آن روی سکه

بعد از شنیدن خبر توافق پشت پرده (البته دستهای عروسک گردانها خیلی هم پشت پرده نبود) آمریکا و روسیه برای حل مناقشه سوریه ، شاید انتظار می رفت که ایالات متحده آمریکا کمی دیرتر مرحله دوم بازی خود را به اجرا بگذارد ولی مثل اینکه آمریکا خیلی نتوانست خوی استعمارطلبی اش را کنترل کند و در اظهار نظری جالب با ارائه یک نظریه به اصطلاح دیپلماتیک از یک سو قصد تحت فشار قرار دادن روسیه را دارد و از سوی دیگر قصد دارد آبروی از دست رفته خود که هنگام متقاعد کردن جامعه جهانی برای اعمال فشار نظامی به سوریه به باد داده است بازیابی نماید .
ایالات متحده آمریکا با ارائه طرحی باج خواهانه از روسیه خواسته که اگر در مقابل تصویب قطعنامه علیه سوریه در سازمان ملل ایستادگی کند در نحوه روند توافق شده در خصوص تسلیحات شیمیایی سوریه خلل ایجاد خواهد کرد . این جملات وزیر امور خارجه آمریکا خیلی به کام همتای روسی اش خوش نیامده است . روسیه هم در این میان با تاکید مجدد در خصوص ادامه روند نظارت بین المللی در جریان تسلیحات سوری ، همچنان پیروز این مرحله از بازی قدیمی آمریکا و روسیه شده است . این اولین باریست که بعد از جریانات جنگ سرد روسیه توانسته در یک مناقشه بین المللی در مقابل  یک قدرت بزرگ جهانی ایستادگی کند .
در این نوشته خیلی بنا را بر این مسئله استوار نکرده ام که به پشت پرده های توافق روسیه و آمریکا و مرحله جدید بازی شان بپردازم ، بیشتر قصد دارم با بیان این پیش زمینه مگسان دور شیرینی این جریان تلخ را بررسی کنیم .
شاید یکی از خرمگس های این معرکه ترکیه باشد که از همان ابتدا بنا را بر دخالت در امور داخلی سوریه گذاشت و در این امر هم از هیچ گونه فعالیتی دریغ نکرد . ترکیه پیرو حرکت بر اساس هوا و نفس قدرت طلبی خود ، با محاسبات اشتباه پا در این مسیر گذاشت و وقتی هم که توافق آمریکا و روسیه آب سردی شد بر پیکره ی این مناقشه ، احساس شکست و درماندگی بیتشری به او و سایر کشورهای مداخله جوی منطقه خاورمیانه در این خصوص دست داد .
ترکیه که در مرحله اخیر بازی آمریکا در این مناقشه دیگر از خود بی خود شده بود و حتی در مواقعی از ارباب خود هم جلوتر حرکت می کرد ، در خیال خود همراهی در حمله نظامی به سوریه را در سر می پروراند و با توهم این مسئله که بعد از پیروزی ، به دنبال سهمی قابل ملاحظه در سوریه باشد ، تمام توان نظامی و دیپلماتیک خود را برای بروز این نبرد به کار برد ولی با توافق آمریکا و روسیه به یکباره حس تیمی فوتبالی را پیدا کرد که در دقیقه 95 بازی ( آنهم ثانیه های آخر وقت اضافه ) گُلی را از حریف دریافت کرده باشد .
ترکیه که به شدت از این مسئه شوکه شده است حتی در تحلیل های نهایی خود در این باره هم دچار اشتباه است و همچنان امید دارد که این حمله به سوریه بالاخره یک روز انجام شود ولی در این خود ایالات متحده آمریکا هم می داند که دیگر از هیچ طریقی به جز راه حل های دیپلماتیک آنهم در حضور جامه جهانی ، بحران سوریه را پایان و حتی سر سامان داد .
این باور ، بعد از آن به آمریکایی ها القاء شد که در حین استفاده از تسلیحات شیمیای در سوریه به این نتیجه رسیدند که بخش قابل توجهی از این تسلیحات در اختیار گروه های تندرو مخالف داخلی در سوریه است ، مخصوصاً در اختیار شاخه نظامی این گروه های تندرو یعنی جبهه النصره . این همان مسئله ای است که باعث دلهره افتادن در جان رهبران آمریکا شده است چرا که اعتقاد دارند بعد از برکناری اسد باید با آن نیروهای تند رو و بی مغز رایزنی کنند که این کار به نظر خیلی ساده نمی رسد .
متاسفانه این مسئله توهم قدرت طلبی برخی از کشورهای منطقه همیشه در حل مناقشات خاورمیانه دردسر ساز شده است . در جریان سوریه هم حتی خود غرب و آمریکا با قبول برخی از واقعیات منطقه ای و جهانی به این نتیجه رسیده اند که راهی به جز حل دیپلماتیک مسائل ندارند ولی در این میان کشورهایی مانند ترکیه و عربستان دست بردار موضوع نیستند . البته در این میان کشورهایی که ترکیه را رهبر خاورمیانه می انستند بد نیست حال و روز این روزهای ترکیه را ببینند و کمی عبرت بگیرند .
در هر حال برخی از کشورهای همسایه ایران همانند مگسهای دور شیرینی همواره منتظر این مسئله هستند تا بتوانند به قدرت و ابهت نظام جمهوری اسلامی ضربه بزنند و همین مسئله سوریه را هم به دست آویزی تبدیل کرده بودند برای این کار که با درایت نظام ، به شدت در این امر ناکام ماندند . این ناکامی و شکست در سخنان اخیر وزیر خارجه ترکیه به شدت آشکار است که گفته " نمی توان بدون در نظر گرفتن جمهوری اسلامی ایران هیچ حرکت مثبتی در حل مناقشه سوریه انجام داد "  .
البته این بازیها و جریان سازی ها در منطقه خاورمیانه دیگر برای همه آشکار شده که به چه دلیل است . شاید در خیلی از مواقع که این برنامه ها از سوی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شد ، ایران متهم می گشت به اتهام زنی ولی خوب کار به جایی رسیده که خود دشمنلب به اعتراف گشوده است . سخنان وزیر دفاع اسرائیل در این مورد به خوبی عمق دشمنی و وقاهت غرب و آمریکا به سرکردگی اسرائیل را در مورد ایران نشان می دهد ، آنجایی که وزیر خارجه رژیم اشغالگر قدس گفته " ما نمی توانیم عزم ایران برای گسترش اسلام شیعه در سراسر جهان، حمایت مالی از تروریست ها و تضعیف مسلمانان میانه رو را نادیده بگیریم " .
به هر حال بدون هیچگونه تعارف و جانب داری ، به خوبی مشخص است که جمهوری اسلامی ایران به لطف پایه ریزی قوی و مستحکم امام راحل ، حضرت امام خمینی (رض ) و هدایتهای آگاهانه و آسمانی مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای ( دامت برکاته )  امروز به قدرتی قابل احترام برای منطقه و جهان تبدیل شده است .


* کارشناس ارتباطات