دغدغه ها و چالش های تامین اجتماعی در سالی که گذشت

گروه اقتصادی-سازمان تامین اجتماعی، در کنار دغدغه های بسیاری که برای حل مشکلات مدیریتی و مالی، تحت پوشش قرار دادن بیمه شدگان، هزینه های درمان،افزایش حقوق مستمری بگیران، تامین مالی هزینه های روبه افزایش سازمان، دریافت طلب از دولت و... دارد، در سال 1392 با مشکلات و حاشیه های متفاوتی نیز مواجه شد که سایه خود را بر این سازمان مهم و اثرگذار بیمه ای کشور گذاشته است. 

به گزارش بولتن نیوز، این سازمان در سال92 با موضوعات حاشیه ای و سیاسی و مالی فراوانی از جمله انتقاد به عملکرد سعید مرتضوی، گزارش تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی، عملکرد بابک زنجانی، برخی قراردادها و مسائل مالی، انتقاد به عملکرد مدیریت این سازمان در دولت احمدی نژاد، پرداخت هدایا و پول هایی به مدیران، کارشناسان و برخی نمایندگان و... مواجه بود. 

 

اما نیروهای زحمت کش و مدیرانی فداکار این سازمان و میلیون ها بیمه شده تامین اجتماعی، در کنار این حاشیه های رسانه ای و سیاسی، تلاش خود را به کار گرفتند تا در دولت تدبیر و امید، برنامه اصلاح ساختار و ساماندهی مالی و اقتصادی و مدیریتی سازمان را در دستور کار قرار دهند. 

خوشبختانه با روی کار آمدن دولت آقای روحانی، و انتخاب آقای دکتر نوربخش به ریاست سازمان، به تدریج حاشیه های سازمان کاهش یافت و مسائل اساسی برای احیای ساختار مدیریتی سازمان و مسائل عمده آن مورد توجه قرار گرفت. 

دکتر نوربخش، موضوعات عمده ای مانند افزایش حداقل 18درصدی حقوق مستمری‌بگیران‌در سال93، بازنگری در پرداخت حقوق مدیران، و نیاز به کمک دولت و کارفرمایان و بیمه شده ها برای تامین مالی برنامه های سازمان را مطرح و تاکید کرده که اقدامات مختلفی که مورد نظر مسوولان نظام و مردم است نیازمند تامین مالی و دریافت طلب های سازمان تامین اجتماعی از دولت و سایر نهادهاست. 

همچنین برخی پرداخت ها و هزینه ها نیز باید اصلاح شود تا به تدریج هزینه ها  و درآمدها به روند تعادلی مورد انتظار نزدیک شود و منابع سازمان برای نسل های آینده به سمت سرمایه گذاری و سودآوری هدایت شود. 

به گفته رئیس سازمان تامین اجتماعی، کاهش 1 درصدی پرداخت از جیب مردم مستلزم تزریق اعتبار 450 میلیارد تومان است. 

همچنین یکسان‌سازی حقوق مستمری‌بگیران مستلزم تامین بارمالی آن توسط دولت است و در حال حاضر 2 میلیون کارگر ساختمانی، پشت نوبت پوشش توسط تامین اجتماعی هستند که 900 میلیارد تومان پول نیاز دارد. طبق تبصره بودجه 92 باید 200 هزار کارگر ساختمانی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار می‌گرفتند، اما تا شهریور ماه سال جاری هیچ مبلغی از طرف خزانه و سازمان امور مالی به سازمان پرداخت نشد.

یکسان‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران و تقاضای بازنگری در پرداخت حقوق مدیران نیز در دستور کار قرار گرفته و رئیس سازمان معتقد است که سازمان تامین اجتماعی دارای 240 بنگاه اقتصادی است، باید حق‌الزحمه مدیرانش نیز متناسب با حجم فعالیت یک بنگاه باشد و با توجه به عرف، پرداخت شود.

دولت دهم با 60 هزار میلیارد بدهی به صندوق‌های بیمه‌ای از جمله سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی، این وضعیت را به دولت جدید منتقل کرد که 56 هزار میلیارد تومان بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی بود.

