آیا آب و برق رایگان شده است؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مسیر آنلاین، در سال‌های اخیر، به ویژه پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها و آزادسازی نسبی قیمت حامل‌های انرژی، در نتیجه بالا رفتن قیمت آب و برق و... عامه مردم، که همیشه سختی و زحمات و مشکلات انقلاب و جامعه بر دوش آنها بوده و هست و خواهد بود، از روی خلوص و صفا و صداقت‌شان، گاه به مزاح و گاه به جدّ، می‌گویند: «شکر خدا، قولی که امام خمینی اول انقلاب داده بود، عملی شد و آب و برق‌مان مجانی شد!» یا این‌که بعضی افراد بی غرض و گاه با غرض، می‌گویند: «مجانی شدن آب و برق را امام خمینی در سخنرانی 12 بهمن بهشت زهرا گفته، ولی حالا حذف و تحریف کرده‌اند!» گاه بوق‌‌های تبلیغاتی دشمنان و مخالفان خارج نشین هم بر این دروغ دمیده و به آن شاخ و برگ داده و آب را گل آلود کرده و در صدد گرفتن ماهی هستند.

در حال حاضر مشترکینی که طبق الگوی مصرف متعارف در دنیا، از آب و برق گاز استفاده کنند بهای مصرفی آنان چیزی در حد رایگان محاسبه می شود و مازاد آن به صورت تصاعدی محاسبه می شود و به نظر می رسد برای اصلاح الگوی مصرف باید قیمت تصادی که مازاد استفاده از الگوی استاندارد مصرف در دنیاست افزایش یابد

همچنین قشر جوان و دانشجوی جامعه که اوایل انقلاب و دوران امام را درک نکرده و ندیده‌اند، با مشاهده این وضعیت، با ابهامات و پرسش‌هایی مواجه می‌شوند که اگر پاسخ درست و صادقانه‌ای دریافت نکنند، به نتایج نامطلوب رسیده و در برداشت از بیانات امام به بی‌راهه خواهند رفت. در همین راستا، به یک مورد از این مسائل مطرح شده در جامعه؛ یعنی قول مجانی شدن آب و برق از زبان حضرت امام در سال 57، اشاره کرده و مورد بررسی قرار می‌دهیم. امیدوارم این فتح باب و رویّه‌ای شود در راستای ابهام زدایی و شفاف سازی نسبت به بعضی وقایع و حوادث، بیانات و وعده‌های سران، رهبران و مسئولان دهه‌ی اول انقلاب و سیره ی نظری و عملی حضرت امام.

مسئله‌ی رایگان شدن بهای آب و برق مربوط است به سخنرانی حضرت امام در 12 اسفند سال 57 و در مدرسه فیضیه .

البته برای دشمنان امام فرقی نمی کند که این سخنرانی مربوط به 12 بهمن باشد یا 12 اسفند. آنها با استناد به این سخنرانی و عدم تحقق چنین وعده ای، می خواهند اینگونه وانمود بکنند که امام خمینی و یا انقلاب، مردم را فریب داده اند و یا با چنین وعده هایی انقلاب را پیش برده اند و یا اینکه این قبیل وعده ها فاقد پشتوانه علمی و کارشناسی و به دور از واقعیت بوده است! متاسفانه در نوشته های ضدانقلاب انواع و اقسام توهین و اهانت و فحاشی را علیه امام می بینیم.

در مقابل، دوستان امام و انقلاب و حتی برخی مسئولان رسمی کشور هم گاهی ضمن تایید این مساله، به زعم خود سعی کرده اند با توجیهات مختلف از امام و انقلاب دفاع کنند! گویا اینها هم باور کرده اند که امام چنین وعده ای را به مردم داده است! مثلا یکی از نماینده مجلس ع.م گفته است:«حضرت امام خمینی (ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی اعلام کردند آب و برق برای مردم رایگان است، اما پس از آن کارشناسان اعلام کردند که اجرای این موضوع تنها برای افراد کف جامعه امکانپذیر است.»

این اظهارات موافق و مخالف در حالی صورت می گیرد که مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می دهد که شخص دیگری غیر از امام برای اولین بار این وعده را به مردم داده است! در حقیقت این مطلب هم افشای این دروغ سی ساله و بیان یک واقعیت پنهان است.

