پسران بیشتر، زندگی شادتر!

روزنامه هفت صبح: بعد از بیلبوردهای معروف صداقت آمریکایی حالا نوبت به بیلبوردها با مضامین اجتماعی رسیده است.

«با یک گُل بهار نمی شه!» این ضرب المثل معروف ایرانی از دو روز پیش روی بیلبوردهای سطح شهر نقش بسته تا مروج فرهنگ دارا بودن فرزند بیشتر باشد. رانندگان جوان بزرگراه ها و خیابان های شهر تهران که در دوران کودکی و نوجوانی خود با شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» بزرگ شده بودند؛ این روزها شعار «فرزند بیشتر، زندگی شادتر» را روی بیلبوردهای شهر می بینند که در هر کدام از این تصاویر خانواده های شاد دارای چهار و یا پنج فرزند هستند. انجمن طراحان گرافیک انقلاب اسلامی که همین چند ماه پیش با طراحی و اجرای پروژه های «صداقت آمریکایی» و «شمر زمانه ات را بشناس» سروصدای زیادی ایجاد کرده بودند از دو روز پیش با طراحی پوسترهای جدیدی در نقد تک فرزندی به بیلبوردهای شهر تهران بازگشتند. بیلبوردهای قبلی این موسسه پس از ایجاد واکنش های زیادی در سطح جامعه و سیاستمداران از سطح شهر جمع آوری شدندت و حالا طراحان آن با طراحی بیلبوردهایی با موضوعی متفاوت از سیاست خارجی دوباره بر سر زبان ها افتاده اند.

جنگ علیه تک فرزندی

اهداف طراحی این بیلبوردها چه بوده و طراحان آن چه اقداماتی برای طراحی آن انجام داده اندو مراحل تولید چه بوده؟ خبرگزاری مهر در گزارشی به این موضوع پرداخته که بخشی از آن را در ادامه می خوانید: «انجمن طراحان گرافیک انقلاب اسلامی که پیش از این با طراحی و اجرای پروژه های «صداقت آمریکایی» و «شمر زمانه ات را بشناس» در جامعه شناخته شده است با طراحی پوسترهای جدیدی در نقد تک فرزندی به بیلبوردهای شهر تهران بازگشت. عباس صانعی، مدیر خانهط راحان گرافیک انقلاب اسلامی ورد مورد پروژه جدید گروه طراحان زیر نظر خود گفت: «با یک گل بهار نمی شه» از نمونه آثاری است که اولویت سنجی، تعریف و تولید آن از ابتدا تا مرحله چاپ در آتلیه خانه طراحان انقلاب اسلامی صورت گرفت و ما براساس وظیفه خود درباره حساسیت های اجتماعی اقدام به طراحی و اجرای آن کردیم. روند رو به رشد ایران اسلامی امروز و سبقتی که در مسائل علمی، صنایع موشکی، هوا فضا و ... از بسیاری کشورها گرفته ایم مرهون جامعه جوان ماست.

در عین حال کم توجهی به مسئله جمعیت و حفظ این نیروی جوان در جامعه هشدارهایی را پدید آورده است که همین مسئله بارها در بیانات مقام معظم رهبری نیز مورد تاکید بوده است. هشدار درباره معضلات تربیتی ناشی از تک فرزندی، هشدار درباره کمبود نیروی جوان و آماده به کار و پیر شدن جامعه آینده، هشدار درباره معضلات اجتماعی، رفاهی و خانوادگی سالمندان در آینده کشورمان و ... از جمله این مواردی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و همین مسئله ما را بر آن داشت که با ابزار هنر به این موضوع اجتماعی بپردازیم. این پروژه نیز با ایده پردازی گروهی آغاز شد و با جمع آوری ایده ها در یک بازه زمانی مشخص کار را آغاز کردیم. در مرحله بعد ایده ها با توجه به مخاطب (مخاطب عام)، امید بخش بودن، تاکید بر نکات مثبت فرزندآوری ... پالایش شد و پس از آن با توجه به زمانبندی تعریف شده، ایده حاضر برای اجرا انتخاب و وارد مرحله تولید شد.

جنجال های صداقت آمریکایی

ماجراهای بیلبوردهای جنجالی در سطح شهر از حدود دو ماه پیش آغاز شد، درست در زمانی که رئیس جمهور از سفر خود از سازمان ملل بازگشته بود و مذاکرات دوره گذشته نیز هنوز آغاز نشده بود. نصب این بیلبوردها در زمانی شکل گرفته بود که صحبت تلفنی روحانی و اوباما تا چند هفته بسیار خبرساز بود و جو غالب جامعه امید زیادی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات داشت. در آن فضای مثبت عمومی جامعه ناگهان بیلبوردهایی در سطح شهر قرار گرفت که صداقت آمریکایی ها را زیر سوال برده بود. در برخی از این بیلبوردها آمریکایی ها را در پشت میز مذاکره نشان داده بود که برخلاف ظاهر دموکراتیک خود، در زیر میز مذاکره اسلحه به دست دارند.

