تولید LNG در ایران، مقایسه با تولید گاز از منابع غیر متعارف در آمریکا و تاثیر آن بر بازار جهانی

Normal ٠ false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer٤

تقریبا یک ماه پیش از این سایت Business Mirror به نقل از Bloomberg مقاله ای با عنوان ‹‹ با نمودار شدن بیشتر تولید گاز از منابع رسی در آمریکا، رویاهای LNG ایران ناپدید میشود ›› منتشر کرد .

سایت Business Mirror در مقاله اخیر خود و به نقل از Bloomberg مدعی است: " آرزوهای ایران در خصوص بهره‌برداری از بزرگ ترین ذخایر گاز طبیعی جهان که بعلت تحریم های آمریکا، سال ها با موانعی روبرو بوده و با توجه به افزایش تولید جهانی گاز و افزایش تولید Shale Gas از سوی آمریکا، با مشکلات بیشتری روبرو خواهد شد".

این گونه حرکتهای غیر حرفه ای و علمی دو سایت و خبرگزاری فوق، در راستای همان سیاستهایی است که تقریبا از شش ماه پیش از سوی رویترز، صدای آمریکا و بی بی سی مطرح شده است. در همان زمان شانا در مقاله ای تحت عنوان ‹‹ نقد و بررسی جوک "آمریکای سعودی" و "شیلهای نفتی" ›› به بررسی ادعای مطرح شد از سوی برخی خبرگزاریها که سعی دارند با انتشار اخبار کذب و غیر علمی، جو روانی بازارهای جهانی نفت و گاز را به نفع خود مهندسی کنند ، پرداخت.

اما، گویا موضوع تولید گاز از "منابع رسی آمریکا" قرار است همچنان پای ثابت تحلیلهایی باشد که برای تحت فشار قرار دادن کشورهایی که عمده ذخایر نفت و گاز جهان را در اختیار دارند، مورد استفاده قرار گرفته و ابزاری باشد برای کنترل قیمتها و کاستن از وزن ژئو پولتیک ایران و خاور میانه در بازارهای بین المللی انرژی.

از این رو شانا در چهار شنبه ٣٠ مرداد ماه ٩٢ در پاسخی دیگر به رویا پردازیهای برخی خبرنگاران که در خبرگزاریهایی مانند Bloomberg و سایتهایی مانند Business Mirror فعالیت می کنند و گویا از نظر علمی و عملی نیازمند اطلاعات بیشتر برای برخورد با پدیده هایی مانند Shale Gasهستند ، مقاله ای علمی تحت عنوان ‹‹ افسانه انرژی ارزان و فراوان در آمریکا ›› منتشر کرد.

در ادامه سیاست فوق و برای هر چه روشن تر شدن موضوع، شانا در مقاله علمی دیگری سعی داد تا نسبت به برطرف کردن برخی شبهه افکنیهای بنگاه های سخن پراکنی کشورهایی که به دنبال کنترل بیشتر بازار های انرژی جهان هستند، در رابطه با تولید LNG در ایران و تاثیر پذیری آن از تولید گاز از منابع غیر متعارف در آمریکا و دیگر کشورها، اقدام کند.

در مقاله اخیر که توسط مدیریت مهندسی شرکت ملی صادرات گاز ایران به نگارش در آمده است به موضوع ‹‹ ‹‹ تولید LNG در ایران، مقایسه با تولید گاز از منابع غیر متعارف در آمریکا و تاثیر آن بر بازار جهانی ›› پرداخته شده است :

مقدمه

گاز طبیعی مخلوطی از گازهای هیدروکربنی شامل متان (بین ٧٠ تا ٩٠%)، اتان، پروپان، بوتان و پنتان همچنین ناخالصی‌هایی همچون دی‌اکسید کربن، نیتروژن و سولفید هیدروژن است. میزان کمتر کربن در گاز طبیعی در مقایسه با نفت یا ذغال سنگ باعث می‌شود به طور قابل ملاحظه‌ای CO٢ Emission کمتری تولید و در نتیجه از روند پرشتاب افزایش گرمای کره زمین و تغییرات آب و هوایی جلوگیری شود.

افزایش تقاضای جهانی برای گاز طبیعی در دهه گذشته بطور متوسط سالیانه ٢,٧% بوده است. گاز طبیعی در سال٢٠١٠ ،٢١% سهم تامین انرژی جهان بعد از نفت و ذغال سنگ را داشته است و این در حالی است که تمایل و نیاز جهانی برای استفاده از این سوخت فسیلی بمراتب پاک‌تر در حال افزایش است.

