اطمینان دولت به تأمین منابع لایحه بودجه و انتقاد کارشناسان

 به گزارش بولتن نیوز،همه ساله، لایحه بودجه از نظر درآمدها و مصارف محل بحث های جدی بین کارشناسان و اقتصاددانان بوده و میزان تطابق آن با سیاست های کلان و برنامه به دقت از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی بررسی می شود.

اما این بار لایحه بودجه گرچه بر اساس قانون در زمان مقرر ارائه شده و این خود بیانگر رویکرد قانونی دولت در تدوین و اجرای این سند است، انتقادات جدیدی را از سوی نمایندگان مجلس برانگیخته است؛ از جمله نکات مورد بحث در این لایحه، نحوه توزیع اعتبارات عمرانی است که از یک سو دولتی ها توجیهات منطقی برای آن داشته و از سوی دیگر نمایندگان مجلس نیز انتقاداتی قابل تأمل درباره آن مطرح می کنند.

در این برنامه مناظره چهره هایی از مجلس، دولت و دانشگاه به بحث درباره جزئیات لایحه بودجه خواهند پرداخت تا زوایای پنهان این لایحه درباره موضوعات مهم اقتصادی بیشتر برای مردم آشکار شود.

میهمانان مناظره امروز فرهاد دژپسند معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی، فرشاد مومنی اقتصاددان، الیاس نادران و غلامرضا تاجگردون دو عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هستند.

برنامه مناظره سؤال نظرسنجی خود را اینگونه انتخاب کرده است: آیا موافقید دولت سال آینده به جای گسترش طرح های عمرانی، تورم را مهار کند؟

  تصویب دخل و خرج دولت با تدوین لایحه بودجه توسط دولت و بررسی و تصویب آن توسط نمایندگان مجلس انجام می شود.

از سوی دیگر دیوان محاسبات کشور به عنوان نماینده مردم دخل و خرج را بررسی کرد و سپس به نمایندگان مجلس گزارش می دهد.

لایحه بودجه 93 برخلاف سال های قبل امسال به موقع تقدیم مجلس شد تا نمایندگان آن را نهایی کنند و دستگاه های اجرایی قبل از سال 93 برای برنامه ریزی سال آینده خود حساب و کتاب ها را بدانند.

مهم ترین ویژگی لایحه بودجه 93 این بود که دولت خلاف لوایح بودجه سال های قبل تصمیم گرفت برای اتمام فعالیت های عمرانی در پروژه صفر تا 20 درصد پیشرفت فیزیکی تنها اعتباری برای نگهداشت پروژه اختصاص دهد در پروژه هایی با 20 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی کمک کرده است و به پروژه های 80 درصد پیشرفت فیزیکی به بالا هرچه بودجه عمرانی بوده است (37.8 هزار میلیارد تومان) اختصاص داده است.

برخلاف سال های قبل به جای توزیع قطره چکانی بودجه، امسال بودجه مناسبی به طرح ها اختصاص می یابد تا زودتر اجرا شود.

نمایندگان استان های کمتر برخوردار پس از تقدیم لایحه بودجه بود که اعتراض کردند و مدعی بودند باید ارقام بیشتری به پروژه های آنها اختصاص می یافت.

ویژگی دیگر لایحه بودجه 93 این است که دولت در آن نرخ ارز را در حد 2650 تومان تا 2850 تومان دیده است تا ارزش پول ملی افزایش یابد.

همچنین افزایش 18 درصد حقوق کارمندان دولت از دیگر ویژگی های لایحه بودجه سال 93 است.

هدفمندی یارانه ها نیز موکول به ارائه لایحه دیگری در سال 93 شده است.

در آستانه بررسی لایحه بودجه باید دید اجرای پیشنهاد دولت در لایحه بودجه 93 چه تأثیری در تولید، اشتغال و رفاه مردم دارد.

همچنین باید منتظر بود و دید که تکلیف هدفمندی یارانه ها در سال آینده چه خواهد شد ضمن آنکه باید مشخص شود بودجه پیشنهادی دولت انقباضی یا انبساطی است و اینکه آیا اجرای این لایحه تورم را واقعاً مهار می کند.

تاجگردون: سکوت بودجه درباره بیکاری

غلامرضا تاجگردون در برنامه مناظره بودجه لایحه 93 کل کشور اظهار داشت: بعد از سالها شاهد این بودیم که بودجه در موعد مقرر ارائه شد و اگر چه سال 92 سال خاصی بود و دولت فرصت بررسی و اجرا بر روی بودجه 92 را نداشت، اما این بودجه به خوبی ارائه شد.

وی افزود: لایحه بودجه نمی تواند به یکباره مورد تأیید یا رد قرار گیرد بلکه باید بودجه را از منظرهای مختلف بررسی کرد.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه گفت: بودجه اصولی دارد که باید به آن اصول پایبند بود. یک سری اصول سنتی داریم که من به آنها نمی پردازم اما یک سری اصول مدرن هم وجود دارد که جهت گیری بودجه 93 نسبت به آن مثبت بوده است که اصول مدرن شامل پاسخگویی، شفافیت، ثبات و همچنین عملکرد مثبت است.

وی افزود: لایحه بودجه 93 از شفافیت لازم برخوردار است و اهرم های پاسخگویی آن برای مجلس باز است.

