تا دیر نشده مردم و دولت مشارکت کنند، طرح های آب وفاضلاب، از فوری ترین برنامه های کشور است

گروه اقتصادی - شاید فوری ترین وعمومی ترین مشکلات داخلی مردم ایران و البته برخی کشورهای جهان در شرایط کنونی، موضوع  بهبود شرایط محیط زیست و حفاظت از منابع آب و انتقال فاضلاب های خانگی و صنعتی به شکل مناسب است تا از منابع کمیاب آب کشورهای منطقه حراست شود و آب وهوای شهرها و روستاها به تدریج به 50 سال قبل برگردد.



به گزارش بولتن نیوز، آلودگی شهرها علاوه بر موضوع بهبود کیفیت سوخت و بنزین و گازوئیل که باید در حد استانداردهای روز جهان باشد باید شامل بهبود ناوگان حمل ونقل، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و از همه مهمتر اجرای طرح زوج و فرد خودروها در فصل سرد سال و پدیده وارونگی هواست که با رضایت اکثریت مردم همراه است و مردم با هر وسیله ای که رفت وآمد می کنند از رضایت، آرامش اعصاب، کاهش اتلاف وقت وسرعت عمل در کارها همراه هستند.
توسعه حمل و نقل عمومی باید به حدی گسترش یابد و نقاط کور و گلوگاه ها و کوچه ها و خیابان های فرعی نیز در برنامه ریزی های شهری مورد توجه قرار گیرد تا مردم در رفت وآمدها مشکلات کمتری داشته باشند.

در حال حاضر گفته می شود که خودروهای شخصی و تک سرنشین که عامل اصلی 70 تا 80 درصد ترافیک و آلودگی هوای شهرها هستند تنها 2 تا 5 درصد مسافران و مردم را جابجا می کنند، در حالی که اگر طرح های زوج  وفرد اجرایی شود و محدودیت برای خودروهای شخصی اعمال شود، می تواند شرایط بهتری را در ترافیک و محیط زیست ایجاد کند.
از سوی دیگر، موضوع ریزگردها که به خاطر دست کاری در منابع آب و کاهش حرکت آب در رودخانه ها و دریاچه ها اتفاق افتاده باید از طریق طرح های علمی و اختراعات متخصصان ایرانی مورد توجه گیرد و در کنار طرح مالچ پاشی روی زمینه ها و بستر زمین ها و ریزگردها، باید از طرح های علمی و فنی دیگر برای تثبیت زمین ها و ریزگردها استفاده شود و در این زمینه، متخصصان طرح هایی ارائه داده اند که لازم دولت در یک طرح ملی و با همراهی کشورهای منطقه، به آن توجه کنند تا شاهد ریزگردها و آلودگی آنها نباشیم.
کنترل و هدایت فاضلاب های صنعتی و کارخانه های مواد شیمیایی در شهری مانند اهواز و سایر شهرهای ایران نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
اما یکی از فوری ترین و مهمترین طرح هایی که باید در سال های آینده با حمایت مردم اجرایی شود، طرح کنترل و هدایت فاضلاب های شهری و استفاده از منابع آب موجود و کمیاب کشور است.
با رشد جمعیت و مهاجرت به شهرها و زیاده روی در ساختمان سازی و سکونت 20 خانواده در یک قطعه زمین به جای یک خانواده و انواع خودروها در کوچه ها و خیابان ها، طبیعی است که مصرف آب نیز به شدت رشد کند.
زیرا علاوه بر آن که هرنفر شهرنشین به مصرف آب به صورت طبیعی نیاز دارد، بالارفتن شاخص های بهداشتی، انواع شوینده ها و شامپوها و صابون ها، استفاده از حمام و نیاز به دوش گرفتن در شهرهایی که استرس و کار و آلودگی و گرد و غبار زیاد است، موجب شده که به جای هفته ای یکبار حمام رفتن، هر شهر نشین به طور متوسط دو تا سه بار در هفته از دوش و حمام و استخر و... استفاده می کند و لذا سرانه مصرف نیز به شدت رشد کرده است و هم رشد جمعیت و هم رشد مصرف سرانه، موجب فشار به منابع آب  و ایجاد فاضلاب بیشتر شده است.
اما متناسب با این رشد مصرف آب و ایجاد فاضلاب بیشتر، نه تنها ریزش باران و برف بیشتر نشده بلکه کمتر شده و طرح های فاضلاب نیز به شدت از طرح های رشد مصرف عقب است.
هنوز شهری مانند تهران، طرح های فاضلاب شهری در خیابان ها و کوچه ها ندارد و میلیون ها چاه فاضلاب در شهری مانند تهران، انواع فاضلاب، شوینده ها، و.... را به چاه ها هدایت می کنند.