در این مقاله سعی شده است ابتدا استخراج گاز از مخازن غیر متعارف با مخازن متعارف مقایسه و پس از آن وضعیت بازار جهانی ال ان جی و جایگاه ایران در آن بررسی شود.

الف- مخازن گازی متعارف و غیرمتعارف

گاز طبیعی از بقایای گیاهان، حیوانات و میکرو ارگانیزم‌ها در طی میلیون‌ها سال تحت فشار بالا و حرارت در پوسته زمین تولید می‌شود. در حالت کلی دو نوع سنگ می‌تواند گاز طبیعی را در پوسته زمین محبوس کنند:

١- سنگ های متخلخل با قابلیت نفوذپذیری بالا که اکثراً از نوع ماسه‌ای می‌باشند که به آن مخازن متعارف می‌گویند.

٢- سنگهای غیر متخلخل آهکی، ماسه‌ای یا رسی (شیل) که بر خلاف گروه قبلی نفوذپذیری بسیار پایینی دارند و استخراج گاز از آنها با روشهای پیچیده و پر هزینه ممکن است. به این گروه مخازن غیر متعارف می‌گویند. مخازن غیر متعارف به سه دسته "Shale Gas” ، "Tight Gas” و "Coal Bed Methane” گروه‌بندی شده‌اند. استخراج گاز از هرمخزن شیل می‌تواند به طور قابل توجهی نسبت به مخزن شیلی دیگر متفاوت باشد ولی در حالت کلی از دو روش حفاری افقی و تزریق مقدار زیادی آب، مواد شیمیایی و ماسه تحت فشار بالا جهت ایجاد شکاف در سنگ استفاده می‌شود. جدول ذیل توزیع مخازن گازی متعارف و غیر متعارف را در مناطق مختلف دنیا نشان می دهد(Golden Age of Gas, IEA, ٢٠١١):

تا قبل از سال ٢٠٠٥ و تولید گاز از مخارن غیر متعارف در آمریکا، سبد گازی جهانی از چاههای متعارف در خشکی و دریا تامین می‌گردید. در سال ٢٠١٠، بیش از ٢٠% تولید گاز در آمریکا از مخازن Shale Gas بوده است این در حالی است که ١٥% تولید گاز دنیا از استخراج گاز از مخازن غیر متعارف و اکثراً از آمریکای شمالی بوده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد مصرف گاز در آمریکا از ٢٤,٤ TCS در سال ٢٠١١ به ٢٩,٥ TCF در سال ٢٠٤٠ می‌رسد و این در حالیست که این کشور تصمیم دارد بنا به دلایل متعددی از جمله تأمین افزایش تقاضای گاز در کشور خود و کنترل بازار گاز جهانی تولید از مخازن رسی را افزایش دهد به نحوی که در سال ٢٠٤٠ حتی مازاد گاز خود از طریق خط لوله یا ال ان جی صادر نماید. یکی دیگر از عمده دلایلی که آمریکا را برای برداشت گاز از مخازن غیرمتعارف ترغیب می‌کند سیطره روسیه بر بازار جهانی گاز و بالاخص اروپا است . خبرگزاری آزاد کانادا با اشاره به اینکه انرژی هر کشور نشانگر قدرت آن کشور است گزارش داد، آمریکا تصمیم دارد سهم روسیه از بازار گاز اروپا را از میزان ٢٧% در سال ٢٠٠٩ به ١٣% در سال ٢٠٤٠ کاهش دهد.

سؤالی که هم اکنون پیش می‌آید این است که تا چه حد کشور آمریکا می‌تواند به رویاهای گازی خود جامه عمل به پوشاند و برای تحقق این مهم چه بهایی صرف خواهد کرد؟

