آخرین ساعات«مُرسی» در کاخ به روایت «گاردین»

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبرگزاری فارس، یکشنبه هفته گذشته مصادف بود با اولین سالگرد ریاست‌جمهوری «محمد مرسی» در مصر. اما این روز آغازی بود بر پایان مرسی و جنبش «موسوم» به تمرد در عرض تنها سه روز توانست با حمایت و مداخله ارتش، مرسی را از قدرت کنار بگذارد. روزنامه گاردین به نقل از منابع اطلاعاتی خود روایتی را از آخرین روزهای ریاست‌جمهوری «محمد مرسی» منتشر کرده که مشروح آن در ذیل می‌آید:

فرمانده ارتش نزد رئیس‌جمهور «محمد مرسی» آمد و یک خواسته ساده مطرح کرد: خودتان از قدرت کنار بروید.

«مگر اینکه از روی نعش من رد شوید!». این پاسخی بود که مرسی روز دوشنبه دو روز قبل از برکناری، به ژنرال «عبد الفتاح السیسی» داد.

اما دست آخر، اولین رئیس‌جمهور منتخب مصر به جایی رسید که خود را منزوی، بدون متحد و بدون هیچ حامی در بین نیروهای پلیس و ارتش یافت.

مقامات ارتش، مسئولان امنیتی و اعضای اخوان‌المسلمین می‌گویند، حتی وقتی کماندوهای ارتش آمدند تا او را به محلی نامعلوم ببرند، اعضای گارد ریاست‌جمهوری هم خیلی راحت کنار رفتند و اجازه این کار را دادند.

مقامات اخوان‌المسلمین می‌گویند از روز 23 ژوئن یعنی یک هفته قبل از آغاز تظاهرات بزرگ مخالفان، حدس می‌زدند که مرسی به آخر کار رسیده. نظامی‌ها هفت روز به مرسی وقت داده بود تا اختلافات میان خود و مردم را حل کند.

مرسی در این چند ماه آخر، تقریبا با همه نهادهای کشور درگیر بود، از سران مذهبی مسلمان و مسیحی گرفته تا دادگستری، نیروهای مسلح، پلیس و آژانس‌های اطلاعاتی. مخالفان سیاسی او هم اعطای اختیارات فراوان به اعضای اخوان‌المسلمین و دیگر اسلامگرایان در دوره مرسی و ناتوانی او در حل مشکلات عدیده اقتصادی مصر را در بوق و کرنا کردند و همین فشار افکار عمومی به او را افزایش داد.

بی‌اعتمادی بین مرسی و آژانس‌های اطلاعاتی‌اش آنقدر زیاد شده بود که آن‌ها شروع کردند به مخفی کردن اطلاعات از او. مثلا استقرار نیروها و خودروهای زرهی در شهرها، بدون اطلاع او صورت گرفت.

پلیس هم در جریان تظاهرات‌ها از حفاظت از دفاتر اخوان‌المسلمین در برابر حملات معترضان، خودداری کرد.

همین شد که مرسی وقتی برای بقای خود می‌جنگید، هیچ‌کسی را برای کمک گرفتن نداشت، تنها توانست از طریق سفرا از کشورهای غربی و گروه کوچکی از دستیارانش در اخوان‌المسلمین کمک بخواهد، که آن‌ها هم تنها کاری که توانستند بکنند، ضبط و انتشار سخنرانی دو دقیقه‌ای او بود.

مرسی در این سخنرانی احساسی، بر مشروعیت انتخاباتی‌اش تاکید. موضوعی که او بارها در جلساتش با السیسی هم درمیان گذاشته بود.

او اویل هفته دو مرتبه با السیسی و «هشام قندیل» نخست‌وزیر جلسه‌ای برای بحث در مورد راه‌های خروج از بحران داشت.

یکی از مقامات مصری می‌گوید، مرسی در تمام مدت این جلسات روی آرای انتخاباتی و مشروعیت خود تکیه می‌کرد. او می‌گوید مرسی نه برای تظاهرات‌های متعدد کاری می‌کرد و نه برای مشکلاتی مثل ناامنی، تورم، بیکاری، قطعی‌های برق و گره‌های ترافیکی که بیشترین فشارها را ایجاد کرده بود.

«مراد علی» یکی از سخنگوهای اخوان‌المسلمین است که می‌گوید ارتش از قبل تصمیم خود را برای برکناری مرسی گرفته بود. مرسی حاضر شده بود امتیازهایی بدهد، اما هیچ یک از آن‌ها السیسی را راضی نمی‌کرد.

علی می‌گوید: ما بی‌تجربه بودیم... فکرش را هم نمی‌کردیم بتوانند تا این حد خیانت کنند. آن‌ها اینطور برخورد می‌کردند که «یا بروید و اعلام کنید که استعفا می‌دهید، یا ما شما را به زندان می‌اندازیم».