وی افزود: بر اساس متغیرهای کلان اقتصادی یعنی تورم، بیکاری، سرمایه گذاری، رشد اقتصادی و رشد نقدینگی، جهت گیری های بودجه مثبت و خوب است.

تاج گردون گفت: در شش ماهه تورم از سوی بانک مرکزی 40 درصد اعلام شده است این در حالی است که میزان تورم برای سال آینده در بودجه 25 درصد پیش بینی شده در شرایط عادی تورم 25 درصد وحشتناک است اما در مقایسه با تورم 40 درصدی مطلوب به نظر می رسد.

وی افزود: در خصوص شاخص اشتغال با توجه به آنکه همواره نیروی کار به بازار وارد می شود نمی توان از کاهش شاخص بیکاری صحبت کرد و لذا در این بودجه روند ثابت در نظر گرفته شده است.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه گفت: رشد نقدینگی در سال 92 حدود 30.8 درصد بوده است در حالی که در لایحه بودجه 18 تا 20 درصد دیده شده است.

وی افزود: تراز عملیاتی بودجه روند فرسایشی است با توجه به اینکه بودجه 92 وضع را خراب کرد اما در بودجه 93 سعی شده است تا این روند کنترل شود و کسری بودجه در حداقل ممکن باشد اما به طور کلی فاصله زیادی با چشم انداز داریم.

تاج گردون گفت: در مزایای لایحه بودجه 93 می توان به ارائه به موقع آن، شفافیت، نزدیک بودن به واقعیت، محافظه کارانه بودن و اینکه طرح جدید در بودجه وجود ندارد، خرید خدمت باز است و اینکه رابطه دولت و مجلس شفاف تر شده است، اشاره کرد.

دژپسند: برآورد مطمئنی از درآمدها داریم

 فرهاد دژپسند در برنامه مناظره امروز با بیان اینکه دولت در ارائه بودجه در واقع برنامه خود را برای سال آینده تدوین می کند، گفت: آنچه مردم انتظار آن را دارند این است که  ببینند این بودجه چه تأثیری بر زندگی آنها دارد.

وی افزود: بودجه بخش اعتبارات هزینه ای، اعتبارات سرمایه ای به گونه ای تدوین شده است تا اعتبارات هزینه ای برای عرضه بهتر خدمات اجتماعی اختصاص یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: به عنوان مثال حرکت به سمت توسعه بیمه های تأمین اجتماعی، بهبود سطح بهداشت و درمان و افزایش خدمات آموزشی از جمله وظایف حاکمیتی دولت نیست اما در بودجه برای بهبود آن اعتبارات قابل توجهی در نظر گرفته شده است.

وی تصریح کرد: در زمینه هایی که عرضه کالا و خدمت صورت می گیرد منابع مناسبی در نظر گرفته شده تا بخش خصوصی بتواند عرضه کالا را افزایش دهد.

دژپسند با بیان اینکه در صورت فراهم بودن بسترها بخش خصوصی می تواند به خوبی فعالیت کند، افزود: تسهیل منابع و بهبود محیط کسب و کار و همچنین مابه التفاوت سود تسهیلات در لایحه دیده شده است.

وی در خصوص اعتبارات هزینه ای گفت: اتمام طرح هایی که می تواند بسترسازی مناسبی برای بخش خصوصی باشند و همچنین عرضه کالا و خدمات را افزایش می دهند در اولویت قرار گرفته و سعی شده تا طرح هایی که در سال آینده به اتمام می رسند، در اولویت پرداخت قرار گیرند تا عرضه کالا و خدمات در سال اول افزایش یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور افزود: به عنوان مثال هد فگذاری بهره برداری از 4 هزار و 600 تخت بیمارستانی در سال آینده شده که به موازات آن برای تأمین تجهیزات آن هم منابعی در نظر گرفته شده تا امکان بهره برداری از آنها وجود داشته باشد.

وی تأکید کرد: سعی کرده ام برآورد مطمئنی از درآمدهای بودجه داشته باشیم.

مومنی: بودجه با کسری فزاینده مواجه می شود

فرشاد مؤمنی در مناظره امروز بررسی لایحه بودجه سال 93 کل کشور با بیان اینکه به عنوان موافق مشروط و هم مخالف مشروط در این برنامه حاضر شد ه ام اظهار داشت: نسبت به آنچه که در 8 سال گذشته شاهد بودیم، گام های خوبی برداشته شده است.

مؤمنی با بیان اینکه در توجه به مسائل بودجه و روند غیرمتعارف آن، مضمون ضد توسعه ای وجود دارد گفت: در این سند نگاه خردورزانه ای به طرح های عمرانی، شایسته تقدیر است.

وی با بیان اینکه سلطه غیرعادی کوتاه نگری و ترجیح آن به فرایندهای بلندمدت یکی از نقدهای اصلی بند است تأکید کرد: از این زاویه نسبت به مسائل بودجه ریزی همچنان دارای ضعف است.

این اقتصاددان با بیان اینکه تصویری که از درون این سند به دست می آید، نگران کننده است گفت: به طرز غیرمتعارفی این سند در گروگان سیاست های ضد توسعه ای دولت گذشته است.