ب- مشکلات استخراج گاز از منابع غیرمتعارف گاز

کنگره آمریکا با تصویب قانونی در سال ٢٠٠٥ علیرغم مخالفت های بسیار، بالاخره نظارت آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا را در حوزه آبهای شرب زیرزمینی بر فعالیتهای صنعت نفت در ارتباط استفاده از تکنولوژی شکست هیدرولیکی حذف نمود. در ضمن این صنعت تنها ارگانی است که مجوز حفاظت محیط زیست را برای تزریق مواد شیمیایی خطرناک شناخته شده (بدون بررسی) مستقیماً به درون یا در همسایگی منابع آب شرب زیرزمینی داراست. بزررگترین مخزن گاز رسی آمریکا مخزن Marcellus در شمال شرقی آمریکا می باشد که هم اکنون استخراج از آن صورت می گیرد. این مخزن مناطق وسیعی از ایالت‌های پنسیلوانیا، ورجینیای غربی، نیویورک که از جمله مناطق پر جمعیت آمریکا است در بر می گیرد نقشه ذیل موقعیت مخازن Shale gas را در آمریکا نشان می دهد:

ب ١- اثرات مخرب زیست محیطی استخراج گاز از منابع رسی در آمریکا

عمده اثرات مخرب زیست محیطی استخراج گاز از منابع شیل در آمریکا به شرح ذیل می‌باشد:

١- اثرات خطرناک فاضلاب زیاد حاصل از حفاری منابع رسی به روی موجودات آبزی و ایجاد آلودگی در بستر رودخانه‌ها و منابع آب زیر‌ زمینی

٢- آلودگی صوتی و آلایندگی هوا

٣- وجود ٥٩٦ ترکیب سمی و خطرناک در مواد شیمیایی تزریقی به چاه و اثرات زیست محیطی آن

٤- انتشار و نشت گاز متان و CO٢ در حین حفاری و افزایش گازهای گلخانه‌ای در حین انجام شکست هیدرولیکی، و همچنین افزایش فعالیت ارتعاشی زمین در حین حفاری و امکان بروز زمین لرزه (بعنوان مثال وقوع چند زلزله در یک گسل یکسان در Blackpool و ... )

ب ٢- مشکلات اقتصادی و فنی استخراج گاز از منابع غیر متعارف در آمریکا و سایر نقاط جهان

تولید گاز از منابع شیل در آمریکا و دیگر نقاط جهان و صادرات آن از نظر صرفه صلاح اقتصادی نیز جای سؤال دارد. در ذیل به پاره ای از مشکلات فنی و اقتصادی اشاره می گردد:

١- استخراج گاز از منابع رسی به عنوان مثال مخزن بزرگ Marcellus در شمال شرقی آمریکا با مشکلات خاصی همراه است. به عنوان مثال با اینکه میزان استخراج گاز سریعتر از منابع متعارف گازی و در نتیجه تولید تجمعی بیشتر است ولی این مخزن بسیار سریعتر از مخازن متعارف تخلیه شده و هزینه‌ای که صرف ساخت مخزن جدید با حجم بالا در دوره (Plateau) خواهد شد، زیاد و غیر اقتصادی می‌باشد.

٢- با توجه به موقعیت مخزن گازی Marcellus هزینه احداث خط لوله برای انتقال گاز از منبع تا ساحل جهت تبدیل به ال‌ان‌‌جی و صادرات آن به بازارهای هدف، بالا و غیر اقتصادی است.

٣- میدان گازی Marcellus (shale gas) در منطقه‌ای پرجمعیت واقع شده است؛ که این امر سبب افزایش هزینه‌های احداث خط لوله احتمالی جهت انتقال گاز به ساحل بدلیل، افزایش ضرایب ایمنی ،ملاحظات HSE ، ایجاد نارضایتی در ساکنین منطقه و ... خواهد گردید.

٤- قیمت تمام شده پایین گاز طبیعی سبب غیر اقتصادی شدن گازهای منابع رسی می‌شود. قیمت گاز طبیعی در سال ٢٠٠٨ حدوداً ١٠ دلار در هر میلیون بی تی یو) یا $/ mmbtu) ١٠ ) بوده و تا سال ٢٠١١ این قیمت به ٣-٤ دلار در میلیون بی تی یو رسیده است. این مسئله کاهش سبب کاهش سود دهی shale gas بدلیل بالا بودن هزینه تولید آن شده است. این کاهش قیمت گاز خود بخشی حاصل از تغییرات در بازار عرضه و تقاضای گاز به دلیل تولید از منابع غیرمتعارف می‌باشد.

٥- بدلیل بکارگیری چند مرحله‌ای فرآیند شکست جهت آماده سازی چاههای منابع رسی قبل از تولید، هزینه تولید برای تولید کننده گاز حدود ٢ تا ٣ میلیون دلار در هر چاه خواهد بود. در کل هزینه تمام شده برای یک چاه استخراج shale gas حدود ٥ تا ٧ میلیون دلار است.

