیاد شده و مردم به جاى یارى رساندن به منجى عالم به جدال و منازعه مىپردازند.
موارد فوق برخی از دلایل عدم اعلام زمان ظهور یوسف زهرا، عزیز دل شیعیان است.
سه گام برای بیعت با امام زمان علیه السلام
در مكتب تشیع دو مقوله دعا و زیارات وجود دارد كه در دیگر مكاتب وجود ندارد و یا بسیار كمرنگ می‌باشد. دعا و زیارات نقش بسزایی در رشد و تعالی انسان دارند كه به این نعمت عظیم در مكتب تشیع توجه بسیار شده است. زیارات بسیاری، از سوی معصومین علیهم السلام به ما رسیده است كه بدان وسیله ائمه اطهار زیارت می‌شوند كه متن آنها بسیار غنی هستند. در این متون علاوه بر سلام و احترامی كه به ایشان ابراز می‌نماییم به كسب معرفت نسبت به این بزرگواران می‌پردازیم. مثلاً جامعه كبیره كه دنیای معرفت در باب اهل بیت علیهم السلام می‌باشد و سفارش بسیار شده كه در حرم‌های مطهر ائمه اطهار علیهم السلام با این دعا ایشان را زیارت بنماییم. و حتی در مورد عظمت این زیارت از قول علامه امینی رحمة الله علیه ذكر شده كه اگر كسی به زیارت جامعه كبیره اشراف داشته باشد بی‌سواد نیست. یعنی نسبت به دین و ائمه اطهار معرفت دارد. نتیجه این كه زیارات، نقش بسیار مهمی در كسب معرفت و بالندگی انسان دارد .
در مكتب تشیع دو مقوله دعا و زیارات وجود دارد كه در دیگر مكاتب وجود ندارد و یا بسیار كمرنگ می‌باشد. دعا و زیارات نقش بسزایی در رشد و تعالی انسان دارد كه به این نعمت عظیم در مكتب تشیع توجه بسیار شده است.
شایان ذكر است كه امام زمان روحی له الفداء نیز از این مقوله مستثنی نیستند. درست است كه ایشان در غیبت به سر می‌برند اما دلیل نمی‌شود كه ما با ایشان ارتباط برقرار نكنیم. یكی از راه‌های ارتباط با ایشان خواندن ادعیه و زیاراتی است كه در مورد وجود مقدس ایشان سفارش شده است . البته نباید تنها به ظاهر الفاظ اكتفا كنیم خصوصا اگر به زبان عربی آشنایی نداشته باشیم باید به معانی آن توجه كرده و به عمق الفاظ پی ببریم؛ تا بدانیم چه می‌خوانیم و چه می‌گوییم.
یكی از زیارات امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف با این الفاظ آغاز می‌شود: "اللّهمَ بَلِّغ مَولایَ صاحِبَ الزَّمانِ صَلواتُ اللهِ عَلَیه ..." كه سفارش شده هر روز صبح با این زیارت حضرت را یاد كنیم .
در فرازی از این زیارت می‌خوانیم: "اللّهمَ اِنّی اُجَدِّدُ لَهُ فی هذا الیَومِ وَ فِی كُلِّ یَومٍ، عَهداً و عَقداً و بَیعَةً فی رَقَبَتی"؛ خدایا من باز تجدید می‌كنم عهد و عقد و بیعتی را كه از آن حضرت بر گردن جان من است.
در این فراز سه لفظ عهد، عقد و بیعت ذكر شده است كه در نگاه اول به ذهن می‌رسد كه هر سه لفظ یك معنا دارند. برای درك بهتر این مفاهیم، معانی آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
عهد: معنای لغوی عهد یعنی شناسایی امری و پیمان بستن. پس در وهله اول باید امام و وظایفمان را نسبت به ایشان شناسایی كنیم و پیمان ببندیم.
عقد: معنای لغوی عقد استوار كردن پیمان و گره بستن آن است. یعنی پس از این كه مرحله عهد یعنی شناخت را طی نمودیم و پیمان بستیم باید نسبت به آن پیمان استوار باشیم و محكم گره بزنیم.
