اخوانی ها تصور می کردند مملکت داری مانند اداره یک موسسه خیریه است/ دولت بعد یک دولت فراگیر خواهد بود

به گزاش بولتن نیوز، روند این تندروی ها و ناکارآدی دولت به گونه ای بود که رفته رفته دولت جدید را به لبه پرتگاه نزدیک کرد و ترور رهبر شیعیان مصر، گویی تیر خلاص را بر پیکر دولت مرسی زد و نخستین رئیس جمهور مردمی مصر را مبتلا به کودتا کرد.

«حسن هانی زاده»(کارشناس مسائل خاورمیانه) در گقتگو با بولتن نیوز به بررسی علل برکناری مرسی و دولت اسلام گرلی او پرداخته است که در ذیل تقدیم می گردد.

بولتن: مهم ترین علل برکناری مرسی و کودتای مصر را در چه عواملی میتوان جست؟ آیا ضعف مدیریتی مرسی منجر به چنین حوادثی در مصر شد؟

آقای مرسی پیش از آنکه خود را وامدار ملت مصر بداند، خود را وامدار سلفی ها، اخوانی های تندرو و وهابی ها می دانست و ادبیات گفتمانی خود را نیز بر اساس تعالیم آنها تنظیم کرده بود و همین موضوع مرسی را دچار توهم کرده بود.

ادبیات مرسی در حد و اندازه کشور بزرگ مصر نبود بلکه صرفا در پی راضی کردن آن سه گروه بود.

از جمله عواقب گرایش بیش از اندازه مرسی به سلفی ها، بی توجهی به حقوق اقلیت ها دینی و مذهبی بود که به ترور غیر انسانی شیخ حسن شحاته و سه تن از یاران او انجامید و تاثیر بسیار منفی بر مسائل داخلی مصر و تحولات آن نهاد.

همچنین قطع رابطه با سوریه و شرکت مرسی در کنگره وهابی ها در قاهره دلسردی بیشتری را در میان مردم انقلابی مصر ایجاد کرد.

مجموعه این عوامل موجب آن گردید که موج اعتراضات علیه مرسی افزایش یافت و در نهایت جبهه ملی به رهبری عمرو موسی با استفاده از نارضایتی عمومی، مردم را به میدان التحریر دعوت کرد و آن را به یک رفراندم ملی تبدیل ساخت.

با توجه به اینکه اخوان المسلمین 85 سال خارج از دایره حکومت بودند و با دولت هیچ رابطه ای نداشتد، پس از روی کار آمدن مرسی، فرصتی مناسبی پیدا کردند اما تصور آنها این بود که مملکت داری مانند اداره کردن یک موسسه خیریه است و در نتیجه نتوانستد از همه ظرفیت های موجود در مصر استفاده کنند.

بولتن: از موضع مرسی در قبال فلسطین اشغالی که بگذریم، شاهد آن بودیم که مرسی در سیاست خارجی خود در مسائلی مانند همسویی با عربستان و قطر و همچنین رابطه با جمهوری اسلامی ایران، مواضع مشترکی با غربی ها داشت.

چرا آمریکا و غرب اقدام موثری در حمایت از مرسی انجام ندادند؟

هم آمریکا و هم غرب بازی هوشمندانه در مصر انجام دادند و به اسلام گرایان اجازه دادند که وارد حاکمیت شوند تا پس از ارتکاب اعمال خشونت آمیز علیه شیعیان و مسیحیان قبطی، آنها را ناکارآمد نشان دهند.

به همین دلیل بود که آنها طی این مدت ورود علنی به حوادث مصر نداشتند.

اما در عین حال ورود عربستان از طریق سلفی ها از یک سو و ورود قطر از طریق اخوان المسلمین باعث شد که مردم احساس کنند که این دو کشور در حال دخالت در امور مصر هستند و دلسرد شوند.

حتی فرآیند این کودتا نیز یا هدایت غیر مستقیم غربی ها بود و اگر آنها چراغ سبز نشان نمی دادند، ارتش وارد صحنه نمی شد تا اسلام گرایان را از سیاست حذف کند.

بولتن: در حال حاضر مهم ترین گزینه برای جایگزنی مرسی چه کسی است و چه چالش هایی را پیش رو خواهد داشت؟

هم اکنون مهم ترین گزینه غرب محمد البرادعی(رئیس حزب الدستور) است و به همین دلیل بود که به او اجازه ندادند که طی این مدت وارد کار اجرایی شود بلکه صرفا به عنوان رهبر مخالفان اسلام گرایان به فعالیت خود ادامه دهد.

بولتن: در دولت مرسی، نفوذ افراطیون الازهر موجب بروز تندروی هایی در دولت شد که سرانجام موجب برکناری او از دولت نیز گردید.

آینده روابط دولت مصر با الازهر چگونه ارزیابی می شود؟

سکولارها و لیبرال ها نظر مساعدی در خصوص ورود الازهر به عرصه سیاسی ندارند اما در عین حال عربستان سعودی در طول 30 سال گذشته نزدیک به 60 میلیارد دلار به الازهر کمک مالی کرده است تا مهره های خود را در آنجا بچیند و آرایش دهد اما در حال حاضر الزهر دچار نوعی رادیکالیزم شده است.

تقابل الازهر و لیبرال ها در دولت بعدی قطعی است و دولت بعدی در پی آن خواهد بود که نفوذ الازهر را کاهش دهد و ان را در حد یک نهاد فرهنگی و دینی حفظ کند.

اما با توجه به نفوذ الازهر در میان مذهبی های مصر دولت ناچار به استفاده از آنهاست و به همین دلیل این تقابل به تخاصم نمی انجامد و دولت از اخوانی های معتدل استفاده خواهد کرد.