پیام روحانی منتخب به همایش ملی بیوتکنولوژی

توسعه و پیشرفت هر کشوری مرهون تلاش صاحبان علم و فناوری است. توسعه و رفاه در کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان مرهون استفاده از یافته‌های علمی و تبدیل آن به فناوری و تولید ثروت بوده است. نگاهی کوتاه به تاریخ انقلاب صنعتی در اروپا و تاریخ صنعتی شدن در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که در مقاطعی از زمان دانشمندان و پژوهشگرانی با از خودگذشتگی و شجاعت توانسته‌اند ضمن مقابله با فناوری هراسی، کشور خود و بلکه جهانیان را از مواهب دانش و تخصص و یافته‌های علمی خود بهره‌مند کنند. در عرصه‌های زیستی هم همین‌گونه بوده است. انقلاب سبز نیز مرهون تلاش جمعی دانشمندان بسیاری بوده است.

اگرچه همه فناوري‌ها بايد مورد توجه قرار گرفته و كشور به صورت متوازن در همه زمینه‌ها پيشرفت داشته باشد، اما گاهي اهميت برخی فناوري‌ها به دلايل مختلف دو چندان مي‌شود و ضرورت دستيابي به آنها نسبت به ساير فناوري‌ها به طور محسوسي افزايش مي‌يابد. فناوری‌های نو به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند در زمره این دسته اخیر هستند. ویژگی‌های اساسی فناوری‌های نو به ویژه بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در نرم‌افزاری بودن و مغز افزاری بودن آنها است. این فناوری‌ها برخلاف صنایع بزرگ نیازمند سرمایه‌گذاری چندانی نیستند و به دلیل همخوانی و انطباق آنها با محیط زیست مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته‌اند.

در این میان اما فناوری زیستی تحولی را در عرصه‌های کشاورزی و صنایع غذایی؛ بهداشت و درمان؛ محیط زیست و صنعت و معدن و حتی حقوق و اخلاق پدید آورده است که شاید با کمتر رشته تاثیر گذار و حیاتی دیگری قابل مقایسه باشد. خلق دوباره حیات، ایجاد یاخته‌های مصنوعی، تولید پروتئین‌‌ها و سایر ترکیبات پزشکی در گیاهان، کشت بیش از 170 میلیون هکتار محصول تراریخته از جمله کشت محصولات متحمل به خشکی و کم آبیاری در قریب به 30 کشور جهان، تشخیص بیماری‌ها قبل از تولد، شبیه سازی حیوانات و باز تولید اولین حیوانات از یک قطره خون نوید تحولات شگرف و بنیادین دیگری را هم در زندگی ما می‌دهد که شاید در دوره محدود حیات ما هم صورت تحقق یابند.

بدیهی است این تحولات شگرف و دستاوردهای ارزشمند بشری ملاحظاتی را هم با خود به همراه خواهند داشت. اما این ملاحظات در عین محترم شمرده شدن هرگز نباید و نمی‌توانند به عنوان مستمسکی در مقابل پیشرفت چرخ علم و فناوری و بهره‌مندی کشور از فواید سرشار آن‌ها تلقی شوند.

موضوع همایش شما "امنیت غذایی و سلامت" بسیار هوشمندانه انتخاب شده است که بیانگر نقش اساسی بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در تامین امنیت غذایی و سلامت است که از مولفه‌های اصلی و اساسی امنیت ملی محسوب می‌شوند. در حالی که کشور ما از زیرساخت‌های عظیمی در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی برخوردار است و با وجود داشتن سرمایه‌های عظیم انسانی متخصص و دلسوز اما به نظر می‌رسد سهم مردم ما از این فناوری‌ها فعلا واردات محصولات حاصل از بیوتکنولوژی از خارج از کشور است که باید با تکیه بر اندیشه و تدبیر مدیران دلسوز و شجاع و استفاده از تخصص و توان پژوهشگران کشورمان این وضعیت تغییر کند.

امروز استفاده از فناوری‌های بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک نه تنها یک ضرورت بلکه انتخابی هوشمندانه و آگاهانه برای حل معضلات غذایی و بهداشتی و محیط زیستی کشور محسوب می‌شوند که غفلت در دستیابی و استفاده از این فناوری‌ها به یقین می‌تواند موجب شماتت ما توسط نسل آینده شود.

من برگزاری این دو همایش در ماه‌های نزدیک به آغاز به کار دولت تدبیر و امید را به فال نیک می‌گیرم و ضمن آرزوی روزهایی پربار برای نشست ها و جلسات شما با اشتیاق در انتظار نتایج همایش شما خواهم بود. امید است ضمن ترسیم وضعیت موجود و شناسایی چالش‌های اساسی پیش روی تولید ملی، امنیت غذایی و سلامت، راهکارها و پیشنهادات ارزنده شما را هم برای بازکردن مدبرانه قفل‌ها و بازگرداندن نشاط و رونق به عرصه علم و فناوری و تولید و سلامت در بر داشته باشد. به یقین مجموعه‌ای فاخرتر و دلسوزتر از انجمن‌های علمی کشور و جمعیت متخصص حاضر در این همایش نمی‌توانند ضمن ارائه شناخت صحیحی از وضعیت موجود، راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب را ارائه دهند. والسلام."