در سه ماهه آغاز به کار دولت جدید، 1300 میلیارد تومان از مطالبات سازمان تامین اجتماعی پرداخت شده و در سال 92 نیز 15 هزار میلیارد تومان بدهی جدید برای سازمان تامین اجتماعی ایجاد می‌شود. 

نوربخش تاکید کرده که هیچ‌گونه مبلغی از ردیف شمول و غیرشمول این سازمان به جز در مورد بیمه‌شدگان هزینه شود، این ردیف غیرشمول حتی نباید برای هیات مدیره و هیات امنا استفاده شود.

همچنین مکانیسم تعیین تعرفه‌ها پس از 18 سال در جلسه شورای عالی بیمه مصوب شد و این موضوع نشان دهنده هماهنگی وزارت رفاه و بهداشت در دولت جدید است.

مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به سرنوشت استخدام 500 نفری در سازمان تامین اجتماعی، گفت: استخدام 500 نفری در این سازمان طی مصوبه هیات امنا بود، اما روش استخدام در تامین اجتماعی باید از طریق امتحان و روش گزینشی صورت گیرد، اما در ارتباط با این موضوع، شکل ظاهری‌اش قانونی بوده است.

آمار بیمه‌شدگان اجباری رو به کاهش و آمار بیمه‌شدگان توافقی رو به افزایش است و به صورت کلی آمار بیمه‌شدگان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی دارای روندی رو به رشد است و این موضوع نشان دهنده بالا رفتن آمار بیکاری در کشور است و تامین هزینه های آن نیز نیازمند حمایت بیشتر دولت است. 

راه اندازی دیتاسنتر سازمان و پرداخت طلب داروخانه ها که تااسفند 91 پرداخت شده بود نیز در سال 92 انجام شد. رایگان شدن داروهای بیماران خاص و 170 قلم دارو که تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی درآمده و مزایا برای بیماران دیالیزی، هموفیلی و کلیوی، معاف کردن فرزندان سوم از پرداخت سرانه و نیز قرار گرفتن سازمان تامین اجتماعی به عنوان عضو هیات رییسه شورای بین‌المللی تامین اجتماعی از دیگر اقدامات این سازمان بوده است.

اما این همه تعهد و هزینه که برای سازمان تامین اجتماعی وجود دارد باعث کسری بودجه 5000 میلیارد تومانی تامین اجتماعی در سال جاری شده است. جالب این است که بودجه سازمان تامین اجتماعی در مرداد ماه سال جاری به تصویب رسید که برای سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان بزرگ، یک مشکل است.

یکی از دغدغه های اصلی جامعه کارگری و بیمه شدگان تامین اجتماعی، موضوع انتقال بخش درمان سازمان تامین اجتماعی به وزارت بهداشت و درمان است تا از پوشش وزارت رفاه خارج و به وزارت بهداشت و درمان منتقل شود. 

اگر چه برخی کارشناسان این اقدام را در راستای موضوع بیمه و بهداشت و درمان، مثبت ارزیابی کرده  اما در مقابل، بسیاری از  فعالان کارگری، این موضوع را باعث پیچیده تر شدن و افزایش مشکلات سازمان تامین اجتماعی ارزیابی کرده اند. 

تشکل‌های جامعه کارگری کشور در نامه ای به رهبر معظم انقلاب در خصوص طرح ادغام بخش درمان تأمین اجتماعی در وزارت بهداشت اعلام کرده اند :

 

تعدادی از تشکل‌های کارگری کشور در نامه‌ای خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی، خواستار جلوگیری از واگذاری بخش درمان سازمان تأمین اجتماعی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شدند.