این فاضلاب در سفره های زیرزمینی نفوذ کرده اند و به میزانی که این فاضلاب در شهری مانند تهران زیاد می شود سفره های زیرزمینی و منابع آب نیز بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد و زیر تهران دریایی از فاضلاب های خانگی وجود دارد که انواع مواد و کالاها را با خود به زیر زمین می برد.
در چنین شرایطی، پیدا کردن چاه ها و منابع آب تمیز و بدون اشکال برای تصفیه و تامین آب، با محدودیت مواجه می شود و اگر از حالا به فکر نباشیم روزی می رسد که فاضله سفره های فاضلاب با سفره های آب تمیز و پاک کم می شود و امکان حفر چاه های بسیار عمیق برای تامین آب نیز با محدودیت و دشواری همراه می شود.
دیگر آب سدها و حوزه آبریز شمال و تهران و کرج و شهرهای اطراف تهران وشهرهای بزرگ برای تامین آب کافی نیست و باید چاه بیشتر حفر شود تا آب مورد نیاز تامین شود.
در نتیجه سطح سفره های زیرزمینی نیز پایین تر می رود و اثرات زیست محیطی برای جانوران و گیاهان و طبیعت و آب وهوا و انسان ها خواهد داشت.
گفته می شود که از مجموع 600 دریاچه زیرزمینی و سفره های بزرگ کشور حدود 200 دریاچه خشک وکم آب شده است. وفشار بر بقیه منابع نیز روبه افزایش است.
انسان با حفر چاه ها، انواع طرح های طبیعی و کارآمد مانند قنات ها و چشمه  ها و رودخانه ها را خشک  و بی اثر کرده است.
در حالی که اقلیم ایران در هزاران سال گذشته، همین بوده و امکان تامین آب برای مزارع و زمین ها و جمعیت محدودی را داشته است و حالا با این جمعیت و مصرف و صنایع و کشاورزی و هرس و ولع انسان  برای مصرف آب، عملا دسترسی با آب کافی و تمیز مشکل شده است.
در نتیجه، راهکار اصلی این است که این فاضلاب ها و آب مصرف شده، بلافاصله از طریق طرح های فاضلاب و لوله های مخصوص به سمت تصفیه خانه ها و کارخانه های صنعتی و زمین های کشاورزی و حتی بازگشت بخشی از آن به سمت سفره های زیر زمینی و مصرف دوباره هدایت شود.
این طرح از سال ها قبل مورد توجه دولتمردان ایران و حمایت بانک جهانی بوده است تا فاضلاب تهران وشهرهای بزرگ بعد از هزاران سال تاریخ این کشور به سرانجام برسد.
اما در حال حاضر به دلیل کمبود منابع مالی و بودجه و عدم همراهی مشترکان فاضلاب و آب شهری، به کندی پیش می رود.
اماسوال این است که دولت در ایران با توجه به این که مالیات مناسب از مردم در حد کشورهای اروپایی و سایر نقاط جهان نمی گیرد، و عوارض مناسب شهری نمی گیرد، چرا تنها اجازه می دهد که ساختمان سازی شود و تراکم بفروشد و برای ایجاد فاضلاب با مشارکت خود مردم اقدامی نمی کند.
آیا قسط بندی مبالغ طرح فاضلاب برای ساکنان شهری مانند تهران از طریق قبض های آب و یا اقدامات سخت گیرانه دیگر امکان پذیر نیست؟
این که برخی شهروندان تنها به مصرف آب توجه دارند دلیل نمی شود که دولت و شهرداری ها نیز اقدامی نکنند.
اگر مشترکان کوتاهی می کنند، باید از طریق قبض آب و یا قطع آب، به آنها هشدار داده شود که باید در این طرح ملی مشارکت کنند زیرا آینده شهرها و سکونت در این شهرها، تنها با هدایت فاضلاب و کاهش بیماری ها و خطرات کم آبی امکان پذیر است.
برخی شرکت های فاضلاب مجری طرح، به صورت قسط بندی و مثلا ماهی 30 هزار تومان برای هر واحد آپارتمان، مبلغ 810 هزار تومان را در طول 30 قسط و برای 2 سال و نیم قسط بندی کرده اند و این مبلغ چیزی نیست که فشاری بزرگ با توجه به هزینه های 2 تا 4 میلیونی زندگی در تهران محسوب شود.
اما متاسفانه در دریافت این مبالغ توسط شرکت های آب و فاضلاب و همچنین پرداخت آن شاهد حرکت کند و عدم همکاری مناسب مردم و شرکت ها هستیم. در حالی که اگر دولت و شهرداری و وزارت نیرو و آب و فاضلاب از طریق رسانه ها، این ضرورت را توضیح دهند و هشدار بدهند که باید این طرح سریعتر اجرایی شود تا مشکل آب و فاضلاب حل شود و روش محاسبه هزینه و میزان هزینه ها را اعلام کنند و پیمانکاران نیز با اعتماد به دریافت هزینه ها، کار را سرعت ببخشند، شاهد سرعت عمل بیشتری در این کارها خواهیم بود.
