همکاری روسیه و ایران همواره مشکوک بوده است / روسیه به دنبال حداکثر کردن منافع با بسته شدن دست ایران است

گروه بین الملل - در 18 جولای سال 2009 تحلیلی در یک سایت ایتالیایی به نام AGI.IT با تیتر " همکاری روسیه و ایران همواره مشکوک بوده است" ] RUSSIA E IRAN, PARTNER SEMPRE PIU' DIFFIDENTI [ منتشر شد که بعد از گذشت چهار سال به بازخوانی آن می پردازیم تا ببینیم واقعا روسیه انطور که ساستمداران ایران و جهان فکر می کنند با ایران برخورد کرد و یا اینکه روسیه همواره به دنبال بیشتر کردن منافع خود با استفاده از سوژه ای به نام ایران بوده است!.

به گزارش بولتن نیوز، در گزارش " ای جی آی" آمده است: همکاری مسکو - تهران اساسا برپایۀ عناصری تاکتیکی است : موقعیت ژئوپولیتیک و توازن قدرت در منطقه می تواند به همکاری های حوزۀ خزر با آسیای مرکزی کمک کند.

این دو کشور که به لحاظ استراتژیک منزوی هستند ، مجبورند تنها بر قدرت خود تکیه کنند. همکاری ایران و روسیه تا زمان روی کار آمدن باراک اوباما همواره بر پایۀ اهداف مشترک و محدود کردن غرب به ویژه ایالات متحده استوار بوده است.

اگر انتخابات ریاست جمهوری جدید ایالات متحده تهران را تحت فشار قرار نمی داد تا به سازش تن دهد وامتیازاتی به غرب بدهد، روسیه فضا را برای نیروهایی باز می کرد که به نظر نمی رسد چندان هم از مقاصد صلح آمیز محمود احمدی نژاد قانع شده باشند.

علاوه بر خط مشترک ضد غربی و همکاری های اقتصادی و نظامی خود عاملی برای تسکین تنش ها میان روسیه و ایران محسوب می شد.

] بولتن نیوز 20 آگوست 2013: سابقه چهارساله سیاست منطقه ای و فرامنطقه ای روسیه در چهار سال گذشته به خوبی گویای این امر است که روسیه همواره به دنبال حد اکثر کردن منافع خود از قبل فشارهای آمریکا و اروپا به ایران بوده است و از این جمله می توان به تاخیرهای مکرر در راه اندازی نیروگاه بوشهر، توقف مبادلات ارزی و بانکی با بانکهای ایران که حتی منجر به عدم پرداخت حقوق کارکنان سفارت ایران در روسیه شد، اس 300 هایی که هم اکنون ایران 4 میلیارد دلار خسارت بابت آن درخواست کرده است، مذاکره با طرفهای قرارداد های نفتی ایران برای جایگزینی نفت روسیه با ایران و اقدام به این عمل، پیش دستی برای جایگزین کردن گاز صادراتی ایران به ترکیه از سوی روسیه که واکنشهای شدیدی را از سوی مقامات اروپایی و به خصوص ترکیه و همچنین در جراید داخلی ایران داشت، در اختیار قراردادن توپولوفهای از کار افتاده برای استفاده در خطوط هوایی و مسافری ایران و ... [

از سال 1992 او کار بر روی راکتور هسته ای مسکو در بوشهر و میدان گازی پارس جنوبی آغاز می شود. از سال 2003، قرارداد بوشهر راه را برای بازگرداندن مواد شکافت پذیر قابل استفاده در تولید انرژی های غیرنظامی به مسکو هموار می شود، تا از بکارگیری آنها برای اهداف دیگر جلوگیری گردد.

در ماه مارس سال 2001 دو کشور معاهده ای برای همکاری های اقتصادی امضا می کنند، که قراردادهایی به ارزش 5 میلیارد دلار آمریکا ، به ویژه سفارش خرید هواپیمای سوخو 7 و 25 را به همراه دارد.

روسیه، شریک اصلی ایران در زمینه صنایع دفاعی، قصد ندارد این نقش را به دیگران واگذار کند. حجم مبادلات دو جانبه و هنوز هم کوچک میان این دو کشور در سال 2006، بالغ بر 2 میلیارد دلار، یعنی چیزی حدود، 0.7٪ از ارزش کل صادرات و واردات روسیه ، و در اکثر موارد، برابر با80 درصد صادرات فدرال به سمت تهران است.

ارقام مربوط به سال های 2007 و 2008 نیز مشابه همین میزان است. در میان پروژه های مشترک ، پروژۀ خط لوله ایران - ارمنستان و خط راه آهن قزوین- آستارا – رچت ، هم به چشم می خورد که به طول 355 کیلومتر روسیه، آذربایجان و ایران را به هم متصل می کند.