متن کامل این نامه و اسامی امضاء‌کنندگان به این شرح است:

«محضر مبارک مقام عظمای ولایت

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای

سلام علیکم؛

رهبر معظم و معزز جمهوری اسلامی ایران استحضار دارند که اموال، سرمایه‌ها، املاک، منابع و درآمدهای سازمان تأمین‌اجتماعی نتیجه دسترنج چند نسل کارگران می‌باشد که ماحاصل عرق جبین خویش را در سال‌های دور به ودیعت و امانت نزد این سازمان قرار داده و خشت روی خشت گذاشته‌اند و بیمارستان، درمانگاه، شعبه و شرکت سرمایه‌گذاری ساخته‌اند تا بتوانند نسل خویش و نسل‌های آینده خود را از نظر سلامت و درمان، معیشت و... تأمین نمایند.

خاطر عالی مستحضر است که رژیم سابق بخش درمان سازمان تأمین‌اجتماعی که پاره تن او بود را از این پیکره جدا ساخت و پس از انقلاب در زمان زعامت حضرتعالی این دست‌اندازی اصلاح گردید و بخش درمان سازمان به جایگاه اصلی خود بازگشت (قانون الزام مصوب سال 1368) و در واقع یکپارچگی سازمان تأمین‌اجتماعی در بخش درمان و بیمه بازنشستگی یکی از ثمرات، مواهب و عطایای انقلاب و جمهوری اسلامی ایران بود. متأسفانه چندی است که عده‌ای به‌دنبال این هستند که این میوه انقلاب را از سر سفره کارگران بردارند و کام ما زحمتکشان و تلاشگران عرصه تولید را تلخ نمایند.

رهبرگرامی و فرزانه انقلاب؛

وقتی که وزارتخانه‌های مختلف از محل بودجه و منابع دولتی دارای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اختصاصی هستند چرا نبایستی کارگران بتوانند از بیمارستان‌هایی که با پول خودشان و بدون بودجه و کمک دولتی ساخته‌اند و حتی برای ساخت آنها عوارض تعرفه و حقوق دولتی نیز پرداخته‌اند، برخوردار باشند؟ مضافاً اینکه حسب اصول و سیاست‌های کلی نظام اصل 44 قانون اساسی ابلاغی آن مقام عالی، موضوع درمان یک امر «غیر حاکمیتی» قلمداد شده و از امور «تصدی‌گری و اجرایی» است که بایستی به مردم واگذار شود و مشخص نیست چرا عده‌ای در دولت و مجلس به‌دنبال این هستند که بر خلاف منویات جنابعالی عمل نموده و درمان سازمان تأمین‌اجتماعی که متعلق به نیمی از مردم است، را دولتی نمایند. وقتی حضرتعالی بارها تأکید می‌فرمایید که بایستی کارها را به مردم واگذار کرد و اخیراً نیز در ارتباط با اصول و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی تأکید و تصریح فرموده‌اید که بایستی کار مردم را به مردم واگذار کرد، چرا عده‌ای می‌خواهند کار درمان کارگران را از دست کارگران خارج و آن را دولتی کنند.

رهبر ارجمند گرانمایه؛

ما صاحبان واقعی سازمان تأمین‌اجتماعی که ذی‌نفعان اصلی آن محسوب می‌شویم، دیگر خسته شده‌ایم از اینکه یک روز سازمان ما را در وزارت بهداری (قبل از انقلاب) و یک روز در وزارت بهداری و بهزیستی، یک روز در وزارت کار، یک روز در وزارت رفاه و تأمین‌اجتماعی و یک روز در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادغام و رفت و برگشت نمایند و حالا که مدّتی است به جایگاه اصلی خود بازگشته، مجدداً دستخوش ادغام بسازند و باز روز از نو و روزی از نو. فلذا از محضر آن مقام عالی استدعا داریم که اجازه ندهید با حق‌الناس و با امانت ما این‌قدر بازی شود و آن را دست به دست بچرخانند. از شما استمداد می‌طلبیم که به دولتی‌ها و مجلسیان محترم بفرمایید اگر می‌خواهند یا می‌توانند، به اصلاح و ادغام ساختارهای دولتی بپردازند و دست از سر املاک، سرمایه‌ها و اموال ما بردارند.

