گروه بین الملل - سخنان محمدجواد ظریف، وزیر جدید امورخارجه کشور در برنامه
"دیروز، امروز، فردا" نشان داد که وی فهم درست و همه جانبه ای از نحوه
تعامل با غرب دارد به طوری که این سخنان با واکنش رسانه های غربی نیز روبرو
شد.
به
گزارش
بولتن نیوز، پیشتر در مطلبی تحت عنوان
"رهبر انقلاب درباره «تعامل با
غرب» چه نظری دارند؟" به بررسی دیدگاه سه دسته از جریان ها و گروه ها در
چگونگی تعامل با غرب اشاره کردیم. در آن مطلب گفته شد که:
دسته ای معتقدند راه توسعه یافتگی ایران جز از مسیر تعامل "همه جانبه" با
غرب میسر نخواهد شد. این افراد عقیده دارند که جهان کنونی دارای کدخدایی
است و برای آنکه ما هم بتوانیم پیشرفت کنیم، ناچاریم تا با این کدخدا کنار
بیاییم. بنابر این نظریه، حتی اگر در جایی بین کسب منافع ملی و قواعد ترسیم
شده توسط کدخدای جهان، تعارضی پیش آمد، ما باید به طور موقت از منافع ملی
خود چشم پوشی کرده و سر سپرده دستورات کدخدا شویم.
دسته دوم اعتقاد دارند که غرب کنونی – و در رأس آن ایالت متحده به عنوان
نماد کدخدای جهان- دارای رویکردهای استعماری و اسثماری است و هموارد درصدد
چپاول و غارت سایر کشورهای جهان. این افراد با ارجاع افکار عمومی به سابقه
تاریخی استثمار غرب در سایر مناطق جهان نظیر قاره آسیا و آفریقا معتقدند به
هر میزان که به غرب فرصت جولان داده شود، آنان به ترک تازی بیشتری خواهند
پرداخت و قدم به قدم جلوتر خواهند آمد. بنابراین این گروه، راه چاره را در
قطع رابطه با غرب می دانند.
دسته سوم از نظریات نیز راه حل را در ترسیم درست نحوه رابطه با دنیا می
داند. این افراد معتقدند که تعامل با دنیا یک ضرورت منطقی در جهان امروز
است که از آن نمی توان غافل شد اما به شرطی که اولا از آرمان های خود کوتاه
نیاییم، ثانیا تعامل با دنیا بر مبنای کسب منافع ملی باشد، و ثالثا تعامل
با دنیا می بایست یک فرآیند دوطرفه باشد و اینگونه نباشد که صرفا تجویزهای
از سوی طرف غربی برای کشور صادر شود و آنان هیچگونه اقدام عملی انجام
ندهند.
به نظر می رسد این نوع تفکر، که رهبرانقلاب نیز همواره بر آن تأکید داشته
اند، بهترین نوع مواجهه ما با جهان است. رهبر انقلاب بارها بر چنین رویکردی
تأکید کرده و از مسئولین و دولتمردان خواسته اند که چنین رویکردی را مدّ
نظر داشته باشند. برای مثال، ایشان در دیدار (30/4/92) خود با کارگزاران
نظام چنین فرمودند:
"در تعامل، طرف مقابل را بايد شناخت؛ شگردهاى او را بايد دانست؛ هدفهاى
اساسى و كلان را بايد در مدّ نظر داشت. ممكن است دشمنى سر راه شما را
بگيرد، بگويد از اينجا نبايد جلو برويد. سازش با او به اين صورت نيست كه
شما قبول كنيد، برگرديد؛ هنر اين است كه شما كارى كنيد كه راهتان را ادامه
دهيد، او هم مانع كار شما نشود؛ والّا اگر چنانچه توافق و تفاهم به اين
معنا بود كه او بگويد شما بايد از اين راه برگرديد، شما هم بگوئيد خيلى
خوب، اين كه خسارت است. توجه به اين جهات بايد از سوى مسئولين و دولتمردان
وجود داشته باشد."