در سال 2005 فروش موشک های زمین به هوای Tor M-1، حدود 700 میلیون دلار را به خزانه کرملین سرازیر کرده است.

حلقۀ پایانی این فرآیند دور ودراز به فروش سیستم دفاع ضد هوایی S-300 به ایران و حصول 800 میلیون دیگر توسط روسیه می انجامد ]بولتن نیوز: در سال 2013 هستیم و هنوز نیانجامیده است [.

توجه ویژۀ مسکو به تهران از نقطه نظر انرژی، از موارد دیگر برجسته تر است. این کشور 11 درصد از ذخایر اثبات شدۀ نفت جهان و 16 درصد ازذخایر گازی جهان را در اختیار دارد.

برای روسیه، و کمپانی های عضو این کشور، ایران اولویت اول است. گازپروم به مشارکت در طرح های توسعۀ فازهای جدید میدان پارس جنوبی (14200میلیارد متر مکعب گاز و 2.7 میلیارد تن نفت خام) و خط لوله پیشنهادی گاز ایران- پاکستان - هند (55 میلیارد مترمکعب / در سال 2014) به شدت علاقه نشان می دهد ] بولتن نیوز: در سال 2013 هستیم و علاقه گازپروم و روسیه هنوز شکوفا نشده است و در همان حد نگاه های زیر زیرکی است! [.

منافع روسیه نیز در گروی بخش های این قبیل پروژه های دراز مدت است. بنا به گفتۀ بنیاد آدنیور، ایران قصد دارد دستکم 20 سایت هسته ای غیرنظامی تاسیس کند .معامله ای به ارزش اسمی 10 میلیارد دلار که در آن روسیه می تواند از برخی امتیازها بهره مند شود ] بولتن نیوز چهار سال بعد: عجب!!!!!!! [.

صادرات انرژی ایران، به بازارهای آسیا، به ویژه چین، سرازیر می شود و به بازار اروپا کمکی نمی کند. تهران با ارائۀ حدود 80 تا90 میلیون تن نفت خام در سال ،چیزی بالغ بر 15٪ از نیازهای انرژی پکن را تامین می کند ] بولتن نیوز در سال 2013: روسیه رسما اعلام کرده که هم گاز ایران را جایگزین خواهد کرد و هم نفت مورد نیاز پکن را و از این لحاظ نه اروپاییها و ترکیه دغدغه داشته باشند و نه چین و ژاپن [.

در سال 2008 گردش مالی میان دو کشور، به 29 میلیارد دلار رسید، و نسبت به گردش مالی اتحادیه اروپا ایران در مقام دوم قرار گرفت. در حالیکه، رقابت آتی میان کشورهای تولید کنندۀ نفت در جذب بازار آسیا می تواند برای ایران حوزه ای ناشناخته و غیر قابل پیش بینی باشد.

جمهوری اسلامی می تواند کارت چین را به عنوان وزنه تعادل در برابر روسیه و ایالات متحده آمریکا به محک بگذارد. اهداف بنیادگرائی که در آسیای مرکزی و قفقاز پایه ریزی شده و با قاچاق مواد مخدر و تروریسم مبارزه می کند، به طور کامل مورد تایید اتحاد روسیه و جمهوری اسلامی است. روسیه از موضع ایران در قبال چچن قدردانی کرده است ] بولتن نیوز: این کارتها به درد نخورد چون روسیه آمریکا و چین همه کارتهای شاه، بی بی، سرباز و آس را قبلا بین خودشان تقسیم کرده بودند و تنها ایران و اتحادیه اروپا ضرر کردند [.

تهران طی سال هائی که ریاست سازمان کنفرانس اسلامی OIC ، ( 1997-2000) را بر عهده داشت قطعنامه های ضد روسی این سازمان را وتو کرد. مسکو برای تهران، به منزلۀ اهرمی است که می تواند مطالبات یک انتقال آزاد ، بی خطر ، مستقل و ملی این کشور از نفوذ قدرت های بزرگ را مرتفع سازد ] بولتن نیوز: ما تا حالا فکر می کردیم فقط روسیه به نفع ایران وتو نمی کنه! ولی حالا می بینیم قبل از اینها ایران به اندازه کافی به نفع روسیه وتو کرده! [.

همین مطلب را در مورد کرملین هم می توان گفت: ارتباط کرملین با تهران ، یکی از ارکانی را فاش می کند که اجازه داده تا مسکو سیاست خارجی مستقلی را نشانه گیری کند. ایران به شدت نگران است که مبادا به خاطر حمل و نقل هیدروکربن دریای خزر، از قلمرو خود به حاشیه رانده شود.