در بیلبوردهای دیگری نیز تصاویر اوباما در کنار شمر نشان داده بود. پس از واکنش های زیادی که این بیلبوردها به وجود آورد مشخص شد که موسسه فرهنگی – هنری اوج طراحی این پوستر را برعهده داشته است. موسسه ای که چند سالی است در عرصه هنری فعالیت می کند. پیش از این نیز توسط همین موسسه، پوسترهای «هنوز ادامه دارد» با محوریت نشان دادن روحیه رزمندگی در دوران اخیر برای هفته دفاع مقدس طراحی و در سطح شهر تهران نصب شده بود؛ پوسترهایی که استقبال خوبی از آنها شد. البته بسیاری بر این تصور بودند که آن پوسترها را شهرداری تهران چاپ و منتشر کرده و بر همین اساس در همان روز اول که پوسترهای جدید «صداقت آمریکایی» نصب شد، بسیاری آن را متعلق به سازمان فرهنگی – هنری شهرداری تهران می دانستند.

با همین رویکرد برخی سایت ها نیز به انتشار گزارش ها و انتقاداتی نسبت به ورود شهرداری تهران به حوزه دیپلماسی و انتقاد از مذاکرات زدند اما با مصاحبه طراح پوستر با خبرگزاری ها مشخص شد که کار طراحی و اجرای این پوسترها توسط موسسه ای انجام شده که سعی می کند در زمینه مسائل فرهنگی عملکردی متفاوت داشته باشد. پس از دامنه دار شدن واکنش ها، این بیلبوردها از شهر تهران جمع آوری شدند. نکته جالب آن است که مدت کوتاهی پس از جمع آوری این بیلبوردها از تهران، نمونه آنها در شهر مشهد نصب شد. این بیلبوردها اما مدت زیادی نیز در مشهد دوام نیاوردند.

پسران بیشتر، زندگی شادتر

تا به حال دو نوع از این بیلبوردهای مروج فرزندان بیشتر رونمایی شده که هر کدام حاوی نکات جالبی هستند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

1- در هر کدام از بیلبوردها فواید خانواده های پرجمعیت نشان داده شده است. این بیلبوردها نشان می دهد یک خانواده پرجمعیت علاوه بر دارا بودن روحیه شاد، آسانتر می تواند بر مشکلات زندگی غلبه و در مسیر زندگی حرکت کند.

2- حک کردن ترجمه انگلیسی جمله «فرزند بیشتر، زندگی شادتر» بر روی این بیلبوردها با عنوان «More children, A happier life» یکی از نکات جالب توجه است. فارغ از نحوه ترجمه این لغت، سوال اینجاست به چه دلیل باید ترجمه انگلیسی آن روی بیلبورد نوشته شود؟ آـیا این بیلبورد مخاطبانی به جز افراد فارسی زبان دارد؟

3- در یکی از بیلبوردها یک خانواده با پنج فرزند نشان داده شده که شمغول دوچرخه سواری هستند. در کمال تعجب امامادر این خانواده در بیلبورد وجود ندارد و فقط پدر خانواده همراه با پنج فرزند خود مشغول دوچرخه سواری و «زندگی شادتر» هستند. آیا این امر به دلیل ممنوعیت دوچرخه سواری برای بانوان است؟

4- سوال بعدی اینجاست که چرا در بیلبورد اول تنها یک فرزند از پنج فرزند آن خانواده دختر هستند و یا در بیلبورد دومی که یک خانواده با چهار فرزند مشغول قایق سواری هستند، باز هم فقط یک فرزندشان دختر است؟

5- این سوال ها درباره تصویر دیگری از این بیلبوردها هم صدق می کند. در مقابل خانواده های پرجمعیت در هر کدام از این بیلبوردها، یک پدر و فرزند نشان داده شد تا مشکلات خانواده های دارای فرزند کمتر نشان داده شود. در اینجا هم دو سال مطرح است. اولا چرا فرزند هر کدام از این خانواده ها پسر است و آیا این امکان وجود ندارد که یک خانواده تک فرزند دارای دختر باشند؟ دوما، مادر این خانواده کجاست؟!