بیعت: معنای لغوی بیعت، پیمان دوستی بستن و پیروی و اطاعت می‌باشد.
پس باید سه گام برای بیعت با امام زمان علیه السلام برداریم:
عهد: پیمان اولیه (پس از شناخت و آگاهی)
عقد: محکم کردن این پیمان (انجام رفتارهای لازم و شایسته)
بیعت: پذیرش اطاعت و فرمانبرداری خالصانه (مرتبه‌ی اخلاص و پیروی خالصانه)
اوضاع مردم در آخرالزمان
امام حسن عسگرى(علیهالسلام) در بخشی از توقیع شریف خود به على بن الحسین(صدوق اول)، بعد از حمد و ثناء خداوند و صلوات و سلام بر عترت طاهرین چند مورد را به على بن الحسین وصیت و سفارش مىكند: ... علیك بالصبر و انتظار الفرج قال النبى صلى الله علیه و آله افضل اعمال امتى انتظار الفرج لا تزال امتى و لایزال شیعتنا فى حزن حتى یظهر ولدى الذى بشریه النبى صلى الله علیه و آله انه یملاء الارض عدلا و قسطا كما ملئت ظلما و جورا.
زیرا كه پیغمبر(صلى الله علیه و آله) فرمود بهترین كارهاى امت من در انتظار فرج او بودن است. همواره امت من و پیروان ما در اندوه هستند تا فرزندم كه پیغمبر(صلى الله علیه و آله) به ظهور او خبر و نوید داده است آشكار گردد و زمین را پر از عدل و داد كند چنانكه پر از ظلم و جور باشد.
جابر بن عبدالله انصارى از پیغمبر اكرم(صلى الله علیه و آله) روایت مىكند كه فرمود حجت خدا از نظر آنها غائب مىگردد و نام برده نمىشود تا آن كه خداوند او را ظاهر گرداند پس وقتی كه خداوند او را آشكار ساخت زمین را پر از عدل و داد مىكند، چنانكه پر از ظلم و ستم شده باشد.
سپس فرمود: خوش بحال آنها كه در غیبت وى پایدارند، خوش بحال كسانی كه در راه روشن خود ثابتقدم مىمانند، اینانند كه خداوند دربارهشان فرموده است: والذین یؤمنون بالغیب و فرموده: اولئك حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون یعنى اینان طرفداران خدا هستند بدانید كه طرفداران خدا رستگارند.
در دعوات راوندى روایت كرده كه پیغمبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: انتظار الفرج بالصبر عبادة؛ یعنى انتظار فرج با صبر و بردبارى عبادت است.
صدوق در كمال الدین از جابر جعفى از امام رضا(علیهالسلام) روایت نموده كه فرمود زمانى بر مردم خواهد گذشت كه امام آنها از نظرشان غائب گردد خوش بحال آنها كه در آن زمان بر عقیده خود نسبت به ما ثابت مىمانند. كمترین ثوابى كه آنها دارند اینست كه خداوند متعال آنها را با این كلام صدا زند: بندگان من كه به من ایمان آوردید و غیبت مرا تصدیق كردید شما را به ثواب نیكوى خود مژده مىدهم. شما بندگان و كنیزان حقیقى من هستید. عبادت شما را مىپذیرم و از تقصیرات شما مىگذرم و شما را مىآمرزم و به خاطر شما بندگانم را از باران سیراب مىكنم و بلا را از مردم برطرف مىسازم. اگر براى خاطر شما نبود عذاب خود را بر آنان (كه در بدبینى و غفلت و معصیت بسر مىبرند) فرو مىفرستادم.
گواهى دادن بر این كه معبودى به جز الله نیست و این كه محمد(صلى الله علیه و آله) بنده او و فرستاده او است و اقرار نمودن به هر آنچه خداوند به آن امر فرموده است و دوستى از براى ما و بیزارى از دشمنان ما، یعنى ما امامان بخصوص و تسلیم شدن به آنان و پرهیز و كوشش و اطمینان داشتن و چشم به راه قائم(عجل الله تعالى فرجه الشریف) بودن.
