گزارشی از 21 سال ناکامی‌ ایرانی ها در آسیا

بولتن نیوز/ گروه ورزش- دوازدهمین دوره مسابقات فوتبال لیگ قهرمانان آسیا درحالی از سه‌شنبه هفته جاری با نبرد دو تیم ایرانی استقلال و فولاد با رقیان عربی آغاز خواهد شد که فوتبال باشگاهی در قاره کهن وارد چهل و هفتمین سال فعالیت رسمی‌اش می‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، فوتبال باشگاهی در قاره آسیا در سال‌های اخیر دچار تحول بسیاری شده، ابتدا این رقابت‌ها از سال 1967 در قالب مسابقاتی با عنوان جام باشگاه‌های آسیا آغاز شد و در سال‌های بعدی جام در جام و سوپر جام به رقابت تیم‌های باشگاهی در این قاره اضافه شد تا در نهایت از سال 2003 به دو جام معتبر لیگ قهرمانان آسیا و AFC کاپ تبدیل شود.

از سال 2011 هم فوتبال باشگاهی آسیا با عنوان "لیگ حرفه‌ای فوتبال آسیا" پیگیری شد که باشگاه‌های هر کشور در صورت رعایت قوانین مدنظر AFC، تعداد سهمیه‌های خود را در این رقابت‌‎های افزایش می‌دهند که خوشبختانه امسال فوتبال ایران توانست 4 سهمیه کامل را برای حضور در مرحله گروهی این جام بدست آورد.

در مطلب زیر به تاریخچه فوتبال باشگاهی در قاره آسیا بصورت مختصر اشاره شده است:

تاریخچه مسابقات فوتبال باشگاهی در آسیا:

فوتبال باشگاهی در آسیا از سال 1967 در قالب مسابقاتی با عنوان جام باشگاه‌های آسیا آغاز شد، که هاپوئل رژیم اشغالگر قدس فاتح دو دوره نخست این رقابت‌ها شد. تاج (استقلال سابق) در سومین دوره این جام در دیدار نهایی 2 بر یک هاپوئل را شکست داد و نخستین تیم ایرانی لقب گرفت که این جام را بالای سر برده است. چهارمین دوره هم با قهرمان مکابی رژیم اشغالگر قدس به پایان رسید.

در حالیکه جام پنجم قرار بود با حضور تیم‌های رنجرز هنگ کنگ، تاج (استقلال) ایران، مکابی رژیم اشغالگر قدس، القادسیه کویت و هومنت من لبنان برگزار شود، با انصراف تیم‌های رنجرز، القادسیه و هومنت من به دلیل حضور نماینده رژیم اشغالگر قدس، مسابقات کنسل شد.

البته پس از لغو این دوره از مسابقات تا سال 1985 رقابت‌های فوتبال باشگاهی در قاره کهن برگزار نشد اما از سال 1985 این مسابقات در قاره آسیا مجددا آغاز شد که تیم "دوو رویالز" کره‌جنوبی با برتری 3 بر یک برابر الاهلی عربستان در دیدار نهایی این جام، نخستین قهرمان رقابت‌ها لقب گرفت.

طی 17 سال برگزاری این جام، کره جنوبی با 6 عنوان قهرمانی (سوون بلووینگز و پوهانگ استیلرز هر کدام 2 بار و دوو رویالز و ایلهواچونما هر کدام یک بار) عنوان پرافتخارترین کشور در این مسابقات را از آن خود کرد که سوون سامسونگ این کشور هم آخرین قهرمان جام باشگاه‌های آسیا لقب گرفت.

تیم‌های باشگاهی ایران با سه قهرمانی (استقلال دو بار و پاس یک بار)، ژاپن (یومیوری، فروکاوا و جوبیلوایواتا هرکدام یک بار)، رژیم اشغالگر قدس (هاپوئل 2 بار و مکابی یک بار) در رده‌های بعدی قرار دارند. تیم‌های باشگاهی عربستان (الهلال 2 بار) و تایلند (تای فارمرز بانک 2 بار) این جام را فتح کردند و تیم‌های باشگاهی لیائوبنگ چین و السد قطر نیز هرکدام یک مرتبه به قهرمانی این مسابقات دست یافته‌اند.