مؤمنی یکی دیگر از نقدهای موجود در این سند را، تهدیدی برای امنیت ملی عنوان کرد و گفت: در این مجموعه سند مرزبندی های مشخصی با توجه به شرایطی که موجب حال فعلی کشور شده، ندارد.

این اقتصاددان با تأکید بر اینکه نشان دادن تصویری بزرگ و غیرعادی از سیاست های خارجی یکی از نقض های بزرگ در این دولت است گفت: مسائل سیاست خارجی با توجه به طرز انعکاس آن در جامعه یکی از پاشنه آشیل های این دولت به شمار می رود.

وی ادامه داد: این دولت همانند دولت گذشته اتکا به درآمدهای نفتی را در دستور کار خود قرار داده که یکی از مهمترین ضعف های این سند به شمار می رود و همچنان بسیاری از مسائل کلیدی و سرنوشت ساز در این سند مغفول و مبهم مانده است.

مؤمنی خاطرنشان کرد: تصورم این است که این سند به هیچ یک از ساختارهای بودجه ریزی توجه نکرده و همچنان شاهد کسری بودجه فزاینده خواهیم بود.

نادران: بودجه تورمی است

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، الیاس نادران امروز در برنامه مناظره به عنوان منتقد لایحه بودجه 93 به ارائه مطالبی درباره محاسن و معایب این لایحه بودجه پرداخت.

وی اظهار داشت: خلاصه تر شدن احکام نسبت به قوانین بودجه قبلی و کم شدن تبصره ها جزو محاسن لایحه بودجه 93 است.

وی با بیان اینکه لایحه بودجه 93 ایرادات ساختاری دارد، افزود: متأسفانه از گذشته بودجه متأثر از وضعیت اقتصاد ملی دولت ها، مشکلاتی داشته است.

وی اضافه کرد: به دلیل عمر کوتاه دولت ها امکان اصلاح ساختاری وجود ندارد و متکی بودن به نفت و رانتی بودن اقتصاد از مشکلات پیش رو در این باره است.

نادران اظهار داشت: دولت های قبلی نیز نتوانستند خود را از رانـت های نفتی خلاص کنند.

وی با اشاره به غیرشفاف بودن همه لوایح بودجه در همه دولت ها اضافه کرد: از زمان بودجه نویسی این عارضه وجود داشته است و بودجه عملیاتی نیست.

این نماینده مجلس اظهار داشت: ایرادات این بودجه دولت یازدهم خوش بینی بیش از حد به مذاکرات هسته ای و درآمدهای حاصل از آن است.

نادران یادآور شد: کشور ما قبلاً نیز چوب لبخند و اخم های غرب و آثار مخرب آن را بر اقتصاد ملی خورده است.

وی با تأکید براینکه رعایت احتیاط در بودجه نویسی ضروری است، گفت: بودجه امسال نیز انبساطی است.

این نماینده مجلس توضیح داد: طبق پیش بینی دولت نرخ تورم به 25 درصد می رسد اما بودجه در پیش بینی کارشناسان در خوشبیانه ترین شرایط 40 درصد و نسبت به عملکرد بین 60 تا 70 درصد انبساطی است.

وی اضافه کرد: بودجه حتماً آثار تورمی به جا می گذارد؛ برداشت از نسل های آتی در قالب اوراق مشارکت جزو کسری بودجه تلقی می شود.

نادران تأکید کرد: نمی توان به راحتی ادعا کرد که بودجه کسری ندارد.

 نباید سهم رباخوارانه نرخ دلار مشروعیت پیدا کند

 فرشاد مؤمنی در برنامه مناظره امروز اظهار داشت: نکته ای را که آقای نادران درباره صحبت من که گفتند من مبدأ زمین را 8 سال پیش می دانم درست نیست و این طرز برخورد آقای نادران یک برخورد سیاست زده است، چرا که 8 سال گذشته مبدأ بی سابقه ترین سطوح تجربه شده فساد و ناکارآیی بوده است.

وی افزود: پیش از آنکه ذهن من درگیر اشخاص و افراد باشد درگیر رویه ها و سیاست ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: نقد من بر متولیان بودجه این است که تحلیل مشخصی از شرایط کنونی ارائه نداده اند و این در واقع نقدی است که در دل آن نگرانی وجود دارد. نکته در فقدان این تحلیل به سیاست ها برمی گردد که این اوضاع را فراهم کرده است.

وی افزود: مرکز پژوهش های مجلسی که آقای نادران عضو آن است گزارشی منتشر کرده است که در 8 سال گذشته برای دستیابی به یک واحد رشد تولید ناخالص داخلی 500 درصد دلار نفتی بیشتری از زمان دوران آقای خاتمی، صرف کرده ایم این یعنی ناکارآمدی غیرعادی به نظام ملی تحمیل شده است.

مؤمنی گفت: سقوط بالغ بر 80 رتبه ای در فساد مالی کشورها داشته ایم.

وی افزود: مقامات وزارت جهاد کشاورزی اعلام می کنند با ابعاد بی سابقه تخریب محیط زیست در این 8 سال روبه رو شده ایم.

این عضو هیئت علمی گفت: وزارت بهداشت اعلام می کند در فاصله سالهای 1389 تا 1392 سهم جمعیتی که هزینه های کمرشکن درمان به آنها تحمیل شده و زیر خط فقر قرار دارند 700 درصد رشد داشته است.

