موسیقی حلال و حرام از دیدگاه امام خامنه ای

به گزارش وبلاگستان بولتن نیوز، نویسنده وبلاگ مداحی نوشت:

ببینید؛ در مورد موسیقى دو حرف وجود دارد:
یکى این که ببینیم اساساً مشخّصه‌هاى موسیقى حلال و حرام چیست و دیگر این که بیاییم در مصداق، مرزهایى را مشخّص کنیم تا به‌قول شما، جوانان بدانند که این یکى حرام و این یکى حلال است.
البته این دومى کارآسانى نیست. کار دشوارى است که انسان از این اجراهاى موسیقى‌هاى گوناگون – موسیقى خارجى، موسیقى ایرانى هم با انواع و اقسامش؛ با کلام، بى‌کلام – بخواهد یکى‌یکى اینها را مشخّص کند؛ اما مشخّصه‌هاى کلّى‌اى دارد که آن‌را مى‌شود گفت. البته من هم در جاهایى به بعضى از اشخاصى که دست‌اندرکار بودند، آنچه را که مى‌توانستم و مى‌دانستم، گفته‌ام؛ حالا هم مختصرى براى شما عرض مى‌کنم.

ببینید:

موسیقى‌اى که انسان را به بیکارگى و ابتذال و بى‌حالى و واخوردگى از واقعیتهاى زندگى و امثال اینها بکشاند، موسیقىِ حلال نیست؛ موسیقىِ حرام است.

موسیقى چنانچه انسان را از معنویت، از خدا و از ذکر غافل کند، حرام است.
موسیقى‌اى که انسان را به گناه و شهوترانى تشویق کند، حرام است؛ از نظر اسلام این است.

موسیقى اگر این خصوصیات مضر و موجب حرمت را نداشته باشد، البته آن‌ وقت حرام نیست. اینهایى را که من گفتم، بعضیش در موسیقى بى‌کلام و در سازهاست؛ بعضى هم حتّى در کلمات است. یعنى ممکن است فرضاً یک موسیقى ساده بى‌ضررى را اجرا کنند، لیکن شعرى که در این موسیقى خوانده مى‌شود، شعرِ گمراه کننده‌اى باشد؛ شعرِ تشویق کننده به بى‌بندوبارى، به ولنگارى، به شهوترانى، به غفلت و این‌طور چیزها باشد؛ آن وقت حرام مى‌شود. بنابراین، آن چیزى که شاخص حرمت و حلیّت در موسیقى است و نظر شریف امام هم در اواخر حیات مبارکشان – که آن نظریه را در باب موسیقى دادند – به همین مطلب بود، این است. موسیقى لهوى داریم. ممکن است موسیقى – به اصطلاح فقهى‌اش – موسیقى لهوى باشد. «لهو» یعنى غفلت، یعنى دور شدن از ذکر خدا، دور شدن از معنویت، دور شدن از واقعیتهاى زندگى، دور شدن از کار و تلاش و فرو غلتیدن در ابتذال و بى‌بندوبارى. این موسیقى مى‌شود حرام. اگر این با کیفیّت اجرا حاصل شود، اگر با کلام حاصل شود؛ فرقى نمى‌کند.

آن موسیقى‌اى که منادیان دین و شرع همیشه در دوره‌هاى گذشته با آن مقابله مى‌کردند و مى‌گفتند حرام است، همان موسیقى سنّتى ایرانى خودمان است که به شکل حرامى در دربارهاى سلاطین، در نزد افراد بى‌بندوبار، در نزد افرادى که به شهوات تمایل داشتند و خوض در شهوات مى‌کردند، اجرا مى‌شده است