فارمرز بانک تایلند نخستین تیمی بود که دو مرتبه بصورت متوالی قهرمان این جام شد. تیم‌های پوهانگ استیلرز و سوون سامسونگ هم در دو سال پشت سر هم جام قهرمانی این مسابقات را بالای سر بردند.

1967: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس 2 - سالانگور مالزی یک

1969: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس یک - یانگزه کره‌جنوبی صفر

1970: تاج (استقلال) تهران 2 - هاپوئل رژیم اشغالگر قدس یک

1971: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس - الشورطه عراق (نماینده عراق حاضر به رویارویی با حریف رژیم اشغالگر قدس نشد تا مکابی به عنوان قهرمان معرفی شود)

1986: دوو رویالز کره‌جنوبی 3 - الاهلی عربستان یک

1987: فروکاوای ژاپن (دیدارهای نهایی در قالب یک گروه چهار تیمی برگزار شد)

1988: یومیوری ژاپن 3 - الهلال عربستان صفر (الهلال به دلیل اعتراض به برنامه‌ریزی جام ‌در بازی فینال شرکت نکرد)

1989: السد قطر 3 - الراشد عراق 3 (السد به دلیل گل‌های بیشتر در خانه حریف قهرمان شد)

1990: لیائونینگ چین 2 - نیسان ژاپن یک

1991: استقلال ایران 2 - لیائونینگ چین یک

1992: الهلال عربستان یک (4) - استقلال ایران یک (3)

1993: پاس ایران یک - الشباب عربستان صفر

1994: فارمرزبانک تایلند 2 - عمان کلوپ یک

1995: فارمرزبانک تایلند یک - العربی قطر صفر

1996: ایلهواچونما کره جنوبی یک - النصر عربستان صفر

1997: پوهانگ استیلرز کره جنوبی 2 - ایلهواچونما کره جنوبی یک

1998: پوهانگ استیلرز کره جنوبی صفر (6) - دالیان چین صفر (5)

1999: جوبیلوایواتا کره جنوبی 2 - استقلال ایران یک

2000: الهلال عربستان 3 - جوبیلوایواتا کره جنوبی 2

2001: سوون سامسونگ کره جنوبی یک - جوبیلو ایواتا کره جنوبی صفر

2002: سوون سامسونگ کره جنوبی صفر (4) - آنیانگ کره جنوبی صفر (2)

از سال 1990 رقابتی تحت عنوان جام در جام باشگاه‌های آسیا که تیم‌های قهرمان جام حذفی کشورهای این قاره اجازه حضور در این بازی‌ها را داشتند، آغاز شد. پرسپولیس تهران با برتری برابر المحرق بحرین فاتح نخستین دوره این مسابقات نام گرفت و الهلال عربستان در سال 2-2001 با شکست چونبوک موتورز آخرین عنوان قهرمانی این رقابت‌ها را از آن خود کرد.

در این جام که عمری 12 ساله داشت، عربستان با 6 قهرمان (الهلال (2 مرتبه)، القادسیه، النصر، الاتحاد و الشباب) سرآمد دیگر کشورهای آسیایی است، ژاپن با پنج قهرمانی (نیسان (2 مرتبه)، یوکوهاما، هیراتسوکا و شیمیزو) در رده دوم قرار دارد و پرسپولیس هم تنها عنوان قهرمانی فوتبال ایران در جام در جام آسیا را کسب کرده است.

نیسان ژاپن با دو بار قهرمانی متوالی در این جام رکوردار است و تیم الهلال عربستان هم در طی پنج سال دو بار قهرمان این جام شد که آخرین جام قهرمانی هم به این تیم عربستانی رسید.