حاصل جستجوی دقیق و کلمه به کلمه آثار حضرت امام، به ویژه در 22 جلد صحیفه امام، صحیفه نور (چاپ قدیم و جدید) و منابع صوتی و تصویری موجود پیرامون موضوع «مجانی شدن آب و برق و...» فقط به سه مورد بر می‌خوریم. حضرت امام تنها سه بار به این موضوع اشاره کرده‌اند. ابتدا به عبارات امام توجه کنید:

1 ـ در پیام 14 ماده‌ای نهم اسفند سال 57، قبل از ترک تهران به مقصد قم. با توجه به وضعیت حاکم بر کشور و بالا رفتن انتظارات مردم و قول و قرارهای بعضی سران و رهبران انقلاب، خطاب به ملت ایران، می‌فرمایند: «من به دولت راجع به مجانى کردن آب و برق و بعضى چیزهاى دیگر فعلاً براى طبقات کم بضاعتی که در اثر تبعیضات خانمان برانداز رژیم شاهنشاهى دچار محرومیت شده‌اند و با برپایى حکومت اسلامى به امید خدا این محرومیت‌ها برطرف خواهد شد. سفارش اکید نمودم که عمل خواهد شد.» (صحیفه امام، ج6، ص262)

2 ـ با فاصله یک روزه از پیام قبلی، در بدو ورود به قم (10 اسفند 57) در سخنرانی مدرسه فیضیه فرمودند: «ما علاوه بر این‌که زندگى مادى شما را مى‌خواهیم مرفه بشود، زندگى معنوى شما را هم مى‌خواهیم مرفه باشد. شما به معنویات احتیاج دارید. معنویات ما را بردند این‌ها. دلخوش نباشید که مسکن فقط مى‌سازیم، آب و برق را مجانى مى‌کنیم براى طبقه مستمند، اتوبوس را مجانى مى‌کنیم براى طبقه مستمند، دلخوش به این مقدار نباشید. معنویات شما را، روحیات شما را عظمت مى‌دهیم؛ شما را به مقام انسانیت مى‌رسانیم.» (صحیفه امام، ج6، ص 273)

 3 ـ مجدداً روز بعد (روز جمعه 11 اسفند 57) در کتابخانه مدرسه فیضیه (خطاب به خبرنگار روزنامه اطلاعات) می فرمایند: «هر چه زودتر باید مشکل مسکن براى بى خانمان‌ها و فقراى ایران حل گردد؛ و براى هر خانواده، مسکن مورد نیازشان تأمین شود، آب و برق براى فقرا و بى بضاعت‌ها باید مجانى گردد. به نظر من بیشتر انقلابیون واقعى؛ یعنى آنها که نیروى عظیم و کوبنده این انقلاب بودند، مردم غیر مرفه بودند؛ کسانى که بیشترین کشته ها را دادند و با نیروى ایمان واقعى و اعتقاد راسخ؛ باعث پیروزى انقلاب شدند همان کسانى بودند که به هیچ وجه اشرافى و مرفه نبودند و از طبقه پابرهنه بودند.» (صحیفه امام، ج6، ص 297)

از این عبارات مشخص می شود که حتما شخصی غیر از امام این دلخوشی مادی را برای مردم به وجود آورده است! با مرور اخبار روزهای قبل از سخنرانی امام، این شخص نامعلوم و این حقیقت پنهان مشخص می شود.

کیهان 8 اسفند 1357 / سخنگوی دولت : «برای کم در آمدها؛ آب و برق مجانی می شود!» سخنگوی دولت کسی نیست جز آقای عباس امیرانتظام! به عبارت دیگر لایحه ی آب و برق مجانی را اولین بار دولت موقت مهندس بازرگان تصویب کرد و وعده ی آنرا هم به مردم داد و امام خمینی چند روز بعد، این وعده ی دولت موقت را تصحیح و تکمیل کردند! 

در حقیقت امام به خاطر این که مبادا این قبیل وعده های دولتی، انقلاب اسلامی را به انقلابی صرفا مادی و با اهدافی مادی تبدیل کند، مصوبه دولت موقت را اینچنین تصحیح می کند که دلخوش به این نباشید که آب و برق مجانی می شود!امام بزرگوار ما توضیح می دهد که انقلاب اسلامی علاوه بر اینکه وظیفه دارد به فکر رفاه مادی مردم باشد، دنبال رفاه و سعادت معنوی آدمها هم هست. چرا که انقلاب اسلامی بیشتر از آنکه مادی باشد، انقلابی معنوی برای گستتن بندهای اسارت و بردگی ناشی از استبداد و استعمار و استحمار بود.

چند نکته‌ی مهم:

 الف ـ همان‌طور که اشاره شد، اگر کل مجموعه آثار امام را جستجو کنیم، به غیر این سه مورد، هیچ اشاره‌ای دیگری به مسئله رایگان بودن قیمت آب و برق نشده است. از طرفی در هر سه بار هم با قیدهایی همراه بوده؛ قشر مستمند و فقیر و بی بضاعت.

 ب ـ در بیشتر بیانات حضرت امام، بویژه در این سه مورد، محوریت با طبقه فقیر و کم درآمد جامعه است و تأکید بر توجه به قشر مستضعف شده است، نه مجانی کردن آب و برق در کل کشور.