جابر گوید: عرض كردم یابن رسول الله بهترین كارى كه شخص با ایمان در آن زمان مىتواند انجام دهد چیست؟ فرمود: حفظ ایمان خود و ماندن در خانه
ابى عبدالله امام صادق(علیهالسلام) روزى فرمود: آیا شما را خبر ندهم از چیزى كه خداوند هیچ عملى را از بندگان بدون آن نمىپذیرد. عرض كردم چرا بفرمایید.
حضرت فرمود: گواهى دادن بر این كه معبودى به جز الله نیست و این كه محمد(صلى الله علیه و آله) بنده او و فرستاده او است و اقرار نمودن به هر آنچه خداوند به آن امر فرموده است و دوستى از براى ما و بیزارى از دشمنان ما، یعنى ما امامان بخصوص و تسلیم شدن به آنان و پرهیز و كوشش و اطمینان داشتن و چشم به راه قائم(عجل الله تعالى فرجه الشریف) بودن.
سپس فرمود: ما را دولتى در پیش است كه هر وقت خدا بخواهد آن را پیش خواهد آورد. سپس فرمود: هر كس از بودنش در شمار یاران امام قائم شادمان است باید به انتظار باشد و با همین حال انتظار به پرهیز و اخلاق نیكو رفتار كند پس اگر اجلش فرا رسید و امام قائم پس از مرگ او قیام كرد پاداش او همانند پاداش كسى است كه امام قائم پس از مرگ او قیام كرد. پاداش او همانند پاداش كسى است كه امام قائم را درك كرده باشد پس كوشا باشید و به انتظار بنشینید. گوارا باد بر شما اى گروهى كه مشمول رحمت خدائید.
در كتاب كمال الدین از ابوبصیر از امام صادق(علیهالسلام) نقل شده كه فرمود: طوبى شیعة قائمنا المنتظرین بظهور فى غیبته و المطیعین له فى ظهوره اولئك اولیاء الله الذین لاخوف علیهم ولا هم یحزنون؛ خوشا به حال پیروان امام قائم كه در غیبتش(با خودسازى) انتظار ظهورش را مىكشند و به ظهورش مطیع فرمان اویند. آنها اولیاى خدا هستند همانا كه نه ترسى دارند و نه غمى.
از كافى از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت كرده كه فرمود: ان اعظم الناس یقینا قوم یكونون فى آخرالزمان لم یلحقوا النبى و حجب عنهم الحجة فامنوا بسواد فى بیاض؛ همانا بزرگترین مردم از جهت یقین گروهى هستند كه در آخر زمان مىباشند. پیغمبر(صلى الله علیه و آله) را درك نكردهاند و حجت و امام ایشان نیز در غیبت است. ولی ایمان آوردهاند به سیاهى كه در سفیدى است. یعنى به قرآن و آثار و اخیارى كه از نبى اكرم(صلى الله علیه و آله) و ائمه اطهار(علیهمالسلام) به آنها رسیده است.
بندگان من كه به من ایمان آوردید و غیبت مرا تصدیق كردید شما را به ثواب نیكوى خود مژده مىدهم. شما بندگان و كنیزان حقیقى من هستید. عبادت شما را مىپذیرم و از تقصیرات شما مىگذرم و شما را مىآمرزم و به خاطر شما بندگانم را از باران سیراب مىكنم و بلا را از مردم برطرف مىسازم.
از حضرت امام سجاد علیه السلام روایت شده كه فرموده :من ثبت على ولایتنا فى غیبة قائمنا اعطاه الله اجر الف شهید مثل شهداء احد و بدر كسى كه بر ولایت ما در هنگام غائب بودن قائم ما ثابت باشد خداوند اجر هزار شهید مانند شهداء بدر و احد به او اعطاء فرماید.