1990-91: پرسپولیس ایران یک - المحرق بحرین صفر

1991-92: نیسان ژاپن 6 - النصر عربستان یک

1992-93: نیسان ژاپن 2 - پرسپولیس ایران یک

1993-94: القادسیه عربستان 6 - ساوث چینا 2

1994-95: یوکوهاما مارینوس ژاپن 2 - الشعب امارات یک

1995-96: بلمار هیراتسوکا ژاپن 2 - الطلبه عراق یک

1996-97: الهلال عربستان 3 - ناگویا گرامپوس ژاپن یک

1997-98: النصرعربستان یک - سوون سامسونگ کره‌جنوبی صفر

1998-99: الاتحاد عربستان 3 - چونام دراگونز کره‌جنوبی 2

1999-2000: شیمیزو ژاپن یک - الزورا عراق صفر

2000-1: الشباب عربستان 4 - دالیان چین 2

2001-2: الهلال عربستان 2 - جئونبوک هیوندای کره‌جنوبی یک

مسئولان برگزاری مسابقات فوتبال باشگاهی در قاره آسیا از سال 1995 طرح رقابتی تحت عنوان "سوپر جام باشگاه‌های آسیا" را اجرایی کردند و طی آن تیم‌های قهرمان جام باشگاه‌ها و جام در جام آسیا برابر هم به میدان می‌رفتند که یوکوهاما مارینوس ژاپن با پیروزی 4 بر 3 برابر فارمرزبانک تایلند نخستین قهرمان این جام لقب گرفت.

1995: یوکوهاما مارینوس ژاپن 4 - فارمرز بانک تایلند 3

1996: ایلهواچونما کره‌جنوبی 6 - بلمار هیراتسوکا ژاپن 3

1997: الهلال عربستان 2 - پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی یک

1998: النصر عربستان یک - پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی یک (النصر به دلیل گل زده در خانه حریف قهرمان شد)

1999: جوبیلو ایواتا ژاپن 2 - الاتحاد عربستان 2 (جوبیلو ایواتا به دلیل گلزنی در خانه حریف قهرمان شد)

2000: الهلال عربستان 3 - شیمیزو اسپالس ژاپن یک

2001: سوون سامسونگ کره‌جنوبی 4 - الشباب عربستان 3

2002: سوون سامسونگ کره‌جنوبی یک - الهلال عربستان یک (سوون سامسونگ به دلیل گلزنی در خانه حریف قهرمان شد)

تا سال 2002 مسابقات فوتبال درقاره آسیا تحت دو عنوان جام باشگاه‌ها و جام در جام آسیا برگزار می‌شد اما کمیته برگزاری مسابقات باشگاهی در این قاره پس از پایان مسابقات در سال 01-2000 تصمیم گرفت همانند رقابت‌های اروپایی با ادغام این دو جام پیکارها را در قالب لیگ قهرمانان آسیا برگزار کند.

همچنین درکنار این جام برای تیم‌های درجه سوم آسیا مسابقات دیگری به نام جام AFC در نظر گرفته شد تا این تیم‌ها فرصت حضور در بازی‌های قاره‌ای را از دست ندهند. البته با گذشت زمان در نحوه برگزاری آن تغییرات بسیاری بوجود آمد ولی همچنان دیدگاه ثابتی برای برگزاری آن وجود ندارد و هر 2 سال تغییراتی در شکل انجام مهمترین رقابت باشگاهی در قاره آسیا صورت می گیرد.+

تاکنون تیم‌های فوتبال سپاهان 9 مرتبه، استقلال 7 مرتبه، ذوب‌آهن و پرسپولیس 4 مرتبه، صبا با دو نام صباباتری و صبای قم 3 مرتبه و تیم‌های پاس تهران، فولادخوزستان، تراکتورسازی تبریز، سایپا کرج و مس کرمان هر کدام یک مرتبه، نمایندگان ایران در دوره‌های گذشته این جام بوده‌اند که تیم‌های سپاهان و ذوب‌آهن با کسب عنوان نایب قهرمانی، تنها افتخارات تیم‌‎های باشگاهی ایران در این جام را بدست آورده‌اند.

امسال هم تیم‌های استقلال تهران (قهرمان لیگ)، سپاهان اصفهان (قهرمان جام حذفی) و تراکتورسازی تبریز (نایب قهرمان لیگ) و فولاد خوزستان (تیم سوم لیگ) نمایندگان ایران در این جام هستند که امیدواریم بتوانند طلسم قهرمان نشدن تیم‌های باشگاهی ایران در لیگ قهرمانان آسیا را بشکنند.