٦- در حال حاضر نگرانی‌هایی در خصوص تولید shale gas در کشورهای آسیایی نزدیک ایران همچون پاکستان، هند و.. اظهار شده است. قیمت استخراج و بهره‌برداری از shale gas در پاکستان /mmbtu ١٤$ تخمین زده شده است در حالی که قیمت تولید گاز از منابع متعارف در این کشور بطور متوسط /mmbtu ٤$ می‌باشد. لذا با توجه به اختلاف زیاد بین این دو قیمت، استخراج گاز از منابع رسی در آن کشور اصلاً مقرون به صرفه اقتصادی نمی‌باشد.

٧- بطور مشابه در کشور استرالیا نیز جهت سود ده بودن پروژه shale gas ؛ قیمت گاز باید $٦,٣-٩.٥ mmbtu باشد تا هزینه تولید و حمل و نقل گاز را اقتصادی نماید.

٨- تولید گاز از منابع رسی در کانادا در حال حاضر اندک است اما مطالعات نشان می دهد که این کشور دارای پتانسیل تولید حدوداً ١٠٠٠ TCF گاز را از منابع Shale gas خود دارد. اما در کشور کانادا هنوز اطمینان کافی جهت ورود کامل به این صنعت وجود ندارد به نحوی که تنها در صورتی سرمایه‌گذاری در این حوزه به صرفه است که هزینه گاز حاصل از منابع موجود و متعارف مانند ال‌ان‌جی بیشتر از هزینه تولید shale gas باشد.

٩- تا سال ٢٠٣٠ نیاز اولیه دنیا به انرژی ٤٠% بیشتر از سال ٢٠٠٧ خواهد بود (بر طبق گفته‌های آژانس بین المللی انرژی) و اگر جمعیت ٩,٢ میلیاردی دنیا تا سال ٢٠٥٠ را با این آمار پیوند دهیم، کاملاً آشکار خواهد بود که به منابع انرژی کنونی احتیاج مبرم خواهیم داشت و تولید از مخازن غیر متعارف به هیچ وقت تهدیدی برای مخازن متعارف گازی نخواهد بود.

ج- بازار جهانی گاز و چشم انداز تولید ال ان جی

صادرات گاز طبیعی بطور عمده در جهان از طریق خط لوله و LNG انجام می‌شود. هر چند که بسیاری صادرات گاز از طریق خط لوله را ساده‌ترین راه می‌دانند ولی در مقابل بسیاری از کارشناسان ساده‌ترین راه را بهترین راه نمی‌دانند، در عوض تبدیل گاز به LNG یا گاز طبیعی مایع شده و سپس صادرات آن از طریق کشتی را توصیه می‌کنند. امروزه ال ان جی سهم بخصوصی به لحاظ اقتضائات جغرافیایی و استراتژیکی در بازار جهانی دارد و بدون شک وارد شدن به این حوزه قدرت مانور و در دست گرفتن بازارهای جهانی را افزایش می‌دهد.

ال ان جی درحقیقت عمدتاً بخش متان گاز طبیعی است که پس از جداسازی هیدروکربونهای سنگین تا دمای ١٦٢- درجه سیلسیوس سرد می‌شود تا حجم آن به ٦٠٠ / ١ (یک ششصدم) حجم اولیه کاهش یابد ، سرد سازی گاز طبیعی عمدتاً توسط خود گاز با تغییر پارامترهای فشار و دما صورت می‌پذیرد . این محصول بر خلاف گاز طبیعی قابلیت ذخیره‌سازی و انتقال توسط کشتی به بازارهای دور دست و پر تقاضا من جمله منطقه آسیای دور را دارد.

