پاریدولیا Pareidolia ، به یک پدیده روانشناسی اشاره دارد که در آن محرکهای مبهم حسی که غالبا به صورت صدا یا تصویر هستند، به صورت معنیداری ادراک میشوند.
مثالهای جالبی از این پدیده میتوان آورد، مثلا وقتی به ابرها نگاه میکنید و در آن چهرههای انسانی یا شکل حیوانات را میبینید، یا وقتی به نظرتان میآید چهره کسی را در ماه دیدهاید یا حتی وقتی حس میکند وقتی یک نوار صوتی که به صورت برعکس پخش میشود، حاوی پیام صوتی مخفیای است، در همه این حالات مغز شما از یک سری محرکهای بیمعنی، تلقیهای معنیدار میکند.
پاریدولیا از دو واژه یونانی درست شده است، «پارا» که به معنی «کنار» یا «همراه» است و «ایدولون» که به معنی تصویر است و در کل، به معنی و مفهوم جانبی یک شکل اشاره دارد.
در بعضی موارد همین تداعیها بسیار جالب و خبرساز میشوند، تازهترین مورد آن زمانی رخ داد که شرکت JCPenney بیلبوردهای تبلیغ یک کتری استیل را در کالیفرنیا نصب کرد.
همان طور که میبینید این کتریها طراحی خیلی خوبی دارند، و ظاهرا نباید ربطی به هیتلر داشته باشند!
اما کمی دقت کنید:
از دیروز این تداعی ضمنی در شبکههای اجتماعی و ردیت خبرساز شده است، خود شرکت هرگونه تعمدی را قویا انکار میکند، اما همین جنجال باعث فروش رفتن همه کتریها در عرض چند ساعت شد!