پشت پرده دعوت اردوغان از نیچیروان بارزانی

گروه بین الملل - دولت رجیب طیب اردوغان بطور رسمی از نیچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق دعوت بعمل آورده است تا به ترکیه سفر کند.در حاشیه این دعوت منابع خبری اعلام کردند که قرار است در این سفر خط لوله جدید انتقال نفت کردستان عراق به ترکیه کلید بخورد. این در حالی است که تحولات منطقه ایی به سمتی می روند که دستکم ترکیه نتواند حرف اول را در آن بزند، حال این سوال مطرح می شود که هدف ترکیه از انجام این سفر در این برهه حساس و بهره برداری از این خط لوله نفتی چیست؟

به گزارش بولتن نیوز، برای اینکه به پاسخ صریحی در این مورد دست یابیم ضروری است اندکی به گذشته روابط ترکیه و بغداد برگردیم.شاید پرسیده بشود که چرا روابط بغداد و آنکارا؟ که در پاسخ باید گفت که تحولات روابط کردستان عراق با ترکیه تابعی از تحولات ترکیه و عراق می باشد و در داخل این بسته می بایستی به آن پرداخت چون هنوز که هنوز است استقلال کردستان و تجزیه خاک عراق برای دولت ترکیه بسان یک تابو است.

روابط ترکیه و عراق تا سال 2007 بدلیل تنش ترکیه و اقلیم کردستان عراق روابط گرم و حسنه ایی بود و ترکیه از دریچه بغداد به کردستان عراق می نگریست اما از سال 2007 است که دولت ترکیه می کوشد توازنی در روابط خود با اقلیم و روابط ترکیه با عراق برقرار کند. بدین ترتیب کردها هم بعنوان بازیگران مهم صحنه سیاسی عراق به بازی گرفته می شوند.

از 2007 به این سو است که روابط دولت ترکیه با حکومت اقلیم کردستان عراق در حوزه های مختلف گسترش پیدا می کند و یکی از این حوزه ها هم حوزه انرژی است که برای ترکیه ایی که انرژی خود را از ونزوئلا می خرد کردستان عراق حکم طلا برای ترکیه را پیدا می کند. ترکیه می کوشد با کمک رهبران کرد عراق راه حلی برای موضوع پ.ک.ک که بزرگترین چالش امنیتی ترکیه است بیابد و در همین راستا شورای همکاری استراتژیک را با اقلیم کردستان عراق راه اندازی می کند.

در پایان این دوره یعنی بعد از 2011به بعد که بحران سوریه سر و شکلی جدی بخود می گیرد، همزمان با سفرهای متعدد مقامات ترک به اقلیم و توسعه روابط با اقلیم کردستان عراق روابط با دولت مرکزی عراق تیره تر می شود. دولت ترکیه در این دوره بطور جد وارد بحث سرنگونی نظام اسد می شود . گروههای تروریست تکفیری و مخالفین مسلح در این دوره در سایه حمایتهای مادی و معنوی رشد پیدا می کنند و این سیاست بحران زا تا بدانجا پیش می رود که دولت اردوغان نمی تواند آمریکا را متقاعد به برقرار ی منطقه پرواز ممنوع در سوریه و تسریع روند سقوط اسد بکند.

اما با یک حرکت نمایشی دولت آمریکا ضرب العجل حمله به سوریه را مطرح می کند. دولت ترکیه با خوشحالی زاید الوصفی به استقبال این حمله می رود اما تغییر رویکرد حمله به رویکرد سیاسی پیام بزرگی برای ترکیه و عربستان و قطر به همراه دارد و آن هم این است که آنها در سیاستهای خود که بر اصل سقوط بشار به شیوه نظامی پایه ریزی می شود شکست خورده اند.

حاصل این شکست برای عربستان سعودی عصبانیت بیش از اندازه و در نتیجه عدم سخنرانی سعود الفیصل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و عدم حضور در شورای امنیت سازمان ملل متحد است و طبیعتا دولت ترکیه نیز ضروری است واکنش نشان دهد.آنها از یک سو با دعوت از هوشیاری زیباری وزیر امور خارجه عراق برای آماده سازی سفر نوری مالکی نخست وزیر عراق به ترکیه می کوشند و از سوی دیگر خود را برای افتتاح پروژه خط لوله نفتی اقلیم کردستان عرا ق به ترکیه آماده می کنند، سیاستی که تعبیر اولیه از آن دوگانگی دررویکردهای سیاسی است. انهم به این دلیل که ترکیه بطور مکرر متهم است که می کوشد برخلاف روابط موجود با بغداد روابط خود با اربیل را توسعه دهدحال چگونه است که در چنین شرایطی ترکیه همزمان می خواهد هم از مالکی دلجویی بکند و هم خط لوله نفتی مستقل کردستان عراق به ترکیه را افتتاح کند؟

اینکه کردها چگونه می خواهند این بحث را با دولت مرکزی عراق حل و فصل کنند قطعا مقوله ایی مهمی است که بایستی در جای خود به آن پرداخت اما آنچه در اینجا مورد توجه است این است که ترکیه بعد از شکست در صحنه سیاسی سوریه در پی چیست ؟ و کردها در این راستا چه نقشی دارند؟

برای پاسخ به این سوال بایستی گفت که به نظر می رسد ترکیه می کوشد با استفاده از کارت کردها این پیام را به بغداد بدهد که روابط این کشور با بغداد تغییر نکرده است و بدین ترتیب می خواهد از دولت مالکی انتقام بگیرد چون ترکیه خوب می داند اکنون کردها و بغداد اگر چه هنوز مشکلاتشان حل نشده است اما دستکم روابط تیره ایی ندارند و برای دراز مدت به توافق رسیده اند.

ترکیه می کوشد دستکم در این دوره حساس کردهای عراق در کنار بغداد نباشند و بدین ترتیب بغداد تحریک می شود تا برعلیه کردها موضع بگیرد واین در حقیقت راهکاری برای تضعیف توافق استراتژیکی است که کردها با کمک بغداد برای آینده سیاسی عراق پی ریزی کرده اند .

تحولات سوریه این درس را به ترکیه داد که ریش و قیچی تحولات منطقه هیچ وقت در اختیار ترکیه نبوده است هرچند روبان افتتاح تحولات را ترکها قیچی کرده باشند.