در حال حاضر برخی خیابان ها و کوچه ها، لوله ها و طرح فاضلاب اجرایی شده و در برخی هنوز ادامه دارد و یا اجرا نشده است.
در نتیجه لازم است که وزیر نیرو، مسوولین آب و فاضلاب و حتی رئیس جمهور و شهردار تهران و شهرهای دیگر، به این ضرورت ها و اقدامات و هزینه ها اشاره کنند و از منابع بانک جهانی و.... نیز استفاده شود.
مسوولین باید به مردم اطلاع رسانی کنند و اعلام نمایند که وضعیت شهری مانند تهران در شان ملت ایران و 10 میلیون ساکنان آن به عنوان پایتخت ایران نیست.




باید قبل از آن که بحران های محیط زیستی، و آلوده شدن منابع آب و کمبودها خود را نشان دهند به فکر مقابله با آن باشیم و در شرایطی که دولت بامشکل تحریم ها و گرفتاری های مالی و متوقف شدن طرح های عمرانی کشور مواجه است، برای رعایت مسائل بهداشتی و جلوگیری از خطرات احتمالی و زندگی در شرایط محیط زیستی بهتر، باید مردم و خانوارهایی که هزینه زندگی در شهر گرانی مانند تهران را پذیرفته اند، در این طرح ضروری نیز مشارکت کنند.
اگر قرار باشد در شهری مانند تهران زندگی کنیم اول باید حیات و محیط زیست و آب تمیز و کافی داشته باشیم و فاضلاب ها را به محل  مناسب برای تصفیه و استفاده مناسب هدایت کنیم.
آب و فاضلاب و وزارت نیرو و شهرداری ها باید هزینه این طرح مهم و ضروری فاضلاب تهران وشهرهایی مانند اهواز و اصفهان و... را اعلام کنند و میزان مشارکت مردم و سهم هر خانوار را مشخص کنند و بلافاصله پس از اولین دریافت پول از مردم، پیمانکاران مشغول به کار شوند تا مردم نیز به صورت ملموس در جریان اخبار و اقدامات مسوولین و پیمانکاران فاضلاب قرار گیرند.
همچنین سرمایه گذارانی که می توانند از مواد موجود در فاضلاب ها برای تولید انواع کودها، جدا سازی و فراوری مواد موجود در آب و استفاده از آب حاصل بهره برداری کنند بهتر است که در این طرح ها، مشارکت کنند.
دولت نباید تنها با تکیه بر منابع دولتی، در چنین طرح بزرگی، کار کند و شهرداری ها و آب و فاضلاب باید با واگذاری بخش هایی که می تواند در آینده سود دهی داشته باشد به مردم و شرکت ها و حتی فروش سهام این شرکت های سودآور به مردم، مجموعه های بزرگ هدلینگ آب و فاضلاب برای اجرا، تصفیه و... ایجاد نماید.  
واقعا جای سوال است که چرا در کشوری که مردم جز خرید و فروش طلا و ارز و مسکن راه دیگری برای سرمایه گذاری نمی شناسند، چرا چنین شرکت هایی ایجاد نمی شود که منابع و نقدینگی مردم را جذب کند تا فاضلاب را هدایت کند محیط زیست را بهتر کند و از این گنج بزرگ در تولید کود انسانی و سایر کودها، جمع آوری زباله و پلاستیک ها، و.... بهره ببرد.
اگر طرح فاضلاب گسترده و کامل شود می تواند سالانه میلیاردها دلار منابع حاصل از جمع آوری زباله و فاضلاب  و تولید کود انسانی و صادرات آن را موجب شود و جالب این است که برای مردمی که هر روز می پرسند کجا سرمایه گذاری کنیم هیچ پاسخی نداریم در حالی که می توان گفت که بروید در شرکت فاضلاب سرمایه گذاری کنید که آینده خوبی دارد و شرکتی ثروتمند خواهد شد...
در این زمینه بحث های بسیاری وجود دارد و انتظار این است که متخصصان فاضلاب کشور، به آن توجه کنند و نکاتی را در مقالات و گزارش های خود مطرح نمایند.
بولتن نیوز آماده انتشار نظرات مسوولان آب و فاضلاب و متخصصان و کارشناسان این طرح ها، تامین منابع مالی طرح و میزان مشارکت مردم و... است تا شهرهایی در ایران متناسب با شان ملت ایران و طرح فاضلاب مناسب داشته باشیم و فاضلاب خود را به سفره های زیر زمینی در زیر شهر نریزیم بلکه از این گنج در طرح های کشاورزی و صنعتی بهره ببریم و از آب این مایه حیات بهتر استفاده کنیم.....
امید است شاهد تحرک مناسب شهرداری ها، دولت، وزارت نیرو و آب و فاضلاب در سرعت بخشیدن به طرح فاضلاب شهرهایی مانند تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور باشیم....