وی افزود: آنچه سرنوشت ساز است سیاست ها و رویه ها است که تحلیل مشخصی نداشته است من نگران این هستم که در معرض تکرار گذشته قرار نگیریم، واکنش رئیس کل بانک مرکزی در خصوص نرخ دلار این واقعیت و این علامت جدی را به ما نشان می دهد که یا در دولت تحلیل مشخصی در خصوص نرخ دلار وجود ندارد و یا این تحلیل ها همگون و هماهنگ نیست.

وی افزود: وقتی سخنگوی دولت حرفی می زند که مخالف مصالح مردم است و از رئیس کل بانک مرکزی این گونه دفاع می کند که این اظهارنظر در راستای ثبات قیمت نرخ ارز بوده،این نادرست است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه گفت: رئیس کل بانک مرکزی می داند 50 درصد از سهم قیمت فعلی دلار مربوط به سهم آینده هراسی در تنش های بین المللی است اگر امروز سهم این تهدیدها کاهش پیدا کرده است لذا نباید به اسم ثبات نرخ ارز سهم رباخوارانه و واسطه گرانه قیمت دلار مشروعیت پیدا کند.

وی افزود: من صحبت هایی شنیدم که در بعضی از بخش های دولت گفته می شود و نگرانم که در خصوص قیمت حامل های انرژی دوباره تجربه خسارت بار وارد کردن شوک های قیمتی تکرار شود.

مؤمنی گفت: بر روی 7 محور متغیرهای اقتصادی و اجتماعی مطالعه و بررسی لازم را انجام دادند و بر اساس صحبت ها و اسناد رسمی مقامات رسمی کشور این متغیرها مشخص شده است.

نیمی از بودجه عمرانی جذب می شود

در ادامه مناظره امروز فرهاد دژپسند با اشاره به صحبت های فرشاد مؤمنی در خصوص عدم توجه به وضعیت فعلی اقتصادی کشور و پیش بینی آینده اظهار داشت: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه دولت موظف است هر سال عملکرد سال گذشته را تدوین و ارائه کند و ما در سال جاری سال های 90 و 91 را ارزیابی کرده و پیش بینی عملکرد سال 92 را ارائه داده ایم.

وی افزود: بر اساس این قانون قرار بود که رشد اقتصادی به 8 درصد برسد که در سال گذشته منفی بوده و برای امسال هم پیش بینی 0.6 - درصد داریم.

وی با اشاره به تورم بالای فعلی گفت: با توجه به این شرایط یکی از محورهای اصلی برنامه های دولت هدف گذاری بودجه سال آینده کنترل نرخ تورم است.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: گفته شد که قانون بودجه کوتاه مدت است که این صحبت درست است، زیرا باید بودجه سالانه در قالب اهداف برنامه های توسعه تدوین شود.

وی ادامه داد: ما بر اساس برآوردها و طراحی های صورت گرفته چرخه کاری طراحی کرده ایم که بتوان با اجرای بودجه 93 برشی از اهداف برنامه در آن محقق شود.

دژپسند با تأکید بر اینکه اهداف برنامه 5 ساله را نمی توان در مدت یک سال محقق کرد، گفت: بودجه 93 گامهای اصلاحی برای رفع مشکلات و حرکت به سمت اهداف است.

بودجه انبساطی است

در ادامه برنامه الیاس نادران عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص صحبتهای مطرح شده پیرامون عملکرد دولت گذشته گفت: در این برنامه باید در خصوص بودجه سال 93 صحبت کرد و درست نیست که بدون حضور نماینده دولت قبل به بهانه بودجه راجع به عملکرد دولت صحبت کرد.

وی افزود: بر اساس ارقام ارائه شده 219 هزار میلیارد تومان است که از دو بخش بودجه عمومی و اختصاصی ناشی می شود.

وی ادامه داد: این عدد در شرایطی لحاظ شده که بودجه فروش شرکت ها و هدفمندی یارانه ها در لایحه پیشنهادی به درستی دیده نشده است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه در بودجه سال 92 حدود 10 هزار میلیارد تومان بابت یارانه به مردم منابع در نظر گرفته شده بود گفت: دولت در لایحه پیشنهادی 93 دخل و خرج هدفمندی یارانه ها را در نظر نگرفته و تنها بخشی از منابع در قالب بودجه شرکت ها لحاظ شده است.

نادران اضافه کرد: با توجه به این مسائل به نظر می رسد که بودجه 93 انبساطی است و متناسب با پیش بینی تورم سال آینده تدوین نشده است.

وی تأکید کرد: با بررسی جزئیات بودجه و ارقام آن و همچنین عملکرد سال جاری و  اصلاحیه بودجه در می یابیم که بخشی از منابع بودجه قطعاً محقق نمی شود و دولت مجبور می شود در اواخر ماه های سال 93 اصلاحیه بودجه صورت گیرد.

نادران با بیان اینکه برخی تحلیل ها عملکرد بودجه سال جاری را 135 هزار میلیارد تومان برآورد می کند گفت: بنابراین پیش بینی 219 هزار میلیارد تومان بودجه برای سال آینده به نظر می رسد که قابل تحقق نیست؛ همچنین در بخش عمرانی ضمن موافقت بنده با رقم پیشنهادی به نظر می رسد تنها 18 هزار میلیارد تومان محقق شود.

