روشن شدن موتور اهانت به مقدسات و سکوت دولت

«وظیفه دولت در برابر توهین رسانه ‌ها به مقدسات چیست؟» این سوالی بود که پس از انتشار یادداشت توهین ‌آمیز روزنامه اصلاح طلب بهار درخصوص امیرالمومنین(ع) و همچنین اهانت نشریه چشم‌ انداز ایران - از رسانه‌ های نهضت آزادی - به حضرت فاطمه زهرا(س) پیش ‌روی افکارعمومی قرار گرفت، اما هنوز پاسخ قانع ‌کننده ‌ای به این سوال داده نشده است.

دولت به‌ مثابه سکاندار کشور در همه امور، وظیفه‌ های مختلفی از فرهنگ‌ سازی تا نظارت و اجرا بر عهده دارد. اما گویا دولت از برخی وظایف خود غافل است یا اراده جدی برای انجام این وظایف ندارد.

اهانت رسانه ‌ها به مقدسات از کجا آغاز شد؟

توهین رسانه ‌ها به مقدسات در دوره‌ های گذشته نیز سابقه داشته است. در زمان استقرار دولت اصلاحات بسیاری از رسانه‌ های اصلاح‌ طلبان از زیرسوال بردن مقدسات و حتی توهین مستقیم به اعتقادات مردم مومن ابایی نداشتند. اگرچه قوه ‌قضاییه باصلابت و پایداری در برابر حرمت ‌شکنی ‌های این رسانه ‌ها می ‌ایستاد اما دولت وقت - که از قضا خود نیز صاحب برخی از این رسانه ‌ها بود - اهتمامی برای جلوگیری از ادامه این روند از خود نشان نمی ‌داد.

ساختارشكني و حمله به مبانی دینی از خصوصيات بارز مطبوعات اصلاح‌ طلب بود. حملات روزنامه ‌های این جریان به اندیشه‌ های دينی و مقدسات تا جايي پیش‌رفت كه رهبر معظم انقلاب در سخنراني‌ هاي متعددي هشدارهاي فراوانی در این رابطه دادند و از «شبيخون فرهنگي در پوشش مطبوعات» سخن گفتند.

در زیر نمونه‌ هایی از مهم‌ترین جملاتی که اهانت مستقیم و غیرمستقیم به مقدسات و مبانی دینی تلقی می ‌شد، بازنشر می‌ شود:

«به خدا هم می ‌توان اعتراض کرد و او را فتنه‌گر نامید» (روزنامه ایران، 24 تیر 79)

«اگر مجوز راهپیمایی به هر گروه براساس قانون داده شود، اشکالی ندارد. حتی علیه خدا» (روزنامه آفتاب ‌امروز، 2 شهریور 78)

«حذف صحنه ‌های جنسی و مشروب ‌خواری از فیلم ‌های مستند، هیچ مستند شرعی ندارد! کجای فقه آمده که گفتن و شنیدن این که پسری به دختری بگوید دوستت دارم، حرام است؟» (محمدجعفر هرندی، هفته ‌نامه آبان، 9 بهمن 78)

«در بعد مسائل فرهنگی سه مشکل هست که حوزویان باید آن را حل کنند. یکی موسیقی به نحوی که انسان هروقت دلش خواست ضبط را روشن کند و یکی هم رقص و دیگری ماهواره به نحوی که در فیلم به زنان از زانو به بالا عریان هم بتوان نظر انداخت» (جهانبخش محبی نیا، آفتاب‌امروز، 3 مهر 78)

«نظریه غیرت دینی، ویران‌ کننده اندیشه، فرهنگ و تمدن است» (عطاءالله مهاجرانی، روزنامه آریا، 16 فروردین 79)

«یک زمانی مردم می ‌گفتند چون عیسی(ع) این سخن را گفته پس درست است، اما امروز عیسی که سهل است، خود خدا هم اگر حرفی بزند و آن حرف با عقل مردم منطبق نباشد، نخواهند پذیرفت. امروز خدا در جامعه هیچ‌ کاره است» (محسن کدیور، دانشگاه تهران، سال 79)

«مظاهر دینی چون حجاب و حیای زنان، نماد عقب افتادگی است» (نوشین احمدی، ماهنامه جامعه ‌سالم، تیر ۷۷)