ج ١- صادرکنندگان ال ان جی در دنیا

در سال ٢٠١٠ ال ان جی، ٩% تقاضای جهانی گاز و تنها با تعداد محدود کشور تولید کننده پوشش داده است. بزرگترین تولید کننده ال ان جی در دنیا کشور قطر با ظرفیت تولید یک چهارم تقاضای جهانی (بر اساس آمار اواسط ٢٠١١) می باشد. اندونزی، مالزی، استرالیا و الجزایر نیز سایر صادرکنندگان عمده ال ان جی هستند. روسیه و یمن در سال ٢٠٠٩ و پرو در سال ٢٠١٠ تولید این محصول با ارزش را شروع کرده‌اند. آنگولا و گینه نو پاپائو نیز بزودی به جمع تولید‌کنندگان می‌پیوندند. ورود دو بازیگر (استرالیا و آمریکا) به بازار تولید ال‌ان‌جی موجب ایجاد پیچیدگی در بازار عرضه و تقاضا شده است. کشور استرالیا هم اکنون سرمایه‌گذاری هنگفتی (بالغ بر ١٩٠ میلیارد دلار با احتساب استخراج گاز از مخزن تا تبدیل به محصول ال ان جی) در این خصوص در برنامه خود دارد و به دنبال تصاحب جایگاه کشور قطر در صادرات ال ان جی می‌باشد.

کشور استرالیا نه تنها به پروژه‌های در حال بهره‌برداری با ظرفیت مجموع ٢٤,١ میلیون تن در سال بسنده نکرده بلکه هفت پروژه بزرگ دیگر ال ان جی با ظرفیت مجموع ٦١.١ میلیون تن در سال در دست ساخت دارد. این در حالی است که قیمت ساخت این پروژه‌ها در آن کشور بالا و عددی بین ٢٤٠٠ تا ٤٠٥٠ $/ton ، (با احتساب استخراج گاز از مخزن تا تبدیل به محصول ال ان جی) است. علاوه بر این آن کشور هفت پروژه دیگر ال ان جی را نیز برنامه‌ریزی کرده و تصمیم به اجرای آنها در سالهای آینده را دارد. گفته شده است پاره‌ای از عوامل همانند افزایش تورم و تاثیر منفی آن بر افزایش هزینه ساخت کارخانه های ال‌ان‌جی (بین ١٥ تا ٤٠%) ، هزینه بالای ساخت و رقابت بسیار بالا در بازار تولید ال‌ان‌جی باعث ایجاد مشکلاتی در اهداف کلان گازی آن کشور شده است.

مؤسسه اقتصاد انرژی ژاپن (IEEJ) در سال ٢٠١٠ بررسی کاملی در خصوص آینده بازار ال‌ان‌جی انجام داده است. در این گزارش میزان تولید، مصرف، پروژه‌های در دست اقدام و آتی مد نظر قرار گرفته‌اند. همچنین بهره‌برداری از مخازنShale gas بعنوان یکی از ریسکهای موجود برای بازار ال‌ان‌جی نیز در محاسبات لحاظ گردید. در نهایت به این نتیجه رسیدند که با فرض تحقق تمامی پروژه های ال ان جی در سطح دنیا ظرفیت تولید ال‌ان‌جی تا سال ٢٠٢٠ کمی بالاتر از میزان مصرف خواهد بود. ولیکن بعد از ٢٠٢٠ مجدداً تقاضای مصرف بالاتر از عرضه در این بازارخواهد بود

ج ٢- وضعیت ایران در بازار جهانی گاز و ال ان جی

بر اساس آمار سال ٢٠١٣ ایران با دارا بودن ٣٣,٦ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی بزرگترین دارنده گاز طبیعی و بر اساس آمار سال ٢٠١١ پنجمین تولید کننده بزرگ گاز طبیعی در دنیا می‌باشد.

واقعیت آن است که صادرات گاز از طریق خطوط لوله با توجه به زیر ساختهای مورد نیاز و از طرفی رقبای موجود در منطقه نمی‌تواند تنها گزینه ایران در عرصه ورود به بازار جهانی تجارت گاز محسوب شود. ایران با توجه به دسترسی به آبهای آزاد، از پتانسیل بالقوه بالایی جهت دسترسی به بازارهای دیگر نیز برخوردار می‌باشد.

با توجه به سهمی که محصول ال‌ان‌جی به لحاظ اقتضائات جغرافیایی و استراتژیکی در بازار جهانی گاز دارد، وارد شدن به این حوزه و اجرای پروژه های مربوطه، قدرت مانور را در دست گرفتن بازارهای جهانی افزایش می‌دهد. لذا جهت ایجاد ثبات بیشتر سهم ایران در بازار جهانی گاز، ورود به بازار ال‌ان‌جی نیز امری ضروری و اجتناب ناپذیر می‌باشد.