مسیر ایران، کوتاه و ارزان است، و هیچ شانسی برای مخالفت با استفاده از این مسیر باقی نمی گذارد. مشکل شکستن انزوای تهران در روسیه، چین و به طور متناقض، در ارمنستان به خوبی مشاهده می شود، کشورهایی که می توانند مدعی دفاع از منافع منطقه ای باشند.

با این حال، این اهداف مشترک، 'عناصر رقابت' را چندان هم مشخص نمی کند: ایران با پیشرفت در آسیای مرکزی به طور خودکار حضور شبکه های حمل و نقل و ارتباطات در روسیه را تضعیف می کند ] بولتن نیوز: در این رابطه نمونه واضح حمایت از ایران از سوی روسیه خط لوله ناباکو است که آخر هم تنها به دلیل اینکه از نظر فنی نمی تواند نفت و گاز ترکمنستان را از را ه دریا به خط لوله آذربایجان منتقل کند در سال 2013منتفی شد و البته وزیر انرژی روسیه هم از کنارزده شدن ایران در مبادلات گازی و نفتی خیلی استقبال کرده است و گفته نگران نباشید ما به جای ایران هستیم [.

ساخت و ساز و توسعه بخش هایی از راه آهن ایران – ترکمنستان، مسکو را از تجارت بین این منطقه و اروپا محروم ساخته است. همکاری ظاهری و تنش های زیربنائی، شکل گیری اتحاد کلاسیک بین روسیه و ایران را دشوار می کند ] بولتن نیوز: عجب!!!!! در این مطلب یه جا به زیان روسیه حرف زده شد! [.

هیچیک از رهبران روسیه تاکنون دیداری رسمی از تهران نداشته اند. تنها یکبار پوتین در سال 2007، آنهم برای حضور در نشست دریای خزر به نوار ساحلی ایران سفر کرد.

منطقه خزر بواقع علت بیشترین مشاجرات بین روسیه و ایران است، دو کشوری که هر دو می توانند منابع انرژی منطقه را مدیریت کند.

رقابت هنوز هم بیشتر برسر مواد خام است. علاوه برآذربایجان، داغستان، ترکمنستان و بخش قابل توجهی از آسیای مرکزی، منطقه ای است که روزگاری بخشی از امپراتوری بزرگ ایران بوده است.

ایران می خواهد نفوذ سابق خود را در اینجا بار دیگر به دست آورد حتی. یوگنی ساتانوفسکی، مدیر مرکز روسی در امورخاورمیانه، معتقد است که ایران "از طریق دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی" در حال گسترش "ایده های شیعی در روسیه " است.

تهران، ضامن مهم وضع موجود منطقه ای، در صورت تنش با مسکو می تواند " بدون هیچ مشکلی ، موجبات بی ثباتی قفقاز را فراهم آورد."

به اعتقاد این تحلیلگر جمهوری اسلامی داغستان، ایران "با سهولت و حرفه ای حرکت می کند."

از سوی دیگر روابط روسیه و ایران زیر بار نفوذ جوامع قدرتمند روسی زبانی ، با ترکیب جمعیتی 20 درصد یهودی و 14درصد اسرائیلی قرار دارد.رسانه های روسی زبان آمادۀ حمایت از حملۀ اورشلیم به تهران هستند که ممکن است همین "فردا "صورت گیرد.

با توجه به جغرافیای سیاسی روسیه، "ایران منافع عینی روسیه و آمریکا را به خطر می اندازد." با این حال مسکو، " وزنی برای پیچیدگی های خاص سیاست های داخلی ایران قائل نیست" و این خود برای روسیه یک امتیاز محسوب می شود.

لابی موافق و مخالف جمهوری اسلامی در بخش های عمدۀ فدرال و بخش هایی از نخبگان سیاسی، دیدگاه جاری روسیه را نسبت به تهران مشخص می کند. پریماکوف نخست وزیر سابق، بر این باور است که "تنها با تکیه بر ایران و جهان عرب می توان قدرت را به این کشور بازگرداند."

دوگین، دانشمند علوم سیاسی لیبرال دموکرات در رسالۀ خود اذعان می دارد که محور مسکو-تهران " در داخل و خارج از اوراسیا ( اروپا- آسیا) بطور نامحدود باز است."

