گروه فرهنگ و هنر ـ سیّدعلیرضا کیانپور: چندی
است که نمایش "راکب" که براساس متنی اقتباسی نوشتۀ جمشیدخانیان تهیه شده،
به کارگردانی کوروش زارعی به روی صحنۀ سالن چهارسوی تئاترشهر آمده و میزبان
علاقمندان به نمایش های آئینی است.
به گزارش بولتن نیوز؛ این نمایش که با نگاهی آزاد به نمایشنامۀ "آنتیگونه"
اثر جاودانۀ سوفوکل به رشتۀ تحریر درآمده، به زیبایی توانسته درام یونانی و غربی
را با آئین نمایشی "زار" که از مراسم سنتی مناطق جنوبی و استان هرمزگان
کشورمان است، تلفیق نموده و مخاطب ایرانی را با خود همراه کند.
بنابه روایتِ زارعی،کارگردان و بازیگر این نمایش، قصۀ"راکب"به برشی بسیار مهم از زندگی"کلینگ"، خانِ بزرگ لیردف می پردازد که به واسطۀ خودخواهی باعث نابودیِ زن، فرزندان و خواهرزاده اش شده و در پی این مسائل، دچار روانپریشی گردیده است. بنابراین"کلینگ" به سنتِ اهالی لیردف، نزد"باباتج"، بزرگ منطقه و بابازارِ لیردف آمده، از او می خواهد به رسم دیرینه در مراسم "زار" به مددموسیقی و وردخوانی و رقص، جن یا روح یا موجودات شیطانی ای را که بر جسمش، سوار(راکب) شده اند، از بدنش بیرون کشیده و درمانش کند.
در آئین جن گیری و مراسم"زار" ارواح پلید یا موجودات شیطانی یا اجنه اصطلاحاً "باد" یا "بادجن" نامیده می شوند. درادامۀ روند این درمان،"باباتج" روح همه کسانی که توسط او کشته شده بودند از درون بدنش بیرون کشیده و ماجرا و چگونگی مرگ هرکدام، بر روی صحنه بازگو شده و نمایش داده می شود. به گفتۀ کوروش زارعی نمایش"راکب" در فضایی جادویی و با تلفیق المان های اکسپرسیونیستی و محلی(فولکریک) روایت میشود.
جمشیدخانیان، نویسندۀ نمایشنامۀ"راکب" که با نگاهی آزاد به متن"آنتیگونه" نوشته شده با انطباق شخصیت اصلی اش، یعنی"کلینگ" با شخصیت محوری نمایشنامۀ سوفوکل، یعنی کرئون اسطوره را با همه جزئیاتش به داستانی بومی تبدیل و علاوه برتطبیق دو نمایش، با نگاهی متفاوت به کاراکترهای اسطوره ای، سایر کاراکترهای شاهکار یونانی را نیز در این نمایش ایرانی معادل سازی نموده و در فرآیندِ این این-همانیِ یک به یک و در راستای اقتباسی آزاد، الگوی نمایش "راکب" را برساخته است.
به این
حال شاید بتوان گفت مهمترین و جذاب ترین ویژگی "راکب" ریشه در بازنمایی
و به نمایش درآوردن آئین "زار" دارد و گروه اجرایی این نمایش به خوبی
توانسته اند زیبایی های موسیقایی و حرکات موزون نابی که در دل این مراسم نهفته است
را به کار بسته و در نمایشی برای مخاطب امروز تئاتر به صحنه بیاورد.
گروه
موسیقیِ نمایش "راکب" به سرپرستی حسن سبحانی و آهنگسازی حسین اصیلی و
علی پیل آرام با استفاده از سازبندی موسیقی بومی جنوب ایران و بازسازی نعمات و
آواهای غنی موسیقی این سرزمین، توانسته اند موسیقیِ پرانرژی و به غایت زیبایی را
برای این نمایش ترتیب دیده و بر جذابیت های این اثرنمایشی بیافزایند.
حسین اصلی که
علاوه برآهنگسازی و نوازندگی ساز کوبه ای، قطعات مختلف موسیقی این نمایش را می
خواند، در میانۀ این نمایش به همراه گروه نوازندگان کار و به اقتضای قسمتی از
نمایش بر روی صحنه آمده و گوشه هایی از حرکات موزون و رقص اصیل جنوبی را به نمایش
می گذارد.
گفتنی است، مهرداد ذاکری(نوازندۀ عودوچنگ)، مسلم شیرعلی(نوازندۀجفتی)، علی پیل آرام(نوازندۀ دهل گپ)، علی اسدی(نوازندۀ کسر و جهله)، حسین فیروزی(نوازندۀ جزوه و کسر) به همراه حسن سبحانی(نوازندۀ جنگ و آوا) از دیگر نوازنندگان و عوامل گروه موسیقی نمایش "راکب" هستند.
کوروش زارعی،
کارگردان"راکب" که در زمینه بازیگری درکارهای تلویزیونی و سینمایی، همچون
سریال"یوسف پیامبر"، "مختارنامه"، "جابربن حیان"، "اسوهها"،
"غروب بیپایان" و "روز رستاخیز"حضور داشته، با اشاره به اهمیت
فراوان و جایگاه ویژۀ موسیقی در اثرجدید نمایشی ای، معتقداست؛ درسایر کارها موسیقی
عنصری تزئینی است، اما برای او به هیچ وجه اینگونه نیست و نقشی بسیار اساسی دارد و
درواقع، بهنوعی نقش کاتالیزور نمایشرا برعهده دارد. زارعی که موسیقی نمایشش
را روایتگر قصهای می داند که حالات درونی آدمها را بیان میکند، موسیقی را
عنصری غیرقابل حذف از نمایش"راکب" می داند که اگرازاین
نمایشحذف شود، اجرا دچار نقصان میشود.
کورش
زارعی همچنین ، کارگردانینمایشهای زیادی از جمله "کانال کمیل"،
"آیینۀ توی سقف"، "فیروزه که میخواند"، "زنان مهتابی-مردان
آفتابی"، "شب محبوبه" را درعرصۀ تئاتر برعهده داشته است و نیز موفق
به دریافت جوایز زیادی از جملههشت جایزه از جشنواره تئاترفجر در
زمینه بازیگری و کارگردانی و جایزۀ جشنوارۀ "مناس" ترکیه و "اتوس"
قرقیزستان گردیده است.
لازم
به ذکر است علاوه بر کوروش زارعی، وفا طرفه، حسن اردستانی، الهام السادات رسولی،
محمدیوسفی، سعیدبرجعلی، سیّدمیثم موسویان، فائقه حاج مهدی در نمایش "راکب"
ایفای نقش می کنند. همچنین سیّدحسن فدایی حسین(طراح صحنه)، محمدرضا آزاد(طراح نور)،
پروین دخت عابدینی نژاد(طراح لباس)، هادی موذی(طراح پوستر)، حسن رونده(دستیارکارگردان)،
علیرضا زارعی (دستیار و برنامهریز)، بهزاد جاودان فرد(طراح حرکات موزون) از دیگر
عوامل این نمایش صحنه ای هستند.
نمایش"راکب"کهپیش از این دربخش بینالملل سیویکمین جشنوارۀ بین المللی تئاتر فجر اجرا شده،همه روزه- بهجز شنبه ها- از ساعت 19 در تالار چهارسوی مجموعۀ تئاتر شهر اجرا می شود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com