هر چند که کشور ایران از سال ٢٠٠٠ میلادی تلاشهایی برای راه اندازی واحدهای تولید ال ان جی انجام داده است متأسفانه بنا به دلایل متعددی آرمان‌های تولید این محصول با ارزش و تسخیر سهم عمده از بازار جهانی گاز به تحقق نپیوسته‌اند. پروژه های پارس ال‌ان‌جی و پرشین ال‌ان‌جی که با شرکای خارجی توتال فرانسه و شل هلند- رپسول اسپانیا تا مرحله قبل از ساخت تکمیل شده‌اند از سال ٢٠٠٨ در تعلیق هستند. تنها پروژه ال ان جی در حال ساخت در ایران، پروژه ایران ال ان جی می‌باشد، این پروژه از سال ٢٠٠٧ شروع شده و پیشرفت کلی آن در حال حاضر حدود ٦٠% می‌باشد.

بدون شک اجرای پروژه‌های ال ان جی در ایران از مزایای بسیاری برخوردار است که از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

- بهره برداری حداکثری از مخزن پارس جنوبی جهت صادرات گاز

- کاهش تصدی گری و انحصار دولتی در راستای تحقق اصل ٤٤ قانون اساسی

- دستیابی به دانش و تکنولوژی مایع سازی گاز

- شکوفایی اقتصادی، جذب سرمایه خارجی، ایجاد فرصت های شغلی جدید

- رشد و توسعه سازندگان تجهیزات و پیمانکاران داخلی

- حصول و دستیابی به انرژی پاک و دوستدار محیط زیست

- ایجاد همکاری‌های بین المللی با سایر کشورهای دارنده منابع گازی

- برخورداری از سود حمل و نقل

- جذب بازارهای دور دست

- مهمتر از همه قدرت مانور در بازار جهانی گاز، جذب مشتریان معتبر و انعطاف پذیری در عرضه

هم اکنون توان پالایشی کشور روزانه حدود ٦٤٠ میلیون متر مکعب گاز می‌باشد. خوشبختانه با توجه به توسعه فازهای جدید پارس جنوبی که چند فاز آن در مرحله راه‌اندازی است، و چند فاز دیگر آن در سالهای آینده به مدار خواهد آمد، ظرفیت تولید کشور به ١٤٠٠ میلیون متر مکعب گاز در روز خواهد رسید که با تحقق این مهم صادرات گاز از طریق ال ان جی و تثبیت جایگاه منطقه‌ای و جهانی در بازار گاز دور از انتظار نمی‌باشد.

د- نتیجه گیری

با توجه به مطالب گفته شده می‌توان نتیجه گرفت نیاز جهانی گاز طبیعی روز به روز در حال افزایش است، هر چند که اخیراً تبلیغات زیادی بر روی استخراج گاز از منابع غیر متعارف رسی در آمریکا و پوشش بخشی از بازار جهانی گاز انجام شده است، تولید از این منابع علاوه بر اینکه از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده، از لحاظ فنی نیز از پیچیدگی زیادی برخوردار است و مهمتر ازهمه مشکلات جدی زیست محیطی نیز در محل تولید به همراه دارد که خود ادامه این گونه پروژه ها را در هاله ای از ابهام قرارداده است. در عوض کشور ایران می‌تواند از منابع عظیم گازی بالاخص مخازن مشترک گازی خود در این موقعیت حداکثر استفاده را ببرد تا تأخیر وتعلل خود را در ورود به بازار جهانی ال ان جی جبران نماید. لازمه حصول به این مهم همدلی در سطح جامعه نفتی و بالاتر از آن در سطح مدیریت کلان کشور، فائق آمدن بر مشکلات ناشی از تحریم و آغاز هر چه زودتر ساخت و اجرای پروژه‌های نیمه تمام ال ان جی می‌باشد. در صورت تکمیل پروژه های نیمه تمام ال ان جی (با احتساب زمان متوسط ٥ سال برای ساخت) شرایط لازم برای حضور قدرتمند ایران در این بازار و قبل از سال ٢٠٢٠ مصادف با دوران رونق دوباره این بازار فراهم می‌شود.

در حال حاضر در شرکت ملی صادرات گاز ایران ثمره چندین سال کار و تلاش جهادی در زمینه پروژه های ال‌ان‌جی اندوخته شده است. امید است که با استفاده از این ذخایر ارزشمند و نیروی کاری متخصص و خدوم، زمینه را برای نیل به اهداف بلند مدت کشور جهت حضور هر چه بیشتر و مؤثرتر در تجارت جهانی گاز بیش از پیش مهیا سازد