در مقابل، کشورهای حوزۀ اقیانوس اطلس که در حال حاضر طرفدار روسیه هستند اذعان می کنند که ایران هیچگاه یک متحد وفادار نخواهد بود، زیرا "جاه طلبی های منطقه ای و برخورداری از هویتی مستحکم و قدرتمند، این کشور را از پیوستن به سیاست خارجی روسیه باز می دارد." . ] بولتن نیوز: عجب!!!!! ایران قابل اطمینان نیست. این مثل این می مونه که علی از نقی 1000000 توان پول قرض بگیره و بعد به نقی بگه من بهت اطمینان ندارم! واسه همین پولتو بر نمی گردونم! [

این تفاوت ها به خوبی توضیح می دهد که چرا کرملین ترجیح می دهد تا همکاری های سیاسی خود را از طریق سازمان های منطقه ای مانند سازمان همکاری شانگهای پیش ببرد، جائیکه ایران از سال 2005 در آن تنها نقش یک ناظر یا انجمن اقتصادی اوراسیائی را بر عهده داشته است ] بولتن نیوز: خدا رو شکر که روسیه تازه نمی خواسته زیاد با ایران تجارت کنه اگه می خواست چی می شد. ضمنا مگه روسیه حامی ایران نیست!!!!! [.

سقوط صدام حسین ایران را در خاورمیانه به کشوری به مراتب قوی تر تبدیل کرده است. بنابراین دیپلماسی روسیه - که دیدگاه ناخوشایند احمدی نژاد را توجیه می کند –تعادل فعلی قدرت در منطقه را به خوبی درک می کند.

با وجود بحران های پس از انتخابات در تابستان گذشته، جمهوری اسلامی ، عملا کشوری بدون رقیب در منطقه باقی مانده، کشوری که پس از روسیه - دومین قدرت اقتصادی و البته سومین قدرت نظامی خاور میانه و شمال آفریقا حضوری پر رنگ در منطقه دارد. ایران همچنین کشوری با نقش کلیدی در اوپک است که برای ترکیبات هیدروکربنی جنبۀ حیاتی دارد. دولت ایران به تمامی با ثبات و دارای ارتشی مصصم و متشکل از شهروندانی غیور است به خصوص اگر پای دفاع از وطنشان در میان باشد. از سال 1979تاکنون(2009) این کشور 9 انتخابات ریاست جمهوری و 7 انتخابات نمایندگان مجلس برگزار کرده است. ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای منطقه محصول نقشه های امپریالیستی نیست و از هویت ملی استواری برخوردار است که از تاریخ، جغرافیا، زبان و مذهب مشترکی استحکام یافته و از جنگ با عراق سربلند بیرون آمده است.

این رتبه بندی به معنای آن است که مسکو هر تلاش در راستای قرار دادن یکی در برابر دیگر گروه های مختلف قومی محلی به عنوان مثال: تشویق گرایش های تجزیه طلبانۀ آذربایجان ایران (که ظاهرا پروژه ایالات متحده است) را کاری حساس و سخت می داند.

در برهۀ زمانی معاصر ایران: محمود احمدی نژاد ، پدیده ای مقطعی یا مستمر؟ مسکو اظهار نظر علنی نمی کند.

اما احتمال اینکه سکوت مسکو علامت رضایت و حمایت از رئیس جمهور ایران تلقی شود بسیار زیاد است.

شعارهای روشن "مرگ بر روسیه" که در تظاهرات خیابانی تابستان گذشتۀ ایران ( سال 1388) بگوش می رسید توسط رسانه های مسکو نیز گزارش شد. با اینحال گویا کرملین هم ، این اپوزوسیونی که می گویند رهبری خاصی ندارد را چندان جدی نمی گیرد.

روسیه با تحریم های"فلج کننده" علیه ایران مشکلی ندارد، اما "فن آوری نظامی برای دستیابی به بمب" را در اختیار این کشور قرار نمی دهد . تا پیش از آخرین خود اظهاری تهران در مورد غنی سازی اورانیوم در این کشور، کرملین همچنان از اصل "عدم شرکت در تحریم های تهران و جلوگیری از بسته شدن دست جمهوری اسلامی"پیروی می کرد ( بولتن نیوز: مانند موضوع بستن حسابهای بانکی و ارزی ایران در روسیه) و به وضوح روشن ساخته بود که مسکو ترجیح می دهد طرف ایران باقی بماند، زیرا " این کشور به دنبال این قدرت هست اما هرگز بدان دست نمی یابد." نگرشی که با اظهارات اخیر مدودف تغییر کرده است.

برای مسکو گزارشها مبنی بر اینکه تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی همراهی خواهد کرد ، نوعی آزمون صحت و سقم حسن نیت ایران است.

به گفتۀ میخائیل ماگلوف، رئیس کمیته امور خارجۀ شورای فدرال، "تا زمانی که ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری می کند" مسکو احساس آرامش خواهد کرد، در غیر این صورت ، منافع مسکو در معرض خطر خواهد بود."