هیچ کس تا به حال نگفته که برنامه های نظامی ایران باید در دستور کار مذاکرات هسته ای قرار گیرد. این توافق تصریح می کند که ظرف مدت شش ماه، ایران و شش کشور یاد شده، باید قرارداد هسته ای جامعی را تنظیم و منعقد کنند که به لغو تمامی تحریم ها علیه جمهوری اسلامی منجر شود.
گروه بین الملل - سخنان اخیر آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا در مورد روند توافقات ایران و 5+1 حاوی نکات قابل توجهی است که در این گزارش به متن سخنان او و نکات قابل توجه مرتبط با مذاکرات می پردازیم.
به گزارش بولتن نیوز، نکته اول در مورد توافق این است که دولت آمریکا به دنبال آن است تا بهرنحو این توافق انجام شود
نکته دوم این است که آقای الن ایر به عنوان سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا، یکی از مقامات ذیصلاح آمریکایی برای اظهار نظر در این موارد است و لذا تحلیل سخنان وی می تواند در جهت روشن شدن مواضع آمریکا مورد استفاده تحلیلگران قرار گیرد.
نکته سوم اینکه اینگونه مصاحبه ها، مواضع مقامات و دولت آمریکا را روشن می کند و چارچوب و مسیر مذاکرات از نگاه آنها را مشخص خواهد کرد.
مقامات ایالات متحده می گویند این کشور باید، از فرصت طلایی موجود برای رسیدن به توافق هسته ای نهایی با ایران استفاده کنند.
آلن ایر در گفت وگو با دالگا خاتین اوغلو از خبرگزاری «ترند نیوز» جمهوری آذربایجان در باکو که در تاریخ 5 ژوئن 2014 منتشر شد، گفت: هنوز برخی اقدامات جدی برای دستیابی به توافق هسته ای جامع با ایران باقی مانده که باید انجام شود.
آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه ایالات متحده روز 4 ژوئن به ترند افزود: " قرارداد شش ماهۀ موقت، البته گام مهمی بوده است. اما این اقدام تازه گام اول این راه است و نشان می دهد که تمام طرف های درگیر، با جدیت و بر اساس مفاد توافق موقت، سرگرم انجام تعهدات خود هستند".
او در ادامه اشاره کرد که تنها نکتۀ مهم این است که قبل از به پایان رسیدن شش ماه مهلت تعیین شده (20 ژوئیه) دو طرف به یک توافق جامع برسند .
لازم به ذکر است که در نوامبر سال 2013، ایران و 5 +1 (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل - آمریکا، چین، روسیه، فرانسه و انگلستان - به اضافه آلمان) توافق هسته ای موقتی را در ژنو امضا کردند که از 20 ژانویه اجرایی شده است. این توافق یا (طرح مشترک اقدام) تصریح می کند که ظرف مدت شش ماه، ایران و شش کشور یاد شده، باید قرارداد هسته ای جامعی را تنظیم و منعقد کنند که به لغو تمامی تحریم ها علیه جمهوری اسلامی منجر شود.
آلن ایر تاکید کرد : " همانطور که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در وست پوینت بریتانیا گفت: برای اولین بار طی دهه گذشته ما شانس رسیدن به توافقی مهم با ایران را به دست آورده ایم . اما هنوز هم برخی اقدامات مهم و جدی باید صورت گیرد تا به این هدف برسیم. "
وی در پاسخ به سوالی در مورد تحقق انتظارات جامعه جهانی از ایران در چارچوب این قرارداد موقت، گفت که تمام طرف های درگیر با جدیت سرگرم انجام تعهدات خود هستند و این نشانۀ خوبی است.
ایر تشریح کرد:اما به هیچ وجه نباید تصور کنیم که رسیدن به یک توافق جامع کار آسانی است. ایران باید برای جلب اعتماد جامعه جهانی در مورد ماهیت برنامه هسته ای خود، تصمیم های دشواری بگیرد."
او اضافه کرد: " هدف ما این است که از ساخت بمب اتمی ایران جلوگیری کنیم و تهران همواره می گوید که قصد ساخت چنین بمبی را ندارد، بنابراین من امیدوارم و فکر می کنم می توانیم تا 20 ژوئیه به توافق جامع برسیم " .
