فرار از سرطان سينه به ساده‌ترين شكل

مجله سیب سبز: هرروز،‌ تعدادي دختر و زن جوان اين جمله را مي‌شنوند: «متاسفم، در سينه شما توده‌اي ديده شده كه بايد مورد بررسي بيشتر قرار بگيرد...» اين جمله درواقع زنگ خطر ابتلا به بيماري سرطان را به صدا درمي‌آورد. به هرحال سرطان سينه از شايع‌ترين سرطان‌ها در جهان است و هرساله مقدار بسيار زيادي از زنان جهان به علت ابتلا به اين بيماري فوت مي‌كنند. در هرسال در آمريكاي شمالي حدود 185 هزار مورد جديد از سرطان سينه گزارش مي‌شود و سالانه هم حدود 40 هزار نفر به علت ابتلا به اين بيماري فوت مي‌كنند. به‌رغم پيشرفت‌هاي جديد تكنولوژيك و ابداع روش‌هاي جديد در جراحي و شيمي درماني، هنوز اين بيماري سخت و خطرناك جلوه مي‌كند و براي همين است كه بايد براي يافتن راه‌هايي براي جلوگيري از ابتلا به اين بيماري تلاش بيشتري كرد. در اين مطلب به راه‌هاي بسيار ساده‌اي كه مي‌توانند مانع از بروز اين سرطان شوند و نقش پيشگيري از اين بيماري را دارند، اشاره مي‌كنيم. 

براساس برخي آمارها، داروي آسپيرين، پرمصرف‌ترين داروي جهان بوده است. حالا برخي مطالعات نشان مي‌دهد مصرف روزانه يك عدد آسپيرين مي‌تواند موجب كاهش احتمال ابتلا به نوع خاصي از سرطان سينه شود. درمطالعه‌اي كه نتايج آن در ژورنال «تحقيقات روي سرطان سينه» انجام شده نشان مي‌دهد زناني كه حداقل 3 سال روزانه يك عدد آسپيرين مصرف كرده‌اند، 16درصد كمتر به يك نوع از سرطان سينه (سرطان‌هاي موسوم به رسپتورهاي استروژني مثبت) مبتلا مي‌شوند. در اين مطالعه 127 هزار زن بين سنين، 5 تا 73 سال مورد برررسي قرار گرفته و مشخص شد كه ميزان ابتلا به اين نوع سرطان در زنان با مصرف روزانه آسپيرين بسيار پايين‌تر است. 

جالب اينكه آسپيرين در گروه كلي داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي (NSAIDS) جاي مي‌گيرد اما ساير داروهاي اين گروه فاقد اين خاصيت آسپيرين هستند.  

مطالعات جديد نشان داده‌ است، ارتباط مستقيمي ميان ابتلا به سرطان سينه و رژيم‌غذايي وجود دارد. خوردن سبزيجات به شكل گل‌دار (مثل گل كلم، كلم بروكلي، كاهو پيچ و...) از غذاهايي هستند كه به نظر مي‌رسد مي‌توانند باعث كاهش ابتلا به اين بيماري شوند. نتايج تحقيقي كه در نشريه ژورنال بين‌المللي تغذيه باليني به چاپ رسيده است اين موضوع را تاييد مي‌كند. 

در مطالعه‌اي كه در آن 6هزار زن مورد بررسي قرار گرفتند، مشخص شد زناني كه گروه سبزيجات به شكل گل را به‌طور منظم و تقريبا هرروزه مصرف مي‌كنند، بسيار كمتر از زناني كه فقط هفته‌اي يك‌ يا دو بار اين گروه از سبزيجات را مي‌خورند به سرطان سينه مبتلا مي‌شوند. جالب است كه اين مطالعه نشان داد گروهي از زنان كه از لحاظ ژنتيك نسخه ژني دارند كه احتمال ابتلاي آنها به سرطان سينه را بيشتر مي‌كند از خوردن اين گروه سبزيجات بيشتر سود مي‌برند. درواقع زناني هستند كه به طور ژنتيك مستعد ابتلا به اين سرطان هستند مي‌توانند با افزودن اين گروه از سبزيجات به رژيم غذايي خود احتمال ابتلاي خود به سرطان را بسيار پايين بياورند. مطالعاتي كه توسط گروه پزشكي بيمارستان «لانگ آيلند» انجام گرفته و نتايج آن در نشريه پزشكي «مطالعات پيشگيري از سرطان» به چاپ رسيده است نشان مي‌دهد، احتمالا اين گروه از سبزيجات حاوي موادي هستند كه با جلوگيري از رشد سلول‌هاي غيرطبيعي (كه درواقع سلول‌هاي اوليه سرطاني هستند) احتمال ابتلا به سرطان سينه را كاهش مي‌دهند.  

