روز ممنوعیت پخش‌موسیقی از رادیو و تلویزیون

دوم مردادماه 34 سال قبل، برای اولین بار در جمهوری اسلامی ایران پخش موسیقی از رادیو و تلویزیون ممنوع شد. 

در آن روز، روزنامه کیهان نوشت: در پی توصیه امام خمینی مبنی بر قطع و حذف برنامه‌های موسیقی از رادیو تلویزیون، عبدالرحیم مکری سرپرست موسیقی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران طی بخشنامه‌ای دستور داد که پخش موسیقی تا اطلاع ثانوی از رادیو تلویزیون قطع شود.

به نوشته مجله مهر در متن بخشنامه آمده بود:

«بنام خدا – بخشنامه به قسمت‌های پخش صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.

صدابرداران و تهیه‌کنندگان محترم از این تاریخ تا اطلاع ثانوی در فواصل برنامه‌ها فقط سرود‌ها و موسیقی‌های مارش قابل پخش خواهند بود. لیست سرودهای مجاز ضمیمه است و نسخه‌ای از آن نیز برای انتخاب دو نوع موسیقی در آرشیو پخش در اختیار صدابرداران و تهیه‌کنندگان محترم قرار دارد. لیست موسیقی‌های مارش مجاز نیز بزودی در اختیار قرار داده خواهد شد. سرپرست موسیقی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران»

بر اساس گزارش‌ها تعدادی از سرودهایی که قابل پخش تشخیص داده شدند، عبارت بودند از: بهاران خجسته باد – قبله شهادت – امید توده‌ها – کارگر – ۱۵ خرداد و... به نوشته کیهان «قرار شد برنامه‌های تولیدی که قبلا موزیک روی آن گذاشته شده طی چند روز آینده اجازه پخش داشته باشند اما پس از آن فقط مارش و سرود از رادیو تلویزیون بگوش خواهد رسید.»

تاریخ ایرانی می نویسد: همزمان با بخشنامه مکری، سرپرست صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه‌ای با تایید این بخشنامه، در عین حال اعلام کرد که پخش موسیقی تنها تا پایان ماه مبارک رمضان ممنوع خواهد بود. صادق قطب‌زاده نوشته بود:

«بسمه تعالی. سال گذشته در چنین روزهایی امام خمینی اعلامیه‌ای خطاب به ملت ایران صادر فرمودند که ضمن آن ملت را که در گرماگرم مبارزه شکوهمند خود به سوی هدف بلند خویش اوج می‌گرفت، هشدار دادند که از این ماه مبارک، از این ماه خدا، ماهی که مسلمانان به میهمانی خدا خوانده شده‌اند حداکثر استفاده را بنمایند. تجمع در مساجد را ارج نهند و در منابر مصائب و دردهای ملت ایران را بازگو کنند و دیدیم که ملت ایران چنین کرد و از دریای ناآرام انقلاب ایران امواج آگاهی و عصیان آگاهانه بر علیه نظام طاغوتی خاک برخاست. 

امسال در آستانه چنین ماهی بر ملت ایران فرض است که چونان سال گذشته دل به هدف متعالی انقلاب اسلامی خویش بسپارند و نگذارند حتی لحظه‌ای از این فرصت طلایی هدر رود. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز همراه سایر هموطنان سعی خواهد کرد برنامه‌های خود را تا حد امکان با مقتضیات خاص این ماه وفق دهد. بر این اساس برای عطف توجه بیشتر هموطنان عزیز به درون از آن جهت که در آن خود تامل کنند و به بیرون به از آن جهت که در محیط خود تفکر کنند در طول ماه مبارک رمضان پخش موسیقی از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قطع شده و تنها سرودهای انقلابی و مارش پخش خواهد شد.»

 

همزمان با این تحولات اما گویا بسیاری از عملکرد صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران راضی نبودند و هر روز صفحات روزنامه‌ها پر بود از انتقاداتی از این دست که این صداوسیمای «انقلاب» نیست. از آن جمله شورای موسس اتحادیه کارکنان سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که از محورهای اعتصاب در رادیو تلویزیون بودند، همزمان با اعلام قطع پخش موسیقی از صداوسیما در کنفرانسی مطبوعاتی نقطه نظرهای خود را پیرامون مسائل رادیو تلویزیون اعلام کردند.

سخنگویان شورا در این نشست تاکید کردند که «رادیو تلویزیون در اختیار شورای موسس نیست، در اختیار هیات حاکم بر این سازمان است. به نظر ما هیچ یک از برنامه‌های این سازمان در مسیر انقلاب نیست. انقلاب ما سه خصیصه ضد استعماری، ضددیکتاتوری و ضدارتجاعی داشت که فعلا برنامه‌ها هیچ یک از این خصایص ندارد.»