مقامات اخوان‌المسلمین می‌گویند فهمیده بودند که خط پایان نزدیک است. یک سخنگوی دیگر اخوان می‌گوید: از همان 23 ژوئن می‌دانستیم که همه چیز تمام شده. سفرای غربی به ما گفته بودند.

این سخنگوی اخوان می‌گوید، «آن پترسون» سفیر آمریکا در مصر یکی از این مقامات غربی بوده که از قضیه خبر داشته است.

مرسی داخل ارتش دنبال متحد می‌گشت. او به دو دستیار ارشدش («اسعد الشیخ» و «رفاعه الطهطاوی») دستور داده بود که در یگان دوم نیروی زمینی ارتش در پورت سعید و اسماعیلیه که در کانال سوئز مستقر بودند، به دنبال افسران حامی او باشند.

مقامات امنیتی مطلع می‌گویند هدف مرسی از این دستور امتیازگیری در برابر السیسی بوده است.

هرچند که به نظر نمی‌رسید این دستور مرسی هم دستاوردی برای او داشته باشد، اما السیسی با مطلع شدن از این دستور، همان شانس ناچیز مرسی را هم از او گرفت. السیسی به فرماندهان تمام واحدهای ارتش دستور داد که به هیچ وجه هیچ تماسی با کاخ ریاست‌جمهوری نداشته باشند. او حتی برای اطمینان، نیروهای زبده‌ای را برای اعزام به واحدهایی که فرماندهان آن‌ها با دستیاران مرسی تماس داشته‌اند، آماده کرده بود.

مرسی به پایان خط نزدیک می‌شود

مرسی سعی می‌کرد ظاهر را حفظ کند و طوری نشان دهد که دولت در حال انجام فعالیت‌های روزمره است.

دفاتر او بیانیه‌‌هایی در مورد جلساتش با وزرای کابینه برای بحث بر سر موضوعاتی مثل تامین مواد غذایی در طول ماه رمضان صادر می‌کردند. چهار نفر از وزرای او هم مصاحبه‌هایی در مورد کمبود سوخت و قطعی‌های برق با تلویزیون داشتند، که در کاخ ریاست‌جمهوری ضبط شد.

مخالفان قرار گذاشته بودند اولین تظاهرات را روز 30 ژوئن یعنی در سالگرد تحلیف مرسی برگزار کنند، اما آن‌ها زودتر این تظاهرات‌ها را آغاز کردند و مرسی عملا از 26 ژوئن مجبور شد کاخ الاتحادیه را ترک کند.

فردای آن روز، مرسی و خانواده‌اش به شعبه گارد ریاست‌جمهوری در قاهره که زیر نظر ارتش است منتقل شدند، تا از آن‌ها مراقبت شود.

مرسی باز هم تا پیش از 30 ژوئن در کاخ «القبه» کار می‌کرد، تا اینکه نهایتا گارد ریاست‌جمهوری به وی پیشنهاد کرد که به دفتر آن‌ها برود.

یک مقام نظامی می‌گوید «عصام الحداد» دستیار سیاست خارجی مرسی با دولت‌های غربی تماس گرفت تا دیدگاهی خوش‌بینانه به آن‌ها ارائه کند. او همچنین بیانیه‌هایی به زبان انگلیسی منتشر کرد تا به رسانه‌های غربی بگوید میلیون‌ها نفری که در خیابان‌ها تظاهرات‌ کرده‌اند، نماینده همه مردم مصر نیستند و کودتای نظامی هم تنها در حد حرف است و قابل اجرا نیست.

آنطور که روزنامه معتبر «الاهرام» نوشته، به مرسی پیشنهاد انتقال به ترکیه، لیبی یا نقاطی دیگر هم ارائه شده، اما او قبول نکرده. همین‌طور به او پیشنهاد شده که در صورت کناره‌گیری داوطلبانه از تعقیب قضایی مصون باشد.

مرسی اواخر وقت سه‌شنبه سخنرانی کرد و بر ماندن در قدرت تاکید کرد. او همچنین از هوادارانش خواست برای دفاع از مشروعیت او مبارزه کنند.

بلافاصله بعد از این سخنرانی بود که السیسی او را در دفتر گارد ریاست‌جمهوری بازداشت کرد. روز بعد از آن، ضرب‌الاجل ارتش برای مرسی سر رسید. ساعت پنج صبح ارتش شروع به استقرار نیروهای خود در شهرهای بزرگ کرد و ویدئوهایی از آن را در فیس‌‌بوک منتشر کرد تا به مردم اطمینان دهد. گاردهای ریاست‌جمهوری که مسئول محافظت از مرسی بودند، اواسط روز وی را ترک کرده و نیروهای ارتش سر رسیدند.

هیچ درگیری و بحثی پیش نیامد و مرسی بی‌سر و صدا رفت. عصر آن روز، السیسی برکناری مرسی را اعلام کرد.