به هرحال بخشي از احتمال ابتلاي شما به سرطان سينه ناشي از ژنتيك شماست كه نمي‌توانيد هيچ كاري درباره آن انجام دهيد. اگر شما نسخه ژنتيك خاصي داشته باشيد احتمال ابتلاي شما به سرطان سينه بيشتر مي‌شود، شايد در اين مورد شما نقشي نداشته باشيد اما بدانيد كه با طراحي يك شيوه زندگي سالم و مناسب، مي‌توانيد احتمال ابتلاي‌تان به سرطان را به طرز قابل توجهي كاهش دهيد. براي مثال ثابت شده داشتن يك برنامه ورزشي منظم و هدفمند و داشتن يك وزن مناسب باعث كاهش احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي و نيز بيماري ديابت مي‌شود. همين تركيب مي‌تواند احتمال ابتلاي شما به سرطان سينه را هم كاهش دهد. اين يادتان باشد كه اضافه وزن در دوران بعد از يائسگي احتمال ابتلا به سرطان سينه را به شدت افزايش مي‌دهد و براي همين اين گروه از زنان حتما بايد يك برنامه غذايي مناسب داشته باشند. 

نتيجه تحقيقات گروه فيزيولوژي ورزشي در دانشگاه «جان هاپكينر» هم نشان داده ورزش منظم با شدت نسبتا بالا به مدت يك ساعت، سه بار در هفته، مي‌تواند پس از 5سال، احتمال ابتلا به سرطان سينه را تا 20درصد كاهش دهد. 

به هرحال تشخيص بهتر بيماري‌ها را هم مي‌توان در پيشگيري از ابتلا به آنها دانست. به‌تازگي پيشرفت‌هاي چشمگيري در تكنيك‌هاي تصويربرداري از سينه زنان اتفاق افتاده است. براي مثال شيوه استريوماموگرافي (يا ماموگرافي 3D) ابداع شده است كه مي‌تواند در زناني كه داراي بافت سينه‌اي سخت هستند توده‌هاي سرطاني را با دقت بيشتري تشخيص دهد (نيمي از زنان زير 50سال و يك‌سوم از زنان بالاي 50سال، داراي بافت سينه‌اي سخت هستند).

در مطالعاتي كه به‌تازگي توسط انجمن راديولوژي كانادا طي 3 سال انجام گرفت مشخص شد كه در مراحل اوليه شكل‌گيري توده‌هاي سرطاني در زنان با بافت سينه سخت دقت تشخيصي دستگاه‌هاي ماموگرافي سنتي حدود 57درصد و دقت تشخيصي دستگاه‌هاي ماموگرافي 3D 79درصد بوده است. شيوه بسيار جديدي كه اخيرا توسط مركز پزشكي مايو كلينيك ابداع شده، تركيبي از شيوه تصويربرداري ماموگرافي 3D و جذب مواد راديواكتيو توسط سلول‌هاي سرطاني است كه مطالعات نشان داده دقت اين شيوه در تشخيص توده‌هاي سرطاني كوچك و درمراحل اوليه حدود 20درصد بيشتر است. جالب است كه در مطالعه‌اي يك ساله در مايوكلينيك تعداد زنان داراي توده‌هاي اوليه سرطاني كشف شده توسط اين شيوه تركيبي حدود سه برابر تعداد زنان تشخيص داده شده با شيوه ماموگرافي كلاسيك و سنتي بود.