مقاومت يا ترديد و سازش؟

جريان سازش بر اين اعتقاد و باور است كه براي رسيدن به اهداف سند چشم انداز ايران اسلامي و در نهايت تبديل شدن به قدرت اول منطقه ، به ناچار بايد با نظام بين الملل تعامل صلح جويانه داشت هر چند ممكن است از لحاظ اخلاقي و آرماني خلاف معيارها و موازين باشد. و در اين رويكرد گفته مي شود كه راهكار تعامل با نظام بين الملل ، پذيرش قواعد حاكم بر ساختار نظام بين المللي است .

طبق اصول و اعتقادات جريان سازش كه در فوق به اجمال به آن پرداخته شد مواردي به شرح ذيل قابل توضيح است كه خواندن آن خالي از لطف نيست :

1-تعاملات در عرصه نظام بين الملل با وابستگي ، سازش و تسليم در برابر قدرت هاي استكباري بسيار متفاوت است . از طرفي ما هيچ گاه مرزهاي مان را نبستيم و رابطه اقتصادي مان را با دنيا قطع نكرديم ، بلكه همواره اين غرب بوده كه در قطع روابط پيش گام بوده است. به عنوان مثال :اگر امروز چين به عنوان يك قدرت بزرگ اقتصادي مطرح است ، ناشي از تحريم هاي 25 ساله اي است كه غرب بر آنها اعمال كرده است . ما زماني مي توانيم به عنوان قدرت برتر منطقه اي مطرح باشيم كه داراي اقتصاد بومي و متكي به خود باشيم.

2-بر خلاف آنچه كه غربي ها مي گويند و متاسفانه عده اي هم در داخل آن را در رسانه ها بازتوليد مي كنند ، تعاملات بين المللي به معناي رابطه ي دولتهاست . اين در حاليست كه در نگرش ما ، منظور از رابطه و تعامل بين المللي ، رابطه با ملت هاست . حضرت امام (ره) مي فرمود كه ما بايد سعي كنيم روابط مان را با ملت ها توسعه دهيم . اگر موانعي در اين راه وجود دارد ناشي از دولت هاي آن هاست.

در عين حال برگزاري اجلاس غير متعهدها در ايران نشانه ي وجود تعاملات بين المللي ماست كه توانستيم 120 كشور را دور هم جمع كنيم.از اين رو بايد بين داشتن تعاملات بين المللي و تسليم در مقابل استكبار جهاني فرق گذاشت.

3- در اينكه قواعد بين المللي بر اساس سلطه و زور است و قدرت حرف اول را مي زند ترديدي وجود ندارد و به همين علت نظام موجود بين المللي ، نظام سلط لقب گرفته است . در عين اينه ما نظام سلطه را قبول نداريم اما تلا ش مي كنيم كه اين نظام را با نظام عادلانه تري جايگزين كنيم ،اين گونه نبوده كه ما از همين قواعد بهره براري نكنيم . وجود همه اين موارد به اين معنا نيست كه مسئله جنگ تحميلي را به شوراي امنيت نبريم يعني تعامل در چارچوب قواعد بين المللي ، بدون اينكه مباني نظام سلطه را پذيرفته باشيم . و امروز گفتمان انقلاب اسلامي يا گفتمان عدالت ، گفتماني جهاني شده است در حالي كه هيچ گاه چنين امري سابقه نداشته است.

4- تجربه گذشته پيش روي ماست.هر گامي كه به عقب برداشتيم نعره ها و تهديدهاي بيشتري از دشمن شنيديم و حتي بيشتر مجازات ديديم تا جاييكه "محور شرارت" ناميده شديم . تجربه ديگر كشورها هم چشم انداز وحشتناكي از نرمش در مقابل دشمنان ترسيم كرده است : پاكستان ، ليبي ، كره شمالي و .... چه سر نوشتي از عقب نشيني گام به گام خود در برابر غرب ديده اند ؟ پرواضح است كه هيچ گاه نرمش در برابر استكبار آورده اي براي ملت هاي استقلال طلب نداشته و همواره منافع آنها را بر باد داده است.

5- در برخي محافل مطرح مي شود كه رويكرد مقاومت هزينه زا است ، از اين رو براي پرهيز از هزينه هاي احتمالي تنها راه ممكن دست كشيدن از مقاومت و پيگيري خط سازش است .در برابر چنين تفكري بايد پرسيد : اولا چه چيزي هزينه ندارد؟ هر سياستي اتخاذ شود ، هزينه هاي خاص خود را دارد.حتي اگر سياست سازش هم پيش گرفته شود بايد از برخي از منافع دست كشيد كه بررسي اين مسئله خود مجال ديگري را مي طلبد.

و در پايان لازم بذكر است كه شرايط امروز ايران اسلامي نسبت به 30 سال پيش كاملا متفاوت است و به تعبير امام خامنه اي امروز ما در شرايط بدر و خيبر قرار داريم . زماني كه آمريكا در اوج قدرت بود سازش نكرديم ، حال كه آمريكا و اروپا دچار بحران هاي فراوان سياسي و اقتصادي هستند و به تعبيري در سراشيبي سقوط قرار دارند با آن ها سازش كنيم؟!

ياد جمله اي از امام روح اله (ره) مي افتم با اين مضمون كه فرمودند : تحريم كنيد ملت ما را كه ملت ما قوي تر و محكم تر خواهد شد....مگر غير اين است كه پيشرفت ملت ما در حوزه هايي بيشتر بروز كرده است كه بيش از ديگر حوزه ها تحت فشار دشمن قرار گرفته است؟؟؟حوزه هاي زيست فناوري،نانوفناوري و هوافضا كه سالها است هر گونه همكاري علمي يا پذيرش دانشجويان ايراني در دانشگاههاي معتبر جهان در انها منع شده است.

نكته اساسي و پاياني اينكه مهم ترين گفتمان قابل تعريف ، گفتمان پيشرفت و عدالت است . در واقع جان مايه خط مقاومت ، گفتمان پيشرفت توام با حفظ هويت ديني و ملي به شمار مي آيد.در حالي كه دشمن مي خواهد اين گونه القاء كند كه جان مايه خط مقاومت ، هزينه بدون پيشرفت است.

*كارشناس ارشد علوم سياسي و عضو انجمن مطالعات علوم سياسي ايران