این سخنگو همچنین تاکید کرد که واشنگتن تمام تلاش خود را برای رسیدن به این توافق بکار می گیرد.
وی در مورد احتمال رسیدن به یک توافق جدید در مذاکرات آتی اظهار داشت: می گویند؛ انسان با امید زنده است. هدف ما این است که قبل از پایان مهلت شش ماهه، به یک توافق جدید برسیم. اما، می بینید که گفتگو ها در آخرین دور مذاکرات وین چندان پر بار نبوده است.
ایر همچنین اشاره کرد که هنوز فاصله زیادی بین مواضع دو طرف وجود دارد و نسبت به از دست رفتن زمان ابراز نگرانی کرد.
او گفت که هم در داخل ایران و هم در ایالات متحده کسانی وجود دارند که حامی و یا منتقد هر گونه توافق جامع هستند.
او همچنین اظهار داشت که در صورت رسیدن به توافقی جامع که در خدمت اهداف آمریکا باشد و اجازۀ ساخت سلاح اتمی را به ایران ندهد، دولت آمریکا می تواند منتقدان خود را راضی کند.
این مقام مسئول تاکید کرد که هدف ایالات متحده این است که تمامی طرفین درگیر، با رعایت احترام متقابل و حفظ ارادۀ مثبت، این مذاکرات دشوار را با جدیت دنبال کنند، و تا قبل از 20 ماه ژوئیه به یک توافق جامع دست یابند.
ایر ضمن تاکید بر اظهارات اخیر اوباما، که شانس موفقیت را بسیار اندک دانسته، اضافه کرد که "برای اولین بار طی یک دهه گذشته، ما شانس رسیدن به یک توافق مهم با ایران را به دست آورده ایم و باید از این فرصت مغتنم به خوبی استفاده کنیم. "
تهران و شش قدرت جهانی تاکنون سرگرم بحث پیرامون راه هایی برای برون رفت از اختلافات بوده اند و تهیه پیش نویس معامله نهایی در مورد برنامه بحث برانگیز هسته ای تهران را آغاز کرده اند.
دو طرف آخرین دور مذاکرات هسته ای در سطح مقامات ارشد را در 16 ماه مه و در وین، پایتخت اتریش ، بدون هیچ نتیجه ای به پایان رسانده اند و به همین دلیل در اواخر ماه مه و پس از این مذاکرات ناموفق، نشستی فوق العاده و غیر رسمی در استانبول برگزار کردند.
ایالات متحده و متحدان غربی اش، از این نگرانند که مبادا ایران سرگرم توسعه سلاح های هسته ای باشد، ادعایی که ایران همواره آن را رد کرده است. جمهوری اسلامی مکرر اعلام کرده که به دنبال توسعه سلاح های هسته ای نیست، و قصد دارد از انرژی هسته ای تنها برای تحقیقات پزشکی و تولید انرژی برق استفاده کند.
برنامه موشکی ایران
مقامات ارشد ایران بارها اعلام کرده اند که هیچگاه بر سر موضوع سیستم دفاعی و توان موشکی این کشور ، با گروه 1+5 مذاکره نخواهند کرد.
آلن ایر نیز توضیح داد که برنامه دفاع نظامی ایران در دستور کار مذاکرات هسته ای قرار ندارد.
وی گفت:" هیچ کس تا به حال نگفته که برنامه های نظامی ایران باید در دستور کار مذاکرات هسته ای قرار گیرد.
در همین حال عباس عراقچی ، مذاکره کننده ارشد هسته ای و معاون وزیر امور خارجه ایران در تاریخ 21 مه گفته که طرف مقابل اصرار دارد که موضوع موشک های ایران باید به دستور کار مذاکرات هسته ای اضافه شود.
ایر اما گفت که در متن توافق موقت آمده که " ممکن است چند مرحلۀ دیگر از جمله بحث پیرامون مسائل مختلفی مانند قطعنامه های شورای امنیت نیز بین مراحل اول و نهایی این توافقنامه گنجانده شود، تا در مورد آنها نیز نتایج مطلوبی به دست آید."
این سخنگو در پایان تاکید کرد که البته یکی از قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد "موشک هایی است که قادر به حمل کلاهک های اتمی هستند ."