 غلامرضا تاجگردون در ادامه مناظره بررسی لایحه بودجه سال 93 کل کشور با اشاره به اینکه همچنان از موضع عملکرد، ساختار و عملیاتی بودن بودجه منتقد هستیم، اظهار داشت: در مورد بودجه 93 قائل به این هستیم که این سند دارای ضعف است.

وی ادامه داد: در بودجه سال 93 اینکه آیا جهت یا اتفاق خاصی رخ داده یا خیر باید مورد بررسی قرار داد.

این عضو کمیسیون برنامه بودجه مجلس شورای اسلامی با تأکید براینکه انبساطی بودن بودجه، نگاه خوش بینانه به اجلاس ژنو و آینده خوری باید مورد بررسی قرار گیرد، گفت: مصارف و هزینه های این سند 11.6 درصد رشد داشته است که این رقم با توجه به شرایط نمی توان انبساطی دانست.

تاجگردون گفت: بخش زیادی از این هزینه ها مربوط به حقوق، یارانه و حقوق اجتماعی است که نمی توان درباره آن بحث کرد.

وی با بیان اینکه اعتبارات عمرانی مبلغ 37 هزار میلیارد تومان به عملیاتی شدن آن کمک می کند، گفت: به نظرم آنچه در بودجه اتفاق افتاده انبساطی نیست؛ معمولاً دولت ها در سال اول علاقه به هزینه زیاد و خرج پول های بسیار دارد.

تاجگردون ادامه داد: سال گذشته یک میلیون بشکه صادرات نفت داشتیم که امسال به یک میلیون و 400 هزار بشکه افزایش پیدا کرده که از نظر میزان و مقدار فروش همان عدد سال جاری است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه پیش بینی فروش یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت محقق خواهد شد، گفت: این میزان با در نظر گرفتن صادرات در سال گذشته عملیاتی خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه بودجه از نظر ارقامی محافظه کارانه است، گفت: باید با نقد مسائل، ارقام بودجه به شکلی عملیاتی در نظر گرفته شود.

تاجگردون افزود: روند ضد تورمی بودجه 93 قابل رؤیت است اما در بحث هدفمندی ابهاماتی وجود دارد که باید به آنان پاسخگو شد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از نکات عدم توجه به فاز دوم هدفمندی یارانه ها و تحولات آن در سال آینده است؛ بسیاری از مردم هنوز درباره یارانه ها گیج شده اند.

در ادامه این مناظره تلویزیونی فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید براینکه بودجه برنامه ای یکساله برای کشور است، اظهار داشت: مسئله انقباظی و انبساطی بودجه یک بحث است و اینکه چه ساختار و نهادی در این سند به کار گرفته شده بحث دیگری است.

وی خطاب به دژپسند (نماینده دولت حاضر در برنامه) گفت: ایشان که منسوب به رئیس جمهور است از طرف دولت اعلام می کند که تحلیل ما از تورم در سه سال گذشته مربوط به ماجرای نقدینگی، مسکن مهر و کسری بودجه است؛ اگر این تحلیل منبا باشد اقتصاد ایران هیچ وقت از رکود تورمی خارج نخواهد شد.

مؤمنی با بیان اینکه حتی در استفاده از منابع خارجی قادر نبوده ایم به طور خردورزانه ای از این منابع استفاده کنیم، گفت: حتی اگر جهان همه امکانات را در اختیار ما قرار دهد قادر نخواهیم بود از آن به طور صحیحی استفاده کنیم چرا که از منابع داخلی آن طور که شایسته است استفاده برتر را نکرده ایم.

این اقتصاددان تأکید کرد: طبق بررسی های بنده از سال 1352 تا 1356 که با عمد این چهار سال را انتخاب کرده ام کشور به لحاظ درآمدی و چانه زنی های بین المللی در سطح بالایی قرار داشته است.

وی ادامه داد: در این مدت 992 شرکت خارجی در ایران به ثبت رسید که از این میزان 371 شرکت در زمینه واسطه گری های مالی و بیمه، 251 شرکت در زمینه بازرگانی و 201 شرکت در زمینه هتل داری در ایران فعال شدند؛ کاملاً واضح است که 824 شرکت در مسیر غیر مولد به فعالیت پرداختند.

مؤمنی با انتقاد از تحلیل دولت مبنی براینکه ما کار خودمان را انجام داده ایم و اکنون نوبت فعالان اقتصادی است، تصریح کرد: از نظر تحلیلی و کارشناسی سخنان رئیس جمهور بسیار نگران کننده است؛ زمانی که تمام ساختارها علیه تولید شکل گرفته اند، امکان ندارد اقتصاد پیشرفت چشمگیری داشته باشد.

وی همچنین با انتقاد از عدم طراحی و تدوین برنامه ای با موضوع مبازه با فساد مالی گفت: بسیاری از بانک های خصوصی از محل تحمیل هزینه به مردم به قدرت رسیدند.

مؤمنی تصریح کرد: اینکه بگوییم چه رقمی به چه محلی تخصیص می یابد از دور باطل رکود تورمی خارج نخواهیم شد؛ در دور باطل مسئله نظام ملی مطرح است.

 برخی دستگاه های اجرایی متوقع هستند

 فرهاد دژپسند در برنامه امروز مناظره اظهار داشت: پس از انقلاب اسلامی در دو بودجه سال 85 و بودجه سال 93، برنامه سال آینده همراه با لایحه بودجه ارائه شد.