از حضرت صادق(علیهالسلام) روایت شده كه فرمود: من مات منكم على هذا الامر منتظرا له كان كمن فى فسطاط القائم (علیهالسلام)؛ كسى كه بمیرد از شما، در حالی كه منتظر ظهور حضرت قائم (علیهالسلام) باشد مانند كسى است كه در خیمه قائم با ایشان باشد
از امیرالمؤمنین حضرت علی(علیهالسلام) سؤال شد: اى الاعمال احب الى الله عزوجل قال انتظار الفرج؛ از امیرالمؤمنین(علیهالسلام) سؤال شد كدام اعمال و كارها نزد خداى تعالى محبوبتر است؟ فرمود انتظار فرج.
از ابى حمزه از ابى خالد كابلى از على بن الحسین(علیهالسلام) حدیثى روایت كرده كه در آن مىفرماید: به درستى كه اهل زمان غیبت حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه) كه قائل به امامت او و منتظر ظهور او هستند بهترین اهل هر زمانى مىباشند. براى این كه خداى تعالى از عقل و فهم و معرفت به اندازهاى به آنها اعطاء فرموده كه غیبت نزد آنها به منزله حضور و مشاهده شده است و آنان را در این زمان به منزله مجاهدین با شمشیر در جلو رسول خدا(صلى الله علیه و آله) قرار داده است. اینان بندگان خالص خدا و به راستى شیعیان ما و دعوت كنندگان به دین خدا در نهان و آشكار هستند.
در غیبت نعمانى از فضل بن یسار نقل مىكند كه گفت از امام باقر(علیهالسلام) شنیدم که فرمود: كسى كه بمیرد در حالى كه امام خود را مىشناخته، زیانى نبرده، خواه ظهور امام زمان زود واقع شود و یا به تاخیر بیافتد و هر كس بمیرد و امام خود را بشناسد مانند كسى است كه با مهدى منتظر(عج) در خیمهاش بوده است.
در كتاب غیبت نعمانی از عمرو بن ابان روایت كرده كه گفت شنیدم امام صادق(علیهالسلام) مىفرمود علامت (ظهور قائم آل محمد) را بشناس كه اگر آن را بشناسى ضررى به تو نمىرساند خواه این امروز واقع شود یا به تاخیر بیافتد. خداوند مىفرماید: یوم تدعو كل اناس بامامهم؛ یعنى روز قیامت هر دستهاى را با امام خودشان مىخوانیم. پس هر كس امام خود را بشناسد مانند كسى است كه در خیمه منتظر بوده است.
یوم ندعو كل اناس بامامهم؛ روز قیامت هر گروهى را با امام و رهبرشان مىخوانیم.
در حدیثى كه شیعه و اهل تسنن از امام على بن موسى الرضا(علیهالسلام) به سندهاى صحیح نقل كردهاند چنین مىخوانیم كه آن امام از پدرانش از پیامبر(صلى الله علیه و آله) در تفسیر آیه فوق نقل فرموده: یدعى كل اناس بامام زمانهم و كتاب ربهم سنة نبیهم؛ در آن روز هر قومى همراه امام زمانشان و كتاب پروردگار و سنت پیامبرشان خوانده مىشوند.
از امام صادق(علیهالسلام) روایت شده است: آیا شما حمد و ستایش و سپاس خدا را بجا نمىآورید؟ هنگامى كه روز قیامت مىشود خداوند هر گروهى را با كسى كه ولایت او را پذیرفته مىخوانند. ما را همراه پیامبر(صلى الله علیه و آله) و شما را همراه ما. فكر مىكنید در این حال شما را به كجا مىبرند؟ به خداوند كعبه به سوى بهشت. امام سه بار این جمله را تكرار كرد.
وظیفه ما، در دوران غیبت امام قائم(عج)
نظارات عمومى
یكى از وظایف و دستورات دینى هر فرد مسلمان،
پاسدارى دین، و حفظ حقوق مردم و سلامت و نظم جامعه اسلامى است. این موضوع در متون دینى
به نام امر به معروف و نهى از منكر یاد شده است. در واقع خدا، به همه مسلمانان ماموریت
داده است كه چونان دیدبانى تیزبین و موشكاف، نگهبان و مراقب اجراى احكام و حدود اسلامى
باشند، تا حیات اسلامى همیشه چون خون در قلب و دیگر اعضاى جامعه اسلامى جارى باشد.