 ج ـ هر سه بار هم فقط در یک مقطع زمانی کوتاه، یعنی سه روز پشت سرهم (9 تا 11 اسفند57)؛ ضمن یک پیام، یک سخنرانی و در پاسخ کوتاه و مختصر به یک خبرنگار. و بعدها نظراً یا عملاً پیگیر این قضیه نشده‌اند. در حالی که رویّه‌ی حضرت امام این بوده است که در مسائل مهم و حیاتی پیگیر شده و اصرار می کردند تا به نتیجه برسد، مثل تشکیل خیلی از نهادها و ارگان های انقلابی که تا الآن هم فعّال هستند.

د ـ از نظر بعضی صاحب‌نظران، یکی از دلایل انقلاب، مشکلات اقتصادی و وجود فشار و سختی بر قشر مستضعف و کم درآمد جامعه بود. از طرفی اهم مشکلات این قشر نیز؛ مسکن و تأمین ضروریات اولیه زندگی شهری بوده و هست. خود این موضوع موجب مشغولیت ذهنی و دغدغه‌ی امام و دیگر سران انقلاب شده بود. لذا هر کدام در حد وسع به دنبال راه حل‌هایی بودند تا این معضل و فشار را از دوش این قشر بر طرف نمایند. با این حال با بررسی منابع و آثار دوران انقلاب هیچ شعاری مبنی بر درخواست آب و برق و مسکن مجانی دیده نمی شود. اگر هم گاه از طرف عده خاصی مطرح شده بیشتر احزاب غیر مذهبی بوده نه توده مردم مسلمان جامعه.

نتیجه:

با در نظر گرفتن نکات بالا می‌توان نتیجه گرفت:

 1ـ حضرت امام در سخنرانی 12 بهمن 57، اشاره به مجانی شدن آب و برق نکرده‌اند، لذا حذف و تحریفی هم صورت نگرفته است.

 2 ـ مراجعه به اسناد انقلاب و آرشیو مطبوعات آن روز، نشان می‌دهد، اشخاص دیگری غیر از حضرت امام این وعده را به مردم داده‌اند!

 3 ـ روند اقدامات دولت و دیگر مسئولان وقت کشور نشان می‌دهد که اگر پس از پیروزی انقلاب وضعیت طبیعی و عادی پیش می‌رفت؛ تحرکات همه جانبه گروهک‌های داخلی و خارجی، تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی 8 ساله و... پیش نمی‌آمد! ممکن بود، علاوه بر آب و برق که برای عده‌ای از خانواده‌های کم مصرف مجانی بود، بلیط اتوبوس و خیلی از چیزهای دیگر هم برای قشر محروم جامعه مجانی می‌شد.

4 ـ مجانی شدن آب و برق برای محرومین را، حضرت امام، زمانی مطرح می‌کنند که جمعیت کشور هم حدود 35 میلیون. آب بهداشتی و برق هم فقط در شهرهاست نه در روستاها. از لوازم و وسایل پر مصرف و تجملاتی هم خبری نیست و مصرف در حد ضروریات است. صرفه جویی و مصرف در حد ضرورت در فتاوای امام  کاملاً مشهود است. چنانچه در پاسخ به استفتایی در این باره می فرمایند: «زیاده روى به نحو غیر متعارف حرام است و چنانچه موجب اتلاف و ضرر باشد موجب ضمان است.» (استفتائات، ج2، ص622

 5 ـ در سال‌های اول بعد از پیروزی انقلاب، آب و برق تا سطح معینی برای خانواده های کم مصرف و کم درآمد واقعاً مجانی بود. هم سن و سال‌های ما خود به خاطر دارند که مصرف آب و برق تا حدِّ معینی رایگان بود.

 6 ـ هدف از مجانی شدن آب و برق رسیدگی به مستضعفین و افراد کم درآمد بود. در همین راستا اقدامات زیادی در شهرها، بویژه روستاها انجام گرفته است؛ از مدرسه سازی، خانه بهداشت، حمام و جاده گرفته تا برق و آب بهداشتی و... پس فقط نیمه‌ی خالی را نباید دید، نیمه‌ی پر لیوان هم دیده شود.

7-مطلب آخر این‌که؛ مگر به همه فرمایشات و دستورات امام عمل شد که به این یکی گیر دهیم که چرا آب و برق مجانی نشد و... امام به عنوان رهبر انقلاب آرزوها و آرمان‌هایی داشتند و در راستای آن دستورات و بیاناتی هم داشتند، اما در عمل این دولت‌های وقت بودند که باید به آن جنبه‌ی عملی می‌دادند.

پس در سخنان امام خمینی وعده ای وجود ندارد. ایشان با توجه به احتمال تغییر ذائقه مردم و تحریف معنا و مفهوم و آرمان انقلاب، هدف اصلی انقلاب را برای مردم و شاید هم برای دولت موقت تبیین کردند.