«آن دسته از جوانانی که به مساجد روی می ‌آورند یا کتب دینی را مطالعه می ‌کنند، از نظر ساختار فکری و روانی ضعیف هستند. یعنی ضعفای نسل جوان از نظر فکری و روانی و کم‌ اطلاع ‌ترین آنها هستند» (محمد مجتهد شبستری، روزنامه فتح، 15 دی 78)

«قوانین شرعی در مورد زنان ظالمانه است» (مهرانگیز کار، روزنامه عصر آزادگان، 7 بهمن 78)

«اینکه پیامبر را ابوالقاسم لقب داده‌اند، نه ابوفاطمه، حاکی از غلبه فرهنگ جاهلی مردسالاری است» (مرضیه آذر افزا، ماهنامه پیام ‌ها‌جر، مهر 78)

«تفکر شیعه‌ گری موجب انحطاط مملکت ما و مانعی برای دموکراسی است» (سالار بهزادی، روزنامه صبح ‌امروز، 23 آبان 78)

«هیأت ‌ها‌ی مذهبی، منشا خشونت ‌اند» (محمد قوچانی، روزنامه عصر آزادگان، 20 فروردین 79)

«فرهنگ شهادت خشونت ‌آفرین است. اگر کشته ‌شدن آسان شد، کشتن هم آسان می ‌شود» (عبدالکریم سروش، روزنامه نشاط، 12 خرداد 78)

«برخورد با توهین ‌کنندگان به مقدسات، چون منجر به اشاعه توهین می ‌شود، خود اشاعه فحشا است» (عطاءالله مهاجرانی، روزنامه اخبار اقتصاد، 5 مهر 78)

واکنش رهبر معظم انقلاب به حرمت‌شکنی‌های رسانه‌های اصلاح‌طلب

این حرمت ‌شکنی ‌ها ادامه می‌ یافت و دولت سکوت پیشه کرده بود اما سرانجام رهبر معظم انقلاب در هشداری صریح، نارضایتی خود را از عملكرد ضددینی مطبوعات اصلاح ‌طلب ابراز داشتند: «من قلباً از بعضي از پديده‌ هايي كه در كشور هست، رنج مي ‌برم. من نمي‌ خواهم آنچه را كه براي من رنج ‌آور است، با افكارعمومي مطرح كنم؛ اما اين نكته كه آن روز گفتم داستان غم ‌انگيزي است... من حالا مي ‌بينم متأسفانه همان دشمني كه به وسيله تبليغات خود، همتش اين بود كه افكارعمومي يك كشور را به سمتي متوجه بكند، امروز به جاي راديو‌ها آمده و در داخل كشور ما پايگاه زده است. بعضي از اين مطبوعاتي كه امروز هستند، پايگاه‌ هاي دشمن‌ اند، همان كاري را مي ‌كنند كه راديو و تلويزيون‌ هاي بي.بي.سي و آمريكا و رژيم صهيونيستي مي ‌خواهند بكنند» (روزنامه کیهان، 3 اردیبهشت 79)

