به گزارش بولتن نیوز،علی رغم این که مهندس بازرگان بارها اعلام کرده بود که
اندیشه های التقاطی گروهک منافقین را قبول ندارد و همچنین خط مشی مسلحانه
نیز باید بعد از استقرار نظام جمهوری اسلامی از سوی گروهها و دستهجات
سیاسی کنار گذاشته شود، ولی با کمال تاسف ایشان هیچ گاه مرزبندی روشن و
شفافی را بین خود و گروهک منافقین و شخص مسعود رجوی ترسیم نکرد. مرور
گذرای حوادث تاریخی ماههای اول انقلاب به وضوح گویای این برخورد دوگانه
مهندس بازرگان در این زمینه دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع
رسانی «مجاهدین»، پس از انتخابات ریاست جمهوری اول در دی ماه 58 و کناره
گیری مسعود رجوی از انتخابات به دلیل عدم التزام به قانون اساسی و رای منفی
به آن، گروهک منافقین در بهمن و اسفند ماه به صورت جدی درگیر انتخابات
اولین دوره مجلس شورای اسلامی شد. در این میان همه گروههای چپگرا و
مارکسیست و ناسیونالیست برای پشتیبانی از گروهک به میدان آمدند. در آن برهه
که انتخابات دو مرحلهای بود گروهک در مرحله اول با شکست فاحشی رو به رو
شد و هیچ فردی را نتوانسبت مستقیما به مجلس بفرستد و برای مرحله دوم نیز
تنها 22 نفر از نامزدهای گروهک و از جمله مسعود رجوی از تهران به مرحله دوم
راه یافتند.(2 )
اما آنچه که روایت حضور منافقین در انتخابات مجلس را تعجب آور می کند موضع حمایت بازرگان از مسعود رجوی است.
شیوه
ها و تاکتیکهای اجتماعی و تبلیغی گروهک در دور دوم انتخابات بر رجوی
متمرکز شده بود. مهمترین اقدام سیاسی و تبلیغی در این مقطع که کاملاً با
موارد پیشین متفاوت و متمایز بود، حمایت مهندس مهدی بازرگان دبیر کل نهضت
آزادی که در مرحله اول به مجلس راه یافته بود، از کاندیداتوری رجوی بود .
کیهان در این باره چنین نوشت :«مهندس بازرگان اولین نخست وزیر جمهوری
اسلامی و عضو شورای انقلاب طی نامه ای خطاب به مردم از آنها خواست که به
مسعود رجوی رأی بدهند».(3)
اعضای سابق نهضت آزادی نیز در این مقطع
طی اطلاعیه مشترکی در تأیید و توضیح اعلامیه مهندس بازرگان در مورد رجوی،
تأکید کردند که این اقدام در راه تحقق وحدت بوده است. در این اطلاعیه تصریح
شده بود که تأیید مزبور مستقل از آن است که نفیاً یا اثباتاً درباره
تفکرات و رویه سیاسی و اجتماعی رجوی اظهار نظری کرده باشند.(4) در فضای
تبلیغاتی مرحله دوم اطلاعیه های مهندس بازرگان و همفکرانش جلب توجه زیادی
کرد و از نظر گروهک بسیار مهم و تاثیرگذار تلقی شد.