ضمن اینکه نباید فراموش کرد آخرین قهرمانی تیم‌های ایرانی در مسابقات باشگاهی آسیا به سال 1993 باز می‌گردد که طی آن تیم پاس ایران موفق شد با پیروزی برابر الشباب عربستان عنوان قهرمانی آن رقابت‌ها را از آن خود کرد.

2003: العین امارات 2 - بک تراساسونا یک (رفت 2 بر صفر به سود العین - برگشت یک بر صفر به سود بک تراساسونا)

2004: الاتحاد عربستان 6 - ایلهواچونما کره جنوبی 3 (رفت یک بر 3 به سود ایلهواچونما - برگشت صفر بر 5 به سود الاتحاد)

2005: الاتحاد عربستان 5 - العین امارات 3 (رفت  یک بر یک - برگشت 4 بر 2 به سود الاتحاد)

2006: جئونبوک کره جنوبی 3 - الکرامه سوریه 2 (رفت 2 بر صفر به سود جئونبوک - برگشت 2 بر یک به سود الکرامه)

2007: اوراواردز ژاپن 3 - سپاهان ایران یک (رفت یک بر یک - برگشت 2 بر صفر به سود اوراوا)

2008: گامبا اوزاکا ژاپن 5 - آدلاید یونایتد استرالیا صفر (رفت 3 بر صفر - برگشت 2 بر صفر)

2009: پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی 2 - الاتحاد عربستان یک

2010: ایلهواچونما کره‌جنوبی 3 - ذوب‌آهن ایران یک

2011: السد قطر 2 (4) - جئونبوک موتورز کره جنوبی 2 (2)

2012: اولسان هیوندای کره‌جنوبی 3 - الاهلی عربستان صفر

2013: گوانگجو اورگرانده 3 - اف‌سی سئول کره‌جنوبی 3 (گوانگجو به دلیل گل زده بیشتر در زمین حریف قهرمان شد)

با نگاهی کلی به مسابقات فوتبال باشگاهی در آسیا متوجه می‌شویم که تیم‌های شرق آسیا موفق‌تر از تیم‌های غرب آسیا در کسب عناوین قهرمانی جام مختلف فوتبال باشگاهی در قاره کهن بوده‌اند و در این بین کره‌جنوبی بهترین کشور در این میان است.

نمایندگان کره‌جنوبی در جام باشگاه‌های آسیا و لیگ قهرمانان آسیا با کسب 10 عنوان قهرمانی و 6 عنوان نایب قهرمانی در صدر قرار دارند. تیم‌های ژاپنی با 5 قهرمانی و 3 نایب قهرمانی، تیم‌های عربستانی با 4 قهرمانی و 7 نایب قهرمانی و تیم‌های ایرانی با 3 قهرمانی و 4 نایب قهرمانی در رده‌های دوم تا چهارم قرار دارند.

نمایندگان رژیم اشغالگر قدس با 3 قهرمان و یک نایب قهرمان، چین با 2 قهرمانی و 2 نایب قهرمانی، تایلند و قطر با 2 قهرمانی و یک نایب قهرمانی، امارات با یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی، عراق با دو نایب قهرمانی و استرالیا، مالزی، عمان و سوریه با یک نایب قهرمانی‌ رده‌های پنجم تا چهاردهم را به خود اختصاص دادند.

در بین تیم‌های باشگاهی نیز تیم‌های پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی با 3 قهرمانی، سئونگنام ایلهوآچونما، الهلال عربستان و استقلال تهران با 2 قهرمانی و 2 نایب قهرمانی و الاتحاد عربستان با 2 قهرمانی و یک نایب قهرمانی رده‌های اول تا پنجم را از آن خود کرده‌اند.

تیم‌های فوتبال السد قطر، سوون سامسونگ کره‌جنوبی، فارمرز بانک تایلند و مکابی رژیم اشغالگر قدس با دو قهرمانی و جوبیلو ایواتا ژاپن با یک قهرمانی و دو نایب قهرمانی رده‌های ششم تا دهم را بدست آورده‌اند.

در این بین پاس تهران با یک قهرمانی در رده نوزدهم، ذوب‌آهن اصفهان در رده بیست و پنجم و سپاهان اصفهان در رده بیست و هفتم این جدول قرار گرفته‌اند و دیگر تیم‌های ایرانی در این رده‌بندی جایی ندارند.