ایشان البته پیش از آن در یکی سخنرانی‌های خود، با انتقاد شدید از دستگاه‌ های مسئول، تاکید کردند:«مشكل آنجا بروز مي ‌كند كه اسلام را قبول ندارند، امام را مطلقاً قبول ندارند، اين نظام را قبول ندارند. از اول تا توانستند با اين نظام جنگيدند و آن وقتي به خانه‌ هايشان رفتند نشستند، كه ديدند ديگر سلاح‌ هايشان كند شده است. اينها بيايند پشت سر كسي يا جمعي پنهان بشوند و شروع كنند به ايمان مردم دست‌ اندازي كردن و آن را هدف قراردادن، اين قابل‌ قبول نيست. من مي ‌بينم كه بعضي از مطبوعات كشور متأسفانه دستخوش چنين بحراني هستند... بنده منتظر مي ‌مانم ببينم دستگاه ‌هاي مسئول چه مي‌ كنند، و الا جلوگيري از اين حركات موذيانه، كار دشواري نيست. هيچ‌ وقت هم ما فكر اينكه دنيا چه مي ‌گويد، روزنامه‌ هاي دنيا چه مي ‌گويند، سازمان‌ هاي دنيا چه مي ‌گويند، نكرده ‌ايم و نبايد بكنيم. مگر بايد براي مصالح كشور و مصالح يك ملت، منتظر اين حرف‌ ها ماند؟ بنده منتظر اجازه‌ بين ‌المللي براي نحوه‌ اداره‌ اين كشور نمي ‌مانم. منتظرم دستگاه ‌هاي مسئول، وزارت ارشاد، دستگاه قضايي، دستگاه‌ هاي امنيتي، كار خودشان را بكنند، ببينيم اين كساني كه در بعضي از اين مطبوعات، ايمان مردم را هدف گرفته‌ اند، از جان مردم چه مي‌ خواهند. اينها به انقلاب اهانت مي ‌كنند. رئيس ‌جمهوري محترم در مرقد امام(ره) سخنراني بسيار خوبي كردند كه من بعد، از ايشان به خاطر آن سخنراني تشكر كردم. اما در روزنامه به‌ عنوان انتقاد مي‌ نويسند كه رئيس ‌جمهور متأسفانه در آن سخنراني، باز همان لحن انقلابي را به خودش گرفت! لحن انقلابي شد يك نقطه ‌ضعف؟ اين ‌قدر اينها بي‌ شرم ‌اند! خاطرات جنگ،‌ ياد جنگ، يادگارهاي جنگ، يادگارهاي شهادت،‌ يادگارهاي نجابت و عصمت در اين كشور مردود واقع بشوند، به چيزهايي بپردازند كه به خيال خودشان ايمان جوانان را هدف قرار بدهد،‌ يا آنها را به مسائل خاص جواني سرگرم بكند؛ اين نمي‌شود، اين قابل قبول نيست»(روزنامه‌ رسالت، 25 شهریور 77)

هدف از اهانت به مقدسات چیست؟

با نگاهی گذرا به یادداشت اخیر روزنامه اصلاح‌طلب بهار با عنوان «امام پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» نشان از آن دارد که گویا این بار قرار بر آن است که برخی شبهات اعتقادی در رسانه ‌ها مطرح و برای مردم جامعه عادی شود؛ به‌ گونه‌ ای که شبهاتی که حتی برخی از روحانیون نیز بر سر آنها به توافق نرسیده‌ اند، در برابر عموم مردم جامعه گذاشته شود و شبهاتی جدید در اذهان شکل گیرد.

هدف دیگر «عرفی کردن مقدسات» است. مروری بر جملاتی همچون «در جامعه ما هنوز خدا نمرده است» نشان از آن دارد که این جریان قصد دارد اعتقادات قدسی را به اعتقادات عرفی تنزل دهد و توهین به مقدسات را به‌ بهانه آزادی ‌بیان و حق انتقاد عمومی عادی نماید.

شاید هم اتفاقات جدی‌تری در راه باشد؛ به این معنی که سطح حساسیت مردم نسبت به اعتقادات بنیادین آنها سنجیده می ‌شود و در صورت عدم ابراز احساسات جدی از سوی جامعه، اهانت ‌های شدیدتری نسبت به مقدسات صورت می‌ گیرد.

رسانه‌ های مخالف توهین ‌ها چه کردند؟

در مقابل این توهین‌ ها اما هنوز هیچ ‌گونه آرایش جدی در میان رسانه‌ های مخالف توهین ‌ها دیده نمی ‌شود. اگرچه رسانه‌ های اصلاح ‌طلب در اغلب مسائل سیاسی اختلافات بنیادینی با اصولگرایان دارند، اما این توهین‌ ها می تواند میان رسانه ‌های اصولگرا و رسانه‌ های اصلاح‌ طلبی که به مبانی دینی پایبندی جدی دارند وحدتی ایجاد کند تا آرایش رسانه ‌ای جدیدی در کشور شکل دهند و در برابر توهین به مقدسات موضع ‌گیری کنند. این انتظار به جایی است از رسانه‌ هایی که در وهله اول خود را مسلمان می ‌دانند و انقلابی و بر دفاع از اعتقادات ‌شان پافشاری می‌ کنند. هر‌چند متاسفانه چنین آرایشی هنوز حتی در میان رسانه‌ های یک جریان سیاسی هم شکل نگرفته است، اما اصحاب ‌رسانه باید بدانند که مقدسات دینی فراتر از عقاید سیاسی هستند و باید در برابر توهین به این مقدسات ایستاد؛ حتی اگر اختلاف ‌تان با طرف مقابل به اندازه زمین تا آسمان باشد...

منبع: دو هفته نامه ندای عاشورا/ یزد