وی اضافه کرد: باید طبق برنامه پنجم درباره بهداشت، درمان، آموزش و بیمه بهتر عمل می کردیم به همین دلیل اعتبارات بیمه 66 درصد رشد، اعتبارات بهداشت 33 درصد رشد و اعتبارات آموزش و پرورش 22 درصد رشد داشت.

وی یادآور شد: با وجود جمع شدن بودجه جاری، اهمیت آموزش و سرمایه انسانی برای ما مشخص بود و تمام این مباحث باید در قالب این ارقام نشان داده می شد.

وی درباره توجه به تولید و بخش خصوصی، توضیح داد: نیازها و خدمات در حال گسترش است اما توانمندی های دولت محدود است، در این عرصه باید از توان بخش خصوصی کمک گرفت و این سیاست های کلی قانون اصل 44 است.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور یادآور شد: دولت برای تسهیل تأمین مالی صنعت و کشاورزی، بندهای 51 و 52 را در قالب تبصره امسال ابقاء کرد.

وی اضافه کرد: همچنین افزایش توان بخش خصوصی در آموزش و خدمات در موضوع واگذاری ها مطرح شد ضمن آنکه بخش صنعت را به خدمات اضافه کردیم و در منابع مالی صندوق توسعه ملی به آ ن سمت هدایت شد.

دژپسند اضافه کرد: ارزهای این دو بند در اتاق مبادلات ارزی ارائه می شود و بانک مرکزی حق ارائه ندارد.

وی با تأکید بر اینکه گسترش بخش خصوصی در حوزه های صنعت و خدمات از برنامه ها است، گفت: بانک ها را نیز فعال کردیم؛ بانک باید قدرت اعطای تسهیلات داشته باشد در همین راستا قدرت ارائه تسهیلات بانک ها را به بخش خصوصی تقویت کردیم.

وی اضافه کرد: برای فاینانس در مجموع 15 درصد از بودجه عمومی دولت می گذاریم و منابع مالی حاصل از صدور نفت خام را در نظر گرفتیم؛ 85 درصد منابع خود را به صورت فاینانس در خارج استفاده می کنیم.

دژپسند بیان کرد: فاینانس جزو بودجه نیست، مال خودمان است ولی به عنوان درآمد دولت منظور نمی شود.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور اضافه کرد: سال گذشته 53 هزار میلیارد تومان در تبصره ها بود که در ارقام بودجه نیامده بود.

وی با تأکید بر اینکه بودجه انقباضی است، گفت: در بودجه عمومی 210 هزار میلیارد تومان، در اصلاحیه 171 هزار میلیارد تومان و در عملکرد 141 هزار میلیارد تومان آمد.

وی یادآور شد: وقتی بودجه جاری به تصویب مجلس می رسد همه دستگاه ها آن را حق خود می دانند مثلاً دستگاه اجرایی که رقم خاصی در بودجه دارد امسال هم با احتساب تورم انتظار افزایش بودجه خود داشت، اما ما با آنها در سالن برنامه جلسه گذاشتیم و تبادل نظر کردیم؛ این جزو توقع دستگاه اجرایی شده است و اگر می خواهیم کاهش دهیم باید دلیل را اعلام کنیم.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تصریح کرد: 4 دستگاه بودجه ریزی عملیاتی محور قرار دادیم و 30 دستگاه بودجه لازم خود را فرستادند.

دژپسند اضافه کرد: همچنین موضوع بودجه مصوب 210 هزار میلیارد تومانی و کاهش آن را بررسی کردیم.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور گفت: در بودجه جاری از 128 هزار میلیارد تومان 15 هزار میلیارد تومان افزایش بود و 10 هزار میلیارد تومان مربوط به رشد حقوق بود.

 دستمان در افزایش حقوق بسته بود

 در ادامه مناظره امروز مجری برنامه سؤالات مخاطبان را از مهمانان حاضر در برنامه پرسید.

سؤال اول از غلامرضا تاجگردون بود، مبنی براینکه با توجه به تعیین قیمت 100 دلاری برای هر بشکه نفت به نظر شما بودجه سال آینده جسورانه تدوین شده یا محافظه کارانه، وی پاسخ داد: با توجه به اینکه میانگین فروش نفت در سال جاری 103 دلار بوده و همچنین برآورد مسئولان دولت و گزارش های ایراد شده نشان می دهد که میانگین فروش 100 دلاری در هر بشکه نفت محقق می شود.

سؤال دیگر در خصوص میزان افزایش حقوق متناسب با تورم بود که دژپسند پاسخ داد: در قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین درصد رشد حقوق کارکنان دولت به اندازه تورم ذکر شده که در قانون برنامه پنجم توسعه این عبارت اصلاح شده و افزایش حقوق ها متناسب با تورم لحاظ شده است.

وی افزود: دولت به دنبال حفظ قدرت خرید کارکنان دولت است اما علت عدم افزایش به اندازه تورم محدودیت های مالی دولت بوده و در واقع دست ما در این بخش بسته شده است.