به نظر می رسد دکتر ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز معتقد به راه حل سوم
باشد. این موضوع را می توان از سخنان وی در برنامه تلویزیونی "دیروز،
امروز، فردا" نیز پی برد. وی گفت: "فکر میکنم دنیا هنوز فهم درستی از
ایران و انتخابات ایران ندارد و این در برخی پیامها و در اظهارات شفاهی
مقامات غربی روشن است. فکر میکنند بعد از انتخابات دولت آماده است از حقوق
مردم صرفنظر کند، یا اینکه انتخابات را زمینهای برای فشار و تاثیر فشار
میدانند. این نشان میدهد که اینها یک بار دیگر جمهوری اسلامی را اشتباه
فهمیدند."
ظریف توضیح داد: مردم در انتخابات نشان دادند که درست است گفتمان دیگری را
میخواهند و شاید خیلی نسبت به گفتمانی که بود احساس رغبت نکردند؛ لااقل من
دوست دارم اینگونه فکر کنم، چون ما با آن گفتمان مشکل داشتم. این مردم
نشان دادند که در صحنه هستند و حاضر نیستند عزتشان را معامله کنند و قبول
ندارند که با جمهوری اسلامی و کشورشان برخورد غیرعزتمندانه شود و میخواهند
از موضع عزت ولی از طریق تعامل سازنده کار را به پیش ببرند.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: این پیام اگر اشتباه فهمیده شود راه
برای همکاری آینده باز نخواهد بود. جهان غرب و به ویژه آمریکا و اروپا نیاز
دارد که این پیام را درست درک کند که مردم ایران از حقوقشان نخواهند گذشت،
هیچ دولتی هم نمیتواند از حقوق مردم بگذرد.
ظریف اضافه کرد: اگر دولت آمریکا بخواهد بفهمد که چطور با مردم و دولت
ایران برخورد کند باید بداند که راه برخورد با ایران تکریم است و نه تحریم.
مردم ایران به فشار جواب نمیدهند به خصوص مردم ایران که توانستهاند
استقلال خودشان را با این قیمت حفظ کنند.
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که به نظر میآید غربیها دائم در حال
پرونده سازی برای ما و تشدید تحریمها هستند تا امتیازات بیشتری دریافت
کنند؟ گفت: تحریمها بر مردم فشار ایجاد میکنند، اما باعث تغییر سیاست
نمیشوند. غربیها باید این را بفهمند که با فشار، تغییر سیاست حاصل
نمیشود؛ اگر نیاز است به فهمی برسند این روش راه آن نیست.این فشار نه به
تغییر سیاست انجامیده و نه خواهد انجامید.
ظریف خاطرنشان کرد: اگر آنها عقب نروند اشتباه بزرگی مرتکب شدهاند جمهوری
اسلامی متناسب با آن اقدام خواهد کرد. جمهوری اسلامی از حقوق مردم کوتاه
نخواهد آمد و بر حقوق مردم ایستادگی خواهد کرد و هیچ دولتی در ایران
نمیتواند این کار را بکند.
مواضع اصولی محمدجواد ظریف گویا عصبانیت رسانه های غربی را نیز به همراه
داشت. روزنامه «واشنگتن پست» از جمله مطبوعاتی است که به این موضوع واکنش
نشان داده و می نویسد وزیر خارجه جدید ایران گفته تحریم های غرب نمی تواند
ایران را وادار به تغییر سیاست خود در زمینه برنامه هسته ای کند؛ هرچند،
دولت رئیس جمهور جدید این کشور در حال اتخاد رویکرد جدیدی نسبت به غرب است.
این روزنامه اشاره می کند که محمد جواد ظریف تأکید کرده ایران در مذاکرات
با قدرت های جهانی، حقوق هسته ای خود را رها نمی کند.