در نامه
بازرگان درباره حمایت از مسعود رجوی آمده بود:«برای تأمین وحدت و حقوق
گروههای اقلیت امیدوارم آقای مسعود رجوی که معرف جناح پرشوری از جوانان با
ایمان می باشد نیز به مجلس راه یافته، موفق به همکاری صادقانه با گروه های
با حسین نیت از طریق خدمت به خدا و خلق بشود»(5)
البته پس از این
نامه حضرت امام خمینی با این فکر شدیداً مخالفت کردند و پیشنهاد و نظر
بازرگان سخت مورد انتقاد برخی نیروهای خط امام واقع شد و جو شدیدی علیه او
بوجود آمد . (6)
مهندس بازرگان اطلاعیه دومی در توضیح اطلاعیه اول
خویش صادر کرد که طی آن ضمن تأکید بر انگیزه خودش برای تأمین وحدت و آرامش و
با اشاره به سوء تفاهمی که به وجود آمده بود چنین نوشت:« در آن اطلاعیه
راجع به هیچ گروه سیاسی نفیاً یا اثباتاً تأیید به میان نیامده و همچنین
گفته نشده است به کسی رأی بدهید یا ندهید .... بگذاریم گروه های اقلیت
سیاسی قانونی به تناسب جمعیت و طرفدارانشان نماینده ای به مجلس بفرستند
...» (7)
با این اطلاعیه به رغم کاربرد تبلیغی موضع گیری قبلی
بازرگان، تلاش شد تا انتقادات موجود قدری پاسخ داده شود، ولی آشکار بود که
اگر قصد وی فقط ابراز امیدواری در مورد انتخاب نماینده گروهک به تناسب آرای
طرفداران آن می بود، دیگر نیازی به صدور آن اعلامیه ها نمی بود. اعلامیه
توضیحی فوق ، در عمل چیزی از بار تبلیغی اقدام به سود رجوی نکاست و در
نشریه مجاهد و تراکتهای تبلیغی، اطلاعیه مهندس بازرگان در حمایت از
کاندیدای گروهک انتشار می یافت البته بازرگان پس از مرحله دوم انتخابات در
مصاحبه با روزنامه کیهان به این پرسش که چرا با وجود التقاطی بودن
منافقین از آنها حمایت کرد پاسخ عجیبی داد! بازرگان ضمن توضیح مکرر مضامین
دو اطلاعیه قبلی خود در مورد التقاطی بودن گروهک منافقی اینگونه موضع گیری
کرد : «این آقایان دارای افکار التقاطی باشند یا نباشند به عهده خودشان
است و هم به عهده کسانی است که نوشتجات آنان را مطالعه کرده و به نکات
التقاطی برخورد نموده اند ، لازم است بیایند و برای مردم روشن کنند »(8)
وی
ضمن تأیید دوباره پرشور و با ایمان توصیف کردن گروهک منافقن گفت: «این یک
واقعیتی است، من با همه آنها آشنا و محشور نبوده ام، ولی آنهایی را که می
شناسم نسبت به آنچه که بدان اعتقاد دارند، پرشور و با ایمان یافتم. به مکتب
و آرمان خود ایمان دارند.»(9)
در اردیبهشت 59 و علی رغم همه حمایت
ها از گروهک منافقین و از جمله حمایت مهندس بازرگان و نهضت آزادی از مسعود
رجوی هیچ یک از کاندیداهای منافقین به مجلس راه نیافتند ولی این پرسش جدی
برای دوستداران مهندس بازرگان همچنان باقی ماند که چطور ایشان به رغم
مخالفت با اندیشه های التقاطی و خط مشی تروریستی گروهک چرا با صدور
اعلامیه از مسعود رجوی برای انتخابات مجلس حمایت کرد؟!
حمایتی که
در ماه های بعدی نیز در قالب سخنرانی ها و مصاحبه ها و موضع گیری ها چه در
مجلس و چه در بیرون آن به انحاء مختلف ادامه پیدا کرد.
ادامه دارد...
پاوریقی ها
1.
روزنامه کیهان، 22/12/58، صص13- 16 ( چریک های فدایی خلق ، گروه
تروتسکیست راه کارگر ، حزب توده ، جبهه دمکراتیک ملی و جنبش مسلمانان
مبارز ، کاندیداهای منافقین و به ویژه مسعود رجوی را در فهرست های
انتخاباتی مورد حمایت خود قرار دادند . سازمان پیکار در راه آزادی طبقه
کارگر که پس از کودتای خونین تغییر ایدئولوژی در گروهک به وجود آمده بود و
در اسناد رسمی پس از انقلاب با عنوان " اپورتونیست های چپ نما" خوانده می
شد ، نیز طی اطلاعیه انتخاباتی خود ، یازده تن از لیست انتخاباتی منافقین
را که در رأس آنها رجوی بود ، مورد حمایت قرار داد.
-
2. همان، 14/2/59
-
3. همان، 16/2/59
-
4. همان 17/12/59
-
5. مجاهدین خلق از پیدایی تا فرجام، به کوشش جمعی از پژوهشگران،ص 478
-
6. همان ،479
-
7. کیهان، 17/2/59
-
8. همان .
-
9. همان