دژپسند تصریح کرد: برای سال 93، 15 هزار میلیارد تومان بودجه جاری افزایش یافته که همین عدد به اعتقاد برخی نمایندگان انبساطی است؛ در صورتی که بدون توجه به درآمدها حقوق کارکنان دولت به اندازه تورم افزایش می یافت به احتمال زیاد درآمدهای پیش بینی شده محقق نشده و دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی می شد که نتیجه آن افزایش نرخ تورم است.

در ادامه برنامه حیدری از مؤمنی سؤال مخاطبان را پرسید که سؤال شده بود شما مخالف نرخ اعلام شده ارز توسط رئیس بانک مرکزی هستید، بنابراین پیشنهاد شما برای نرخ ارز چیست، مؤمنی پاسخ داد: بیش از آنکه به دنبال قیمت گذاری در بازار ارز باشیم باید بررسی شود که منطق های تعیین نرخ ارز چیست.

وی افزود: از نیمه دوم سال 90 اتفاقاتی رخ داد که ارتباطی با بنیان های اقتصادی کشور نداشت.

مومنی تصریح کرد: همین مسئله موجب بروز دلالی و رباخواری در بازار ارز شد که اثرات منفی آن متوجه تولیدکننده و مردم شد.

وی افزود: اینکه بخواهیم نرخی برای ارز تعیین کنیم در چنین شرایطی نادرست است زیرا تا زمانی که اصلاحات ساختاری در بخش نهادی صورت نگیرد همچنین موانع تولید از میان برداشته نشود تعیین نرخ ارز غیرمنطقی است.

این اقتصاددان تصریح کرد: نمی توان به صورت موضعی و موردی مسئله اقتصادی را نگاه کرد زیرا ما هم اکنون با شرایط رکود تورمی روبه رو هستیم و البته صحبت های آقای دژپسند من را نگران تر کرد.

در ادامه در خصوص تعداد زیاد پروژه های عمرانی و بلاتکلیف ماندن آن از نادران پرسیده شد که وی گفت: عارضه ای که اقتصاد به آن دچار شده طبیعتاً دستگاه تقنینی را هم درگیر می کند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: برخی طرح های عمرانی اساساً نیازی به اجرای آنها نیست که شرایط چانه زنی برای برخی ها وجود می آید و البته همواره عده ای در مجلس با دغدغه های کارشناسی خود مانع از اجرای آنها می شوند.

وی افزود: در سال 91 دولت شیوه غربالگری طرح های عمرانی را پیشنهاد کرد که مجلس هم با آن موافقت کرد تا طرح های اولویت دار اجرا شود.

نادران تصریح کرد: متأسفانه برخی مسائل موجب شده است که 400 هزار میلیارد تومان اعتبار برای اتمام همه طرح های عمرانی نیاز باشد که اساساً ضرورت و نیاز آنها مشخص نیست.

وی ادامه داد: در مجلس پیشنهادی مطرح کردیم مبنی براینکه اعتبارات عمرانی به صورت منطقه ای و استانی توزیع شود زیرا نهادهای محلی نیازهای منطقه را بهتر می شناسد.

مجری برنامه در ادامه علت نگران تر شدن مؤمنی را از صحبت های دژپسند پرسید که وی پاسخ داد: از نظر مطالعات تجربی در ایران و سایر کشورها به این نتیجه می رسیم که عملکرد اقتصادی بیش از آنکه تحت تأثیر ارز و پول قرار گیرد تحت تأثیر عملکرد نهادی است.

به گفته وی طبق این بررسی ها در کشورهایی که سیستم ها نهادی عملکرد مناسبی دارند 28 تا 35 برابر اقتصاد بهتر عمل می کند.

وی افزود: براساس بررسی هایی که شخصاً انجام داده ام میزان تسهیلات پرداختی به کشاورزی و صنعت یک سوم منابع بانکی بوده و در این شرایط هرچقدر منابع بانک ها افزایش یابد به دلیل ساختار نامناسب نهادی اهداف محقق نمی شود؛ بنابراین افزایش سرمایه بانک ها که در لایحه بودجه به آنها توجه شده به خودی خود راهگشا نیست.

مومنی با اشاره به ابلاغیه اصل 44 گفت: در ابتدای این ابلاغیه به مسائل مختلفی از جمله ایجاد ثبات بخشی به اقتصاد و توجه به علل شکست بازار اشاره شده اما در اجرای سیاست های کلی اصل 44 این مسائل مورد توجه قرار نگرفته است.

وی گفت: از سال 68 تا 83 کل دارایی های واگذار شده کمتر از 3 هزار میلیارد تومان است اما از سال 85 تا 91 بیش از 130 هزار میلیارد تومان از دارایی های دولت واگذار شده، این در حالی است که بنگاه ها با روند ورشکستگی روبه رو شده و از طرف دیگر مداخله دولت در اقتصاد افزایش یافته است.

دژپسند در پاسخ به صحبت های مؤمنی گفت: وقتی می گوییم 10درصد از ورودی های صندوق توسعه ملی در سال 93 باید به بخش کشاورزی پرداخت شود نشان می دهد به این مسئله اهمیت ویژه ای داده شده است.

