بازدید از یک غار رویایی و یک معبد تاریخی+تصاویر

غار چال‌نَخجیر دلیجان یکی از پدیده‌های تازه‌یاب و نادر زمین‌شناسی مرکز ایران است. این غار که در ۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان (حد فاصل شهر نراق - شهر دلیجان) در دامنه کوه واقع شده و به دوران سوم زمین شناسی تعلق دارد. رسوبات دولومیتی به مقیاس قابل توجهی به صورت لایه‌های سفید رنگی (رسوبات سفید برفی) کف راهروها و دالان‌های مسیر اصلی این غار را پوشانده‌است. چال در زبان محلی (راجی) به معنای پایین یا پایین‌تر هست و نخجیر به معنای شکارگاه. ترکیب چال‌نخجیر یعنی پایین‌تر از شکارگاه تعریف می‌شود.

غار چال‌نخجیر دلیجان در پی عوامل زمین‌ساختی و هوازدگی شیمیایی پدید آمده است و عموماً بلورین بوده و از پتانسیل عظیم سنگ‌های تزئینی برخوردار است. این غار در سال ۱۳۶۸ ‏شناسایی شده و گروه‌های کوهنوردی تا ژرفای ۲۰۰۰ متری آن پیش روی کرده‌اند. اخیراً نیز غارنوردان موفق شده‌اند با شناسایی دو مسیر انحرافی به انتهای اصلی غار دست یابند. ارتفاع این غار گاهی از ۲۰ متر تجاوز می‌کند.

دره‌های ژرفی که بیشتر راه‌های انحرافی را فراگرفته بازتاب نور از منشورهای بلور و کلسیت در کنار آویزهای متنوع، پوشش اسفنجی بلورین دیواره‌ها و کف غاره آن را یکی از خیره‌کننده‌ترین غارهای ایران کرده‌است. حدود 1200 متر از محدوده شناسائی شده برای عموم قابل بازدید بوده و عکاسی در داخل ممنوع است. این غار از ۲۷ اسفند ۱۳۸۸ برای بازدید عموم آماده شده است.

صاحب «بستان السیاحه» یکصد و ده سال پیش درباره این شهر گفت: نراق بر وزن عراق قریه‌ای است قصبه مانند و محلی است خاطرپسند از توابع کاشان، آبش کم و باغاتش فراوان. این شهر کوچک در گذشته از موقعیتی خاص برخوردار بود، زیرا در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و دارای موقعیت راهبردی اقتصادی و تجاری بود و از دیرباز مورد توجه مردم شهرهای اطراف قرار گرفته بود. خانه پدری فریدون فروغی نیز در این شهر قرار گرفته است.

مسیر دسترسی به چال‌نخجیر از دلیجان به سمت نراق و با پشت سر گذاشتن ۱۰ کیلومتر راه آسفالته است. پیمایش غار در مسیرهای آماده شده (رفت و برگشت) در حدود یک ساعت زمان می برد که البته بسته به ذوق و حوصله شما افزایش خواهد یافت. هر چند آماده‌سازی چال نخجیر یا هر غار دیگری برای بازدید عموم قطعا آسیب‌هایی به طبیعت بکر آن می‌زند اما شاید تهدید بزرگ‌تر از بین رفتن زیبایی‌های طبیعی غار به مرور زمان و بر اثر بی‌توجهی بازدیدکنندگان باشد. به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی در زمینه نگهداری و آسیب نرساندن به دیواره‌ها حداقل کاری باشد که لازم است در محل غار انجام شود.

بازدید از غار همه روزه از ساعت ۸ تا ۱۷ امکان‌پذیر است.

درباره معبد خورهه

خرابه‌های معبد خورهه مربوط به دوره اشکانیان است و در شهرستان محلات، روستای خورهه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا در منطقه پشت گدار قرار دارد و از شمال به رشته کوه‌های هفتاد قله و از جنوب به رشته کوه‌های یخچال معروف شده است.

معبد خورهه در دشت خورهه از توابع محلات در استان مرکزی واقع شده است .بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، منطقه خورهه از هزاره دوم پیش از میلاد مسکونی بوده است.

از این معبد تنها دو ستون به ارتفاع شش متر با حجاری‌های زیبا در بالای آن باقی مانده است. به گفته باستان‌شناسان در این محل بنایی ییلاقی برای اشراف سلوکی و معبدی اشکانی قرار داشته است. تا پیش از این فرض می‌شد ستون‌های بر جای مانده از معبد متعلق به دوره سلوکی بوده ولی اخیرا این نظریه رد شده است و معلوم شده این ستون‌ها متعلق به اشکانیان هستند.

محوطه تاریخی و باستانی خورهه در مجاورت روستایی به همین نام و در 48 کیلومتری شمال شرق شهرستان محلات در استان مرکزی قرار دارد. در کاوش‌های باستان‌شناسان در منطقه تعداد زیادی سفال و خمره پیدا شده که سفال‌های کلینگی ظرافت خاصی دارند.

خورهه در اوستا به مفهوم محل برآمدن خورشید است و از سویی کلمه خور در این کتاب به مفهوم منطقه ییلاقی است، این منطقه در شمال شرق محلات و در بین روستاهای دودهک، ورین و آب گرم، در کنار رودخانه خورهه قرار دارد.

بررسی تحقیقات انجام شده و آثار کشف شده در دشت و ارتفاعات خورهه نشان می دهد سابقه سکونت و قدمت منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد باز می‌گردد.

این منطقه دارای اسناد تاریخی است و لویی واند نبرگ در کتاب باستان شناسی ایران باستان به نقل از هرتسفلد آورده است: قابل تذکر است کمی به سمت جنوب در خورهه که سر راه اراک به کاشان است، معبدی است که هنوز دو ستون یونانی در آن پا برجاست.

دو ستون از این مجموعه برجای مانده است. ستون ها سنگی و با توجه به وجود معادن سنگ در محلات، جنس آن ها از نوع تراورتن بهترین نوع سنگ است.

اکثر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 بازمی گردد و در بین آثار کشف شده، می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگی تزئینی و شیشه، اشیاء فلزی و اسکلت‌های انسان اشاره کرد.

راه های دسترسی به ستون های خورهه محلات، جاده محلات به آبگرم، سپس خورهه با جاده آسفالته حدود 20 کیلومتر همچنین جاده قم به اصفهان، نرسیده به شهر دلیجان و در 70 کیلومتری قم، روستای دودهک سپس به سوی خورهه با حدود 12 کیلومتر.

خورهه که پیش‌تر گمان می‌شد بقایای یک معبد یا آتشکده مربوط به دوره سلوکی باشد بر اساس آخرین شواهد بدست آمده یک خانه اربابی است که در حدود قرن اول قبل از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی به حیات خود ادامه داده است.

وسایل ضروری و پیشنهادی

کارت ملی، لباس گرم، کفش مناسب، بارانی یا بادگیر، کلاه و عینک آفتابی، کوله یک روزه، باتوم راهپیمایی، فلاسک چای، قمقه آب، لوازم و ظروف شخصی مانند کرم ضد آفتاب و بشقاب و قاشق و چنگال، داروهای مورد استفاده، میان وعده های غذایی سبک و مقوی و یک وعده نهار.

هزینه تور

بین 45 تا 60 هزار تومان