چه ارتباطی بین دیدار نکردن دکتر روحانی با اوباما و مذاکرات هسته ای وجود دارد؟

در حالی که در روز نخست حضور دکتر روحانی در نیویورک همه توجهات رسانه ای در دنیا و خاصه در نیویورک و در مقر سازمان ملل متحد به دیدار احتمالی روسای جمهوری ایران و آمریکا معطوف بود، از صبح دیروز، برگزاری دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا با حضور وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+5 در مرکز توجه رسانه های جهان قرار داشت.
وقتی حسن روحانی از حضور در ضیافت نهار دبیرکل سازمان ملل متحد که پیش بینی می شد احتمال دیدار او با رئیس جمهور آمریکا در حاشیه آن وجود داشته باشد، امتناع کرد، خیلی ها آن را به مثابه از دست رفتن فرصتی تاریخی برای آغاز بازسازی روابط ایران و آمریکا پس از گذشت بیش از 30 سال از قطع این روابط توصیف کردند، اما ... .
اما نتیجه تانی و تامل رئیس جمهور کشورمان در امتناع از شتابزدگی برای دیدار با همتای آمریکایی خود، دقیقا در کشاکش انتظار شوق آفرین همه طرف ها برای آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای به خوبی ملموس و قابل درک بود.
اگر به هر ترتیبی دیدار روحانی و اوباما برگزار می شد، اتمسفر ایجاد شده در اثر این رخداد مهم، کاملا بر مذاکرات هسته ای سایه می انداخت و در واقع حل و فصل مسئله هسته ای که دکتر روحانی آن را اولویت فهرست مسائل و مشکلات ایران و آمریکا توصیف کرده، در ذیل حجم بزرگ اما بی محتوای آن دیدار قرار می گرفت.
پرونده هسته ای مهم ترین، چالش برانگیزترین و پر هزینه ترین موضوع سیاست خارجی کشورمان در تمام تاریخ است که تعیین حل و فصل آن به عنوان شرط و معبر ورود به مسیر گسترش گفتگوها و مذاکرات بین ایران و آمریکا، علاوه بر تسهیل حل این معادله، یقینا در اعطای دست بالا به کشورمان در مذاکرات محتمل بعدی با آمریکا نقش تعیین کننده و موثری خواهد داشت و شاید تلاش شب گذشته رسانه های غربی در اصرار بر این نکته که مقامات ایرانی برخلاف مقامات غربی و به ویژه آمریکایی انتظارات بزرگی از اولین دور مذاکرات جدید هسته ای دارند، ناشی از دریافت دیرهنگام این پلتیک دستگاه دیپلماسی ایران، البته باز هم به شکل ناقص و تلاش برای جبران آن باشد.
دکتر روحانی به عنوان مثال در گفتگو با روزنامه واشنگتن پست در پاسخ به سوالی که احتمال بالای دیدار او با اوباما را شانس بزرگ برای ایران، آمریکا و جهان توصیف کرده بود، گفته است: ببینید اصلِ اینکه باید تنش ها بین ایران و ایالات متحده کاهش یابد از دید دولت بنده کار درست و مثبتی است. می‌دانید که بی اعتمادی های بسیار زیادی بین دو دولت وجود دارد، از دید جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران، سیاست های دولت آمریکا نسبت به کل منطقه ما و از جمله ایران اشتباه بوده است، اما در عین حال ما باید نگاه‌مان به آینده باشد. اولین قدم این است که بتوانیم این اعتماد را از نو بسازیم، من از مجموع پیامها و نامه‌هایی که بین من و آقای اوباما تبادل شده به این نقطه نظر رسیدم که ما باید از یک نقطه آغاز کنیم و فکر می کنم نقطه آغاز، موضوع هسته‌ای ایران است. اگر ما در مذاکرات‌مان نسبت به بحث هسته‌ای ایران در یک زمان کوتاه معقول به نتیجه نهایی برسیم، راه برای مذاکره در سایر زمینه ها باز خواهد شد. بنابراین پیشنهادم این است که دو طرف همه‌ انرژی دیپلماتیک‌ و مذاکراتی شان را برای حل و فصل این مساله بگذارند. تصمیم دولت من این است که بعد از حل و فصل مساله هسته‌ای راجع به سایر موضوعاتی که مورد علاقه دو طرف است، گفتگوها را ادامه دهیم.
وی همچنین در واکنش به این سوال که پس از حل و فصل مسئله هسته ای امکان بازگشایی سفارتخانه های دو کشور وجود دارد؟ گفته است: همه چیز بعد از حل مسایل مهم بین دو طرف امکان‌پذیر است، هیچ چیز امکان‌ناپذیر نیست. باز هم تکرار می کنم، آن، بنای اعتماد است که بسیار مهم است.
چنانکه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در گفتگوی خبری چهارشنبه شب شبکه دو تاکید کرد، هیات ایرانی نه برای حرکات نمایشی بلکه برای پیگیری منافع ملت ایران و پایه گذاری حرکتی صحیح در این مسیر به نیویورک رفته است و نگاهی به اقدامات، مواضع و سخنان اعضای کم تعداد ولی بلندپایه هیات دیپلماتیک ایرانی حاضر در نیویورک گواه این مسئله است که دکتر روحانی و همکارانش بر اساس برنامه ای مدون، دقیق و فارغ از جوزدگی و ذوق زدگی قدم در آوردگاه مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان محملی برای اقدامات دیپلماتیک گذاشته اند.
قطعا نگاهی کوتاه به مجموع اقدامات حسن روحانی در مدت کوتاه ریاست جمهوری وی از جمله سپردن مسئولیت مذاکرات هسته ای به وزیر و وزارت امور خارجه و اعلام دیرهنگام اما حساب شده سفر به نیویورک و نیز نحوه مواجهه او و همراهانش با موضوع ملاقاتش با رئیس جمهور آمریکا، مذاکرات هسته ای و مجموع مواضع آنان در این سفر گواه برخورداری هیات ایرانی از برنامه ای حساب شده برای حصول حداکثر منافع ملت ایران از حضور ایشان در نیویورک است.