امر به معروف و نهى از منكر، تعهد و مسوؤلیتى است كه اسلام به دوش پیروان خود مىگذارد، تا نهال خوبىها و راستىها ریشه گیرد، و باور شود، و علفهاى هرزه كژى و ناراستى بخشكد. انجام این رسالت بزرگ، ضمانت اجرایى بر قوانین دین خواهد بود، تا از گزند حوادث و دستبرد نااهلان محفوظ بماند. و همین رمز گسترش و پیشرفت اسلام است.
كسى كه به خدا و روز جزا ایمان دارد، و وعدههاى او را راست مىداند، نباید در راه انجام وظایف دینى سستى كند، و به خاطر استفاده بیشتر - از لذتهاى مادى - با گناه و ظلم بسازد و در برابر آنها بى تفاوت بماند.
در قرآن كریم آمده است: اى مسلمانان ! شما بهترین ملتها و جمعیتها هستید، اگر امر به معروف و نهى از منكر كنید و ایمان به خدا آورید.
امر به معروف و نهى از منكر، دستورهاى فراموش شده دین را، به یاد مىآورد. زیرا انسانها نیازمند تذكر و یادآورىاند، و آنها را كه به فرمان دین، پایبند نیستند، جهت مىدهد و آگاهى مىبخشد در نتیجه سیر اجتماع به سوى كمال متوقف نمىشود.
اگر امر به معروف و نهى از منكر تعطیل شود، مردم خوبىها را فراموش مىكنند، و به بدىها و پستىها مىگرایند، از آن بدتر، خوبىها، بد و بدىها خوب معرفى مىشوند. از اینجا است كه اجتماع انسانى سقوط خواهد كرد و از آدمیت جز لباس زیبا، چیزى نخواهد ماند.
امر به معروف و نهى از منكر، تعهد و مسوؤلیتى است كه اسلام به دوش پیروان خود مىگذارد، تا نهال خوبىها و راستىها ریشه گیرد، و باور شود، و علفهاى هرزه كژى و ناراستى بخشكد.
امر به معروف و نهى از منكر، در ردیف دیگر واجبات، مثل نماز و روزه نیست، بلكه نگهبان و پاسدار آنها است. چه آن كه اگر در جامعهاى گناه و ظلم پیدا شد، از هر سو به گناهكار ظالم حمله مىشود و آنها نمىتوانند در جو و محیط اسلامى، حدود و مرزهاى اسلام را بشكنند، و برنامههاى آن را زیر پا نهند و احساسات پاك مردم را جریحهدار كنند، این محدودیت، رفته رفته آنها را تربیت خواهد كرد تا جایى كه به حقیقت رسند، و یا اگر سنگدلى و گمراهى آنها به اندازهاى قوى باشد كه تربیت اصیل و انسان پرور اسلام در آنها كارگر نشود، لااقل مزاحم ترقى و پیشرفت دیگران نمىتوان شد. و این خود، بزرگترین فائده و توفیق است .
امر به معروف در دو مرحله: ابتدایی و عالی
دانستیم امر به معروف و نهى از منكر، وظیفه هر فرد مسلمان است، و اختصاص به گروه ویژهاى ندارد.
ولى با در نظر گرفتن دیگر آیات قرآن، معلوم مىشود كه این دو فریضه بزرگ در دو مرحله باید اجرا شود:
مرحله ابتدایى: نیاز به تخصص و تبحر ندارد. همه پس از دانستن شرایط ساده آن، باید به این وظیفه اقدام كنند. همانطور كه خواندن نماز و انجام سایر عبادتها و وظایف، چنین است و براى همه در هر درجه و مقامى كه باشند، ضرورى است. مثلا مىدانیم كه شراب و قمار در اسلام به شدت ممنوع و حرام است. اگر كسى آلوده به این دو گناه شد، باید دوستانه به او تذكر داد و از رفتار ناشایست او اظهار ناراحتى و تنفر كرد و در صورت لزوم، ترك معاشرت و دوستى نمود.