ولی امر مسلمین؛

آیا شما و مردم در حال حاضر از اوضاع بهداشت، پیشگیری، درمان، جمعیت، دارو، غذا، آموزش پزشکی و... کشور در بخش دولتی رضایت دارید؟ و آیا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توانسته است تمامی انتظارات و توقعات رهبری معظم و مردم را پاسخ گوید که حالا به‌دنبال گرفتن حوزه رفاه اجتماعی (بیمه‌های درمان و بازنشستگی، سازمان بهزیستی و...) افتاده است؟ آیا در حال حاضر هیچ مطالبه اجابت نشده‌ای از رهبر معظم در حوزه بهداشت، درمان، پیشگیری جمعیت، آموزش پزشکی و... وجود ندارد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تمامی وظایف وسیع و گسترده فعلی خود موفق و سرآمد بوده است که قرار است حوزه رفاه اجتماعی را نیز سر و سامان بدهد؟ آیا فقط مشکل درمان کشور با ادغام رفاه اجتماعی در وزارت بهداشت حل می‌شود؟ و اگر چنین است، مگر وضعیت درمان کشور طی سال‌های قبل از انقلاب و تا قبل از سال 1383 که وزارت رفاه و تأمین‌اجتماعی تشکیل شد، مطلوب و نمره‌اش بیست بوده که باز دوباره می‌خواهند به زمان قبل برگردند؟!

رهبر کریم و فرزانه انقلاب؛

فارغ از مباحث فوق، ما به دولت و مجلس کاری نداریم و دولت و مجلس شورای اسلامی هر تصمیمی می‌خواهند درخصوص منابع و اموال و املاک دولتی بگیرند و هر چند صباح یک‌بار آنها را ادغام و... کنند ولی استدعا می‌کنیم اجازه ندهید با حق‌الناس و مال کارگران مثل گوشت قربانی یا غنیمت رفتار کنند. هنوز جوهر اصول و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی خشک نشده است که شما در آن فرموده‌اید «اندازه دولت بایستی منطقی شود» ( بند6). چرا عده‌ای به خود اجازه می‌دهند به دنبال بزرگ کردن وزارتخانه خود و دولت باشند؟ وقتی شما فرمان داده‌اید که «شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا و...» (بند19) چرا عده‌ای به‌دنبال یک کاسه کردن تمامی امور رفاه اجتماعی و بیمه‌های اجتماعی و درمان در یک وزارتخانه‌اند و می‌خواهند وزارت بهداشت و درمان هم ناظر باشد و هم مجری، هم خریدار باشد و هم تولیدکننده، هم سیاستگذار باشد و هم مجری، هم آموزش بدهد و هم استاندارد تعیین کند و هم ارزیابی کند، هم مجوز واردات دارو و تجهیزات بدهد و هم مجوز راه‌اندازی مراکز درمانی، تشخیصی و دارویی بدهد و هم ناظر بر فعالیت‌های درمانی کشور باشد؟ و آیا این تمرکز زمینه‌ساز فساد نخواهد بود؟ وقتی که حضرتعالی در بند یک فرموده‌اید «به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی»آیا زمینه‌ای بهتر و مناسب‌تر از سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان یک تعاونی اجتماعی ملّی و فراگیر برای ایجاد مشارکت جمعی در جامعه می‌توان یافت؟ و چرا عده‌ای دارند بر خلاف منویات حضرتعالی عمل می‌کنند؟

«در پایان از پیشگاه آن رهبر حکیم استدعا داریم که اجازه ندهید عطیه‌ای را که نظام مقدّس جمهوری اسلامی ایران در زمان زعامت آن حضرت به کارگران اعطاء نمود را از ما بگیرند».

 

اولیاء علی بیگی؛ رئیس هیأت مدیره کانون عالی شورای اسلامی کار سراسر کشور

 

اکبر شوکت؛ رئیس هیأت‌مدیره کانون انجمنه‌ای صنفی کارگران ساختمانی ایران    

 

حسن صادقی؛ رئیس اتحادیه پیشکسوتان

 

علی اصغر بیات؛ رئیس کانون عالی بازنشستگان ایران

 

غلامرضا عباسی؛ رئیس هیأت مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگران »