روابط نهادهای رانتی وابسته به نفت باید اصلاح شود

به گزارش بولتن نیوز، الیاس نادران در دومین نشست از همایش نفت و توسعه اقتصادی گفت:در یکصد سال گذشته در کشور ما همواره نفت بیشترین سهم را در نهادسازی داشته است.

وی ادامه داد: در واقع در شکل گیری نهادها، نفت دارای بیشترین اثر بوده است زیرا اتکا به درآمدهای سهل‌الوصول نفت باعث شده است که اقتصادی وابسته به نفت شکل گیرد.

این نماینده مجلس تصریح کرد: اولین عارضه نهادهای برآمده از اقتصاد نفتی، فاصله گرفتن نهادهای مسئول از پاسخگویی است،زیرا اقتصاد نفتی باعث می‌شود حتی بازار و نهادهای مدنی در جامعه نیز تحت تاثیر قرار گیرند.

وی ادامه داد: باید گفت در کنار رانت درآمدی نفت، دیگر رانت‌های سیاسی، اطلاعاتی و ... شکل می‌گیرد و حتی بقیه نهادها هم به دنبال رانت می‌روند،بنابراین در کشورهای تک محصولی و وابسته به نفت، کارآفرینی به خوبی شکل نمی‌گیرد.

نادران خاطرنشان کرد: در حال حاضر مشاهده می‌شود نفوذ نفت در اقتصاد هر روز بیشتر می‌شود، اما به عنوان جزیره‌ای در کنار بقیه اقتصاد که تنها رابطه آن با اقتصاد، رابطه مالی و نقش آن در بودجه است.

وی با اشاره به راهکار برون رفت از شرایط اقتصاد متکی بر نفت گفت: روابط بین نهادهای رانتی و وابسته به نفت باید اصلاح شود. این اصلاح رابطه نیز جز با کارهای علمی و پژوهشی و به کارگیری ابزارهای فنی مورد نیاز نمی‌تواند انجام پذیرد.

نادران خاطرنشان کرد: نهادهای رانتی در کشورهای وابسته به نفت، مدل توسعه اقتصادی متناظر با خود را نیز ایجاد می‌کنند،زیرا نهادها بر اساس رانت نفتی شکل می‌گیرند و همین نهادها مدل توسعه اقتصادی را شکل می‌دهند.

این نماینده مجلس اظهار داشت: شفافیت فضای کسب و کار، رشد اقتصادی، رشد کارآفرینی و برون رفت از تورم مصادیقی هستند از متغیرهایی که درون مدل توسعه اقتصادی تعریف می‌شوند اما در طول سالیان اخیر تفاوت معنی داری پیدا نکرده اند.

نادران تاکید کرد: اگر این همایش بخواهد به یک نتیجه سیاست گذاری منجر شود باید رابطه بین نفت و نهادها و نیز نهادهای مرتبط با درآمد نفت و مدل توسعه را به خوبی تبیین کند و باید بررسی کنیم چرا کشور توانسته در صنعت هسته‌ای موفق شود ولی در صنعت نفت هنوز با مشکلات مختلفی مواجه هستیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دلیل اصلی این موضوع آن است که در صنعت هسته‌ای توانسته ایم که کل دانش آن را بومی کنیم اما متاسفانه در بخش نفت اراده مدیریت کلان نفت در کشور بر این نبوده است که بومی سازی صنایع مرتبط با نفت را در محور کار خود قرار دهد.

وی گفت: در نتیجه باید تصمیم اساسی گرفته شود که نهادهای دولت و بازار که متاثر از اقتصادی نفتی هستند از رانتی بودن به سمت کارآفرینی حرکت کنند.

نادران تصریح کرد: البته همانطور که نفت طی 100 سال ما را به این نقطه رسانده است، اصلاح این فرایند نیز نیاز به زمان مورد نیاز خود دارد و یک فرایند طولانی است، مشکل اصلی در راه اصلاح نهادی آن است که دولت‌ها عمر کوتاهی دارند و نگاه بلند مدت و استراتژیک در راه تغییر و اصلاح نهادها نداریم.