وی افزود: اگر می گوییم کارکردهای نهادی می تواند به بهبود امور منجر شود بنده به عنوان مسئول برنامه ریزی باید در قالب بودجه این فرایند را تسهیل کنم و به همین دلیل سرمایه بانک ها افزایش می یابد تا عملکرد آنها بهبود یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: درسال های اخیر سهم بخش کشاورزی 25 درصد از منابع در نظر گرفته شده و برای بخش صنعت و معدن هم سهم مناسبی در نظر گرفته شده که در چند سال اخیر بخش کشاورزی نتوانسته از سهم خود  استفاده کند اما صنعت به خوبی از سهم خود استفاده کرده است.

به گفته وی در لایحه بودجه امسال به بند الف سیاست های کلی اصل 44 توجه شده است.

دژپسند در خصوص اجرای طرح های عمرانی گفت: یکی از ملاک های اصلی ما در اجرای طرح های عمرانی و تخصیص اعتبار به آن پیشرفت فیزیکی است اما این تنها ملاک نیست؛ به عنوان مثال طرح های بخش آب شرب و یا مهار آب های مرزی را نمی توان متوقف کرد. برخی طرح ها هم ممکن است امسال 30 درصد پیشرفت فیزکی داشهت باشد اما با تزریق اعتبار به آن تا پایان سال به بهره برداری برسد بنابراین ما در تدوین بودجه به این مسائل هم توجه کرده ایم.

وی افزود: اگر فرصت بود ابعاد بیشتری از لایحه بودجه تشریح می شد.

 ارقام بودجه پیشنهادی اطمینان بخش است

در بخش پایانی مناظره امروز تلویزیونی که با حضور 4 چهره شاخص از مجلس، دولت و دانشگاه برگزار شد، فرهاد دژپسند در پاسخ به سؤال خبرنگار اقتصادی فارس، مبنی بر اینکه آیا تحقق اعتبار 37 هزار میلیارد تومانی با نفت 100 دلاری با توجه به شرایط منطقه ای، امکان پذیر است یا خیر، اظهار داشت: دولت راجع به برداشت از نفت در متغیرها، تغییر آنچنانی ایجاد نکرده است، به طوری که امسال هم یک میلیون بشکه نفت و در سال بعد هم به همین میزان پیش بینی شده است.

وی ادامه داد: ما در لایحه بودجه ملاحظاتی داشتیم که ارقام پیش بینی شده اطمینان بخش باشد. چرا که درآمدهای نفتی از محل صادرات به همین شکل در نظر گرفته شده است.

دژپسند در ادامه به سؤال خبرگزاری فارس، درباره سهم مالیات در تأمین بودجه، گفت: مالیات نسبت به سال جاری رشد بیشتری دارد؛ مطمئنا در شرایط رکودی افزایش نرخ منطقی نیست، بنابراین با توجه به اینکه نسبت مالیات به GDP باید به 10 درصد برسد از طریق مکانیزه کردن نظام مالیاتی، این درآمدها محقق خواهد شد.

دژپسند در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر دلایل دولت برای حذف تولید از محل درآمدهای هدفمندی، گفت: در بودجه امسال طبق شرایط فعلی عمل خواهد شد و راجع به هدفمندسازی یارانه ها، یک بسته جدید و متحولی را طراحی و به مجلس ارائه خواهیم کرد.

به گزارش فارس، الیاس نادران درباره انبساطی بودن لایحه پیشنهادی دولت برای سال آینده، گفت: انبساطی بودن با عادلانه بودن متفاوت است؛ مجلس در اصلاحیه بودجه بنابر درخواست دولت، درآمدهایش را به 171 هزار میلیارد تومان کاهش داد و در سال آینده این میزان با افزایش 71 هزار میلیارد تومانی به مجلس پیشنهاد شده است، بنابراین بودجه انبساطی است.

وی با بیان اینکه کمتر از 25 درصد کل بودجه کشور، مربوط به اعتبارات عمرانی است، گفت: در بودجه سال جاری آنچه که اتفاق افتاد، نگران کننده است.

بنابراین گزارش غلامرضا تاج گردون، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و معاون اقتصادی سازمان مدیریت سابق در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره استعفای برخی نمایندگان در خصوص لایحه پیشنهادی دولت، تاکید کرد: این بودجه پیش از استعفای نمایندگان باید بررسی شود، چرا که بنده از کسانی هستم که با اعداد و ارقام بودجه کاملا آشنایی دارم.

فرهاد دژپسند، نماینده دولت در پاسخ به سؤالی در خصوص میزان تخصیص اعتبارات برای رونق کسب و کار توضیح داد: تأمین مالی و تسهیل دریافت منابع، افزایش صندوق های حمایتی و اتمام طرح های نیمه تمام و از همه مهمتر تقویت بخش خصوصی از طریق واگذاری طرح های نیمه تمام از جمله مواردی است که دولت در حوزه کسب و کار پیش بینی های لازم را انجام داده است.

فرشاد مؤمنی، اقتصاددان در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا طبق ادعای دولتمردان، انسجامی در تیم اقتصادی دولت وجود دارد یا خیر، صراحتاً تاکید کرد: من دعا می کنم که چنین باشد، اما اینطور نیست.

بر اساس این گزارش، الیاس نادران درباره اینکه معتقد است، نباید منافع مذاکرات تیم هسته ای در لایحه بودجه کشور گنجانده شود، به سؤال مطرح شده در این باره تأکید کرد: اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، در تحقق درآمدهای نفتی که در بودجه قرار است لحاظ کنیم، دچار محدودیت هایی خواهیم بو