ایران چقدر «راه‌» دارد؟ +رتبه جهانی

در حقیقت می‌توان تاریخ شروع ساختن راه‌های شوسه را از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۴ دانست. تا این زمان اعتبارات راه‌سازی و راه‌داری از طریق اخذ باج یا حق‌العبور در راه‌های شوسه تامین می‌شد. مبلغ آن حداکثر به 300 هزار تومان می‌رسید.

در ۱۱ فروردین سال ۱۳۰۱، اداره کل طرق و شوراع در وزارت فوائد عامه تشکیل و مامور ساختن و نگاه‌داری راه‌های کشور شد.

در سال ۱۳۰۴ با پیشنهاد دولت وقت و تصویب دوره پنجم مجلس شورای ملی دریافت حق‌العبور در راه‌دارخانه‌ها ممنوع و مقرر شد از وزن غیرخالص صادرات و واردات مملکتی مالیاتی به عنوان مالیات راه دریافت شود. به این ترتیب اعتبار سالانه به 1 میلیون و 500 هزار تومان رسید.

در سال ۱۳۰۵ برنامه مدونی تحت عنوان «پروژه پیشنهادی ساختمان طرق در ایران» جهت راه‌سازی تدوین شد. مدت این پروژه ۹ سال و مخارج آن ۴۵ میلیون تومان پیش‌بینی شده بود.

در ۲۷ اسفند ۱۳۰۸ اداره کل طرق و شوارع به موجب قانونی که از مجلس شورای ملی گذشت در قالب یک وزارت‌خانه مستقل به اسم «وزارت طرق و شوارع» درآمد.

در دوران رضا شاه، طول راه‌های ایران به 24 هزار کیلومتر می‌سید. در ابتدای انقلاب سفید محمدرضا پهلوی طول راه‌های کشور ما به حدود 35 هزار کیلومتر افزایش یافته بود.

بعد از انقلاب

از سال 57 به این سو با تحول چشم‌گیری در صنعت راه‌سازی روبه‌رو بوده‌ایم. به طوری که اکنون طول راه‌های ایران چیزی حدود 200 هزار کیلومتر برآورد می‌شود.

در حال حاضر 80 هزار کیلومتر راه اصلی، فرعی و 129 هزار و 383 کیلومتر راه روستایی در کشور وجود دارد.

ایران از این حیث در رتبه 25 جهانی پایین‌تر از مجارستان و عربستان و بالاتر از اوکراین و بلژیک قرار می‌گیرد.

در حال حاضر آمریکا با طول‌ راه‌هایی معادل 6 میلیون و 505 هزار کیلومتر بیشترین و جزیره توالو با تنها 8 کیلومتر کمترین میزان راه‌ها را دارند.