این كار از عهده همه بر مىآید، و نیاز به دانستن زیانهاى الكل بر روى اعضاء بدن، و تشریح پزشكى آن و ضررهاى اقتصادى، اجتماعى، روانى قمار، و بحثهاى فنى و علمى در این زمینهها نیست و همچنین سخنورى و فن بحث و مناظره نیز نمىخواهد. یا اگر در ماه رمضان، روزهخوارى را دیدیم، باید با دلسوزى و بدون هیچگونه ترسى، نهى از منكر كنیم . چنین نیست كه بگذاریم و بگذریم هیچ مسوؤلیتى نداشته باشیم و بگوییم انشاءالله امام زمان تشریف مىآورد و كارها را درست مىكند!
بدیهى است، آن كس در ركاب امام قائم(علیهالسلام) پیكار تواند كرد كه هر روز در راه پیشرفت اسلام و به ثمر رساندن هدفها و برنامههاى آن، پیكار و مجاهدت كرده باشد.
البته امام خواهد آمد، و اصلاح جهانى خواهد كرد ولى از ما هم بازخواست مىكند، چرا نهى از منكر نكردى، مگر قرآن براى تو وظیفه معلوم نكرده بود؟
مرحله عالى: در این مرحله باید عدهاى از مسلمانان كه شعله فروزان ایمان و عشق به خدا در سینههاشان مىفروزد، به سلاح دین و دانش زمان مجهز شوند تا بتوانند در برابر مخالفین بایستند، و اشكالها و مغالطههاى آنها را پاسخ گویند.
بدیهى است این گروه، باید اسلام را آنگونه كه هست بشناسند و در متون دین صاحبنظر شوند و از روانشناسى و جامعه شناسى و دانستنىهاى لازم دیگر، به طور كافى بهره داشته باشند و داراى گفتارى شیرین و پر شور باشند تا بتوانند مردم را به نیكى و انسانیت دعوت كنند.
امر به معروف و نهى از منكر را، در مقیاس جهانى و علمى بگسترانند، و از عهده بحث با مخالفت و دشمن بر آیند.
این معنى را مىتوان از آیه دیگر قرآن استفاده كرد: باید از شما، گروهى در كار دعوت مردم به سوى خوبىها باشند؛ آنان را به كارهاى نیك و شناخته شده فرمان دهند، و از كارهاى زشت و ناپسند بازدارند اینان رستگارند.
همین گروه باید بهترین و مؤثرترین راهها را براى امر به معروف و نهى از منكر، بیابند و با در نظر گرفتن شرایط زمان و مكان، نیازها و مشكلات، طرحهاى اساسى و دقیق بریزند تا از نیروى كمتر، حداكثر استفاده بشود.
پس دریافتیم كه واژه انتظار را نمىتوان بهانه سستى و خمودى خویش قرار داد، و وجدان مذهبى خود را با نام آن آرام، و از كوشش و پیكار در راه دین شانه خالى كرد.
امام صادق(علیهالسلام) منتظر راستین را همچون پیكار كننده در راه خدا مىداند كه در خون خویش غوطهور باشد.
بدیهى است، آن كس در ركاب امام قائم(علیهالسلام) پیكار تواند كرد كه هر روز در راه پیشرفت اسلام و به ثمر رساندن هدفها و برنامههاى آن، پیكار و مجاهدت كرده باشد.
توصیه آیة الله بهجت(ره) : چگونه امام زمان(عج)
را ببینیم؟
آیة الله العظمى بهجت(ره) در پاسخ به سؤال یكى از مسئولین حزب الله در مورد چگونگى امكان تشرف به محضر مقدس حضرت بقیة الله اعظم فرمود: راه رسیدن به حضرت، یاد دائم آن بزرگوار است، یاد دائم و عدم غفلت لحظهاى از آن حضرت، آدمى را به محضر آن حضرت مىرساند. یاد دائم حضرت، كار مشكلى نیست حتى از تنفس فیزیكى بدن نیز آسانتر است. ولى همت مىخواهد. انسان عاشق حضرت، پس از توجه دائم همانند رسیدن به بلوغ، خود را طورى دیگر مىیابد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