شما مى‌گویید زبان بین‌المللى. آن موسیقى‌اى که به‌قول خود شما مرزها را درنوردیده و در جاهایى پخش شده، آیا لزوماً موسیقى خوبى است؟ صرف این که یک موسیقى از مرز فلان کشور خارج شد و توانست به مثلاً کشورهاى مختلف برود و یک عدّه طرفدار پیدا کند، مگر دلیل خوب بودن موسیقى است؟ نه؛ به هیچ وجه. ممکن است موسیقى‌اى باشد که به شهوترانى و تحرّکات و نشاطهاى شهوى جوانى تحریک مى‌کند؛ طبیعى است که یک مشت جوانى که غفلت زده هستند، از این موسیقى خوششان مى‌آید. هر جایى که در دنیا دستشان به این نوار بیفتد، از آن نوار استفاده مى‌کنند. این دلیل خوب بودن موسیقى نیست.

من نمى‌توانم به‌طور مطلق بگویم که موسیقى اصیل ایرانى، موسیقى حلال است؛ نه، این طور نیست.
بعضى خیال مى‌کنند که مرز موسیقى حلال و حرام، موسیقى سنّتى ایرانى و موسیقى غیرسنّتى است؛ نه، این‌طورى نیست.
آن موسیقى‌اى که منادیان دین و شرع همیشه در دوره‌هاى گذشته با آن مقابله مى‌کردند و مى‌گفتند حرام است، همان موسیقى سنّتى ایرانى خودمان است که به شکل حرامى در دربارهاى سلاطین، در نزد افراد بى‌بندوبار، در نزد افرادى که به شهوات تمایل داشتند و خوض در شهوات مى‌کردند، اجرا مى‌شده است. این همان موسیقى حرام است.

بنابراین، مرز موسیقى حرام و حلال، عبارت از ایرانى بودن، سنّتى بودن، قدیمى بودن، کلاسیک بودن، غربى بودن یا شرقى بودن نیست؛ مرز آن چیزى است که من عرض کردم. این ملاک را مى‌شود به‌دست شما بدهیم، اما این‌که آیا این نوار جزو کدامهاست، این را من نمى‌توانم مشخّص کنم.

بنابراین، مرز موسیقى حرام و حلال، عبارت از ایرانى بودن، سنّتى بودن، قدیمى بودن، کلاسیک بودن، غربى بودن یا شرقى بودن نیست؛ مرز آن چیزى است که من عرض کردم. این ملاک را مى‌شود به‌دست شما بدهیم، اما این‌که آیا این نوار جزو کدامهاست، این را من نمى‌توانم مشخّص کنم.

البته الان دستگاههایى هستند که ممیّزى مى‌کنند؛ اما من خیلى هم اطمینان ندارم که این ممیّزیها صددرصد درست باشد. گاهى مى‌آیند به ما مى‌گویند که یک نوار بسیار بد یا مبتذلى را به‌صورت مجاز پخش مى‌کنند؛ گاهى هم ممکن است عکس این اتّفاق بیفتد. من الان نمى‌دانم واقعاً این ممیّزیها چقدر از روى واقع‌بینى و ضابطه‌مندى انجام مى‌گیرد؛ اما آن چیزى که من مى‌توانم به شما به‌عنوان یک جوان خوب و به عنوان کسى که مثل فرزندان خودم هستید به‌عنوان نصیحت و نظر خودم بگویم، این‌است که عرض کردم.

به نظرم مى‌رسد که موسیقى مى‌تواند گمراه کننده باشد، مى‌تواند انسان را به شهوات دچار کند، مى‌تواند انسان را غرق در ابتذال و فساد و پستى کند؛ مى‌تواند هم این نباشد و مى‌تواند عکس این باشد. مرز حلال و حرام این‌جاست. من امیدوارم که شما جوانان با این زادِ تقوا بتوانید وارد میدان شوید و تولیدهایى داشته باشید که به معناى حقیقى کلمه هم خصوصیات موسیقى خوب و بلیغ را داشته باشد و به معناى حقیقى تأثیرگذار مثبت باشد و حقیقتاً جوانان و روحها را به صفا و به معنویت و به حقیقت رهنمون کند.