اعدامشان کنید!

اولین بار نیست که بعد از اعلام رسمی افزایش قیمت فرآورده های سوختی ، آب و برق و... مسئولان دولتی قول نظارت و کنترل قیمت ها را به مردم می دهند و رسانه ها و تلویزیون هم مطابق قاعده هر سال با هدف نمایش همراهی با مردم، دوره می افتند و گزارش می گیرند از افزایش قیمت های غیر قانونی کالاها و خدمات.از ماست و پنیر گرفته تا کرایه تاکسی و بهای اجاره خانه! و جالبتر اینکه مطابق هر سال علی رغم این همه تاکید ، نظارت و مبارزه، باز قیمت ها خود را بالا می کشند و مردم عادت می کنند به قیمت های جدید! همانطور که عادت کرده اند به هوای آلوده ، رکود اقتصادی و بیکاری و...

در چرایی این گونه معضلات گفتنی ها بسیار است که البته باید اقتصاددانان، روان شناسان و جامعه شناسان به جای غرق شدن در واژه ها و مفاهیم انتزاعی به چنین موضوعات عملی و کاربردی نیز بپردازند و تحلیل کنند.که اگر می پرداختند امثال این قلم را وظیفه ای نبود برای نوشتن اشارات فرهنگی و عامیانه ذیل:

1-خدا رحمت کند آن کسی که افزایش قیمت ها را «تورم» نامیده است و با همین نامگذاری اسرار بسیاری را فاش کرده است.تورم یعنی باد کردن و ورم کردن.کسی تا حال دیده طبیبی ورم کسی را با تهدید ، فشار و زور فروکش کند و شفا دهد؟! تا منشا ورم شناخته نشود و رفع نگردد، باد ورم خالی نمی شود! کاش آنها که باید، بدانند که با سازمان تعزیرات ، بازرسی و حتی ارتش و سپاه و... هم باد تورم اقتصادی خالی شدنی نیست!

2-وقتی دستمزد کارگران و حامل های انرژی به شکل رسمی افزایش یابد، به تبع آن هزینه های حمل و نقل و مواد اولیه و... هم به طور زنجیره ای افزایش خواهد یافت و قیمت تمام شده محصول را برای تولید کننده بالا خواهد برد.تولید کننده بدبخت چطور می تواند قیمت فروش محصول خود را افزایش ندهد؟! وقتی تلویزیون از تولیدکننده و کارخانه داری که برای بقای اقتصادی خود مجبور به افزایش قیمت (و لو غیرقانونی) محصولاتش شده، مچ گیری می کند و تصویرش را شطرنجی می کند و تصور یک خائن وطن فروش را در ذهن مخاطب القا می کند، نباید دیگر آه و فغان کرد برای ورشکستگی واحدهای تولیدی و رونق دلالی در اقتصاد ایران!

3-به نظر می رسد روی کار آمدن دولتها و گرایشات سیاسی مختلف تاثیر شگرفی(مثبت یا منفی) در تحولات اقتصاد ایران نداشته است.چرا که اقتصاد ما بیشتر انفعالی بوده و از عوامل متعدد بسیاری در حوزه داخلی و خارجی تاثیر پذیرفته است.شاید نداشتن «مدل و نظریه اقتصادی» با معیارهای بومی یکی از مهمترین دلایل ناکارامدی اقتصاد ما باشد.اقتصاد ناکارآمد سرانجام به اقتصاد انفعالی می انجامد.البته هستند کسانی که معتقدند «اقتصاد اسلامی» مجموعه ای مدون و کامل است و ریشه مشکلات فعلی ما فاصله گرفتن از اصول اقتصاد اسلامی است.در مقابل کسانی هم هستند که باور دارند موضوع «اقتصاد اسلامی» هنوز به صورت کامل تئوریزه ، دقیق و منطبق بر نیازها و شرایط جهان امروز تدوین نشده است و بنابراین برای پیشرفت و توسعه اقتصادی باید به همان مسیر طی شده جهان و تمدن غرب اعتماد کنیم و قدم برداریم.این تحیر و تردید در مقام نظر به تناقض در مقام عمل منتهی می شود.خدا حفظش کند صاحب منصبی روحانی در دولت قبل را که بالای منبر گفت:«خدا را شاکرم که بالاخره یک ذره به حکومت مولا علی(ع) نزدیک شدیم و توانستیم یارانه را همچون سهم بیت المال بین فقیر و غنی به طور مساوی تقسیم کنیم!» و خدا عمرش افزون کند مرجع تقلیدی را که چندی پیش دولت را به قطع یارانه ثروتمندان توصیه نمودند! و خدا به قبرش نور ببارد استاد مطهری را که «اقتصاد امروز» را از پیشامدهای زمانه می دانست و از طلاب می خواست اقتصاد را به عنوان یک موضوع جدید بشناسند و سپس در آن تفقه کنند!

4- اینها می گویند آنها در هشت سال گذشته اقتصاد ایران را ویران کردند! آنها هم می گویند اینها کاربلد نیستند و تیشه به ریشه اقتصاد می زنند! دیگران هم چهار سال بعد یا هشت سال بعد خواهند گفت...

سیاست زدگی و عدم صداقت با مردم از آفات اقتصاد امروز ما است. اقتصادداني با هزار دليل و نمودار و ارقام خبر از پيشرفت و رشد اقتصادي مي‌دهد و همان روز و همان ساعت، اقتصادداني ديگر باز با تکيه بر همان نمودارها و فرمولها رکود اقتصادي و عقب ماندگي کشور را اثبات مي‌کند.

مردم کدام را بپذيرند؟! سرمايه گذار و صنعتگر ما با تکيه بر کدام نظريات و پيش بيني‌ها تصميم اقتصادي بگيرد؟! ريشه اين تناقضات از برکه آلوده‌اي به نام «سياست زدگي» آب مي‌خورد! آنها که ایستادن مردم در صف عابر بانک برای دریافت یارانه را گداپروری می دیدند، بر صف های عریض و طویل سبد کالا و حواشی دردناکش به راحتی چشم بستند! مثل همانها که امروز به مذاکرات وزیر خارجه با طرف آمریکایی بی رحمانه می تازند و به راحتی چشم بسته بودند به چراغ سبزهای دولت قبل برای مذاکره با آمریکا!

5-دهه هفتاد بود و اوج فضای هیجانی و رسانه ای برای مبارزه با احتکار و گرانفروشی.تلویزیون انبار محتکری را نشان می داد که پر بود از روغن نباتی و برنج خارجی.من نوجوان آتشی و پدر بزرگ سرد و گرم چشیده ام همنظر بودیم که اگر چند نفری از این طایفه محتکر را اعدام کنند، همه مشکلات اقتصادی کشور حل می شود.باید پذیرفت که اقتضای زمانه، رسانه ها و نخبگان جامعه، مردم ما را بسیار ساده اندیش بار آورده اند.حوصله تعمق نداریم و امور پیچیده را خیلی ساده تفسیر می کنیم.برای همین، هنوز هم وعده ارزانی و معجزه های یک شبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در جامعه ما رای آور است! در چنین فضایی بیماری اقتصادی هیچ وقت به درستی شناخته و درمان نمی شود.